فهرست مطالب

رهیافت انقلاب اسلامی - پیاپی 20 (پاییز 1391)

فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی
پیاپی 20 (پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/10/26
  • تعداد عناوین: 8
|
  • رشید جعفرپور، غلامرضا خواجه سروی صفحه 3
    دستیابی به یک مدل برای تحلیل و تطبیق فرهنگ سیاسی ایران نیازمند مطالعه و بررسی سیستم، فرآیند و سیاستگذاری در فرایند سیاسی و اجتماعی است. کشور ایران با داشتن دوره های پر فراز و نشیب، تجربه های فراوانی را نصیب مردم ایران کرده است. فرهنگ سیاسی در دوره پهلوی دوم علیرغم وجود ساختارهای مشارکت سیاسی به دلیل ضعف فرهنگ سیاسی رشد چندانی نداشت. با پیروزی انقلاب اسلامی بسترها و ساختارهای مناسبی برای دستیابی به فرهنگ سیاسی مشارکتی فراهم گردید. مقاله حاضر با روش مطالعه تاریخی تطبیقی بر اساس نظریه فرهنگ سیاسی آلموند- با تنقیح- به مقایسه پرداخته و به این نتیجه رسیده، که پس از انقلاب اسلامی سهم فرهنگ سیاسی مشارکتی نسبت به انواع دیگر بیشتر و روند تحول در فرهنگ سیاسی ایرانیان قابل مشاهده است.
    کلیدواژگان: فرهنگ سیاسی، مطالعه تطبیقی، انقلاب اسلامی، فرهنگ مشارکتی، فرهنگ سیاسی ایران
  • سید صدرالدین موسوی، مسعود درودی صفحه 21
    به طورکلی شناخت صحیح نقش و جایگاه مردم در حاکمیت از اموری است که در سرنوشت سیاسی جامعه نقش تعیین کننده دارد. صاحب نظران متعددی به این مقوله پرداخته و هریک براساس آرای خویش، به اصالت این جایگاه یا به عدم اصالت آن رای داده اند. در جهان اندیشگی مسلمانان این موضوع در قالب حکومت دینی مطرح شده است. این مقاله درصدد است تا آراء دو تن از اندیشمندان بزرگ شیعی- اسلامی در باب نقش مردم در حکومت اسلامی را به طور تطبیقی مورد مداقه قرار دهد که عبارتند از: حضرت امام خمینی و شهید محمدباقر صدر. این امر از رهگذر بررسی اندیشه سیاسی این دو فقیه اندیشمند از منظر مبانی نظری مردم سالاری و مولفه های ذهنی و عینی مردم سالاری صورت می پذیرد.
    کلیدواژگان: مردم سالاری، حکومت اسلامی، اندیشه سیاسی امام خمینی، اندیشه سیاسی شهید صدر
  • محمدعلی بصیری، صدرالله حسنی بلیانی صفحه 39
    با گذشت سه دهه از وقوع انقلاب اسلامی در ایران باردیگرجهان شاهد انقلابات وخیزش هایی جدید در خاورمیانه و شمال آفریقا می باشد.باتوجه به اهمیت این انقلاب ها، به بررسی مقایسه ای دو انقلاب انقلاب ایران (1357) وانقلاب مصر (2011) از نقطه نظر میزان تاثیر گفتمان اسلامی در ایجاد هر کدام از این انقلابات خواهیم پرداخت. دراین تحقیق محقق به دنبال پاسخ دادن به این سوال است که آیا گفتمان غالب در خیزش و قیام مردم درکشور مصر همانند انقلاب ایران گفتمان دینی و اسلامی می باشد؟
    این تحقیق یک مطالعه توصیفی-تطبیقی است و با اتکا به شواهد عینی مستتر در گزارشات و نقل های تاریخی و با استناد به ارزیابی های اجتماعی نظریه پردازان، به تحلیل می پردازد؛ لذا نه به سراغ زمینه ها و عوامل بنیادی این حوادث خواهد رفت و نه به تبیین چرایی این اختلاف خواهد پرداخت.
    کلیدواژگان: اسلامی، انقلاب اسلامی ایران، انقلاب مصر (2011)، گفتمان اسلامی مصر، خرده گفتمان اسلامی درایران
  • نسرین فقیه ملک مرزبان صفحه 61
    اشعار امام خمینی، گذشته از جذابیت های ادبی خود، از آن جهت که سروده های یک رهبر انقلابی است و متعلق به فردی موثر در جهان معاصر است، اهمیت ویژه ای می یابد. در این مقاله با توجه به رویکرد تحلیل گفتمان و دستور نقش گرای هالیدی به این اشعار پرداخته ایم. برای تمرکز بر شخصیت امام و جلوه ی شخصی در اشعارش تنها به فرایندهایی توجه کرده ایم که با نهاد جدای «من» آغاز شده اند.
    از جمله دستاوردهای این پژوهش آن است که ایشان در رویکردی خصوصی و کاملا درونگرایانه به تعریف و تمییز «من» بیش از هر چیز دیگر اهمیت داده اند و ضمن نفی منیت، «من» را عاشقی دل سوخته معرفی می نماید که کاملا تسلیم یار است و در برابر یار هیچ قدرتی را نمی شناسد.
    کلیدواژگان: امام خمینی، شعر، فرایند، نهاد، هالیدی
  • عبدالمطلب عبدالله صفحه 77
    در تاریخ معاصر انقلاب مشروطه برای اولین بار توانست نظام ارزشی و ساختار اجتماعی ایران را دگرگون سازد. این تغییر در نظام ارزشی اول بار در شعر و ادب فارسی تجلی یافت، این تغییر و دگرگونی فکری، زاده تغییراتی بود که در اندیشه صاحبنظران و متفکران و در شئون اجتماعی _ سیاسی ایران روی داده بود. جریان تحول در شعر فارسی غالبا به همت شاعرانی که خود از پیشگامان نهضت بودند، پی گرفته شد و ادبیات و از جمله شعر در خدمت انقلاب، مسائل اجتماعی و برانگیختن مردم قرار گرفت. بررسی تجلی و بازتاب برخی از مفاهیم سیاسی و اجتماعی متفکران عصر مشروطه در شعر شاعران این عصر هدف این مقاله است.
    کلیدواژگان: شعرمشروطه، عصر بیداری، انقلاب، مجلس، وطن، قانون، آزادی
  • سیدعلی مرتضوی امامی زواره، سیدجواد امام جمعه زاده، اصغر افتخاری صفحه 97
    قدرت نرم در فرآیند انقلاب اسلامی ایران نه تنها در سطح تحلیل داخلی دارای اهمیت قابل توجهی بود به گونه ای که امام خمینی (ره) توانست با جذابیت فرهمند خویش مردم را به پذیرش آرمان ها و هنجارهای انقلاب و نهاد سازی متقاعد سازد بلکه در سطح تحلیل منطقه ای و بین المللی نیز پیام جذاب انقلاب اسلامی توانست راه گشای ملت های مسلمان و نیز ملل جهان سومی و مستضعف گردد و ضمن احیای هویت جهان اسلام، ارتقای بیداری اسلامی، به بازسازی تمدن اسلامی بر اساس تکیه بر خود باوری فرهنگی و پرچمداری انقلاب فرهنگی جهانی اهتمام ورزد. انقلاب اسلامی را می توان تجلی قدرت نرم به معنای توانایی نفوذ در رفتار دیگران بدون تهدید و یا پرداخت هزینه محسوس به شمار آورد.در این مقاله تلاش خواهد شد به روش کتابخانه ای ضمن بررسی ابعاد قدرت نرم انقلاب اسلامی، به تهدیدهای فرهنگ - اجتماعی به عنوان مهم ترین آسیب های فراروی انقلاب اسلامی پرداخته شود.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، آسیب شناسی اجتماعی، تهدید نرم، قدرت نرم، سیاست فرهنگی
  • سهراب عبدی، علی مرشدی زاد، زاهد غفاری هشجین صفحه 111
    مقاله حاضر به مجموعه فعالیت ها و اقدامات کمیته های انقلاب اسلامی در زمینه مقابله با نیروهای ضد انقلاب در اوایل سال های انقلاب در شهرهای مختلف کشور پرداخته است. این تحقیق کیفی است، و با روش مطالعات تاریخی و اسنادی و استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است. بحث اصلی این مقاله، فعالیت کمیته های انقلاب اسلامی در مبارزه با احزاب و گروهک های معاند انقلاب در تهران و سایر شهرهای ایران در اوایل انقلاب و پس از آن است. مجموعه این اقدامات توسط کمیته های انقلاب اسلامی، نشاندهنده نقش مهم و موثر آنان در راه مبارزات خود در این زمینه و حفظ ثبات و امنیت در آن سال های حساس در کشور ایران می باشد.
    کلیدواژگان: کمیته ها، ضد انقلاب، بنی صدر، ترور، امنیت، مجاهدین خلق، حزب توده، فداییان خلق
  • صفحه 131
|
  • Rashid Jafarpoor, Gholamreza Khajesarvi Page 3
    Achieving a model for the analysis and comparison of the political culture of Iran requires the study and examination of the system, procedure and policymaking in the social and political process. Iran, having had periods of ups and downs, has provided its people a lot of experiences. Despite of the existing structures of political participation, political culture in the second Pahalvi era has not developed a lot, due to the weakness of the political culture. Through the victory of the Islamic revolution, good grounds and structures were provided for achieving the participative political culture.This paper has made comparisons through the historical-comparative method based on Almond’s theory of political culture(with some modifications) and has concluded that, after the Islamic revolution, the share of the participative political culture has been more than other kinds and the development in Iranians’ political culture is remarkable.
    Keywords: Political culture, comparative study, Islamic Revolution, participative culture, Iranian political culture
  • Seyed Sadroddin Mousavi Jashni, Masoud Darroudi Page 21
    The realization of people’s role and place in governance of a country is among the issues that determine the political fate of a society. There are different approaches to this issue and each thinker on the basis of his understanding of the issue considers people’s role crucial or otherwise. In the Muslim political thought, the issue falls within the realm of religious government. The present paper is an attempt to comparatively study the viewpoints of two Muslim jurisprudents (Imam Khomeini and Mohammad Baqir Sadr) about the role of people in the governance. The issue will be studied in the light of theoretical principles of democracy and subjective and objective elements of democracy. The data for the present paper has been garnered through documental method.
    Keywords: Governance, people's role, Baqir Sadr, Imam Khomeini, democracy
  • Mohammad Ali Basiri, Sadrollah Hasani Baliani Page 39
    After three decades of Islamic Revolution in Iran, the world witnesses new revolutions and uprisings in the Middle East and North Africa. Because of their importance, this article compares Iranian and Egyptian revolutions and examines the impact of Islamic discourse in making each of these revolutions. The main question in this research is that is Islam the main discourse in Egyptian revolution, as it was in Iranian revolution. This research is of descriptive- comparative type. To do this research, objective evidence in historical reports are examined.
    Keywords: Islamic discourse, Islamic revolution of Iran, Egyptian revolution, Egyptian Islamic discourse, Islamic sub, discourse in Iran
  • Nasrin Faghih Malek Marzban Page 61
    Imam Khomeini’s poems, in addition to their literary attractions, belong to a evolutionary leader and an effective man in the contemporary world. In this article, according to discourse analysis and Halliday’s functional grammar, these poems are studied. In order to concentrate on Imam’s personality and personal reflections in his poems, just the statements beginning with the subject “I” were analyzed. The results show that in a private introverted approach he has noticed fordefining and distinguishing “I”. Also negating egoism, he introduces “I” a passionate lover who surrenders for the beloved and knows no power beside him.
    Keywords: Imam Khomeini, Process, Subject, Halliday
  • Abdolmotalleb Abdollah Page 77
    The constitutional revolution in contemporary history for the first time succeeded in changing value system and social structure in Iran. This changes in value system for the first time appeared in the Persian poetry and literature. These changes and transformations in thoughts are products of changes in the thoughts of Iranian scholars, political thinkers and poets who were progressive revolutionaries during the revolution. This article attempts to examine the rise and reflection of some of political and social concepts in those poems.
    Keywords: constitutional poems, awakening era, revolution, parliament, homeland, law, freedom
  • Sayyed Ali Mortazavi Emami Zavareh, Sayyed Javad Emamjomezadeh, Asghar Eftekhari Page 97
    Soft power in the process of Islamic revolution of Iran is, not only important at internal level but, Imam Khomeini,s messages at regional and international level revived the identity of Islamic world, promoted Islamic awakening, and restructured Islamic civilization. In this article it is attempted to examine the dimensions of Islamic soft power and to recognize the main damages to Islamic revolution.
    Keywords: Islamic revolution, social pathology, soft threat, soft power, social policy
  • Sohrab Abdi, Ali Morshedizad, Zahed Ghafari Hashjin Page 111
    article studies the function of Islamic revolutionary committees during and after Islamic Revolution in Iran. The main question in this article is that what was the functions of islamic revolutionary committees during and after Islamic revolution of Iran in struggling against counter-revolutionaries. The research is a qualitative one and to analyze those functions, historical documents and data are examined.
    Keywords: Islamic revolution of Iran, counter, revolution, Islamic revolution committees