فهرست مطالب

پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی - پیاپی 7 (تابستان 1391)

فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی
پیاپی 7 (تابستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/08/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • نقش صادرات در بهره وری و رشد اقتصادی: شواهد تجربی از ایران
    اکبر کمیجانی، غلامعلی حاجی صفحه 11
    در این مقاله منابع رشد در دوره 89-1338 برای ایران در قالب دو مدل بررسی میشود. در مدل اول علاوه بر نیروی کار و سرمایه از صادرات، مخارج دولت و رابطه مبادله نیز به عنوان نهاده های موثر در فرایند تولید استفاده می شود. وارد کردن صادرات به خاطر ارائه بهبود تکنیک تولید، آموزش نیروی کار ماهر و بهبود مدیریت در سطح جهانی به خاطر بازبودن اقتصاد و همچنین وارد کردن مخارج دولت و رابطه مبادله نیز به خاطر وابسته بودن بودجه دولت به نفت و باز بودن اقتصاد کشور بوده است. در مدل دوم، اقتصاد به دو بخش صادراتی و غیرصادراتی تفکیک می شود که هر یک از این دو بخش دارای تابع تولید جداگانه ای است. در این مدل، رشد نه تنها به خاطر نیروی کار و سرمایه در بخش صادراتی تحقق می یابد، بلکه تخصیص مجدد منابع از بخش غیرصادراتی به بخش صادراتی نیز در رشد موثر خواهد بود. در هر دو مدل رابطه مثبت و معناداری بین صادرات و رشد اقتصادی وجود دارد. در هر دو مدل آماره بریوش-گودفری بر عدم وجود خودهمبستگی بین جملات پسماند دلالت دارند. همچنین آماره بریوش-پاگان-گودفری نیز بر عدم وجود ناهمسانی واریانس جملات پسماند دلالت دارند.
    کلیدواژگان: صادرات، رشد اقتصادی، بهره وری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی رابطه علی بهره وری کل عوامل و نرخ بیکاری در اقتصاد ایران
    ابوالفضل شاه آبادی، زهرا خانی صفحه 35
    کاهش نرخ بیکاری یکی از بارزترین اهداف برنامه ریزان و تصمیم گیران اقتصادی کشورها محسوب می شود و رسیدن به این مهم، سرآغاز از میان بردن بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی خواهد بود. براساس مبانی نظری و مطالعات تجربی بهره وری کل عوامل نقش تعیین کننده ای بر نرخ بیکاری دارد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی اثر بهره وری کل عوامل بر نرخ بیکاری اقتصاد ایران و بررسی جهت علیت بین این دو متغیر طی دوره 1388-1350می باشد. نتایج مطالعه بیانگر اثر منفی و معنی دار بهره وری کل عوامل بر نرخ بیکاری اقتصاد ایران در کوتاه مدت و بلندمدت است. از طرفی انجام آزمون علیت گرنجری نشان داد، هم در کوتاه مدت و هم در بلندمدت شاهد رابطه علیت دو طرفه بین نرخ بیکاری و بهره وری کل عوامل اقتصاد ایران می باشیم. بنابراین با ارتقاء سطح دانش فنی(تکنولوژی) و افزایش انگیزه نیروی کار و پرهیز از تعیین دستوری دستمزدها، می توان در راستای افزایش بهره وری کل عوامل و کاهش نرخ بیکاری گام برداشت.
    کلیدواژگان: نرخ بیکاری، بهره وری کل عوامل، اقتصاد ایران، رابطه علیت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • توسعه انسانی تعدیل شده و پایداری رشد اقتصادی: مقایسه تطبیقی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه
    محمدحسن فطرس، اسماعیل ترکمنی صفحه 59
    این مقاله با استفاده از روش سیستم معادلات همزمان به بررسی تاثیر توسعه انسانی تعدیل شده بر رشد اقتصادی پایدار برای دوره ی زمانی 1980 تا 2008 کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در سه گروه کشورهای با درآمد سرانه بالا، با درآمد سرانه متوسط و با درآمد سرانه پایین پرداخته است. نتایج برآورد معادله رشد اقتصادی به روش 3SLS بیانگر آن است که شاخص توسعه انسانی تعدیل شده تاثیر مثبتی روی رشد اقتصادی هر سه گروه کشورها دارد؛ اما ضریب این تاثیرگذاری در کشورهای با درآمد سرانه بالا 4/12، در کشورهای با درآمد سرانه متوسط 2/5 و در کشورهای با درآمد سرانه پایین 8/5 می باشد. به بیان دیگر تاثیر شاخص توسعه انسانی تعدیل شده بر رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته بیش از دو برابر آن در کشورهای در حال توسعه است. نتایج بررسی معادله ناپایداری، یک رابطه ی N واژگون بین ناپایداری و شاخص توسعه انسانی تعدیل شده در کشورهای با درآمد سرانه بالا را نشان می دهد؛ در حالیکه برای کشورهای با درآمد سرانه متوسط و پایین، یک رابطه ی N شکل بین ناپایداری و شاخص توسعه انسانی تعدیل شده به دست می آید.
    کلیدواژگان: شاخص توسعه انسانی تعدیل شده، پایداری رشد اقتصادی، پس انداز واقعی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • عوامل موثر بر مکان یابی شهرک های صنعتی با توجه به شاخص های توسعه پایدار و اولویت بندی آن ها با استفاده از اعداد فازی مثلثی
    زهرا نصراللهی، فخرالسادات صالحی قهفرخی صفحه 93
    مکان یابی شهرک های صنعتی مبتنی بر ویژگی های توسعه پایدار یکی از موثرترین سطوح برای دستیابی به توسعه پایدار است چه آن که شهرک های صنعتی مبتنی بر ویژگی های توسعه پایدار منجر به هماهنگی اهداف گروه های مختلف برنامه ریزان توسعه اقتصادی، برنامه ریزان توسعه شهری، بنگاه های اقتصادی و اهداف زیست محیطی می شود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف اصلی تعیین معیارهای موثر بر مکان یابی شهرک های صنعتی با توجه به شاخص های توسعه پایدار تنظیم شده است. مطالعه ادبیات موجود و نظرات خبرگان نشان دهنده آن است که معیارهای اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، زیربنایی و برنامه ریزی از جمله معیارهای موثر بر مکان یابی شهرک های صنعتی با توجه به شاخص های توسعه پایدار به شمار می رود. اولویت بندی معیارها به روش AHP فازی و اعداد فازی مثلثی صورت گرفته است. متناسب با روش مذکور، جمع آوری داده ها با استفاده از روش دلفی فازی و با اتکا به نظر خبرگانی که در زمینه تئوری و عملی مکان یابی تخصص داشته اند صورت گرفته است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که معیارهای اجتماعی و اقتصادی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار برای مکان یابی شهرک های صنعتی محسوب می شود.
    کلیدواژگان: مکان یابی، شهرک صنعتی، توسعه پایدار، اعداد فازی مثلثی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل تعادل عمومی محاسبه پذیز از اثر اصلاح یارانه حامل های انرژی بر تورم و تولید ناخالص داخلی
    سید ابراهیم حسینی نسب *، هاتف حاضری نیری صفحه 125

    اندازه گیری آثار اقتصادی اصلاح یارانه انرژی و تعیین نحوه اعمال اقدامات حمایتی جهت کاهش آثار منفی آن از مهمترین گامهای اساسی و حیاتی در تعیین شرایط و سناریوهای اصلاح قیمت حامل های انرژی می باشد. مطالعه حاضر اثر اصلاح یارانه انرژی بر تولید و تورم را بر اساس سناریوهای قانون مصوب مجلس سال 1389 به صورت کمی و با استفاده از مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر استاندارد مورد ارزیابی قرار می دهد. نتایج نشان می دهد که افزایش قیمت حامل های انرژی بدون بازتوزیع درآمد موجب کاهش معنی دار تولید کل، نرخ اشتغال و افزایش نرخ تورم می شود. از طرفی دیگر بسته های حمایتی دولت و بازتوزیع درآمد ناشی از اصلاح قیمت انرژی تحت سناریوهای مختلف به سمت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تا حد قابل توجهی بخشی از افزایش هزینه های تولید را جبران نموده و درصد کاهش در تولید کل و اشتغال را کمتر می کند. در مقابل افزایش نقدینگی ناشی از این بازتوزیع موجب افزایش فشار تقاضا و بنابراین افزایش بیشتر نرخ تورم می گردد.

    کلیدواژگان: مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر، اصلاح یارانه، قیمت حامل های انرژی، تولید کل، تورم
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثر نامتقارن نرخ ارز و نوسان آن بر صادرات غیرنفتی ایران
    سعید راسخی، میلاد شهرازی، محمدرضا عبداللهی صفحه 149
    این مقاله، فرضیه اثر نامتقارن نرخ ارز و ریسک (نوسانات) آن بر صادرات غیرنفتی ایران را آزمون می کند. منظور از اثر نامتقارن، اثرگذاری متفاوت نرخ ارز و نوسان آن در طول دوره های ترقی و افت بر صادرات می باشد. برای آزمون این فرضیه، ابتدا با استفاده از یک الگوی گارچ نمایی، نوسانات نرخ ارز اندازه گیری و سپس، معادله صادرات غیر نفتی با لحاظ کردن این نوسانات برای دوره زمانی 1386-1338 برآورد شده است. بر اساس نتایج بدست آمده، اثر نرخ ارز بر صادرات غیر نفتی ایران مثبت و نامتقارن می باشد. همچنین، اثر نوسانات نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران منفی بوده و فرضیه اثر نامتقارن ریسک نرخ ارز بر صادرات غیر نفتی ایران نیز تایید می گردد که این می تواند ناشی از احساس نامتقارن صادرکنندگان نسبت به ریسک و رفتار پوششی آنان باشد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، سیاست گذاران اقتصادیبایستی درزمان افت نرخ ارز، متفاوتازهنگامی که نرخ ارز ترقی می یابد، رفتار کنندتا بتوانند اثراتمنفی ناشی از نوسانات را به حداقل برسانند.
    کلیدواژگان: اثر نامتقارن، ریسک نرخ ارز، صادرات غیر نفتی، ایران، گارچ نمایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • برآورد تابع تقاضای برق و پیش بینی آن برای افق چشم انداز 1404 ایران و نقش آن در توسعه کشور با توجه به هدفمند شدن یارانه های انرژی
    علی چنگی آشتیانی، مهدی جلولی صفحه 169
    صنعت برق در جهان بیش از صد سال قدمت دارد. به طور کلی در سرتاسر جهان، این صنعت در حال حرکت به سمت بازارهای رقابتی و فرآیند تجدید ساختار است. صنعت برق در ایران نیز در حال گذار از ساختار انحصار طبیعی به بازارهای رقابتی و ساختار جدیدی است که تولیدکنندگان برای فروش انرژی به رقابت با یکدیگر می پردازند.در چنین شرایطی با توجه به طرح هدفمند نمودن یارانه ها و افزایش قیمت حامل های انرژی، مطالعه وضعیت اقتصادی صنعت برق در ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است.چرا که میتواند نقش مهمی در فرایند توسعه کشور در آینده داشته باشد.
    در این مطالعه با استفاده از داده های سری زمانی و تکنیک های همجمعی در اقتصادسنجی، بخصوص مدلهای پویای خودتوضیح با وقفه های توزیعی(ARDL) و ساز و کار تصحیح خطا(ECM)، روابط بلندمدت و کوتاه مدت مدل تقاضای انرژی الکتریکی کل کشور برآورد شده است. پس از تخمین توابع تقاضای برق کل کشور، پیش بینی تقاضای برق کل کشور و بخش های فوق صورت پذیرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، بی کشش بودن تقاضای برق نسبت به قیمت که در سایر مطالعات در ایران و سایر کشورها بدست آمده بود، در این مطالعه نیز تائید گردید. نتایج بدست آمده مبین معنی دار بودن کلیه ضرایب در سطح پنج و ده درصد می باشد. میزان تقاضای برق کل کشور در سال 1388، طبق برآوردهای وزارت نیرو رقم 176230 میلیون کیلووات ساعت را نشان می دهد، که با اجرای طرح هدفمند نمودن یارانه ها این رقم در سال اول اجرای این سیاست به رقم 170067 میلیون کیلووات ساعت رسیده است یعنی کاهشی 5/3 درصدی در میزان تقاضا بدلیل اجرای سیاست مذکور. در نهایت تقاضای برق کل کشور روندی صعودی را تا سال 1404 طی نموده است و در سال 1404، به 240020 میلیون کیلووات ساعت رسیده است.
    کلیدواژگان: تقاضای برق، قیمت حامل های انرژی، روش خودتوضیح با وقفه های توزیعی(ARDL)، هدفمندی یارانه ها
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Role of Exports on Productivity and Economic Growth: Some Empirical Evidence of Iran
    Akbar Komijani, Gholamali Haji Page 11
    In this article growth resources for Iran will be assessed for the period of 1959 – 2010 in format of two models. In the first model in addition of labor and capital from export, government expenditure and terms of trade in the production process will be used as effective inputs. Inserting export was because of offering improvement of production technique training of skilled labor and work wild improvement was because of open economy and also inserting government spending and also terms of trade was because of dependence of government budget to oil and open economy of country. In the second model, economy will be divided to, two sectors of export and non – export that each of these sectors has a separate production function. In this model growth not only occurs because of labor and capital in export sector but also reallocation of resources from non – export sector to export sector will be effective in growth. In both models there is a positive and significant relation between export and economic growth. In both models Bruesch-Godfrey statistic indicates to the lack of serial correlation between residual terms also Bruesch-Pagan-Godfrey statistic indicates to lack of infinite consistency residual term variance.
    Keywords: Exports, Economic Growth, Productivity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • the Causal Relationship between Total Factor Productivity Growth and Unemployment Rate of Iran
    Abolfazl Shahabadi, Zahra Khany Page 35
    Decreasing unemployment rate is one of the most striking objects for economic planners and decision makers; and achieves to this, will lead to solve a lot of economic and social problems. According to theory and empirical studies, total factor productivity growth has a determinant role in unemployment rate. This study investigates the impacts of total factor productivity on the unemployment rate in the economy of Iran, based on annual data spanning the period 1971-2009. Results of the study indicate that total factor productivity growth has a significant and negative effect on unemployment rate of Iran's economy in the short-term and long-term. On the one hand, Granger causality test shows two-way causality relationship between unemployment rate and total factor productivity rate in economy of Iran, both in the short-term and the long-term. Thus, promoting the level of technical knowledge (technology) and enhancing motivation of workforce for more and use full work as well as avoiding of determining wages as imperative and other production factors, can move toward increase total factor productivity and reduce unemployment rate of Iran’s economy.
    Keywords: Unemployment Rate, Total Factor Productivity, Iran Economy, Causal Relationship
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Modified Human Development and Sustainability of Economic Growth: A Comparative Study of Selected Developed and Developing Countries
    Mohammad Hasan Fotros, Esmaeil Torkamani Page 59
    This paper investigates the effect of modified human development on sustainability of economic growth for the period of 1980 to 2008 in developed and developing countries by using a system of simultaneous equations. Results of the estimations using a 3SLS method indicate that modified human development index has a positive effect on economic growth in the three groups of countries: the coefficient for high per capita income countries is 12.4; in countries with average per capita income it is 5.2; and it is 5.8 for countries with low per capita income. In other words, the effect of modified human development index on economic growth in developed countries is tow times higher than of developing countries. For the non-sustainability, results indicate that there is an inverse N relationship between non-sustainability and modified human development index in high per capita income countries; but for countries with average and low per capita income, there is a simple N shape relationship.
    Keywords: Modified Human Development Index, Sustainability of Economic Growth, Genuine Saving
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Criteria of Eco-Industrial Park Location and their Prioritization with Using Fuzzy AHP and Triangular Fuzzy Number
    Zahra Nasorllahi Nasorllah, Fakhro., Sadat Salehi Page 93
    Location of eco-industrial park is one of the most effective factors to achieve the sustainable development because eco-industrial park causes to coordinate goal of different groups: economic development planners, urban development planners, economic firms and environment objective. Therefore, the main purpose of this study is to determine the criteria influencing the location of industrial park according to sustainable development indicators. Study of existing literature shows that social, economic, environmental, infrastructure and planning factors are effective factors to locate industrial park according to sustainable development. Prioritization of criteria is according to Fuzzy AHP and triangular fuzzy number. The results of this study show that social and economic factors are the most important factors in location of industrial parks.
    Keywords: Location, Industrial Park, Sustainable Development, Triangular Fuzzy Number
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Computable General Equilibrium Analysis of the Effect of Energy Carrier's Subsidies Reform on Inflation and GDP
    Seyed Ebrahim Hoseininasab, Hatef Hazeri Niri Page 125

    Measuring the economic effects of energy subsidy reform and determining how to apply protective measures to reduce its negative effects are the most essential steps in determining the conditions and scenarios of energy price reform. This paper evaluates the effects of energy subsidy reform on inflation and GDP based on approved scenarios by Parliament in 2010 using standard computable general equilibrium (SCGE) model. The results show that reforming energy carrier’s subsidies without income redistribution will result in a significant fall in total production and employment and will lead to higher inflation. On the other hand, supportive government policies and income redistribution resulting from energy price reforms under various scenarios to producers and consumers considerably will compensate increased production costs and will decline the percent of unemployment and reduction in total production. In contrast, the increased liquidity resulting from redistribution increases the pressure of demand and inflation.

    Keywords: Computable General Equilibrium Model, Subsidy Reform, Energy Carrier's Price, Total Output, Inflation, Employment
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Asymmetric Effect of Exchange Rate and its Volatility on Iran's Non Oil Export
    Saeed I. Rasekh, Milad Shahrazi, Mohammad Reza Abdollahi Page 149
    This paper examines asymmetric impact of exchange rate and its risk (volatility) on Iran’s non oil export. The asymmetric effect indicates to differently affect exchange rate and its volatility on export at periods of exchange rate moving up and down. To test this hypothesis, we have first measured the volatility by using exponential GARCH and then we’ve estimated the export equation including the volatility during time period 1959-2007. Based on the results, the effect of exchange rate on the export is positive and asymmetric. Also, the volatility of exchange rate has a negative and an asymmetric effect. So, the hypothesis is verified. This may be due to the asymmetric feeling of exporters about the risk and reflect their anti risk behavior. Based on the results, economic policy makers should make different policies while exchange rate moving down compared with its moving up in order to minimize the negative effects of the volatility.
    Keywords: Asymmetric Effect, Exchange Rate Risk, Non, Oil Export, Iran, Exponential GARCH
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Estimation of Electricity Demand Function and Prediction of its Consumption to 2025 in Iran
    Ali Changi Ashtiani, Mahdi Jalouli Page 169
    The history of electricity industry dates back to one hundred years ago. In Iran, the electricity industry is transiting from the typical monopoly to the competitive markets and a new paradigm is the producers compete with each other to sell the energy. In the present research, the long-term and short-term models of electrical energy in Iran has been estimated using time-series data and correlation techniques in econometrics specifically the dynamic self-explanatory models with auto regressive distributed lag model (ARDL) and error correction model (ECM). After estimating the electricity demand function, the prediction of the whole country electricity demand was carried out. The results confirmed the inelasticity of electricity demand in proportion to the electricity price indicated by other studies in Iran and other countries. According to the Power Ministry statistics, the aggregate electricity demand has been 176230 million kw/h in 2009 which after implementing the targeting subsidies plan in the first year, this number has been decreased to 170067 million kw/h with a 3.5 % decline in the electricity demand. Finally, the aggregate electricity demand is expected to increase to 240020 million kw/h by the year 2025.
    Keywords: Aggregate Electricity Demand, Energy Price, ARDL, Targeting Subsidies plan
    Abstract View Paper Original: Persian