فهرست مطالب

پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی - پیاپی 8 (پاییز 1391)

فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی
پیاپی 8 (پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/12/09
  • تعداد عناوین: 7
|
  • بتول رفعت، سعیده بیک زاده صفحه 9
    در این مقاله به این سوال کلیدی پاسخ داده می شود که آیا تجارت، رشد اقتصادی و اشتغال در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو جانشین یکدیگرند یا اینکه افزایش یکی از این متغیر ها موجبات افزایش دیگری را نیز فراهم می نماید و رابطه ی مکملی بین آنها برقرار است؟ به عبارتی هدف اصلی این مطالعه تعیین ارتباط بین این سه متغیر در بلوک اقتصادی منتخب است. این بررسی ها قبل از همه نیازمند کمی کردن این پدیده و ساخت و بکارگیری شاخص های مناسب برای اندازه گیری آن می باشد. این مقاله بر آن است ضمن معرفی شاخص جهانی شدن KOF آثار این فرآیند را بر رشد اقتصادی و اشتغال در بین کشور های اکو به طور همزمان بررسی نماید.
    نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که اثر حجم تجارت دو جانبه بر رشد اقتصادی کشورهای عضو گروه اکو همواره مثبت و معنی دار است. اثر سطح اشتغال بر حجم تجارت دو جانبه در کشورهای عضو مثبت ولی بی معنی است. همچنین در همه این گروه کشورها اشتغال نیروی کار نیز اثری مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی این کشورها دارد. اثر تجارت دوجانبه بر میزان اشتغال در کشورهای عضو با در نظر گرفتن شاخص جهانی شدن، منفی و معنی دار است. از طرفی اثر رشد بر میزان اشتغال در کشور های عضو با در نظر گرفتن شاخص جهانی شدن KOF منفی و معنی دار است.
    کلیدواژگان: یکپارچگی اقتصادی، رشد اقتصادی، اشتغال، شاخصKOF، مدل جاذبه، پانل دیتا، روش 2SLS
  • محمدعلی فلاحی، محمدحسین حسین زاده، حسن مقدم نژاد صفحه 25
    افزایش بهره وری، به عنوان راه کاری برای کاهش شکاف عرضه و تقاضا و همچنین عاملی در جهت کاهش هزینه های تولیدی و افزایش کیفیت تولیدات و توان رقابتی آنها و بازدهی استفاده از منابع تولید مورد توجه اقتصاددانان و سیاست گذاران می باشد. همچنین کاهش بیکاری نیز از دیگر چالش های پیش روی کشورهای جهان است. اما ابهامی که در نظریات و مطالعات اخیر مطرح شده است، عدم توانایی دست یابی همزمان به هر دو هدف کاهش بیکاری و افزایش بهره وری می باشد. لذا سوال اساسی در مطالعه حاضر این است که آیا ارتقاء بهره وری نیروی کار، موجب کاهش اشتغال در صنایع ایران می گردد؟ بدین منظور از یک الگوی VAR ساختاری شامل متغیرهای بهره وری نیروی کار و اشتغال صنایع ایران و شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI) طی سال های 1352 الی 1386 استفاده شده است و داده های مورد نیاز از پایگاه سازمان بهره وری آسیایی (APO)، مرکز آمار و بانک مرکزی ایران به دست آمده اند. برآورد الگوی ساختاری با استفاده از روش تجزیه بلنچارد-کوآ می باشد. نتایج این مطالعه نشان می دهند که در صنعت ایران، سیاست های ارتقاء دهنده بهره وری نیروی کار، در بلندمدت می توانند موجب کاهش اشتغال نیروی کار شوند، اما از آنجاکه نقش و اهمیت ناچیزی در تغییرات اشتغال دارند، لذا این کاهش قابل توجه نیست.
    کلیدواژگان: اشتغال، VAR ساختاری، تجزیه بلنچارد، کوآ، صنعت، ایران
  • زهرا افشاری، شمس الله شیرین بخش، سیده نثار ابراهیمی صفحه 39
    اندازه دولت اثرات مثبت و منفی بر رشد اقتصاد دارد. در این مقاله، الگوی تحلیلی را برای بررسی تاثیر اندازه دولت بر شاخص توسعه انسانی (HDI) برمی گزینیم و برای برازش تحلیل تجربی، از روش گشتاورهای تعمیم یافته دومرحله ای (GMM) در چارچوب داده های ترکیبی (panel data) برای 30 کشور توسعه یافته و 34 کشور درحال توسعه در بازه سال های 2009-1980 استفاده نموده ایم. نتایج نشان می دهند اثر هزینه های مصرفی و سرما یه گذاری دولت بر HDI متفاوت است؛ و با مقایسه هزینه های دولت بر HDI در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، دریافتیم اثر هزینه های دولت بر HDIدر سطوح متفاوت توسعه یافتگی، متفاوت است. اندازه بهینه ی سهم هزینه های مصرفی در تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعه یافته، بزرگتر از کشورهای در حال توسعه می باشد؛ درحالی که، افزایش هزینه های سرمایه ای در کشورهای در حال توسعه، خطی با شیب مثبت است.
    کلیدواژگان: اندازه دولت، هزینه های مصرفی دولت، هزینه های سرمایه گذاری دولت، شاخص توسعه انسانیHDI، روش گشتاورهای تعمیم یافته GMM
  • شهرام گلستانی، عباس جوقینی، محمود خراسانی صفحه 53
    از موضوعات مهم در ادبیات اقتصادی اخیر ارتباط همگرایی های اقتصادی با همزمانی سیکل های تجاری متقابل کشورها می باشد. در این تحقیق همزمانی سیکل های تجاری کشورهای عضو اوپک با درآمدهای نفتی این گروه از کشورها مورد مطالعه قرار گرفته است. برای انجام این کار از داده های سالانه مربوط به دوره زمانی 2010-1973 استفاده شده است.بر این اساس ابتدا داده های تولید ناخالص داخلی و درآمدهای نفتی به روش هودریک-پرسکات روند زدایی شده و در ادامه پس از تایید همزمانی در سیکل های تجاری و درآمدهای نفتی، ارتباط همزمانی سیکل های تجاری با درآمد نفتی اعضای اوپک با استفاده از مدل داده های تابلویی خودرگرسیون برداری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حکایت از وجود ارتباط مثبت بین همزمانی سیکل های تجاری با درآمدهای نفتی برای کشورهای عضو اوپک دارد.
    کلیدواژگان: اوپک، همزمانی سیکل های تجاری، همزمانی سیکل های درآمد نفتی، فیلتر هودریک، پرسکات
  • محمد علی احسانی، یاسر خطیبی صفحه 73
    تشکیل سرمایه از عناصر اصلی رشد اقتصادی است. متغیر نرخ بهره یکی از مهمترین ابزار های کارامد در امر سیاستگزاری درتشکیل سرمایه و اقتصاد کلان می باشد. در اقتصاد ایران، دولت برای برخی از بخش های مورد نظر سقف نرخ بهره تعیین نموده و مانع عملکرد نیرو های بازار در تعیین نرخ بهره برای بخش مورد نظر می شود. در این مقاله، یک مدل سیستمی با استفاده از روش حداقل مربعات سه مرحله ای (3SLS) برآورد می شود. در سیستم معادلات همزمان توابع سرمایه گذاری و پس انداز برآورد شده، فرضیه فرضیه مک کینون- شاو در ایران تایید می شود؛ یعنی افزایش نرخ بهره بر سرمایه گذاری خصوصی در ایران اثر مثبت دارد.
    کلیدواژگان: فرضیه مکینون، شاو، سقف نرخ بهره، سرمایه گذاری، معادلات همزمان، تابع پس انداز
  • اصغر ابوالحسنی هستیانی، محمدحسین پورکاظمی، ابوالقاسم اثنی عشری امیری، محمدحسین احسان فر صفحه 87
    هدف مقاله حاضر، تعیین مسیرهای زمانی بهینه متغیرهای اقتصادی تولید، تورم، حجم پول و مخارج دولتی و نیز تحلیل حساسیت این مسیرها می باشد. برای این منظور از یک مدل کنترل بهینه متعین استفاده می شود. در این مدل یک تابعی هدف درجه دوم با توجه به قید مساله که شامل یک سیستم معادلات کلان پویاست، حداقل خواهد شد. در این روش به مجذور انحراف متغیرهای هدف از ارزشهای باثباتشان وزنهای سیاستی داده شده است. سپس با استفاده از نرم افزار Mathematicaمسیرهای بهینه متغیرهای وضعیت و کنترل محاسبه شده اند. نتایج حاصل از بهینه سازی بیانگر آنست که در صورت اتخاذ سیاست های بهینه، متغیرهای نامبرده به طور قابل توجهی از نوسانات کمتری برخوردار خواهند بود. بر اساس یافته های تحقیق، تحلیل حساسیت مدل نسبت به وزنهای سیاستی بر ارتباط معکوس بین وزنهای سیاستی اعمال شده توسط سیاستگزاران اقتصادی بر روی متغیر هدف با انحراف استاندارد مقادیر بدست آمده مسیرهای بهینه برای آن متغیر تاکید دارد. و نیز این مقاله نشان داد که میتوان از مدل ها و تکنیک های اقتصاد ریاضی در جهت حل مسائل رشد، تولید و تورم استفاده نمود.
    کلیدواژگان: کنترل بهینه، مدل کلان استاندارد، متغیر وضعیت و متغیر کنترل، آنالیز حساسیت
  • مهدی صادقی شاهدانی، محمد هادی زاهدی وفا، مهدی قائمی اصل صفحه 101
    در این تحقیق شاخص ترکیبی جامعی جهت سنجش توسعه انسانی مبتنی برآموزه های تمدن اسلامی ارائه می شود. بر مبنای تحلیل مبانی نظری مبتنی بر آموزه های تمدن اسلامی، توسعه انسانی مدنظر این پژوهش شامل ابعاد «اقتصادی- رفاهی»، «اجتماعی- فرهنگی»، «مذهبی- اخلاقی»، «سیاسی- حکمرانی» و «علمی- آموزشی» می شود که این ابعاد پس از بسط آموزه های اسلامی در حوزه حیات انسانی به دست آمده اند. مبتنی بر روش شناسی هفت مرحله ای ساخت یک شاخص ترکیبی جامع، شاخص نهایی پژوهش استخراج می شود و یافته های پژوهش نشان می دهد که بعد علمی- آموزشی و مولفه سلامت و بهداشت عمومی، از مهمترین نقاط قوت جمهوری اسلامی ایران هستند به نحوی که چنانچه این بعد و مولفه از اهمیت و وزن بیشتری در شاخص نهایی برخوردار باشند، جایگاه ایران تا 10 رتبه نیز قابل صعود خواهد بود. از سوی دیگر بعد اقتصادی – رفاهی (به جز مولفه سرمایه های زیرساختی) و مولفه کارایی سازمان های دولتی و نهادهای قانون گذاری از مهمترین نقاط ضعف جمهوری اسلامی ایران به شمار می روند و بهبود مولفه های محیط کسب و کار، شاخص های اقتصادکلان، قانون گذاری کارشناسانه و ثبات قوانین و بالابردن کارایی دستگاه های اجرایی، می تواند تاثیر بسزایی بر جایگاه جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.
    کلیدواژگان: شاخص توسعه انسانی، آموزه های تمدن اسلامی، شاخص ترکیبی
|
  • Batool Rafat, Saeedeh Beyk Zadeh Page 9
    Economic integration is one of the most challenging issues of the countries in present time on which there are many disagreements. Investigating its effects and consequences from different views including, political, economic, social, and cultural aspects has attracted many scientists, economists, and cultural workers across the world. These investigations need quantification and exertion of proper indices for measuring this phenomenon. By introducing globalization index of KOF, this paper tries to represent its effects on economic growth and employment rate among ECO, simultaneously. We use international data during 2001-2010 and gravity model was evaluated by panel data method in this paper. Also for simultaneous analysis, 2 SLS method was used. The results show that gross productions of ECO countries have had a positive and significant effect on the rate of bilateral trade among the countries. Trade effects on economic growth of their countries has been proved to be positive and significant as well. Employment had positive and significant effects on economic growth.
    Keywords: Economic Integration, Economic Growth, Employment, KOF index, Gravity Model, Panel Data, 2SLS Method
  • Mohammad Ali Falahi, Mohammad Hosein Hoseinzade Bahreini, Hasan Moghadam Nejad Page 25
    Increasing productivity, as a way to reduce the gap between supply and demand and also as a factor to reduc the production costs and to increase the efficiency of resources use and the quality and competitiveness of products, is considerable for economists and policymakers. On the other hand, the reduction of unemployment is another challenge facing the countries of the world too. But the ambiguity to achieve both goals simultaneously has been appeared in the recent theoretical and empirical studies. The main question in this study is whether productivity enhancing, causes reduction in Iran's indusrial employment? to address this question, a multivariate structural VAR model, including industrial labor productivity, employment and CPI for the 1973-2007 period has been applied and the data gathered from APO, statistic center and central bank of Iran. Estimation of structural model is based on Blanchard-Quah decomposition approach. The results show that promoting productivity policies have little role and importance in the employment variations, thereby its size in reducing employment in the long run is negligible.
    Keywords: Productivity, Employment, Stractural VAR, Blanchard, Quah Decomposition, Industry, Iran
  • Zahra Afshari, Shamsolah Shirin Bakhsh, Seyedeh Nesar Ebrahimi Page 39
    Government size has negative and positive impact on economic growth. In this paper, we conduct an analysis with dealing the impact of government size on human development index (HDI). The regression will be empirically analyzed using generalized method of moments (GMM) with two staged least squares in a panel data framework for 30 developed and 34 developing nations for 1980-2009. The impact of government size (measured by consumption and investment expenditures) on HDI is studied. The results reveal that the optimal size of government consumption expenditure on HDI in developed countries is greater than the developing countries. While, in developing countries the government investment reveals a linear and increasing patterns.
    Keywords: Government Size, Government Consumption, Government Investment, HDI, GMM
  • Shahram Golestani, Abbas Jogheini, Mahmood Khorasani Page 53
    Recently, the study of relation between economic convergences with the business cycle synchronizations among countries has become one of the important issues in economic literature. In this investigation the business cycle synchronization with the oil revenues studied for OPEC member countries. In this study, the annual data for the period 1973-2010, are used. At first, the time series of GDP and oil revenues have de-trended by the Hodrick-Prescott (HP) filter. Then, after confirming the business cycle synchronization and the oil revenues synchronization for OPEC member countries, the relationship between the business cycle synchronization with oil revenues are tested by Panel-VAR model. The results represent positive relationship between the business cycle synchronization and oil revenues for OPEC countries.
    Keywords: OPEC, business cycle synchronization, oil revenues synchronization, Hodrick, Prescott (HP) filter
  • Mohammad Ali Ehsani, Yaser Khatibi Page 73
    Capital accumulation is a key factor in economic growth and interest rate is a policy instrument in capital accumulation.In Iran economy, goverment imposes interest rate ceiling in fevored sectors.In this paper, a system of equations including saving and investment function are regressed via (3SLS). We conclude that an increase in interest rate increase investment and then mckinnon-shaw hypothesis is not rejected.
    Keywords: Mckinnon, Shaw Hypothesis, Ceiling Interest Rate, Investment, Simultaneous Equations, Saving Function
  • Asghar Abolhasani Hastiyani, Mohammad Hossein Pour Kazemi, Abolghaseme Asna Ashari Amiri, Mohammad Hossein Ehsanfar Page 87
    The purpose of this paper is to determine the optimal time paths of economic variables such as production, inflation, money stock and government expenditures, and also sensitivity analysis of these paths. For this aim, a deterministic optimal control model is used. In this model, a quadratic objective functional, due to the constraint of dynamic macroeconomic equations system, will be minimized. In this method, the squared deviations of variables from their steady state values ​​ are weighted. Then, optimal paths of control and state variables are calculated by using Mathematica software. Optimization results indicate that if optimal policies are chosen, mentioned variables will considerably have less fluctuations. According to results of survey, analyzing the sensitivity of the model to policy weight emphasizes on inverse relationship between weight imposed by economic policy makers on the target variable, and standard deviation of values ​​ofthe optimal paths for that variable. Also, this paper shows that mathematical economic models and techniques can be used in order to solve the problems of growth, production and inflation.
    Keywords: Optimal Control, Standard Macro Model, State, Control Variables, Sensitivity Analysis
  • Mehdi Sadeghi Shahdani, Mohammad Hadi Zahedi Vafa, Mehdi Ghaemi Asl Page 101
    This research provides a comprehensive composite indicator to evaluation human development based on Islamic civilization’s teachings. According to analysis of theoretical framework of Islamic civilization’s teachings, human development in this research includes “economic-welfare”, “social-cultural”, “religious-ethical”, “political-governmental” and “scientific-educational” dimensions which are derived from the extension of Islamic teachings in the field of human life. Final composite indicator of this research will be derived from a seven-step method and findings of that indicator show that scientific-educational dimension and public health component are the most important strengths of I.R. Iran in which if these elements have more weight in final composite indicator, situation of I.R. Iran will be 10 steps higher than current situation. But the economic-welfare dimension (except infrastructure capitals) and the efficiency of governmental organizations and legislative institutions are the most important weaknesses of I.R. Iran and improvement of business environmental, macroeconomics indicators, professional legislation and stability of laws and regulations and increment of efficiency of executive organizations could have important effect on situation of I.R. Iran.
    Keywords: Human Development Index, Composite Indicator, Islamic Civilization's Teachings