فهرست مطالب

مطالعات مدیریت راهبردی - پیاپی 1 (بهار 1389)

فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی
پیاپی 1 (بهار 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/04/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سید محمد اعرابی، سید کاظم چاوشی * صفحه 7

    موضوع کنترل استراتژیک، به خودی خود پیچیده است و این موضوع در شرکت های هولدینگ دارای پیچیدگی مضاعف است. تحقیقات پیشین، دو متغیر رسمیت و تعداد معیار عملکرد (شفافیت) در کنترل استراتژیک اعمال شده توسط ستاد مرکزی در شرکت های هولدینگ را به صورت نظری مورد توجه قرارداده اند. در این تحقیق سعی شد تا با جمع آوری اطلاعات از شرکت های هولدینگ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، این موضوع مورد بررسی قرار گیرد و بهبودهای لازم ارائه شود. گرچه آزمون های انجام شده، ارتباط بین رسمیت و تعداد معیارهای ارزیابی به کار گرفته شده در کنترل استراتژیک را با عملکرد بلند مدت شرکت های نمونه تحقیق، تایید نکرده است، اما ترکیب این دو متغیر و ارائه چهار گونه برای کنترل استراتژیک، موجبات اندکی بهبود را در برقراری رابطه بین گونه های کنترل استراتژیک و عملکرد بلند مدت شرکت های هولدینگ فراهم آورد. آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که در شرکت های نمونه، شرکت هایی از عملکرد بالاتر برخوردار بوده اند که از گونه کنترل رسمی بر مبنای تعداد معیار کم تر استفاده کرده اند. به علاوه، یافته های تحقیق مبین آن است که هر شرکت هولدینگ باید به تناسب نوع تدوین و اجرای استراتژیک خود، از یکی از استراتژی های کنترل استراتژیک استفاده نماید و هماهنگی بیشتر بین این سه مرحله بر مبنای نقاط مرجع استراتژیک پیشنهاد شده، در یک شرکت، به بهبود عملکرد بلند مدت آن شرکت منجر خواهد شد.

    کلیدواژگان: کنترل استراتژیک، شرکت هولدینگ، هماهنگی استراتژیک، تدوین استراتژی، اجرای استراتژیک
  • محمدرضا حمیدی زاده، مصطفی جعفری، محمد بهجتی صفحه 27
    تصمیم گیری زیربنای ایجاد سازمان و حرکت، رشد وتوسعه آن ها برای کسب اهداف مشخص در سطوح راهبردی است و بر پایه ادراک، دانش، آگاهی از پیامدها، شناخت محیط و سرعت عمل رهبران و مدیران سازمان صورت می گیرد. گستردگی و پیچیدگی فرایند های لازم برای تحقق به عزم سازمان و اتخاذ تصمیم های راهبردی ضرورت بهره مندی سازمان از یک سامانه سیستماتیک و هوشمند تصمیم گیری را غیرقابل اجتناب می سازد. در این مقاله به بررسی و تبیین قابلیت های توانمندساز سیستم خبره و تاثیر آن بر تصمیمات سازمان مورد مطالعه در سطوح استراتژیک به مطالعه می پردازد. جامعه آماری تحقیق را 68 نفر از مدیران سازمان در سطوح ارشد ومیانی در تعامل با ماهیت محتوایی یک سیستم هوشمند تصمیم گیری شکل می دهد. تحقیق متضمن فرضیاتی در چارچوب تشخیص ماهیت مسائل سازمان، قدرت ادراک تصمیم گیران، شناسایی فرصت ها، انتخاب راهکار مناسب و ارزیابی تصمیمات سطوح استراتژیک است که با توجه به ویژگی های سیستم خبره مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. پس از ارائه داده ها، تحلیل رفتار آزمودنی ها و تبیین نتایج آزمون فرضیه ها، راهبرد هایی جهت اشاعه سیستم های هوشمند در سطوح مدیریت عالی سازمان ارائه می شود.
    کلیدواژگان: تصمیم راهبردی، سیستم خبره، هستار شناختی توانمندی ها، تعامل سازه های تصمیم خبره محور
  • حبیب الله دعایی، جلال دهقانی سانیج صفحه 47
    طی دهه گذشته مدیریت دانش نه تنها برای دنیای آکادمیک، بلکه برای دستگاه های دولتی قانون گذار، بنگاه های اقتصادی، سرمایه گذاران و سهام داران نیز به عنوان یک موضوع مهم مطرح گردیده است. اگر چه بیشتر پژوهش های انجام شده در حوزه سرمایه فکری و مدیریت دانش در بخش خصوصی انجام شده است، اخیرا سازمان های دولتی از قبیل دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی نیز، به پژوهش در این حوزه علاقه شدیدی پیدا کرده اند. دلیل عمده آن این است که هدف اصلی دانشگاه ها تولید و اشاعه دانش بوده و مهم ترین سرمایه گذاری های این سازمان ها در حیطه تحقیقات و منابع انسانی است. علی رغم این واقعیت که ورودی ها و خروجی های اصلی دانشگاه ها ناملموس است، اما ابزارهای محدودی برای سنجش و مدیریت آن ها وجود دارد.
    به دلیل اینکه عموما ادراک افراد از مدیریت دانش به طور ذهنی و با استفاده از واژه های زبانی مبهم صورت می گیرد، این مقاله در صدد است تا رویکرد فازی را برای مدیریت دانش در موسسات دانشگاهی به کار گیرد و شکاف بین انتظارات و ادراکات کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی و آزاد یزد و اصفهان را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در کل، دانشگاه های دولتی از وضعیت مطلوب تری در ابعاد مدیریت دانش نسبت به دانشگاه های آزاد برخوردارند. بیشترین شکاف مشاهده شده در دانشگاه های آزاد به ابعاد خلق دانش و سازمان یادگیرنده مربوط می شود.
    کلیدواژگان: موسسات دانش محور، مدیریت دانش، منطق فازی
  • حسن فارسیجانی، امید زندی صفحه 69
    کیفیت در سازمان های خدماتی در طی فرایند ارائه خدمت و در تقابل بین مشتری و ارائه دهنده خدمت رخ می دهد. برای سنجش کیفیت خدمات، در واقع باید تفاوت بین آنچه که مشتریان احساس می کنند که باید دریافت کنند و آنچه که به طور واقعی ارائه می شود مورد سنجش قرار گیرد. در این تحقیق با مطالعه درباره ویژگی ها و مدل های کیفیت خدمات، پنج شاخص از سنجه های کیفیت، شناسایی شوند و این شاخص ها یا سنجه ها از طریق فرایند تحلیل شبکه ییی وزن دار گردیدند. وزن های اولویت بندی شده به نوبه خود، در مدل برنامه ریزی آرمانی به کار گرفته شدند تا در گزینش بهترین مجموعه از ابزارهای سنجش کیفیت خدمات برای اهداف مربوط به مشتری به کار گرفته شوند. این تحقیق راهی را برای تصمیم گیری پیشنهاد می کند که وزن دار کردن (اولویت بندی) سنجه های کیفیت خدمات ویژه یک سازمان را ممکن می سازد؛ محدودیت های منابع دنیای واقعی (بودجه، ساعت، نیروی کار و غیره) را در نظر دارد و بهترین مجموعه از ابزارهای سنجش کیفیت خدمات را انتخاب می کند. همچنین در این تحقیق دو مبحث مهم مطرح می شود که اولا: چگونه در صنعت خدمات می توان درباره ابزار سنجش کیفیت خدمات تصمیم گیری کرد و آن تصمیمات را به کار بست و ثانیا چگونه می توان از فرایند تحلیل شبکه ییی و برنامه ریزی آرمانی استفاده نمود. ضمنا یک مطالعه موردی نیز در این تحقیق صورت گرفته است تا کاربردی بودن این مدل ترکیبی را نشان دهد.
    کلیدواژگان: کیفیت خدمات، فرایند تحلیل شبکه ییی، برنامه ریزی آرمانی و مدل کیفیت خدمات (سروکوال)
  • شمس سادات زاهدی، ابراهیم شیخ * صفحه 95

    همواره رضایت شهروندان از ارائه خدمات دولتی و کارآمدی دستگاه اداری کشور از یک سو و تحقق راهبردهای کلان کشور در سند چشم انداز و برنامه های 5 ساله توسعه، و سیاست های بخشی نظام های سیاسی از مهم ترین اهداف کشور است که شیوه دستیابی به آن ها ذهن محققان را به بررسی علل توفیق وادار می کند. از سوی صاحبه نظران، یکی از علل مهم ایجاد ناکامی در کسب اهداف کلیدی عملکرد، وجود نداشتن مدیران شایسته در نظام اداری کشور عنوان می شود. حال این سوال مهم مطرح می شود که اساسا شایستگی ها و قابلیت های مدیران دولتی در کشور ما کدام است؟«و مدیران ما باید از چه قابلیت هایی برخودار باشند تا عملکرد آنان به سطح خوب و عالی ارتقاء یابد. این سوالی است که مقاله حاضر به دنبال پاسخ گویی به آن است. از منظر محقق، قابلیت به آن دسته از ارزش ها، دانش، ویژگی های فردی و مهارت های مدیران دولتی اطلاق می شود که به صورت رفتارهای شغلی و سازمانی قابل مشاهده است و وجود آن در یک فرد به عملکرد برتر شغلی منجر می گردد.
    در این تحقیق مقصود از مدیران دولتی، مدیران میانی در بخش صنعتی و اقتصادی است. برای طراحی الگوی قابلیت های مدیران دولتی ایران، به صورت ترکیبی و عمدتا از سه روش استفاده شده است. ابتدا با بهره گیری از شیوه کتابخانه یی و مراجعه به اسناد، منابع و کتب و مدارک گوناگون چارچوب اولیه کار به دست آمده سپس با انجام مصاحبه های عمیق اکتشافی تبیین الگوی قابلیت های مدیران دولتی میسر شد و بالاخره با بهره گیری از متد دلفی و از طریق پرسشنامه در دو نوبت دیدگاه های خبرگان و مدیران دارای عملکرد برتر جهت اصلاح و تایید الگو دریافت گردید.
    هر چهار بعد دانش و آگاهی ها، ویژگی های فردی، مهارت ها و ارزش های مدیران دولتی با تایید بسیار بالای خبرگان مواجه شد. شاخص های ارائه شده باید دارای ویژگی تاثیر گذاری در ارتقای سطح عملکرد باشند.

  • علیرضا مؤتمنی، محمد جوادزاده، مهدی تیزفهم صفحه 141
    بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه اقتصادی هر کشور ایفا می نمایند. در حال حاضر با توجه به تعداد قابل توجه بانک ها و موسسات مالی و اعتباری در کشور، همچنین با توجه به روند خصوصی سازی بانک های دولتی ونیز تبدیل تعاونی های اعتبار و موسسات مالی اعتباری به بانک، ارزیابی عملکرد آن ها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. هدف از این مقاله ارائه یک روش تصمیم گیری چند معیاره فازی برای ارزیابی عملکرد بانک ها و موسسات مالی و اعتباری است. در این تحقیق با استفاده از نظر خبرگان و مطالعات کتابخانه یی معیارهای ارزیابی عملکرد بانک ها در دو سطح مالی و غیرمالی برای سه بانک احصاء شد، سپس با استفاده از روشFuzzy AHP معیارها وزن دهی و در نهایت بانک ها به روش TOPSIS رتبه بندی شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، عملکرد غیرمالی نسبت به عملکرد مالی از اهمیت بالاتری برخوردار است. در ارزیابی عملکرد مالی، معیار سهم منابع از نظر اهمیت، رتبه اول و معیارهای سودآوری و بازده دارایی ها در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در ارزیابی عملکرد غیرمالی، معیار قیمت گذاری از نظر اهمیت در رتبه اول و معیارهای کیفیت خدمات و بانکداری الکترونیک در رتبه های بعدی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که به صرف داشتن عملکرد مالی خوب نمی توان انتظار داشت که در کل، عملکرد بانک بهبود یابد. حال آنکه در کشور عمدتا ارزیابی عملکرد بر اساس معیارهای مالی صورت گرفته و به معیارهای غیرمالی کمتر توجه شده است.
    کلیدواژگان: ارزیابی عملکرد، تصمیم گیری چند معیاره، Fuzzy AHP، TOPSIS، بانک
  • اشرف لاجوردی *، احمدعلی خائف الهی، پیمان متقی صفحه 161

    برای ارتقای کیفیت خط مشی های عمومی و افزایش ظرفیت آن، کانون های تفکر راهبردی نقشی اساسی دارند و نحوه سازمان دهی آن ها یکی از عوامل تعیین کننده این نقش است. لذا برای شناخت سازمان دهی متناسب با اهداف کانون های تفکر راهبردی و سایر شرایط متغیر محیطی، اقتصادی، اجتماعی و... ضرورت دارد تا در دوره هایی معین در سازمان دهی آن ها بازنگری شود و در هر بازنگری موانعی که در کاهش اثربخشی کانون ها بیشترین نقش را دارند شناسایی شوند وبا رفع آن ها، رقابت و تلاش کانون های تفکر راهبردی برای ارتقای ظرفیت خط مشی های عمومی افزایش یابد. در این راستا برای شناخت سازمان دهی اثربخش کانون ها، موانع سازمان دهی آن ها، از طریق ادبیات تحقیق و مبانی نظری آن احصاء و در قالب پرسشنامه ای بین نمونه ای از اعضای هیات علمی دانشگاه ها توزیع شد. نتایج تحقیق که از آزمون تی و فریدمن به دست آمده است، نشان می دهد که برخی موانع مهم ترین تاثیر را در عدم اثربخشی سازمان دهی آن ها دارد. همچنین بین سازمان دهی کانون ها و اثربخشی آن ها رابطه مستقیم و قوی وجود دارد. از سوی دیگر سه عامل نیز به عنوان موانع سازمان دهی اثربخش کانون ها تلقی نشده و مورد تایید قرار نگرفته اند که در بحث و نتیجه گیری به آن ها پرداخته می شود و در انتها نیز پیشنهادهای تحقیق ارائه می گردد.

    کلیدواژگان: کانون تفکر راهبردی استراتژیک، تصمیم سازی، خط مشی های عمومی، سازمان دهی، موانع، مسائل سازمانی
|
  • S.M.Aarabi, S.K.Chavoshi Page 7

    Strategic control is a vague subject itself, and has a more vagueness in multi-divisional and holding companies. Earlier researches have introduced formality and preciseness (Amount of Performance Evaluation Criteria) of the process of strategic control in HQ of Holding Companies. We tried to test correlation between these two dimensions and performance of holding companies listed in Tehran Stock Exchange. ROI and M2 were used to show the level of performance and a questionnaire was prepared to determine the strategic management style of each company. MANOVA Test showed no significant correlation between formality or preciseness and the performance. A combination of formality and preciseness that made four strategic control styles resulted in a significant correlation between performance and just formal with lower amount of performance criteria style. This correlation for other styles was insignificant. The main contribution of this study is to present an integrated model of strategic management so that the alignment of Strategic Formulation, Implementation and Control based on strategic referent points causes better performance level. Our findings completely Support this hypothesis.

  • Mohammad Reza Hamidizadeh, Mustafa Jafari, Mohammad Behjati Page 27
    Decision making is a backbone to establish the organizations and direct them to do the best activities and development functions to reach the known strategic goals. Strategic goals are based on managers’ intuition and his knowledge characteristics to recognizeand forecast its impacts. These expectations depend on environment scanning. The scope and the levels of organizational processes need to have an efficient strategic decision making system (SDM) based on heuristic and systematic frameworks. The other aim is to survey the capabilities of enables of an expert system to enhance the SDMprocesses. Thus, the governmental organization selected as a population with 68 of its managers on strategic and tactics levels. The research has seven hypotheses. These hypotheses have following key variables: recognize of organizational problem nature, intuition capabilities of decision makers, opportunities, selecting appropriate alternatives and evaluating the SD levels. These types of characteristics of variables set to study and test by expert system. After data analysis and testing hypotheses, interpreting the findings to design and utilize the heuristic system for strategic management levelsabout the research goal organization.
  • H. Doaei, J.Dehghani Page 47
    Knowledge management(km) have become a major issue not only for academics, but also for governments, regulators, enterprises, investors and other stakeholders during the last decade. Although most of the knowledge management and intellectual capital analysis refers to private firms, this growing interest has extended from private organizations to public ones, such as universities and research centers. This latest concern is due to the fact that universities’ main goals are the production and diffusion of knowledge, and their most important investments are in research and human resources. Despite the fact that their main inputs and outputs are basically Components, there are very limited instruments to measure and manage them. Because using fuzzy set theory, since staff perceptions of knowledge management are generally expressed subjectively in vague linguistic terms, thus, this paper tries to apply fuzzy approach to knowledge management in academic institutions and analyses the gap between staff and faculty members expectations and perception. We found that, in generally, public universities have better situation in knowledge management relative to private universities. It is apparent that The greatest gap in private universities, are in the knowledge creation and learning organizations dimensions.
  • Dr Hassan Farsijani, Omid Zandi Page 69
    Quality in service organizations takes place in the process between customer and service provider. In fact, for determining service quality, the difference between what customers feel that they will receive and what in reality provide is measured. In this paper, using the studies of service quality attributes, five sets of quality measures were identified and these indicators or measures, through the analytical network process (ANP), are then weighted. The Priority weights are, in turn, used in a goal-programming model to select the best set of quality control instruments for customer data collection purposes. This article proposes a way that will allow weighting (prioritizing) of a firm's unique service quality measures and considers the real world resource limitations (budget, hour, labor, etc.), and selects the optimal set of service quality measuring tools. This article addresses two important issues: how to incorporate and decide upon quality measure tools in a service industry, and how to incorporate the ANP into the model. A case study is also proposed in this article to show the application of the combined model.
  • Shamsosadat Zahedi, Ebrahim Sheikh Page 95

    One of the most important reasons of inefficiency in administrative system of the country, low satisfaction of citizens of governmental services, and not achievement to the goals and countri's macro sterategies in the vision document and 5-year developing programs. Now there is an important question that "What basically is the public managerscompetencies in Iran?"The last goal of research is to increase the efficiency of countri's administrative system through preparing suitable bases for maintaining the meritocracy. In this research, competency is called to those group of values, knowledge, personal characteristics and skills of public managers which are appeared in job and organizational behaviors and those factors as a manager's characteristics, could bring a better performance. Competency pattern of state middle managers in Iranian economy and industry section has been planned in three steps with synthetic

    Method

    First, The priority list of manager's competencies was obtained by searching in documents, references, books, sources, and various evidences, with the compound way by using different views such as cultural and historical, vision and forcasting, job functions, comparative studies andwith utilize the data-base method. In this section, researcher could find more than one thousand competency with utilizing the inductive strategy zing, they were categorized in 4 dimentions, 12 elements and 42 indexes and they were defined with definitions and behavioural descriptions.The result shows the high expert's acceptance of 4 dimentions: knowledge and wisdom of public managers, personal charactritics, skills and managers valusesas the core dimention of strategic competency pattern of state middle managers in economic and industry sector.

  • Alireza Moutameni, Mohammad Javad Zadeh, Mahdi Tiz- Fahm Page 141
    Banks and financial institutions play an important role in development of any country. Nowadays, due to the considerable number of banks, financial and credit institutions in the country, also according to privatization trend of public banks and transformation of them, their performance evaluation has become very important. The purpose of this article, is presenting a fuzzy multi- criteria decision-making method. In this survey, by using expert views and library research, performance evaluation criteria in financial and nonfinancial levels for three banks have been found, then by using fuzzy AHP method, criteria were given weight and finally the banks were ranked by using TOPSIS. In according to the achieved outcomes, non-financial outcomes are more important than financial performance. In evaluating financial performance, resource share criterion was the most important and profitability and ROA were placed afterwards. In evaluating non-financial factors pricing was the most important while quality of services and electronic banking were placed next. The results indicate that by merely having good financial performance, improvement in a bank overall performance, could not be expected. In contrast to these results, performance evaluations often take place on the basis of financial and non-financial factors are given less credit in this respect.
  • Ashraf Lajevardi*, Ahmad- Ali Khaef Elahi, Peiman Mottaqi Page 161

    Think thanks play an essential role in developing general policies and increasing the related capacities. The way of organizing them is among the determinants of this role. Therefore, it is necessary to revise their organization regularly in order to recognize the properorganizing relative to the think tank's goals and other unstable environmental, economic, social conditions. In each revision the barriers leading to reduction of think tanks efficiency will be discovered and overcome. In this way their competition and attempts will increase in order to improve public policy's capacity. In this regard we use the literature, extracted its theoretical principles and distributed among the universitie's scientific members in the form of a questionnaire. The results achieve by the Freidman and T.test revealed that some barriers have the most effects on the organizing think tanks and their effectiveness. On the other, hand three factors have not been assumed as effective barriers in organizing think tanks. They have been considered in discussion and conclusion. Finally, the research's suggestions have been offered.