فهرست مطالب

مطالعات پیشگیری از جرم - پیاپی 17 (زمستان 1389)

فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم
پیاپی 17 (زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1390/08/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • باقر شاملو، مهدی موسی زاده صفحه 7
    پیشگیری از تکرار جرم نیازمند برنامه ریزی دقیق و مناسب در جهت شناسایی عواملی می باشد که در بازگشت فرد مجرم به رفتار جنایی موثر است. در این راستا تاثیرگذاری بر عوامل محیطی، اجتماعی و فردی در جهت جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم، مستلزم به کار بردن ابزارهای مختلف با ماهیت های گوناگون می باشد. در حقوق کیفری ایران برای نخستین بار در قانون اقدامات تامینی و تربیتی مصوب سال 1339 ه.ش. به بحث پیشگیری از تکرار جرم تاکید شده است. علاوه بر آن در قانون اساسی و قانون برنامه چهارم و پنجم توسعه اقتصادی به عنوان قوانین مادر، به موضوع پیشگیری از تکرار جرم اشاره گردیده است و قوانین، آیین نامه ها و لوایح متعددی در این خصوص طرح و یا به تصویب رسیده اند؛ ولی با توجه به ابهام و نواقصی که در هر یک از این قوانین وجود داشت و کمبودی که در جهت نظارت بر مجرمان سابقه دار در حقوق کیفری ایران احساس می شد، قانون گذار در سال 1387 مبادرت به تصویب ماده 48 مکرر قانون مجازات اسلامی نموده است؛ به طوری که در برخی از موارد، این ماده به عنوان جلوه ای از پذیرش سیاست جنایی ریسک مدار در حقوق کیفری ایران تلقی می گردد. در حقوق کیفری آمریکا نیز با توجه به بالا بودن میزان آمار تکرار جرم، سیاست گذاران جنایی آمریکا با احیاء و اصلاح قانون امنیت و آرامش های خیابانی مصوب سال 1968، تحت عنوان «قانون ارتقاء سلامت و امنیت اجتماعی» از طریق پیشگیری از تکرار جرم در سال 2007 سعی نمودند ضمن به کارگیری آخرین دستاوردهای علمی و پژوهشی در پیشگیری از تکرار جرم با استفاده از ابزارهای متعدد و متنوع راهکارهای جدیدی را وارد عرصه عمل و تجربه نمایند؛ با توجه به تنوع و ماهیت اقدامات و سیاست های پیش بینی شده در حقوق کیفری آمریکا، که از دو بعد اصلاحی و درمانی و اعمال انواع سیاست های کیفری سخت گیرانه در جهت مبارزه با تکرار جرم تنظیم شده است، بررسی پیشگیری از تکرار جرم در حقوق کیفری ایران و ایالات متحده آمریکا انتخاب گردید، تا انواع تدابیر و اقدامات پذیرفته شده در آن کشور، به عنوان نمونه و مدلی مناسب مورد استفاده سیاست گذاران جنایی کشور در امر پیشگیری از تکرار جرم قرار گیرد.
    کلیدواژگان: تکرار جرم، پیشگیری از جرم، حقوق کیفری آمریکا و ایران
  • حسین آقابابایی، مراد عباسی صفحه 29
    در بیشتر کشورها، وظیفه ی اصلی پیشگیری از جرم به عهده پلیس است. در ایران نیز طبق بند (ه) ماده ی (4) قانون تشکیل ناجا، مصوب 1369 مجلس شورای اسلامی، وظیفه ی «پیشگیری از وقوع جرم» بر عهده ی ناجا قرار داده شده است. در حال حاضر، اجرای این وظیفه، با توجه به پیشرفت های اخیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در برخی از حوزه ها مثل حریم خصوصی مجازی، با چالش های اساسی روبرو است. بنابراین ناجا بایستی با رعایت جوانب احتیاط نسبت به «پیشگیری از وقوع جرم در فضای مجازی» اقدام کند، تا به خلوت افراد تجاوز نشود. مقاله ی حاضر سعی دارد پس از تبیین مفهوم حریم خصوصی در فضای مجازی، جلوه های ناقض حریم خصوصی مجازی را مورد بررسی قرار دهد و در پایان با اشاره به چالش های پیشگیرانه ی فرا روی ناجا در فضای مجازی راهکارهایی ارایه می شود.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات و ارتباطات، حریم خصوصی، فضای مجازی، پیشگیری از جرم، پلیس
  • محمود مالمیر، احسان زررخ صفحه 59
    بزه دیده شناسی سایبری پدیده ای پیچیده و نوین است که اندک زمانی از طرح بحث آن در میان حقوق دانان می گذرد و هنوز در مراحل ابتدایی خویش به سر می برد.
    شناخت زمینه های بزه دیدگی و علل آن از مهم ترین مباحث جرم شناسانه امروز در رابطه با فضای مجازی می باشد و بسیاری معتقدند که بزه دیدگان سایبری به علت شرایط خاص فضای سایبر نیازمند حمایت های بیشتری هستند. از این رو مطالعاتی در خصوص شناخت بزه دیدگان سایبری صورت پذیرفته، که غالبا مبتنی بر نظریه سبک زندگی روزمره هستند. در این نظریه شرایط خاص فضای سایبر عامل اصلی وقوع بزه دیدگی سایبری عنوان شده است.
    با توجه به اینکه شناخت عوامل موثر بر بزه دیدگی سایبری نقش به سزایی در پیشگیری از آن ایفا می کند؛ در این نوشتار بر مبنای اندیشه های مطروحه در نظریه سبک زندگی روزمره که به مهم ترین علل وقوع بزه دیدگی سایبری می پردازد، به بیان روش های پیشگیری از بزه دیدگی سایبری پرداخته شده است و همان طور که در این نظریه نیز مورد اشاره قرار گرفته، پیشگیری وضعی و بهره گیری از نیروی حفاظتی خارجی یا همان پلیس سایبری، از مهم ترین راهکارهای پیشگیری از بزه دیدگی سایبری است.
    کلیدواژگان: بزه دیده شناسی، فضای سایبر، پیشگیری، نظریه سبک فعالیت های روزمره، پلیس سایبری
  • محمدعلی صلح چی صفحه 87
    حمایت از حقوق اطفال در حوزه های مختلف مورد توجه قانون گذار قرار گرفته است. یکی از این حوزه ها مقررات آیین دادرسی کیفری است. آیین دادرسی کیفری ویژه ی کودکان تابع معیارهای خاصی است. قانون گذار ملی به منظور حمایت از کودکان و بهره مندی آن ها از دادرسی منصفانه، تلاش کرد تضمین نماید که این معیارها وارد نظام حقوقی داخلی شود. پرسشی که باید مورد بررسی قرار گیرد این است که آیا قوانین داخلی، به ویژه لایحه ی اخیر مربوط به تعقیب جرایم اطفال و تاسیس دادگاه کیفری اطفال، به معیارهای پذیرفته شده در سطح جهانی توجه نموده است یا خیر؟ در این راستا لازم است تا معیارهای ذی ربط در اسناد حقوق بشری بررسی شود و سپس لایحه مذکور مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: اطفال، حقوق بشر، آیین دادرسی کیفری ویژه اطفال، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی
  • حسن حاجی تبار فیروزجایی صفحه 129
    به طور کلی، کودکان به لحاظ شرایط خاص جسمانی و روانی و عاطفی در معرض انواع سوء استفاده ها و بزه دیدگی ها قرار دارند؛ اما برخی از کودکان و نوجوانان صرف نظر از شرایط مذکور، به خاطر قرار گرفتن در موقعیت ها و اوضاع و احوال مخاطره آمیز بیش از پیش در معرض انواع بزه دیدگی ها قرار دارند، که از آن می توان تحت عنوان «کودکان و نوجوانان در معرض خطر» یا «کودکان آسیب پذیر» یاد کرد؛ ماده 1173 قانون مدنی ایران را می توان مصداقی از این کودکان به حساب آورد. مقاله ی حاضر ضمن ارایه ی تعریف مختصری از برخی مفاهیم اساسی و بررسی مصادیق کودکان در معرض خطر و گستره ی حمایت از آنان، از طریق به کارگیری تدابیر پیشگیرانه وضعی موجود در قوانین و مقررات کنونی دو کشور ایران و انگلستان، نتیجه می گیرد که به رغم گستردگی و جامعیت این گونه تدابیر در هر دو کشور، هنوز شاهد سیاست ها و قوانین و مقررات نظام مند و یکپارچه در قالب یک عنوان ویژه مانند قانون «حمایت از کودکان و نوجوانان در معرض خطر» نیستیم.
    کلیدواژگان: کودکان در معرض خطر، پیشگیری وضعی، حمایت، بزه، دیدگی، قوانین و مقررات، اوضاع و احوال مخاطره آمیز
  • مهدی یوسفی مراغه صفحه 167
    کشف جرم در نظر پلیس و عامه مردم زمانی است که متهم یا مظنون به ارتکاب جرم، توسط پلیس دستگیر و به بزه انتسابی اقرار و اعتراف نماید. این سنت و عرف جاری در نهاد پلیس باعث می شود تا دست اندرکاران پلیس در راستای ارتقای آمار کشفیات پلیسی، جلب توجه افکار عمومی و نشان دادن میزان کارایی خود، اقدام به مظنون گیری و افزایش آمار دستگیری خود در سطح جامعه نموده و با توسل به شیوه های مختلف، اخذ اقرار و اعتراف، آنان را در راس ماموریت های خود قرار دهند. علاوه بر بازجویی و مصاحبه که از روش های سنتی پلیس جهت اخذ اقرار و اعتراف از متهم و مظنون به ارتکاب جرم می باشد، معامله ی اقرار نیز از دیگر طرق پلیس در این راستاست، که طی آن پلیس برخی کشورها در جرائم کوچک با متهم وارد معامله شده و به وی پیشنهاد می کند، چنانچه یک اتهام را بپذیرد از اتهامات دیگر او چشم پوشی می شود. در پلیس ایران نیز می توان از موردی مشابه «معامله اقرار» یاد کرد که خواسته یا ناخواسته از جانب افسران پلیس در پرونده های کیفری مورد استفاده قرار می گیرد.
    در این مقاله سعی شده است ضمن تبیین مفهوم معامله اقرار، چگونگی اعمال و اجرای این شیوه و نیز عوامل موثر بر گرایش به آن در پلیس ایران و در نهایت چالش های آن با حقوق داخلی مورد بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: ادله کیفری، اقرار، معامله اقرار، پلیس
  • علی افراسیابی صفحه 191
    پیشگیری وضعی از جرم شامل 25 نوع تکنیک پیشگیرانه است که با تغییر در وضعیت های پیش جنایی مانع از وقوع جرم می شود. می توان بیان داشت این تکنیک ها، که همگام با تحولات در حوزه ی بزهکاری و نظریات جرم شناختی کامل شده اند، بر مبنای پارادایم های مشخصی بنا گردیده اند. این مقاله به دنبال پاسخگویی به این پرسش اساسی است که، چه پارادایم هایی بر پیشگیری وضعی از جرم حاکم است؟
    برای پاسخگویی به این پرسش، مطالب این مقاله در سه بخش ارائه شده است. مطالب هر بخش بیانگر یکی از پارادایم های موضوع مورد بررسی است. برای تبیین و تحلیل این پارادایم ها، از سویی به نظریات جرم شناختی اتکا شده و از سوی دیگر، از تکنیک های پیشگیری وضعی از جرم، که از سوی جرم شناسان نظریه پردازی شده، استفاده شده است. نتیجه ی تحقیق حاکی از آن است که سه پارادایم بر پیشگیری وضعی از جرم حاکم است. پارادایم نخست مبتنی بر تئوری بازدارندگی وضعی است و تلاش می نماید که از رهگذر ایجاد موانع فیزیکی، نصب تجهیزات کنترلی و در دسترس قرار دادن مکانیسم های بازدارندگی در وضعیت های پیش جنایی، از وقوع جرم پیشگیری نماید. در پارادایم دوم، بر حذف عوامل وضعی توجیه کننده و ابهام آور، که امکان توجیه رفتارهای جنایی توسط بزهکاران بالقوه را تقویت می نمایند، تاکید می شود. در پارادایم سوم نیز، که در این تحقیق از آن تحت عنوان پارادایم محرک زدایی از وضعیت های پیش جنایی یاد شده است، تلاش می شود که عوامل وضعی محرک پدیده جنایی، از بسترهای وضعی پیش جنایی حذف شوند.
    کلیدواژگان: پیشگیری وضعی از جرم، وضعیت های پیش جنایی، پارادایم بازدارندگی، پارادایم توجیه زدایی، پارادایم محرک زدایی
  • ریمون گسن صفحه 215
    امروزه جرم شناسی، تبدیل به مد روز شده است. رسانه ها، هنگامی که مسئله ی جنایی مهمی را ورای ستون های حوادث، معرفی می کنند، اغلب به نقطه نظرات متخصصی که عنوان «جرم شناس» را بر او اطلاق می نمایند، مراجعه می کنند.
    در زمان ایجاد کرسی جرم شناسی در «هنرکده ملی هنر و فنون» و انتخاب مسئول آن، که پیش از این و در موارد مشابه بدون جلب توجه سپری شده بود، همهمه ای رسانه ای در ژانویه ی گذشته مطرح شد که بیانیه 400 پژوهشگر امضا کننده آن را، تشدید کرد. این عریضه در اعتراض پیرامون انتخاب مسئول و همین طور در خصوص پذیرش جرم شناسی به عنوان رشته دانشگاهی تمام عیار، مطرح شده بود. اگر این فرض را بپذیریم که رسانه ها در شکل دادن به افکار نقش دارند و در انعکاس آنچه به عنوان دل مشغولی فرض می کنند، تلاش می کنند، در این صورت چه دلیلی برای در نظر گرفتن این شیفتگی تند و تیز رسانه ای اخیر برای آنچه تحت عنوان «جرم شناسی» انتخاب می شود، مناسب است؟ به بیان دیگر، آیا «بازگشت جرم شناسی» مطرح است؟
|
  • Bagher Shamloo, Mehdi Moosazadeh Page 7
    Preventing recidivism depends on the proper studies to identify the risk factors which affect the offender to re-commit the criminal behavior. Influencing the situational, social, and individual factors requires the application of some different instruments. In spite of the fact that before and after the revolution some acts and articles are approved to prevent crime, in general, and recidivism, in particular, to solve to problem of ambiguity existed in such laws, the legislator of Iran added an act to the Islamic Criminal Law in 2008; it is sometimes considered as an example of a risk-based criminal policy.United states also have been encountered with a high rate of recidivism. To decrease the problem, since 1968, a variety of rules and regulations with the help of the latest technologic inventions have been put into account by US policy makers. In addition to corrective policies, US measures to combat recidivism include some severe, retributive reactions for re-committing crimes by the offenders. In this article, the authors aim to discuss about the proper model of preventing recidivism in Iran, considering divers policies and measures applied by both Iran and United States.
  • Hossein Aghababaei, Morad Abbasi Page 29
    In most of countries, crime prevention relies deeply on the responsibility of police. In Iran, according to paragraph (e) of Article 4of Police Act (1369), "crime prevention" is one of the most important tasks of police. To implement this duty, especially in case of the recent advances of ICT in some areas such as cyber privacy, police have faced with a lot of challenges.This paper aims to explain the concept of privacy in cyberspace, privacy violation aspects, and finally, challenges which, in order to implement the preventive strategies, police face with them in the cyberspace.
  • Mahmood Malmir, Ehsan Zarrokh Page 59
    It is not a long time that the new complex phenomenon of cyber victimization has been discussed by criminologist. Identifying causes and grounds of victimization is an important issue in cyber criminology. It has been believed that cyber victims, because of the different cyber situation, need more attention. Accordingly, some studies, more influenced by routine activity theory, have been done to identify and understand cyber victims. In this theory, the specific situation of cyber space is considered as the most significant factor of being victimized in the era. Considering the fact that identifying the risk factors of victimization in cyber is necessary to prevent crime in this space, in this article, we discuss the ways and methods of victimization prevention based on routing activity theory. As discussed in the theory, situational crime prevention and the external ways of protection or cyber police are the most effective solutions to combat cyber victimization.
  • Mahmood Malmir, Ehsan Zarrokh Page 87
    It is not a long time that the new complex phenomenon of cyber victimization has been discussed by criminologist. Identifying causes and grounds of victimization is an important issue in cyber criminology. It has been believed that cyber victims, because of the different cyber situation, need more attention. Accordingly, some studies, more influenced by routine activity theory, have been done to identify and understand cyber victims. In this theory, the specific situation of cyber space is considered as the most significant factor of being victimized in the era. Considering the fact that identifying the risk factors of victimization in cyber is necessary to prevent crime in this space, in this article, we discuss the ways and methods of victimization prevention based on routing activity theory. As discussed in the theory, situational crime prevention and the external ways of protection or cyber police are the most effective solutions to combat cyber victimization.
  • Hasan Haji Tabar Firooozjaei Page 129
    Due to their specific physical, mental, and emotional situation, children are in the danger of being victimized. However, because of some dangerous situations and circumstances, some children are more in danger; they may be called at risk children and juveniles or vulnerable children. In fact, the act 1173 of Iran Civil Law may be an example of that. In this article, first, the essential concepts related to children at risk and the ways to protect them and prevent them of being victimized are defined. Then, the existing regulations in Iran and England are discussed. Eventually, it will be discussed that although the wideness of these measures in both of the countries, we cannot find the united and structured regulations like the law of protecting at risk children and juveniles.
  • Mehdi Yousofi Maraghe Page 167
    According to police and the majority of people, clearance of crime is when the accused of supposed crime is arrested by police and confessed to the occurred crime. To increase the clearance rate, influence public attention, and advertise their efficiency, police is more engaged in arresting suspected people; i.e. arresting suspects and taking confession from them has been placed at the top of the missions of police. In addition to investigation and interview, classical methods of taking confession by police, plea bargaining is considered another way, much newer, in this regard. In this method, police bargain with the accused and suggest him/her to accept some charge, to be neglected by the other. In Iran, purposefully or not, in case of criminal issues, some similar methods are used by police officers.However, in this article, after determining the concept of plea bargaining, its requirements, implementation methods, the effective elements to accept this attitude, and finally, its challenges with the national law are being discussed.
  • Ali Afrasyabi Page 191
    Situational crime prevention (SCP) contains 25 preventive techniques’ which impede the crime by changing the pre-criminal situations. It may be alleged that these techniques’ complemented after the development of criminology theories, have been based on some specific paradigms. The article aims to answer this key question: which paradigms dominate situational crime prevention? To answer the question, the article includes three parts in which some paradigms are studied. To analyze the paradigms on the one hand the criminological theories have been considered and from the other hand, the situational crime prevention theorized by the criminologists are being used. This study includes the fact that three paradigms dominate the SCP. The first relies on the situational deterrence theory and through putting some physical barriers, using the control equipments, and putting into access the mechanisms of deterrence in pre-criminal situation, tries to prevent crime. In the second paradigm, it is emphasized to eliminate the obscure situational factors which may increase the possibility of justifying the criminal behaviors by the probable offenders. Eventually, in the last paradigm, called in this text the stimulus-eliminator paradigms of pre-criminal situation, the situational factors stimulating the criminal incident are to be eliminated from the situational pre-criminal grounds.
  • Raymond Gassin Page 215
    Returning of criminology is an ambiguous term. It may be asked whether it means that the criminology has made the humanity researchers re interested to a new scientific discipline. Considering the fact that from the beginning of criminology at 19th century until now the discipline has been always engaged by new, methodic, and experimental developments, the answer will definitely be negative; i.e. the discipline has been never disturbed or destroyed. In fact, based on a variety of its educational facts, criminology has nothing less than other sciences of humanity. Hence, the term “return of criminology”, implicitly or explicitly, means the effect of criminology in criminal policy as a key factor in structural orientation.