فهرست مطالب

مطالعات پیشگیری از جرم - پیاپی 39 (تابستان 1395)

فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم
پیاپی 39 (تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/05/28
  • تعداد عناوین: 7
|
  • فریبا شایگان صفحات 9-41
    پیش گیری اجتماعی از جرم از روش های غیرکیفری است که پیش از ارتکاب جرم پیش بینی و تدارک می شود و هدف آن تهدید موقعیت های ارتکاب جرم است. برایت هدف از این نوع پیش گیری را تقویت بنیادهای قابلیت و توان اجتماعی کردن برای تاثیرگذاری بر گروه هایی می داند که بیش تر در معرض خطر هستند؛ در این مقاله پیش گیری اجتماعی از جرم با همین هدف دنبال می شود و قصد دارد نقش سازمان های مردم نهاد و به ویژه نهادهای مذهبی را در پیش گیری اجتماعی از جرم شناسایی کند. این نهادها با برنامه های اجتماعی و بعضا اقتصادی به دنبال کاهش جرم هستند. هم چنین با تاثیرگذاری بر تفکر و نگرش و شخصیت افراد و اجتماعی کردن صحیح و دینی آن ها سعی در تقویت روحیه خودکنترلی و پیش گیری از روی آوردن به هنجارشکنی ها و یا جرایم دارند. نتیجه این مقاله که به روش کتابخانه ای و با مطالعه نقش نهادهای مذهبی چون مسجد، هیئت های مذهبی، بنیادهای خیریه و همانند آن صورت می گیرد بیانگر این است که نهادها با نقش هایی چون اسطوره سازی دینی، ارایه گروه های مرجع سالم، امکان تعامل با دوستان بهنجار، معنابخشی به زندگی، تقویت باور به حضور ناظر همیشگی اعمال یعنی خداوند، تاکید بر زندگی جاودان بعد از مرگ و تاثیرگذاری اعمال دنیوی در آن، ترویج ارزش های دینی، تاکید بر حلال بودن مال، اجتماعی-کردن افراد، پرکردن سالم اوقات فراغت جوانان، هویت بخشی به جوانان، تخلیه اضطراب های روحی و روانی جوانان و تاثیرگذاری بر خانواده ها برای تربیت صحیح فرزندان در پیش گیری از انحراف و ارتکاب جرم توسط افراد، کمک به سزایی می کند. هم چنین برخی از این نهادها با حمایت از افراد فقیر و کمک به آن ها، ایجاد اشتغال یا تامین جهیزیه و وام های قرض-الحسنه و امثال آن اقدامات مفیدی در راستای پیش گیری اجتماعی از جرم انجام می دهند.
    کلیدواژگان: پیش گیری اجتماعی، سازمان های مردم نهاد، جرم، نهادهای مذهبی، هیئت های مذهبی، بنیادهای خیریه، مسجدها
  • مهدی چراغپور، حجت الله مرادی پردنجانی، ستار صادقی صفحات 42-66
    بیکاری یکی از مهم ترین عوامل ارتکاب جرم است، بنابراین رفع آن گام مهمی در کاهش و پیش گیری از جرم است. با توجه به این که دولت توان ایجاد شغل برای همه جوانان را ندارد، لازم است تا جوانان خود به ایجاد شغل و انجام فعالیت های کارآفرینی مبادرت ورزند. در این راستا پژوهش حاضر به دنبال تبیین تاثیر و اهمیت کارآفرینی بر کاهش جرایم است. طرح تحقیق حاضر از دیدگاه روش از نوع توصیفی بوده که با هدفی کاربردی انجام شده است و چون پژوهشگران به تبیین رابطه و تاثیر کارآفرینی بر کاهش جرایم پرداخته اند، از دیدگاه شیوه گردآوری داده های تحقیق، از نوع همبستگی است. همه جوانان شهرستان شهرکرد جامعه تحقیق را تشکیل می-دهند که از میان آن ها تعداد 200 نفر به روش چند مرحله ای انتخاب و داده-های مورد نیاز نیز از طریق پرسش نامه گردآوری و با آزمون t و همبستگی تجزیه و تحلیل شدند و نتایج نشان داد که قابلیت های کارآفرینی جوانان شهرکرد بالاتر از میانگین است؛ تمایل جوانان به ارتکاب جرم پایین تر از میانگین است؛ بین کارآفرینی با تمایل به ارتکاب جرم رابطه منفی و معنی-داری وجود دارد و نهایتا این که کارآفرینی بر کاهش جرایم جوانان شهرکرد تاثیر و اهمیتی مثبت و معنی دار دارد. باتوجه به نقش کارآفرینی در کاهش جرایم می توان نتیجه گیری نمود ارتقای فعالیت های کارآفرینی در شهرکرد زمینه کاهش جرم را فراهم می سازد، پس لازم است تا مسئولان به توسعه فعالیت های کارآفرینی بپردازند.
    کلیدواژگان: کارآفرینی، اهمیت، کاهش جرم، جوانان، شهرکرد
  • ایرج دوستی، حامد احمدی، سید حسن میرفندرسکی صفحات 68-102
    این مقاله به بررسی تاثیر عوامل اجتماعی و خانوادگی موثر بر تغییر الگوی مصرف مواد مخدر زنان مقیم در مراکز اقامتی ترک اعتیاد سازمان بهزیستی استان گلستان می پردازد. هدف اصلی این تحقیق؛ شناسایی عوامل اجتماعی و خانوادگی موثر بر تغییر الگوی مصرف مواد مخدر (از سنتی به صنعتی) زنان مقیم در مراکز شبانه روزی ترک اعتیاد استان گلستان بوده است. روش این تحقیق پیمایشی است و برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردیده از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آن محاسبه گردید و همه متغیرهای درنظرگرفته شده دارای ضریب آلفای بالاتر از 8/0 بوده اند. جامعه آماری تحقیق شامل 150 زن معتاد تغییر الگوی مصرف داده از مواد مخدر سنتی به صنعتی بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و شناخت نقش متغیرهای درنظرگرفته شده از آزمون کای اسکوئر استفاده گردید. نتایج تحلیلی نشان می دهد همه متغیرهای مورد مطالعه (نوع نگرش به مواد مخدر، نقش گروه همسالان، نقش روابط خانوادگی، نقش عوامل اجتماعی و نقش عوامل اجتماعی و روابط خانوادگی) در تغییر الگوی مصرف زنان معتاد از مواد مخدر سنتی به صنعتی، در سطح ضریب اطمینان 95 درصد نقش دارند. در پایان نیز بر اساس یافته ها به ارایه پیشنهادهای کاربردی برای کنترل و پیش گیری از گسترش دامنه شیوع مواد مخدر صنعتی در بین زنان پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: زنان، مواد مخدر صنعتی، نگرش، عوامل اجتماعی، روابط خانوادگی
  • سمیه سلطانی بهره مند صفحات 103-130
    قتل های سریالی و هم چنین قتل های متعدد حوادثی نادرند که دارای تاثیر عمیق اجتماعی هستند. قتل سریالی به لحاظ حقوق کیفری از آن جهت حایز اهمیت است که از بعد جرم شناختی و سایر علوم مرتبط (مانند روان پزشکی و روان شناسی) دارای برجستگی است. یافته های تحقیقاتی نشان می دهد که این اشکال شدید خشونت ممکن است در نتیجه یک تعامل بسیار پیچیده از عوامل زیستی، روانی و جامعه شناختی باشد. درواقع آن چه پرسش اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد این است که عوامل زیستی در میان دیگر عوامل (جامعه شناختی و محیطی و غیره) ازچه اهمیتی برخوردار است؟ در این راستا روش محقق در این مقاله، «توصیفی-تحلیلی» و با ابزار کتابخانه ای است. نتایج تحقیقات نشان می دهد میان اختلالات رشدی-عصبی (تعدیل کننده ها) و عوامل محیطی (واسطه ها) و کشتارجمعی و قتل های سریالی رابطه هست و این اختلالات می توانند انگیزه برخی از این قاتلان را تشدید و یا روند قتل را آسان کرده باشند. اگرچه عوامل رشدی-عصبی بسیاری می توانند در سبب شناسی کشتارجمعی و سریالی دخالت داشته باشند اما بیش تر تحقیقات و حدسیات پیرامون نقش «آسیب سر» بوده است.
    کلیدواژگان: قتل های سریالی، جراحت مغز، اختلال شخصیت ضداجتماعی، روان آزار
  • حسین ذوالفقاری، ابراهیم داودی صفحات 133-166
    دست یابی به اهداف و نتایج والا، ارزشمند و متعالی پیش گیری از جرم، مرهون تدوین کامل فرآیند آن و به ویژه مرحله پیاده سازی و اجرای برنامه های پیش گیری از جرم است. این تحقیق با هدف تبیین ویژگی های مرحله اجرا در فرآیند پیش گیری از جرم، به بررسی عوامل اصلی موثر بر اجرای برنامه پیش گیری از جرم پرداخته، چالش های اجرای برنامه های پیش گیری از جرم را ارایه می کند. در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی، منابع کتابخانه ای و مراکز پژوهشی مختلف درون سازمانی (دانشگاه علوم انتظامی، دفاتر تحقیقاتی، دانشکده ها، معاونت های پژوهشی) و برون سازمانی (کتابخانه های دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی کشور) بررسی شدند. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که مرحله اجرا شامل چهار مرحله «تحقیق و تصویب، آماده سازی و راه اندازی، اجرای اولیه و اجرای کامل» است. هم چنین عوامل اصلی موثر بر اجرای برنامه پیش گیری از جرم شامل: «عوامل اصلی مربوط به زمینه اجتماعی، عوامل اصلی مربوط به سازمان، عوامل اصلی مربوط به دست اندرکاران و مشارکت کنندگان در برنامه پیش گیری از جرم و عوامل اصلی مربوط به برنامه پیش گیری از جرم» هستند که هرکدام از آن ها شامل عوامل فرعی نیز هستند. هم چنین چالش های اجرای برنامه پیش گیری از جرم، شامل: «چالش های مربوط به شناسایی، جذب و حفظ دست اندرکاران، دسترسی محدود به نتایج مطالعات و پژوهش های مرتبط، عدم توازن در شناسایی منابع برنامه جدید، درک ناکافی از برنامه جدید، ناهماهنگی میان عناصر اصلی اجرای برنامه، آموزش ناکافی و کمبود منابع»، برشمرده شدند.
    کلیدواژگان: اجرا و پیاده سازی، برنامه، پیش گیری از جرم، فرآیند
  • ترجمه: راضیه همراهی صفحه 199