فهرست مطالب

مطالعات آموزش و یادگیری - سال سوم شماره 1 (پیاپی 60، بهار و تابستان 1390)

نشریه مطالعات آموزش و یادگیری
سال سوم شماره 1 (پیاپی 60، بهار و تابستان 1390)

  • 182 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1391/05/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ندا پریشانی، سید ابراهیم میرشاه جعفری، احمد عابدی صفحات 1-16
    هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان تاثیر آموزش به روش فعال فناورانه (TEAL) بر انگیزه ی تحصیلی دانش آموزان در سال تحصیلی 89- 88 بود. روش پژوهش براساس ماهیت، نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. برای دست بابی به هدف پژوهش، از بین دبیرستان های شهرستان خمینی شهر به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای تصادفی، دو کلاس 27 نفره در دو دبیرستان، یکی به عنوان گروه کنترل و دیگری به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند. سپس پژوهشگر به مدت هجده جلسه ی آموزشی، گروه آزمایش را تحت مداخله ی روش تدریس فعال فناورانه (TEAL) قرار داد. نخستین ابزار این پژوهش، پرسشنامه ی انگیزش تحصیلی ولرند بود که باقری (1379) روایی سازه آن را تایید نموده بود. ضریب پایایی به روش آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 75/0 گزارش شده است. در این پژوهش تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، شغل پدر، سن پدر، سن مادر، تعداد اعضای خانواده، نمره ی هوش و معدل سال قبل دانش آموزان، به عنوان متغیرهای همپراش، تحت کنترل قرار گرفتند. جهت کنترل نمرات هوش از آزمون هوش ریون استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد، آموزش زیست شناسی به روش فعال فناورانه TEAL)) بر انگیزه ی تحصیلی دانش آموزان در مقایسه با روش معمول در آموزش و پرورش تاثیر مثبتی داشته که میزان بهبود در انگیزه ی تحصیلی با توجه به مجذور اتا 1/89 درصد از تغییرات بود.
    کلیدواژگان: روش فعال فناورانه (TEAL)، انگیزه ی تحصیلی
  • فریده السادا حسینی، محمد خیر صفحات 17-46
    هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری ارزیابی شناختی در رابطه ابعاد فرزندپروری با هیجانات تحصیلی ریاضی و تنظیم هیجانی است. توجه به ارتباط شناخت و هیجان و در نظر گرفتن کلاس درس به عنوان مکان تجارب هیجانی چندگانه، سبب توجه خاص محققان تربیتی به عناصر هیجانی شده است، به گونه ای که اخیرا سازه هیجانات تحصیلی زیادی رواج یافته است. بر همین اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش واسطه گری ارزیابی های شناختی کنترل تحصیلی، عزت نفس عملکردی و عزت نفس اجتماعی در رابطه ابعاد فرزندپروری (گرمی و پذیرش، نظارت و اعطای استقلال) با هیجانات تحصیلی ریاضی و تنظیم هیجانی فراهم آمده است. بدین منظور تعداد 815 نفر (438 دختر و 377 پسر) از دانش آموزان سال اول دبیرستان شهر شیراز با روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامه فرزندپروری، مقیاس کنترل تحصیلی، مقیاس عزت نفس موقعیتی (عزت نفس عملکردی و عزت نفس اجتماعی)، پرسش نامه هیجانات پیشرفت – ریاضیات و پرسش نامه تنظیم هیجانی را تکمیل نمودند. یافته ها با استفاده از روش آماری تحلیل مسیر بررسی شد. یافته ها نشان می دهد که ارزیابی شناختی تاثیر ابعاد فرزندپروری بر هیجانات تحصیلی ریاضی و تنظیم هیجانی را واسطه گری می کند. یافته های این پژوهش تاییدی است بر نظریه های شناختی/ اجتماعی هیجان که در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: فرزند پرروی، ارزیابی شناختی، هیجانات تحصیلی ریاضی، تنظیم هیجانی
  • سیامک سامانی، محمدعلی جعفری صفحات 47-60
    هدف مطالعه ی حاضر بررسی کفایت شاخص های روان سنجی فرم فارسی مقیاس حمایت تحصیلی ساندز و پلانکت، جهت استفاده در ایران بود. گروه نمونه ی این مطالعه؛ شامل 254 دانش آموز دختر و پسر دبیرستانی شیراز بودند که به شیوه ی خوشه ایتصادفی چند مرحله ای انتخاب شده بودند. در این مطالعه، برای گردآوری اطلاعات از مقیاس حمایت تحصیلی ساندز و پلانکت استفاده شد. قبل از گردآوری اطلاعات، مقیاس حمایت تحصیلی به زبان فارسی ترجمه شد و پس از اطمینان از کفایت فرم فارسی این مقیاس (که از طریق بازگردان فرم فارسی به انگلیسی حاصل شد)، گروه نمونه این مقیاس را تکمیل نمودند. نتایج آزمون تحلیل عامل در خصوص ساختار عاملی این مقیاس، حاکی از وجود چهار عامل؛ حمایت تحصیلی از سوی مادر، حمایت تحصیلی از سوی پدر، حمایت تحصیلی از سوی معلم و حمایت تحصیلی از سوی همسالان بود. ضریب آلفا و ضریب بازآزمایی برای این مقیاس و عوامل آن، حاکی از پایایی این مقیاس بود. هم چنین، همبستگی نمرات عوامل این مقیاس با عملکرد تحصیلی، نشانگر روایی همگرا برای این مقیاس بود. در مجموع نتایج حاصل از این مطالعه، بیانگر روایی و پایایی مناسب فرم فارسی مقیاس حمایت تحصیلی جهت استفاده در ایران است.
    کلیدواژگان: حمایت تحصیلی، مقیاس حمایت تحصیلی، کفایت روان سنجی
  • مژگان عارفی، مرتضی لطیفیان صفحات 61-82
    هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط و قدرت پیش بینی کنندگی متغیرهای همدلی گرم و باورهای ماکیاولیستی در کفایت و عدم کفایت اجتماعی دانش آموزان نه تا دوازده ساله ی شهر شیراز بود. به این منظور، 188 دانش آموز پایه ی چهارم، پنجم دوره ابتدایی و اول راهنمایی به شیوه ی خوشه ایچند مرحله ای از مدارس عادی شهر شیراز انتخاب شدند. در این پژوهش برای سنجش باورهای ماکیاولیستی از مقیاس باورهای ماکیاولیستی مخصوص کودکان کریستی و گیس و به منظور ارزیابی همدلی گرم، از شاخص همدلی گرم بریانت استفاده شد. رفتارهای پرخاشگری ارتباطی و آشکار، انزواطلبی و عدم محبوبیت میان همسالان که به عنوان شاخص عدم کفایت و رفتارهای جامعه پسند و محبوبیت میان همسالان که به عنوان شاخص کفایت اجتماعی در نظر گرفته شدند، با شیوه ی جامعه سنجی و با استفاده از مقیاس گزینش همسالان کریک و گروتپیتر تعیین گردید. برای تحلیل داده ها از روش آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد و نتایج زیر به دست آمد: الف) بین همدلی گرم و باورهای ماکیاولیستی رابطه ی منفی وجود داشت. ب) باورهای ماکیاولیستی با کفایت اجتماعی رابطه منفی و با عدم کفایت اجتماعی رابطه ی مثبت داشت. ج) رابطه ی همدلی گرم با کفایت اجتماعی مثبت و با عدم کفایت اجتماعی منفی بود. د) باورهای ماکیاولیستی و همدلی گرم از توان لازم برای پیش بینی کفایت و عدم کفایت اجتماعی دانش آموزان برخوردار بودند. در پایان بر مبنای یافته های به دست آمده شیوه های تربیتی و درمانی برای رشد همدلی گرم و کاهش باورهای ماکیاولیستی پیشنهاد شده است.
    کلیدواژگان: همدلی گرم، باورهای ماکیاولیستی، عدم کفایت اجتماعی، کفایت اجتماعی
  • سمیه غلامی، مسعود حسین جاریاری صفحات 83-109
    در پژوهش حاضر، امکان پیش بینی شادمانی دانش آموزان دوره ی راهنمایی بر اساس ادراک آن ها از انتظارات معلم، نحوه ی تعامل معلم و خودکارآمدی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ای مشتمل بر 444 دانش آموز (258 دختر و 186 پسر) دوره ی راهنمایی مناطق چهارگانه ی شهر شیراز که به شیوه ی نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای با واحد نمونه ای کلاس انتخاب شده بودند، در پژوهش مشارکت داشتند. مشارکت-کنندگان پرسشنامه های تعامل معلم و دانش آموزان، پرسشنامه ی خودکارآمدی عمومی، پرسشنامه ی انتظار معلم از دانش آموز و پرسشنامه ی شادکامی آکسفورد را تکمیل نمودند. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که اول، برخی از ابعاد تعامل معلم- دانش آموز و انتظارات معلم به صورت مستقیم قدرت پیش بینی شادمانی را دارند. دوم، برخی از ابعاد تعامل معلم – دانش آموز و همچنین انتظارات معلم پیش بینی کننده مستقیم خودکارآمدی هستند. سوم، خودکارآمدی می تواند نقش واسطه ای بین ابعاد تعامل معلم – دانش آموز و همچنین انتظارات معلم و شادمانی داشته باشد. روابط بین متغیرهای مذکور در قالب یک مدل آماری مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته ها با توجه به تحقیقات پیشین به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایی به منظور پژوهش بیشتر در این زمینه مطرح شده است.
    کلیدواژگان: تعامل معلم، دانش آموزان انتظار معلم از دانش آموز، خودکارآمدی، شادمانی
  • عبدالزهرا نعامی صفحات 111-129
    این مطالعه، به منظور بررسی رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با بی انگیزگی تحصیلی انجام گرفت. نمونه ی تحقیق شامل، 150 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و پرسشنامه های کیفیت تجارب یادگیری و بی انگیزگی تحصیلی را تکمیل کردند. داده ها با روش آماری ضریب همبستگی ساده و چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان دادند که روابط منفی معناداری بین حیطه های کیفیت تجارب یادگیری (منابع، محتوا، انعطاف پذیری یادگیری و رابطه ی استاد- دانشجو) با ابعاد بی انگیزگی تحصیلی (باورهای توانایی، باورهای تلاش، ارزشمندی تکالیف تحصیلی و ویژگی های تکالیف تحصیلی) وجود دارد. علاوه بر آن نتایج نشان می دهند که منابع یادگیری بیشرین نقش را در این زمینه دارد.
    کلیدواژگان: کیفیت تجارت یادگیری، بی انگیزکی تحصیلی
  • فخرالزمان نعیمی حسینی، حسین زارع، محمود هرمزی، فرهاد شقاقی، محمدحسین کاوه صفحات 131-151
    عدم توانایی استفاده از آموخته ها در موقعیت های حرفه ای، یکی از مهم ترین مشکلاتی است که دانش آموختگان دانشگاه ها با آن روبه رو هستند. متخصصان آموزشی برای حل این مشکل، یادگیری موقعیتی را پیشنهاد می کنند. این پژوهش با هدف تعیین اثر مداخله ای یادگیری موقعیتی بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانشجویان انجام شده است. فرضیه های پژوهش عبارتند از: 1. یادگیری موقعیتی موجب افزایش انگیزش تحصیلی دانشجویان می شود. 2. یادگیری موقعیتی موجب افزایش پیشرفت تحصیلی دانشجویان می شود. 34 دانشجوی سال سوم کارشناسی رشته ی روان شناسی در برنامه های آموزشی شرکت کردند. تخصیص کلاس ها به برنامه های آموزشی مداخله و شاهد به صورت تصادفی انجام شد. در گروه مداخله، برنامه ی یادگیری موقعیتی به روش های الکترونیکی، غیر الکترونیکی، همزمان و ناهمزمان اجرا شد و در گروه شاهد، برنامه ی آموزش مبتنی بر سخنرانی به صورت همزمان و غیر الکترونیکی در کلاس حضوری اجرا شد. گرد آوری اطلاعات از طریق آزمون پیشرفت تحصیلی و فرم کوتاه پرسشنامه ی استاندارد انگیزش تحصیلی مک اینرنی و سینکلایر در دو نوبت پیش از آموزش و پس از آموزش انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون های آماری من ویتنی و ویل کاکسون به وسیله ی نرم افزار اس پی اس اس ویرایش 15 انجام شد. نتایج نشان دادند که یادگیری موقعیتی، موجب افزایش انگیزش تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان شده و می تواند به عنوان روشی مناسب در برنامه های آموزشی مورد توجه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: طراحی آموزشی، یادگیری موقعیتی، انگیزش تحصیلی، پیشرفت تحصیلی