فصلنامه سلامت و مراقبت
سال یازدهم شماره 1 (بهار 1388)

هدف از مراقبت های دوران بارداری این است که همه حاملگی ها به تولد نوزادی سالم منجر شود. شاخص توده بدنی قبل از بارداری مادر می تواند مستقل از میزان وزن گیری طی حاملگی روی وزن جنین تاثیر بگذاردواین مطالعه نیز در همین راستا صورت گرفته است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که بر روی مادران باردارمراجعه کننده جهت زایمان به بیمارستان الزهرای رشت انجام واز میان تمامی پرونده های موجود(1870)، 206 پرونده کامل انتخاب شد. وزن و قد مادر قبل از بارداری و سایر متغیر ها از پرونده استخراج شد و شاخص توده بدنی مادر محاسبه گردید و ارتباط بین متغیرها با نرم افزار spss،آنالیز Anovaوهمبستگی پیرسون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. 5/16درصد مادران کمتر از 18 سال،2/75درصد 35-18سال داشته و2/77درصد شاخص بدنی نرمال،16درصد چاقی درجه یک و9/3درصد چاقی درجه 2و9/2درصد چاقی درجه 3 داشتندو پس از بررسی داده ها مشخص گردید که همبستگی مثبت بین مقدار شاخص توده بدنی مادران در پیش از بارداری و وزن نوزادان وجود دارد (001/0 P=).
یافته های این مطالعه اهمیت اثر وزن پیش از بارداری را بر وزن هنگام تولد نوزاد نشان میدهند، لذا بر مداخله های تغذیه ای تاکید می گردد که علاوه بر دوران بارداری، وضع تغذیه مادران را قبل از بارداری بهبود دهند.

استعمال سیگار یکی از چالش های سلامت جهانی و یکی از عوامل خطر مرگ هم در کشورهای پیشرفته و هم در کشورهای در حال توسعه به شمار میرود. این مطالعه با هدف تعیین عوامل ایجاد کننده هنجارهای موثر بر رفتار کشیدن سیگار در دانشجویان انجام گردیده است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی می باشد که جامعه آماری آن را تعداد 65 نفراز دانشجویان سیگاری ساکن خوابگاه های علوم پزشکی اردبیل تشکیل می دهند نمونه گیری بصورت در دسترس و با مشاهده دانشجوی در حال استعمال سیگار درخوابگاه و پرکردن پرسشنامه محقق ساخته انجام گردید. پس از جمع آوری داده ها، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده و از آزمونهای آماری X2 و آنالیز واریانس استفاده گردید.
براساس یافته های این پژوهش میانگین سنی دانشجویان 58/21 سال و میانگین تعداد سیگار استعمال شده، 6 نخ در روز بود. اکثریت دانشجویان در مقطع تحصیلی کاردانی 7/47درصد و بیشترین تعداد مربوط به دانشجویان پیراپزشکی با 4/35درصد بودند. یافته ها نشان از سیگاری بودن 3/52درصد پدران و 5/18درصد برادران جامعه آماری می داد. 60درصد دانشجویان اعلام کردند که پس از ورود به دانشگاه استعمال سیگار را شروع کرده اند. بیشترین فراوانی نرمهای هنجاری مربوط به دوستان سیگاری با 40درصد و سپس والدین سیگاری با 7/27درصد بود. درعوامل قادرکننده بیشترین فراوانی مربوط به ارزانی سیگار با 6/44درصد و دسترسی آسان به سیگار 4/35درصد و رتبه بعدی به عدم وجود تعقیب رفتاری از سوی والدین با 8/10درصد تعلق داشت. بیشترین دلایل اعلام شده از سوی دانشجویان در مورد استعمال اولین سیگار، استعمال تفننی و تفریحی (8/30%)، یادگیری از دیگران (1/23%) و مشکلات عاطفی (1/23%) بود.
نگرش مثبت والدین و همسالان به سیگار کشیدن از عوامل اثرگذار و موثر بر شروع استعمال سیگار است.

حادثه پیش آمد نامطلوب و غیر منتظره ای است که اغلب در هر سنی ممکن است رخ دهد لیکن در گروه سنی جوانان بیشترین تعداد مرگ و میر را موجب می گردد. سوانح ناشی از وسایط نقلیه موتوری در حدود نصف مجموع حوادث و سوانح را تشکیل می دهد. این مطالعه با هدف بررسی علل صدمات در نوجوانان (19-15 سال) مراجعه کننده به بخش اورژانس بیمارستان شفیعیه زنجان در سال 1385 انجام گرفت.
این مطالعه از نوع گذشته نگر بوده و تمامی پرونده های مراجعین به بخش اورژانس بیمارستان شفیعیه زنجان در گروه سنی 19-15 سال که به علت تصادفات رانندگی (حوادث رانندگی) در سال 1385 مراجعه نموده بودند استخراج و سپس اطلاعات مربوط به علل خارجی حوادث و نوع صدمه آنها جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و از طریق آمار استنباطی میانگین و فراوانی داده ها انجام گرفته است.
نتایج حاصل نشان داد که از کل 378 نفر (در سنین 19-15 سال) مراجعه کننده به بخش اورژانس اکثریت (81%) افراد مذکر بوده و فقط 19درصد را افراد مونث تشکیل می دادند. از این تعداد 47درصد ساکن مرکز استان، 9درصد ساکن شهرستانهای دیگر و 44درصد ساکن روستاهای استان بوده اند. همچنین 74درصد مراجعات به علت حوادث موتوری بوده که نزدیک به نیمی از این موارد (49%) مربوط به موتور سیکلت بوده است. صدمات ناشی از آن حوادث به ترتیب مولتیپل تروما (25%)، ضربه به سر (22%)، شکستگی اندام تحتانی(18%)، شکستگی اندامهای فوقانی(8%)، شکستگی ستون فقرات (1%)، قطع عضو (1%) و زخم (زخم باز و سطحی) (25%) می باشد.
یافته ها نشان می دهد حوادث ناشی از وسایل نقلیه موتوری سهم قابل ملاحظه ای از کل سوانح و حوادث را تشکیل می دهد. لازم است که توجه و تاکید بر برنامه های پیشگیری از تروما در مورد مردان جوان و وسیله نقلیه موتور سیکلت متمرکز شود.

در سال های اخیر فرایند اعتباربخشی بعنوان یکی از مهمترین روش های تضمین و ارتقای کیفیت در آموزش عالی علوم پزشکی کشور مطرح گردیده است که در این میان، ضرورت اعتباربخشی دانشکده های پرستاری نیز به عنوان بخشی از این نظام بیش از پیش احساس شده است. با این وجود استانداردهای مدون و مکتوبی برای توصیف کیفیت فعلی و مطلوب دانشکده ها از طریق فرایند اعتباربخشی وجود ندارد و اعمال استانداردهای خارجی نیز در ایران امری غیر اصولی به نظر می رسد. لذا پژوهشگران با بهره گیری از استانداردهای جهانی و نظرات صاحبنظران آموزش پرستاری در ایران، به تدوین استانداردهای اعتباربخشی منطبق با آموزش پرستاری در ایران پرداخته اند.
این پژوهش، یک مطالعه تری آنگولیشن می باشد که در سه مرحله اصلی انجام شده است؛ بدین ترتیب که در مرحله اول، استانداردهای جهانی اعتباربخشی آموزش پرستاری از طریق پایگاه های اطلاعاتی اینترنت استخراج گردید. در مرحله دوم با بهره گیری از این استانداردها و اجرای تکنیک دلفی بر طبق اظهارنظر 14 نفر از صاحبنظران آموزش پرستاری، استانداردهای پیشنهادی برای مقطع کارشناسی پرستاری در ایران تنظیم شد. در نهایت در مرحله سوم، نظرات و پیشنهادات 50 نفر از صاحبنظران کشوری در خصوص مطلوبیت این استانداردها با شرایط آموزشی، اجرایی، فرهنگی و اجتماعی کشور با مطالعه ای زمینه یابی بصورت توصیفی سنجیده شد.
این مطالعه به پیشنهاد 10 حیطه و 260 استاندارد جهت اعتباربخشی آموزش کارشناسی پرستاری در ایران (به تفکیک در حوزه های درون داد، فرایند و برون داد آموزشی) منجر شد.
اکثر استانداردهای پیشنهادی از وضعیت مطلوب و نسبتا مطلوب برخوردار بوده و مواردی که آراء صد در صد را در این دو سطح به خود اختصاص نداده است عمدتا مربوط به متمرکز بودن سیستم آموزشی و نیز وضعیت حاکم بر سیستم آموزش پرستاری کشور بوده است. چنین استانداردهایی بر اساس پیشنهادات و نظرات اصلاحی صاحبنظران با شرایط ایران منطبق گردیده است.

مشکلات مختلفی باعث کاهش کارایی کاراموزی در عرصه دانشجویان پرستاری می شود وبرای بهبود وارتقای کیفیت اموزش بالینی، وضعیت ان همواره باید مورد ارزیابی قرار گیرد که پژوهش حاضر نیز در همین راستا صورت گرفته است.
در یک مطالعه توصیفی- مقطعی تمامی دانشجویان پرستاری ترم 7و8(40نفر) ومربیان مربوطه(16نفر) بصورت سرشماری انتخاب وپرسشنامه استاندارد در دو بخش مشخصات دمو گرافیک و وضعیت کارورزی در اختیار انان قرار گرفت وسپس داده ها از طریق نرم افزار spss وازمون t-test مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی مربیان 5 ± 35 سال و میانگین سنی دانشجویان 2 ± 22 بودو اکثریت مربیان (5/62%) و دانشجویان (5/67%) مونث بودند. براساس نتایج چنین بر می آیدکه نظرات مربیان و دانشجویان درمورد اکثریت شرایط موجود در کاراموزی در عرصه دانشجو خوب تا عالی می باشد اما در مورد مشخص بودن حیطه وظایف دانشجو ومربی در بخش، مناسب بودن تعداد دانشجو برای هر مربی، ودسترسی به امکانات رفاهی، نظر عکس داشتندکه با انجام آزمون Ttest اختلاف نظر در دو گروه مربی و دانشجو معنی دار نیست. ولی مقایسه میانگین وضعیت تاهل در هر دو گروه معنی دار است (5% (P<.مقایسه میانگین جنس و تحصیلات معنی دار نبوده است.
طرح کاراموزی درعرصه اگر چه برای هدف ارتقای مهارت واستقلال دانشجو برای ارائه خدمات جامعه نگر در عرصه های مختلف پرستاری مناسب ودیدگاه ها نسبت به ان مثبت است، اما در اجرا مشکلات متعددی دارد که باید مورد توجه مسئولین قرار گیرد.

تغییرات اساسی در سلامت جامعه باعث ایجاد تغییردر اداره بیماری های روانی مزمن شده است بیماری های روانی مزمن اختلالاتی نامعلوم، مزمن، با دوره های تکرار شونده و علایم روانی هستند که عملکرد شخص را شدیدا تحت تاثیر قرار میدهند این تحقیق جهت تعیین تاثیر اجرای نمایش روانی گروهی بر وضعیت روانی زنان بستری انجام گرفته است.
پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی بوده که در مرکز آموزشی و درمانی روانپزشکی رازی تهران انجام گردیده است. جامعه پژوهش شامل بیماران روانی مزمن زن بستری در آن مرکز بوده که از بین آنها سی بیمار روانی مزمن زن واجدمعیارهای ورودی پژوهش انتخاب و به روش بلوک بندی تبدیلی تصادفی به دو گروه کنترل و مداخله تخصیص یافتند. سپس وضعیت روانی آنان توسط مقیاس مختصر بررسی وضعیت روانی بررسی شد آنگاه 12جلسه نمایش روانی گروهی برای گروه مداخله اجرا گردید. پس از اتمام مداخله وضعیت روانی بیماران مجددا اندازه گیری شد وداده های جمع آوری شده با آزمونهای کولموگروف اسمیرنوف، کای اسکوئر و آنالیزکوواریانس تحلیل گردید.
وضعیت روانی قبل ازمداخله در دو گروه اختلاف معنی دار نداشت هم چنین بین وضعیت روانی بیماران قبل وبعد از اجرای نمایش روانی در گروه کنترل اختلاف معنی دار آماری مشاهده نگردید ولی وضعیت روانی بیماران قبل وبعداز اجرای نمایش در گروه مداخله اختلاف معنی دار آماری را نشان داد (000/0=p).
اجرای نمایش روانی گروهی سبب بهبود وضعیت روانی بیماران زن در گروه مداخله شد. که مطالعات بیشتر با تعداد نمونه بیشتر وهم چنین بررسی گروه های دیگر اجرای این درمان را کاربردی تر خواهد کرد.:

افسردگی یکی از شایعترین مشکلات روانی است. ورود به دانشگاه و شروع زندگی دانشجویی بی شک پیامدهایی از قبیل احساس ترس، افسردگی، اختلالات انطباقی، رفتاری و اخلاقی را در پی خواهد داشت. بدین جهت این بررسی با هدف تعیین شیوع افسردگی در دانشجویان انجام شده است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی و تحلیلی است که بر روی 409 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی با استفاده از نمونه گیری طبقه ای انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد «بک» برای اندازه گیری میزان افسردگی بود. اطلاعات پس از جمع آوری داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمونهای آماری توصیفی و کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که 5/24درصد دانشجویان مبتلا به افسردگی خفیف بوده، 8درصد نیاز به مشورت با روانپزشک داشتند. 2/14درصد نسبتا افسرده بوده و 7/3درصد افسردگی شدید داشتند و 2/49درصد سالم بودند. بین وضعیت سکونت دانشجو و وضعیت تاهل با میزان افسردگی ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد.
براساس نتایج بدست آمده از مطالعه افسردگی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل لازم است به منظور پیشگیری یا تعدیل میزان افسردگی، مدیران و سایر مسئولین دانشگاه برنامه منظم و تاثیر گذار داشته باشند.