فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی
سال یازدهم شماره 4 (زمستان 1396)

هدف از این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های جدید التالیف اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس تکنیک ویلیام رومی بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بود و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری در این پژوهش نیز کتاب های پایه سوم، چهارم و ششم مطالعات اجتماعی جدید چاپ شده دفتر تالیف بوده که به طور تصادفی از هر کتاب 10 درس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرداوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای کتاب های جدید التالیف اجتماعی دوره ابتدایی است که براساس مبانی نظری تهیه و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی تایید شده است. واحد مطالعه درس های مندرج در کتاب و واحد تجزیه و تحلیل، متن، پرسش ها و تصاویر کتاب است که بر اساس مقوله های فعال و غیر فعال توسط فرمول ویلیام رومی تحلیل و ضریب درگیری آن ها مشخص شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد ضریب درگیری در مقوله پرسش با 79/0 بیشترین ضریب درگیری و تصاویر با داشتن 07/0 درگیری کمترین ضریب درگیری را داشتند؛ البته ضریب درگیری مقوله متن نیز ضریبی پائین بوده (19/0) که حاکی از غیرفعال و غیرپویا بودن کتاب های اجتماعی جدید التالیف داشته است. بنابراین، تصاویر و متن کتاب های جدید التالیف اجتماعی پایه سوم، چهارم و ششم به روش غیر فعال و غیر پویا و پرسش های کتاب به روش فعال تدوین شده اند.

پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه هوش اجتماعی و سرمایه اجتماعی با سواد رسانه ای در بین دانش آموزان دختر مدارس متوسطه (دوره دوم) انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر متوسطه (دوره دوم) شهر پاکدشت به تعداد 5263 نفر بودند. حجم نمونه مطابق با فرمول کوکران 358 نفر برآورد گردید. برای گردآوری داده ها، از سه پرسشنامه الف) هوش اجتماعی ترومسو (2001) ب) پرسشنامه سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998) ج) پرسشنامه سواد رسانه ای نصیری (1391) استفاده شد. داده های گردآوری شده با بهره گیری از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون و آزمون t تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که بین هوش اجتماعی و هریک از مولفه های سواد رسانه ای در دبیرستان دخترانه شهر پاکدشت رابطه مثبت وجود دارد. بین سرمایه اجتماعی وهریک از مولفه های سواد رسانه ای در دبیرستان دخترانه شهر پاکدشت رابطه مثبت وجود دارد. سواد رسانه ای دانش آموزان دختر را می توان از سرمایه اجتماعی و هوش اجتماعی آنان پیش بینی کرد.

پژوهش حاضر با هدف ساخت، پایاسازی و اعتباریابی ابزار اندازه گیری رهبری امنیت مدار انجام شده است. شیوه گردآوری داده ها، به صورت آمیخته (کمی-کیفی) از نوع طرح اکتشافی متوالی بود که در سه مرحله اصلی انجام گرفت. داده های کیفی از طریق بررسی 32 واحد مطالعاتی به روش نمونه گیری هدفمند و همچنین مصاحبه های عمیق با 10 نفر از اعضای هیات علمی و خبرگان آموزشی رشته مدیریت آموزشی و روانشناسی که به صورت هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب شدند، انجام گردید. جهت تحلیل اطلاعات از تکنیک های نظریه داده بنیاد و رویکرد کدگذاری اشتراوس و کوربن استفاده گردید و داده ها با استفاده از نسخه 12 نرم افزار MaxQDA تحلیل و ابعاد و ویژگی های این سبک رهبری شناسایی شد. در بخش کمی، پرسشنامه طراحی شده در یک مطالعه مقدماتی روی 10 نفر از خبرگان رشته مدیریت آموزشی و روانشناسی اجرا شد و روایی نسبی محتوایی آن مورد بررسی قرار گرفت و براساس آن به اصلاح پرسشنامه اقدام شد. سپس نسخه نهایی و اصلاح شده آن در اختیار 373 نفر از کارکنان (اداری و معلمان) مدارس دولتی شهر تهران قرار داده شد. اعتبار پرسشنامه توسط صاحبنظران تایید و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ (988/0) محاسبه گردید. برای آزمون ابزار اندازه گیری مزبور، از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. با انجام تحلیل عاملی مرتبه اول ابزار اندازه گیری در 3 بعد اصلی و 16 مولفه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی مرتبه اول نشان از برازش مطلوب هر یک از گویه ها با مولفه های فرعی داشت. نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم نیز نشان داد که هریک از مولفه ها دارای بارعاملی مناسبی جهت پیش بینی ابعاد اصلی ابزار اندازه گیری رهبری امنیت مدار داشتند. در نهایت تحلیل عاملی مرتبه بالاتر حاکی از بارعاملی مطلوب هریک از ابعاد با ابزار اندازه گیری داشت. نتایج شاخص های برازش، (x2/df) برابر با 59/2، (RMSEA) برابر با 065/0، (GFI) برابر با 98/0، (AGFI) برابر با 96/0، (CFI) برابر با 94/0، (NFI) برابر با 91/0 و (RFI) برابر با 96/0 نشان داد که ابزار اندازه گیری طراحی شده برای رهبری امنیت مدار از برازش بسیار مطلوب برخوردار بود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک های مدیریت تعارض در پیش بینی روحیه معلمان صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه این پژوهش معلمان دوره ابتدایی، دوره اول و دوم متوسطه شهرستان چایپاره در سال تحصیلی 94- 93 در استان آذربایجان غربی بود که از این تعداد 201 معلم (117 نفر مرد و 84 نفر زن) به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های سبک های مدیریت تعارض (OCCI)(پوتنام،1991) و پرسشنامه سنجش روحیه اصغری نیا (1382) را تکمیل نمودند. داده های حاصل با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش گام به گام با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد مولفه ی عقلانیت مربوط به متغیر روحیه با مولفه های مصالحه، سازش و همکاری مربوط به سبک های مدیریت تعارض رابطه مثبت و معنادار و با مولفه ی رقابت رابطه منفی و معناداری دارد. همچنین مولفه های همانندی و تعلق مربوط به روحیه با مولفه های مصالحه، سازش و همکاری مربوط به سبک های مدیریت تعارض رابطه مثبت و معناداری دارند. بین مولفه های اجتناب با هیچ کدام از مولفه های روحیه معلمان رابطه وجود ندارد. به علاوه همبستگی متغیر روحیه معلمان و با مدیریت تعارض در مدیران 45/0 می باشد که سطح 001/0 معنادار بود. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد براساس مولفه های همکاری، مصالحه و رقابت می توان روحیه کاری معلمان را به صورت خطی پیش بینی نمود. لذا توجه به سبک های اثربخش مدیریت تعارض بین فردی، روحیه ی معلمان را ارتقاء می دهد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و رهبری تحول آفرین با ساختار سازمانی اداره آموزش وپرورش استان مازندران است. جامعه آماری این تحقیق، 113 نفر از کارکنان اداره آموزش وپرورش استان مازندران هستند که 102 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق حاضر توصیفی- همبستگی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. هم چنین با استفاده از نرم افزارهای آماری اس.پی.اس.اس و لیزرل به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. پایایی سوالات با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تعیین و روایی پرسشنامه ها به وسیله خبرگان مدیریت مورد تائید قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری برای اندازه گیری برازش مدل متغیرهای اصلی تحقیق نشان داد که تمامی روابط مدل های تحقیق معنی دار بوده است و دارای ضریب استاندارد بالایی نیز هستند، یعنی همه ابعاد متغیرها (فرهنگ سازمانی، سبک رهبری تحول آفرین و ساختار سازمانی) تاثیرگذار و تبیین کننده آن ها هستند. از طرفی یافته های اصلی تحقیق حاکی از آن بود که فرهنگ سازمانی بر ساختار سازمانی تاثیری منفی و معنی داری وجود دارد (092/0=RMSEA و 92/0=NFI و 86/0=GFI و 55/0-=β)، هم چنین این رابطه منفی و معنی دار در جهت تاثیر رهبری تحول آفرین بر ساختار سازمانی نیز یافت شد (087/0=RMSEA و 91/0=NFI و 91/0=GFI و 85/0-=β).

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین رهبری تحول گرا با سلامت سازمانی و امنیت شغلی مدیران مدارس شهرستان ازنا می باشد. تحقیق حاضر به روش توصیفی – همبستگی انجام شد. جامعه آماری آن شامل کلیه مدیران مدارس شهرستان ازنا به تعداد 49 نفر بود که نمونه گیری انجام نشده و کل جامعه به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه رهبری تحول گرا برنت و همکارا ن (2001)، پرسشنامه فهرست سلامت سازمانی (OHI) هوی و همکاران (1996)، پرسشنامه امنیت شغلی نیسی و همکاران (1998) بود. روایی پرسشنامه ها به شکل صوری با نظر استفاده از نظر متخصصان تایید شد. پایایی پرسشنامه ها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ عملیات انجام شده برای پرسشنامه رهبری تحول گرا برنت و همکارا ن (2001)، 89/0 پرسشنامه فهرست سلامت سازمانی (OHI) هوی و همکاران (1996)، 91/0 پرسشنامه امنیت شغلی نیسی وهمکاران (1998)،90/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین رهبری تحول گرا با سلامت سازمانی مدارس شهرستان ازنا رابطه وجود دارد. همچنین بین رهبری تحول گرا با امنیت شغلی مدیران مدارس شهرستان ازنا نیز رابطه وجود دارد. (0001/0=P).

هدف این پژوهش شناسایی مولفه های نهادینه کردن شایسته گزینی مدیران بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده آمیخته (کیفی و کمی) بود. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش شامل نخبگان و متخصصان مرتبط با امور بانکی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع ده نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. گروه دوم از جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه مدیران بانک ملی ایران در کشور به تعداد 3766 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و انتخاب حجم نمونه در مدلسازی معادلات ساختاری 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. در این پژوهش به منظور گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای، مصاحبه نیمه ساختار یافته (بخش کیفی) و پرسشنامه محقق ساخته (بخش کمی) استفاده شد. به منظور محاسبه پایایی از روش پایایی بین دو کدگذار استفاده شد که نتایج بیانگر پایا و روا بودن مصاحبه بود. به منظور بررسی روایی پرسشنامه نیز از روایی صوری، محتوا و سازه استفاده شد و به منظور محاسبه پایایی آن نیز از ضریب آلفای کرونباخ (دانش (0.862)، مهارت (0.812)، عامل فردی و ادراکی (0.858) و عامل سازمانی (0.812)) و پایایی ترکیبی استفاده شد که نتایج بیانگر روا و پایا بودن پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تحلیل داده های کیفی پژوهش از روش تحلیل محتوا (کد گذاری) استفاده شد. در بخش کمی نیز با توجه به سوال های پژوهش از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، جداول توزیع فراوانی و نمودار) و استنباطی (مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی اکتشافی) و با استفاده از نرم افزارهای Spss-V22، Smart PLS و Lisrel-V8.8 استفاده شد. نتایج نشان داد که مولفه های موثر بر شایسته گزینی مدیران عبارت اند از دانش، مهارت، عوامل فردی و ادراکی و عوامل سازمانی؛ با توجه به مولفه های پژوهش مدلی ارائه شد که برازش مطلوبی داشتند.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی الگوی علی روابط اخلاق حرفه ای، سلامت سازمانی و کیفیت زندگی کاری در نظام آموزش عالی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه ارومیه (غیر از کارکنان حراست و خدماتی) می باشد که در مجموع 490 نفر بود و 190 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های اخلاق حرفه ای رحیمی و آقابابایی، سلامت سازمانی هوی و فیلدمن و کیفیت زندگی کاری والتون، پاسخ دادند. جهت تعیین روایی پرسشنامه ها، از تحلیل عاملی تاییدی استفاده و پایایی آن ها با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد که به ترتیب 93/0، 87/0 و 88/0 بود. نتایج حاصله از اجرای مدل های تحلیل مسیر خروجی نرم افزار، نشان دهنده مناسب بودن برازش مدل معادلات ساختاری است. نتایج آزمون فرضیات به روش معادلات ساختاری نشان داد که اثر مستقیم اخلاق حرفه ای بر روی کیفیت زندگی کاری (30/0) مثبت و معنادار است؛ اثر مستقیم سلامت سازمانی بر کیفیت زندگی کاری (21/0) مثبت و معنا دار است. اثر مستقیم اخلاق حرفه ای بر سلامت سازمانی (24/0) مثبت و معنادار است. اثر غیر مستقیم اخلاق حرفه ای بر کیفیت زندگی کاری با میانجیگری سلامت سازمانی (14/0) مثبت و معنا دار است و اثر کل اخلاق حرفه ای بر سرمایه اجتماعی (44/0) مثبت و معنادار است.