نشریه مشاوره و روان درمانی خانواده
پیاپی 4 (1391)

تعارض کار - خانواده با پیامدهایی برای فرد و سازمان همراه است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی گر تعارض کار- خانواده در رابطه میان تعارض بین کارکنان و بار کاری با فرسودگی شغلی در پرستاران زن بیمارستان های آموزشی درمانی شهر اهواز است.
نمونه ی مورد مطالعه شامل 200 پرستار زن شاغل در بیمارستان های آموزشی شهر اهواز بود که با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش که یک طرح توصیفی از نوع هم بستگی است، از ابزارهایی شامل پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش، مقیاس تعارض بین فردی اسپکتور و جکس، پرسش نامه ی تعارض کار- خانواده کاریکسی و پرسش نامه ی بار کمی کار اسپکتور و جکس استفاده شد که همه ی این ابزارها از پایایی و روایی مناسبی برخوردار بودند. به منظور تحلیل داده ها، از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد و تجزیه و تحلیل مدل پژوهش با استفاده از نرم افزار Amos18 انجام گرفت.
شاخص های برازش مدل یابی معادلات ساختاری، مدل کلی پژوهش را تایید کردند؛ به عبارت دیگر، نتایج نشان دادند که بار کاری از طریق تعارض کارخانواده بر فرسودگی تاثیر می گذارد. نتایج حاصل از روش خودراه انداز و فاصله ی اطمینان حاصل از آن نشان داد که اندازه ی اثر غیرمستقیم بار کاری بر فرسودگی شغلی از طریق تعارض کار- خانواده برابر با 295/0 است که در سطح 007/0 p= معنی دار است.
تلویحات نظری مهمی از کارکرد متفاوت ابعاد بار کاری و تعارض بین کارکنان بر فرسودگی شغلی از طریق تعارض کار - خانواده در پرستاران حاصل شده است که در متن مقاله به آن پرداخته می شود.

مطالعه ی حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری اندازه گیری نسخه ی کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت در بین دو گروه از والدین دارای کودکان عادی و والدین دارای کودکان استثنایی انجام شد.
800 والد (400 والد دارای کودکان عادی و 400 والد دارای کودکان استثنایی)، به نسخه ی کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت، مقیاس رضایت از زندگی و برنامه ی عاطفه ی مثبت و منفی پاسخ دادند. در این مطالعه، به منظور آزمون ساختار عاملی پنج عامل بزرگ شخصیت از روش تحلیل عامل تاییدی، برای بررسی تغییرناپذیری ساختار عاملی پنج عامل بزرگ شخصیت در دو گروه والدین از تحلیل عامل تاییدی چندگروهی و در نهایت، به منظور بررسی روایی همگرای زیرمقیاس های پنج عامل بزرگ شخصیت از ضرایب هم بستگی بین عوامل شخصیت با مقیاس های بهزیستی ذهنی، استفاده شد. شاخص های برازش تحلیل عامل تاییدی، وجود عوامل پنج گانه روان رنجورخویی، برون گرایی، وظیفه شناسی، سازگاری و پذیرش را در دو گروه والدین دارای کودکان عادی و استثنایی تایید کرد.
نتایج روایی بین گروهی نسخه ی پنج عامل بزرگ شخصیت، هم ارزی ساختار پنج عاملی را در دو گروه نشان داد. ضرایب هم بستگی بین صفات شخصیت با مقیاس های بهزیستی ذهنی، روایی همگرای CISS-SF را تایید کرد. نتایج پژوهش حاضر، هم ارزی ساختار عاملی نسخه ی کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت و اعتبار این فهرست را برای سنجش صفات شخصیت در دو گروه والدین دارای کودکان عادی و استثنایی، نشان دادند.

هدف اصلی پژوهش حاضر پیش بینی رضایت زناشویی از روی دو عامل(صمیمیت جنسی و ارتباط) بود و بر ماهیت رابطه ی متعامل این دو متغیر در این پیش بینی تاکید داشت و بدین منظور از فنون معادلات ساختاری بهره جست.
در این مطالعه هم بستگی، نمونه ی پژوهش 266 نفر(125 مرد،141 زن) والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر کرمانشاه در سال 1390 بودند، که به شیوه ی نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. در این مطالعه از مقیاس سازگاری زناشویی(اسپاینر،1976) و پرسش نامه ی انریچ (اولسن و همکاران، 1987) استفاده شد.
مدل معادلات ساختاری نشان داد هر دو عامل ارتباط و صمیمیت جنسی به طور مستقیم و معناداری بر رضایت زناشویی اثر می گذارند. نتایج نشان داد عامل ارتباط با میانجیگری صمیمت جنسی به طور غیرمستقیم به طور معناداری با رضایت زناشویی رابطه داشت.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد مهارت های ارتباطی زوجین به طور مسقیم می تواند سبب خشنودی و رضایت زناشویی آنها شود، اما بخشی از اثرگذاری آن از طریق صمیمیت جنسی توجیه می شود. مشاوران خانواده می توانند آموزش مهارت های ارتباطی و صمیمت جنسی را آماج مداخلات درمانی خویش قرار دهند.

رضایت زناشویی نقش بسیار مهمی در زندگی خانوادگی دارد.عوامل بسیار زیادی بر رضایت زناشویی تاثیر دارند که، با توجه به حساسیت زندگی خانوادگی، توجه به این مقوله و بررسی عوامل موثر بر آن حائز اهمیت است.
در این مطالعه واکنش افراد نسبت به سهم غیر منصفانه در دو گروه دارای رضایت زناشویی زیاد و کم بررسی شد. برای سنجش واکنش به سهم غیر منصفانه از نسخه کامپیوتری یک بازی موسوم به اولتیماتوم و برای سنجش رضایت زناشویی از مقیاس انریچ 47 سوالی استفاده شد. بازی کامپیوتری شامل 45 تلاش بود که واکنش افراد نسبت به سهم غیر منصفانه را می سنجید. نحوه شروع بازی به این صورت بود که به شرکت کننده در هر تلاش از پول مشخصی (20 هزار تومان) مقدار متغیری (1 تا 10 هزار تومان یعنی 5 تا 50 درصد) ارائه می شد و او آن سهم را قبول یا رد می کرد. در ابتدا به شرکت کننده گفته می شد که از قبل مبلغ هر تلاش را یک نفر پیشنهاد کرده است که اگر قبول کنید سهم شما و فرد تقسیم کننده داده می شود، در غیر این صورت به هیچکدام از شما سهمی نمی رسد. بعد از قبول یا رد مبلغ پیشنهاد شده، فرد همچنین میزان رضایت خود از سهم را از 1 تا 9 درجه بندی می کرد.
نتایج بدست آمده از دو آزمون نشان داد که افراد دارای نمره بالاتر در رضایت زناشویی، در مقایسه با افراد دارای نمره کم، نسبت به سهم غیر منصفانه پذیرش بیشتری نشان دادند، به این معنا که سهم های غیر منصفانه را بیشتر از گروه دیگر قبول کردند.
بنابر این به نظر می رسد روش های مداخله ای روانشناختی مبتنی بر حضور ذهن، که نشان داده شده پذیرش افراد را در برابر تقسیم غیر منصفانه بالا می برند، بتوانند رضایت زناشویی افراد را نیز افزایش دهند.

پژوهش حاضر در جهت کنکاش بیش ت ر پیرامون علل پنهانی طلاق و کشف پیامد های مثبت آن صورت گرفته است. هدف اصلی تحقیق جستجو پیرامون عللی است که تا به حال نامکشوف مانده است و یا کم تر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و برخلاف پژوهش های قبلی که عمدتا در پی تحلیل جنبه های منفی آن بوده اند این تحقیق به دنبال بازیابی لایه های مثبت این موضوع برآمده است.
روش تحقیق حاضر از نوع روش کیفی می باشد. نمونه گیری از نوع نمونه گیری نظری است. تعداد نمونه از طریق رسیدن به اشباع نظری انجام گرفته است.
نتایج، نشان از وجود 3 دسته عوامل به عنوان مقولات اصلی و در عین حال مرتبط با هم برای به وجود آمدن پدیده ی طلاق می دهند که عبارتند از: ناهمخوانی تبیینی، ناهمخوانی معنایی و ناهمخوانی به روز شدن.
مهم ترین جنبه از جنبه های مثبت طلاق بر اساس این پژوهش شامل: بازیابی استقلال، رهایی از قید حیات ناجور و گسترش فردگرایی مثبت در جامعه ی مورد نظر است.

این پژوهش با هدف بررسی مقایسه ی اثربخش ی مشاوره متمرکز بر خانواده و تدریس خصوصی تکمیلی بر پیشرفت تحصیلی، رفتار کلاسی و عزت نفس دانش آموزان در خطر افت تحصیلی شهر سنندج صورت گرفت.
طرح این پژوهش از نوع آزمایشی به شیوه ی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه ی تحقیق دانش آموزان پایه ی اول دبیرستان شهر سنندج واقع در شهر سنندج بود. از این جامعه، 88 دانش آموز به شیوه ی تصادفی ساده طی چند مرحله انتخاب شدند، به شیوه ی جایگزینی تصادفی، افراد در چهار گروه 22 نفری گماشته شدند. با ابزارهای پرسش نامه ی عزت نفس، چک لیست رفتار کلاسی و نمره ی درس ریاضی میزان متغیر وابسته ی آزمودنی ها اندازه گیری شد و بعد از مداخله ی گروهی بر سه گروه آزمایشی به میزان 10 جلسه، سرانجام میزان تغییر متغیر وابسته در چهار گروه مجددا اندازه گیری شد. از تحلیل کواریانس چندمتغیره برای بررسی میزان تاثیر پیش آزمون و روش مداخله ای استفاده شد.
نتایج تحلیل ها نشان داد که بین آزمودنی های گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای وابسته تفاوت معناداری وجود دارد. فرضیه های مبنی بر اثربخشی تدریس خصوصی تکمیلی، مشاوره ی تحصیلی متمرکز بر خانواده و آمیخته ای از این دو رویکرد بر پیشرفت تحصیلی، رفتار کلاسی و عزت نفس در میان دانش آموزان، ت ای ید شد.
اثر روش ترکیبی مشاوره ی تحصیلی و تدریس خصوصی تکمیلی بر کاهش افت تحصیلی، بالابردن عزت نفس و بهبود رفتارهای کلاسی بیشتر از به کارگیری جداگانه روش های مذکور است.

هدف ازاین پژوهش بررسی رابطه ی بین ویژگی های شخصیتی کنترل خانوادگی کارکنان با سلامت سازمانی دانشگاه کردستان بوده است.
روش پژوهش در این مقاله توصیفی و از نوع هم بستگی و جامعه ی آماری شامل کلیه ی کارکنان(رسمی، پیمانی، قراردادی) غیرهیات علمی دانشگاه کردستان در سال تحصیلی 91-90 بوده است (نفر N=202). حجم نمونه ی آماری 133 آزمودنی بود که به شکل تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها ازدو پرسش نامه ی استاندارد شخصیتی نئو و سلامت سازمانی هوی وهمکاران استفاده گردید.که روایی آنها از طریق روایی محتوایی وضریب پایایی با استفاده از فرمول کرونباخ برای پرسش نامه ی شخصیتی نئو 85/. و برای پرسش نامه ی سلامت سازمانی87/. برآوردشد.
نتایج ضریب هم بستگی پیرسون حاکی از آن است که بین ویژگی های شخصیتی کارکنان با سلامت سازمانی دانشگاه کردستان رابطه ی مستقیم ومعنی داری وجود دارد.به طوری که هرچه میزان ویژگی های شخصیتی کارکنان بالاتر باشد، سلامت سازمانی نیز بیشتر است.
نتایج پژوهش نشان می دهد وضعیت دانشگاه کردستان از نظر میزان ویژگی های شخصیتی کارکنان و سلامت سازمانی پایین تر از حد متوسط(از میانگین مورد انتظار یعنی 3 کمتر است) است.هم چنین نتایج حاکی از آن است که مولفه ی برون گرایی شخصیت بهترین پیش بینی کننده ی سلامت سازمانی بوده است وبه تنهایی 39درصد تغییرات سلامت سازمانی را توضیح می دهد.

مقاله ی حاضر با هدف شناسایی عوامل پیش بینی کننده ی گرایش زوجین به طلاق در مناطق مرزی صورت گرفته است. در بخش نظری بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی نظریه ها و مرور منابع تجربی موجود یک چارچوب مفهومی تنظیم و در قالب آن فرضیه های اصلی مطرح شده است.
پژوهش به روش هم بستگی و نحوه ی گردآوری اطلاعات پیمایشی و ابزار پرسش نامه در مورد 400 نفر نمونه از زوجین ساکن در شهر مرزی بانه انجام گرفته است. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری هم بستگی کندال، تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر با بهره گیری از نرم افزار20 SPSS تحلیل شدند.
با وجود شناخت بالای زوجین از هزینه ها و عواقب طلاق در جامعه، گرایش متوسطی نسبت به طلاق در ابعاد عاطفی و رفتاری آن وجود دارد. یافته ها نشان می دهد که متغیرهای میزان برآورده نشدن انتظارات، تصوبر مثبت از پیامدهای طلاق، مداخله ی اطرافیان، تفاوت عقاید، از هم گسیختگی خانواده، ناهمسانی زوجین، مصرف رسانه های خارجی، پایگاه اقتصادی اجتماعی، بلوغ فکری عاطفی اثر تقویت کننده ایی بر گرایش به طلاق داشته و متغیرهای پای بندی دینی، دستیابی به اهداف، مصرف رسانه های داخلی و سطح تحصیلات اثر کاهنده ایی بر گرایش به طلاق داشته است. در مجموع متغیرهای مذکور حدود 58 درصد از تغییرات گرایش به طلاق در زوجین مورد بررسی را تبیین می کنند.
مهم ترین عامل پیش بینی کننده ی گرایش به طلاق، متغیر نابسامانی اجتماعی بوده است که خود متاثر از تغییرات ارزشی و محیطی (رشد تجارت مرزی و اقتصاد غیر رسمی، تغییرات شدید در وضع اقتصادی منطقه، افزایش نامتعارف حجم سرمایه ی اقتصادی در میان بخشی از مردمان این منطقه)می باشد.

این پژوهش به مطالعه ی رابطه ی بازی های ویدئویی و رایانه ای با متغیرهای درون خانوادگی و تحصیلی در بین نوجوانان دبیرستانی می پردازد.
با استفاده از روش هم بستگی و روش نمونه-گیری هدفمند تعداد 188 نفر دختر و پسر دانش آموز بر حسب اظهارات مربیان و ناظم مدرسه(مقیاس محقق ساخته سطح خشونت در مدارس)، (مقیاس 1 تا 8 ساعت استفاده ار بازی های رایانه ای خشن) در میان 5 دبیرستان انتخاب شدند. در این تحقیق اندازه گیری خشونت از طریق خودگزارش دهی دانش آموز و سوابق مدرسه-ای انجام گرفته است. روایی صوری و محتوایی توسط متخصصان و پایایی هر سه بخش پرسش نامه از طریق آلفای کرانباخ به ترتیب 92/، 88/ و 85/ و پایایی کل 89/ محاسبه گردید.
یافته-های تحقیق نشان داد پسران بیشتر از دختران درگیر بازی های رایانه ی خشن هستند و محتمل است انجام این بازی-ها مقدار بیشتری خشونت را توسط پسران در خانه یا مدرسه تولید کند. از نتابج این تحقیق دریافتیم که بین متغیرهای خشونت خانوادگی و خشونت در مدرسه رابطه وجود دارد. نظارت والدین بر انتخاب بازی نوجوانان و میزان بازی کردن آن ها می تواند نقش تعدیل کننده روی اثرات مخرب بازی های ویدیویی در مدارس بازی کند. دانش آموزانی که بازی های رایانه ای خشن انجام می دهند احتمال دارد با افت نمرات در مدرسه مواجه شوند. سرانجام میان متغیرهای پیش بین خانوادگی بیانگر خشونت(مدت بازی در منزل، دعواهای خانوادگی به ویژه دعوای والدین) و بازی های خشن ویدئوی- رایانه ای رابطه وجود دارد.
سطح خشونت (کتک کاری، خشونت لفظی و قهر) در بین خانواده نوجوانانی که از بازی های رایانه ای خشن استفاده می کنند در بسیاری از موارد بر اساس متغیرهای درون خانوادگی مانند تعداد فرزندان، شغل والدین، گذراندن وقت کافی با فرزندان و نوع رابطه ی والدین متغیر است.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش کارآفرینی بر بهبود کیفیت زندگی خانوادگی و درآمد خانوارهای بی بضاعت صورت گرفت.
طرح تحقیق از نوع آزمایشی با پیش و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی تحقیق شامل کلیه ی خانوارهای با درآمد پ ای ین تر از صدهزار تومان در شهر سنندج بود که از این جامعه طبق فراخوان 200 نفر برای شرکت در کارگاه آموزش کار آفرینی ثبت نام کردند و با استفاده از پرسش نامه ی کیفیت زندگی و مصاحبه ی تشخیصی تکمیلی در مورد درآمد خانوارها، 106 نفر از 200 نفر ثبت نام شده دارای شرایط شرکت در کارگاه تشخیص داده شدند. از این جامعه به شیوه ی تصادفی 60 مرد سرپرست خانوار انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 30 نفری (آموزش کارآفرینی و گواه) قرارگرفتند. با استفاده از پرسش نامه ی کیفیت زندگی و مصاحبه ی تشخیصی تکمیلی در مورد درآمد خانوارها، داده ها در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مورد ارزیابی و آزمون قرار گرفتند.
نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که آموزش کارآفرینی بر بهبود کیفیت زندگی و درآمد خانوارهای بی بضاعت موثر بوده و اثر آن ها در مرحله ی پی گیری ماندگار است. از طریق آموزش کارآفرینی می توان کیفیت زندگی را ارتقاداد و به افزایش درآمد خانواده های بی بضاعت کمک نمود.

این پژوهش به دنبال بررسی میزان سازگاری اجتماعی کودکان یک زبانه و دوزبانه در 2 منطقه ی شهر کرمانشاه می باشد.
تحقیق حاظر از نوع پژوهش های علی مقایسه ای است. در پژوهش های علی مقایسه ای، پژوهش گر به دنبال کشف و بررسی روابط عوامل و شرایط و یا نوعی رفتار است که قبلا و جود داشته یا از طریق مطالعه نتایج حاصل از آنها رخ داده است. وی‍ژگی تحقیق علی مقایسه ای بررسی علل پس از وقوع آنهاست.
جامعه ی تحقیق کلیه ی کودکان دوره ی ابتدایی دو منطقه ی 1 و 2 شهر کرمانشاه هستند. دراین پژوهش نمونه ی تحقیق شامل 20 نفر از کودکان یک زبانه و 20 نفر از کودکان 2 زبانه(شامل 10 دختر یک زبانه و 10 دختر 2 زبانه و 10 پسر یک زبانه و 10 پسر دوزبانه) است که به تبع این ویژگی(یک زبانه یا دو زبانه بودن) دارای تجارب خانوادگی ویژه(خاص) می باشند. در این پژوهش به علت محدودیت هایی که در زمینه ی انتخاب نمونه موجود بود، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از پرسش نامه ی رفتاری کودکان راتر استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از روش های آمار توصیفی مانند میانگین؛ واریانس و... استفاده شده است و در بخش آمار استنباط از آزمون آماری معناداری اختلاف میانگین (t) استفاده شده است.
بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش، 1- در سطح معناداری 05/ 0 اختلاف معناداری بین بیش فعالی پرخاش گری و کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود ندارد؛ 2- در سطح معناداری 05/. تفاوت معناداری بین اضطراب افسردگی و کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود دارد؛ 3- در سطح معناداری 05/0 تفاوت معناداری رفتاری ضداجتماعی در کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود ندارد؛ 4- در سطح معناداری 05/0 اختلاف معناداری بین ناسازگاری اجتماعی و کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود دارد؛ 5- در سطح معناداری 05/0 اختلاف معناداری بین ناسازگاری اجتماعی دختران و پسران دوزبانه وجود ندارد و 6- در سطح معناداری 05/0 تفاوت معناداری بین ناسازگاری اجتماعی در کودکان دختر و پسر یک زبانه در مدارس ابتدایی وجود ندارد.
بین میزان سازگاری کودکان یک زبانه و دوزبانه تفاوت معناداری وجود دارد، اما تفاوت معناداری بین میزان سازگاری اجتماعی کودکان دختر و پسر یک زبانه هم چنین میزان سازگاری اجتماعی کودکان دختر و پسر دوزبانه مشاهده نمی شود

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی دو روی آورد گشتالت درمانگری و معنا درمانگری، در کاهش میل به طلاق مردان متقاضی مشاوره صورت گرفت.
جامعه تحقیق شامل کلیه مردان مراجعه کننده به مراکز مشاوره سنندج بود که از این جامعه 45 مرد به شیوه تصادفی انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه میل به طلاق و مصاحبه تشخیصی تکمیلی میزان میل به طلاق آزمودنی ها تعیین شدند و به تصادف در سه گروه 15 نفری (گروه گشتالت درمانگری، معنا درمانگری و گواه) قرارگرفتند. با استفاده از پرسشنامه میل به طلاق میزان میل به طلاق آزمودنی ها، در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری اندازه گیری شد.
نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد که روی آورد گشتالت درمانگری و معنا درمانگری درکاهش میل به طلاق موثرند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد، بین دو روی آورد گشتالت درمانگری و معنا درمانگری در کاهش میل به طلاق تفاوت معناداری و جود ندارد. نتایج مطالعه اخیر اثربخشی قابل ملاحظه ای از گشتالت درمانگری و معنا درمانگری، در کاهش میل به طلاق مردان متقاضی مشاوره نشان داد.

اجرای طرح هدفمندکردن یارانه ها موجب فراهم آمدن بسترهای جدید در خانواده می شود که در بخش های مختلف از جمله سلامت روانی خانواده می تواند تاثیرگذار باشد. در نوشتار پیش رو ضمن بررسی روند اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها درکشور، تاثیر آن بر سلامت روانی و هم چنین عملکرد تحصیلی دانش آموزان در شهر سنندج مورد مطالعه قرارگرفته است.
در این تحقیق نمونه ای با حجم 265 نفر دانش آموز(135 دختر و 130 پسر)، به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ایانتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه ی سلامت عمومی فرم 28 سوالی گلدبرگ و هیلدگ (1979) و پرسش نامه ی محقق ساخته استفاده شد. در این پژوهش از معدل دانش آموزان دبیرستانی به عنوان ملاک عملکرد تحصیلی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش ضریب هم بستگی، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون T مستقل استفاده شد.
این تحقیق نشان داد که بین میزان و نوع استفاده از یارانه های نقدی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه ی مستقیم معنی دار وجود دارد و هم چنین بین میزان یارانه و سلامت روانی دانش آموزان خانواده های شهرستان سنندج هم بستگی مستقیم معنی داری دیده می شود، اما در این پژوهش تفاوتی بین دو جنس در میزان و نوع استفاده از یارانه های نقدی مشاهده نشد.
اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها می تواند زمینه ساز رشد و توسعه ی الگوهای صحیح اقتصادی و رفتاری در خانواده باشد که شکل گیری این الگوها تاثیر کاملا مطلوبی بر سلامت روانی و عملکرد اعضای خانواده دارد.

برنامه ریزی برای بهبود روابط اجتماعی در عصر حاضر، بدون شناخت گذشته ناقص است. یکی از منابعی که می تواند ما را نسبت به فرهنگ گذشت ی ایران آگاه سازد شاهنامه است از آن روی که قوم ایرانی حاصل صدها سال تجربه ی زندگی و دستاوردهای خود را در آن گنجانده است.
برای شناخت روابط خویشاوندی شاهنامه را برگزیده ایم. خویشاوندی را به دو شکل نسبی و سببی طبقه بندی کرده ایم و روابط درون هر طبقه را بررسی و تحلیل نموده ایم.
یافته ها و در میان رده های عالی جامعه، رابطه ی خویشاوندی به صورت گسترده بود؛ اما در میان رده های متوسط و پایین جامعه، خویشاوندی به صورت هسته ای بود. رابطه ی خویشاوندی سببی، به اندازه ی خویشاوندی نسبی گرم و صمیمی نبود و غالبا برمبنای مصلحت اندیشی شکل می گرفت.