مجله روانشناسی نظامی
پیاپی 21 (بهار 1394)

نیروهای نظامی در دفاع از کشور نقش مهمی دارند. همچنین ماهیت این ارگان ها، احتمال بروز اضطراب، استرس، افسردگی و کاهش سطح بهزیستی روان شناختی را در بین نظامیان افزایش می دهد و فعالیت های آنان را مختل می کند. پژوهش حاضر به بررسی اثر بخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب، استرس و افسردگی و افزایش سطح بهزیستی روان شناختی کارکنان نظامی پرداخته است.
پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایشی و کنترل، با طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری است. جامعه آماری شامل کارکنان نظامی در یکی از پادگان های شهر تهران می باشد که تعداد 30 نفر نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. نمونه های دو گروه، پرسشنامه 21DASS- مقیاس استرس، اضطراب و افسردگی) و بهزیستی روان شناختی ریف را در 3 زمان تکمیل کردند، سپس برای گروه آزمایشی هر هفته یک ساعت آموزش MBSR در مدت 8 هفته برگزار گردید. نتایج با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و نیز با تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج نشان داد که تغییرات متغیرهای وابسته در سطح 05/ 0 >P معنادار بوده، بنابراین نتیجه می شود که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش استرس، اضطراب، افسردگی و همچنین افزایش بهزیستی روان شناختی در نیروهای نظامی موثر بوده است.
بحث: با توجه به یافته ها، روان شناسان می توانند با به کارگیری روش آموزشی جهت کارکنان یگان های نظامی، باعث کاهش استرس، اضطراب، افسردگی و بهزیستی روان شناختی در این گونه افراد گردند.

اختلال استرس پس از ضربه یکی از اختلالات مهم روانی است که می تواند تاثیر منفی زیادی بر زندگی افراد به جای گذارد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی معنا درمانی گروهی کوتاه مدت بر کاهش اختلال استرس پس از ضربه صورت گرفته است.
این پژوهش از نوع تحقیقات شبه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه ایثارگران اداره آموزش وپرورش اسلام آباد غرب به تعداد 140 نفر بودند که به وسیله پرسشنامه PCL-M، 93 نفراز افرادی که دارای اختلال استرس پس از ضربه بودند مشخص شدند. سپس به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 30 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرارداده شدند. برنامه درمانی طی 9 جلسه 120 دقیقه ای و در مدت 5 هفته برای گروه آزمایشی اعمال گردید. ابزار اندازه گیری داده ها در این پژوهش پرسشنامه تاثیر پیامد رویداد IES-R بود که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها به وسیله تحلیل کوواریانس چند متغیره (مانکوا) و با استفاده از نرم افزارSPSS 19 انجام شد.
یافته ها نشان دادند که F مشاهده شده از نظر آماری در سطح (05/0P

با توجه به ضرورت ارزیابی عوامل موثر در سبک زندگی در نیروهای نظامی، در این مطالعه به تعیین رابطه بین ویژگی های شخصیتی و جمعیت شناختی در سبک زندگی نیروهای نظامی پرداخته شد. علاوه بر این، پیش بینی سبک زندگی بر اساس این مولفه ها از دیگر اهداف این مطالعه بود.
در قالب یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی، 172 نفر از یکی از واحدهای نظامی مستقر در اصفهان به شیوه تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه ویژگی های شخصیتی نیروهای نظامی (پوشن)، پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی و پرسشنامه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت روانی-2 (HPLP-II) مورد ارزیابی قرار گرفتند.
نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که با بالا رفتن سن، سابقه خدمت و درجه نظامی، نمرات سبک زندگی کاهش می یابد در حالی که با بالا رفتن ویژگی های شخصیت دینی تقوا و برون گرایی، سبک زندگی بهتر می شود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که به ترتیب چهار مولفه سابقه خدمت، ویژگی شخصیتی موافق بودن، احساس مسئولیت و درجه نظامی در مجموع 6/13درصد از سبک زندگی را در نیروهای نظامی تبیین می کند(05/0p

توانمند سازی فرایند افزایش احساس خودکارآمدی در کارکنان از طریق شناسایی نقاط قوت و حذف نقاط ضعف می باشد. کارکنانی که دارای احساس توانمندی بالایی هستند بیشتر می کوشند و بیشتر موفق میشوند و از کارکنانی که احساس توانمندی پایینی دارند، پشتکار بیشتری نشان میدهند در نتیجه رضایت شغلی بالاتری دارند.
این پژوهش با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به نوع تحقیق توصیفی - پیمایشی است. به همین منظور 1200 نفر از پرسنل ناجا به صورت نمونه گیری خوشه ایانتخاب و به پرسشنامه های محقق ساخته پاسخ دادند.
یافته ها نشان می دهد شفافیت نقش، مشارکت در تصمیم گیری، رضایت شغلی، نظام پاداش، سبک رهبری، حمایت مدیر از کارکنان بهطور مستقیم بر احساس توانمندی کارکنان نقش دارند. علاوه بر این، شفافیت نقش، مشارکت در تصمیم گیری، حمایت مدیر با میانجیگری رضایت شغلی بر احساس توانمندی کارکنان نقش دارند.
بحث: بین یافته های پژوهشهای مختلف در خصوص نقش عوامل مدیریتی موثر بر احساس توانمندی تناقض وجود دارد از آنجایی که یافته های تحقیق حاضر در تضاد با برخی از یافته های پژوهشهای پیشین است تا حدودی نتایج این تحقیق میتواند تناقضهای موجود را حل نماید.

با توجه به اهمیت شناسایی عوامل خانوادگی موثر بر سلامت خانواده های نظامی این مطالعه با هدف شناسایی عوامل خانوادگی دخیل در سلامت خانواده نظامی مبتنی بر بافت فرهنگی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت.
مطالعه حاضر از نوع توصیفی و در حیطه پژوهش کیفی بود که با استفاده از روش داده بنیاد انجام شد. بدین منظور 18 شرکت-کننده به روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق در طول یک دوره 12 ماهه مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها جمع آوری، ثبت و سپس کدگذاری انجام شد و در قالب مقوله های اصلی،دسته بندی شدند.
تحلیل مصاحبه شرکت کنندگان به شناسایی 327 کد اولیه، 12 زیر مقوله و 3 مقوله اصلی شامل بسترهای زوجی، بسترهای والدگری و بسترهای ساختاری منجر شد.
بحث: بر این اساس در سلامت خانواده عوامل مختلف زوجی، والدینی و ساختاری همچون قدردانی، صمیمیت، حمایت متقابل، توافق، مشارکت و همکاری، نظارت، هماهنگی، خانواده گرایی وحل تعارض ها نقش دارند. این عوامل در سلامت خانواده نقش بسیار مهمی ایفا می-کنند، بنابراین لزوم توجه بیشتر بافت فرهنگی- اجتماعی در پرداختن به سلامت خانواده های نظامی اهمیت اساسی دارد.

سردرد یکی از رایجترین شکایتهای مورد بررسی در کلینیک های عصب شناختی است. وقتی تمام اشکال سردرد با هم در نظر گرفته شود، سردرد شایع ترین نوع شکایات ناشی از درد در جهان است. استرس یک از مهمترین عوامل ایجاد و تشدید کننده سردرد است. شاغلین حرفه نظامی به واسطه تجربه استرس زیاد در حرفه خود، بیشتر مستعد سردرد هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی نوروفیدبک بر درمان سردردهای اولیه کارکنان نظامی بود.
این طرح یک طرح شبه تجربی یک گروهی با پیش آزمون و پس آزمون می باشد. روش نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس بود. متغیر مستقل مداخله نوروفیدبک و متغیر وابسته فراوانی، شدت و مدت سردرد بود. ابزار سنجش فرم روزنگار سردرد بلانچارد بود. بدین منظور تعداد 15نفر از کارکنان نظامی مبتلا به سردرد اولیه انتخاب شده و قبل و بعد از دوره درمان با نوروفیدبک، به مدت یک هفته فرم روز نگار سردرد را به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل نمودند. در حد فاصل زمانی بین پیش آزمون و پس آزمون، نمونه ها طی 15جلسه 30 دقیقه ای به صورت سه بار در هفته مورد درمان با نوروفیدبک قرار گرفته شدند.
نتایج تحقیق که از طریق انجام آزمون t همبسته بر روی پیش آزمون و پس آزمون به دست آمد نشان داد، درمان با نوروفیدبک باعث کاهش معنادار در فراوانی، شدت و مدت سردردهای مراجعین مبتلا به سردرد اولیه شده است.
بحث: با توجه به نتایج به دست آمده و کاهش چشمگیر فراوانی، شدت و مدت سردرد، به نظر می رسد درمان با نوروفیدبک به عنوان مداخله رفتاری، می تواند نقش موثری در کاهش و درمان سردردهای اولیه کارکنان نظامی داشته باشد.