فهرست مطالب

پژوهش علف های هرز - سال ششم شماره 1 (بهار و تابستان 1393)

مجله پژوهش علف های هرز
سال ششم شماره 1 (بهار و تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/03/29
  • تعداد عناوین: 6
|
  • هادی مهدیخانی*، ابراهیم ایزدی دربندی صفحات 1-22
    ردیابی باقی مانده های علف کش، شامل طیف گسترده ای از روش ها، از جمله که حسگرهای زیستی است که برای آنالیز باقی مانده علف کش ها مورد استفاده قرار می گیرد. حسگرهای زیستی، سیستمی با اندازه کوچک، بسیار دقیق، حساس، اختصاصی و قابل حمل بوده که می تواند ملکول هدف را در غلظت-های بسیار کم در نمونه های زیستی اندازه گیری کند لذا امروزه از آن ها در علوم مختلف پزشکی، صنایع شیمیایی، تولید مواد دارویی، بهداشتی و غذایی و پایش محیط زیست بهره می گیرند. حسگرهای زیستی متشکل از سه جزء گیرنده زیستی، آشکارساز و پردازنده می باشند. اهمیت این روش در واکنش بسیار انتخابی نسبت به ملکول هدف خاصی است که بدین وسیله از مداخله مواد مزاحم که موجب عدم کارایی بسیاری از روش های اندازه گیری است، جلوگیری می کند. این حسگرها به گونه ای طراحی می شوند که تنها به یک ماده ی خاص واکنش نشان دهند. نتیجه این واکنش به صورت پیام هایی در می آید که یک ریزپردازنده، می تواند آن ها را تحلیل کند. از آنجایی که مبنای کار این حسگرها بر اساس سیستم زیستی تعبیه شده در آن هاست که با مطالعات زیستی سازگاری دارند، بنابراین بر بافت های زنده مورد مطالعه اثرات منفی جانبی ندارند. از سوی دیگر در سال های اخیر با طراحی نانو زیست حسگرها، حساسیت روش-های مورد اندازه گیری افزایش چشم گیری پیدا کرده است.
    کلیدواژگان: بقایای علف کش، ردیابی، حسگر زیستی، محیط زیست
  • الیاس سلطانی، مصطفی اویسی*، افشین سلطانی، سرالله گالشی، فرشید قادری فر، ابراهیم زینلی صفحات 23-38
    در این تحقیق مدل سازی جوانه زنی کلزای خودرو به خوبی انجام شد. برای توصیف واکنش سرعت جوانه زنی به دما از تابع سگمنتد استفاده شد. با توجه به مدل سگمنتد، دمای پایه کلزای خودرو در پتانسیل آب صفر حدود 2/73 درجه سانتی گراد بود و با کاهش پتانسیل آب دمای پایه به تدریج افزایش یافت و در پتانسیل آب 0/8- مگاپاسکال به حدود 7/6 درجه سانتی گراد رسید. ضرایب تبیین مدل هیدروترمال تایم برای دماهای زیر و فوق مطلوب به ترتیب 0/94 و 0/96 بود که حاکی از توصیف خوب مدل در پیش بینی جوانه زنی کلزای خودرو در واکنش به دما و پتانسیل آب است. ثابت هیدروترمال تایم در دمای زیرمطلوب (36/2 مگاپاسکال در درجه روز) کمتر از دماهای فوق مطلوب (42/9 مگاپاسکال در درجه روز) بود. پارامترها و روابطی که در این مقاله به دست آمدند می‫توانند در مدلهای شبیه سازی پویایی بانک بذر یا برای ساخت یک مدل جدید استفاده شوند. همچنین نتایج این تحقیق می تواند برای مطالعات آتی در مورد بیولوژی و اکولوژی کلزای خودرو مفید باشد.
    کلیدواژگان: علف هرز، دماهای کاردینال، پتانسیل پایه جوانه زنی، بانک بذر
  • سیما سهرابی*، علی قنبری، محمدحسن راشد محصل، جاوید قرخلو، ناصر باقرانی صفحات 39-50
    به منظور ارزیابی تولید بذر علف هرز خربزه وحشی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تکرار و دو تیمار (کشت خالص خربزه وحشی و خربزه وحشی همراه با سویا) در دو سال 1390 و 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. در انتهای فصل، تعداد و اندازه میوه ها، تعداد بذر در هر میوه، وزن صد دانه و سطح برگ، وزن خشک گیاه خربزه وحشی و طول ساقه ها اندازه گیری شد. برای تهیه نقشه پراکنش، نقاط آلوده به این علف هرز در سطح استان ثبت و براساس نرم افزار ArcGIS و عکس ماهواره ایی، نقشه پراکنش خربزه وحشی در استان گلستان تهیه شد. نتایج نشان داد که تولید بذر خربزه وحشی در شرایط کشت خالص بیشتر از کشت آن همراه با گیاه زراعی سویا بود. حداکثر تولید بذر خربزه وحشی در کشت خالص به بیش از 12 هزار بذر در بوته رسید در حالی که در کشت همراه با سویا حداکثر تولید بذر حدود 1400 بذر در بوته بود. صفات اندازه گیری شده در سال اول و دوم در دو تیمار کشت تنها و همراه خربزه وحشی با هم تفاوت معنی داری داشتند. رابطه آلومتری بین تولید بذر و وزن خشک بوته ها وجود داشت. نقشه پراکنش نشان داد که این علف هرز در سرتاسر استان گلستان به خصوص غرب استان پراکنده شده است.
    کلیدواژگان: آلومتری، عکس ماهواره ایی، سطح برگ، وزن صد دانه
  • منصور منتظری*، الهیار فلاح، جواد خلدنوش صفحات 51-60
    این پژوهش برای ارزیابی کارآیی علف کش های انتخابی برنج در کنترل سوروف (Echinochloa crus–galli)، جگن گرزی دریایی (Scirpus maritimus)، بارهنگ آبی معمولی (Alisma plantago-aquatica) و همچنین عملکرد برنج رقم محلی طارم در سال زراعی 1388 در مزرعه موسسه تحقیقات برنج کشور در آمل اجرا شد. تیمار های این آزمایش شامل علف کش پنوکسولام در مقادیر 24، 30، 36، 42 و 48 گرم در هکتار، پیش- آمیخته آنیلوفوس + اتوکسی سولفورون به میزان 945 گرم در هکتار، آمیخته در مخزن بوتاکلر+بن سولفورون متیل به ترتیب به میزان 1800 و 45 گرم در هکتار، آمیخته در مخزن بوتاکلر+ سینوسولفورون به ترتیب به مقدار 900 و 20 گرم ماده موثره در هکتار، دو بار وجین دستی و شاهد بدون کنترل علف های هرز بودند. علف کش های مورد بررسی یک هفته پس از نشا به صورت قطره پاشی مصرف شدند. همه تیمارها به طور معنی داری تعداد و وزن خشک بوته های سوروف را کاهش دادند، ولی تاثیر پنوکسولام در تمام مقادیر مصرف بیش از بوتاکلر+بن سولفورون-متیل و آنیلوفوس + اتوکسی سولفورون ارزیابی شد. کمترین تعداد و وزن خشک بوته های جگن گرزی دریایی از کاربرد بوتاکلر+بن سولفورون-متیل به دست آمد که همچون تیمار وجین دستی، با سایر تیمارها اختلاف معنی داری داشت. پنوکسولام در مقادیر مصرف 24، 30، 36 و 42 گرم در هکتار، بر خلاف سایر تیمارها، در مقایسه با شاهد، تاثیر معنی داری روی کاهش وزن خشک جگن گرزی دریایی نشان نداد. همه تیمارها بارهنگ آبی را بطور کامل (100%) کنترل کردند. وزن خشک اندام هوایی و ریشه برنج در تمام تیمارهای علف کشی، در مقایسه با شاهد، افزایش معنی داری داشتند. همچنین، وزن عملکرد دانه برنج در کلیه تیمارها بطور معنی داری بیشتر از شاهد ارزیابی شد.
    کلیدواژگان: آنیلوفوس، اتوکسی سولفورون، بن سولفورون، بوتاکلر، پنوکسولام، جگن گرزی دریایی، سوروف، سینوسولفورون، بارهنگ آبی معمولی
  • لیلا سالخورده*، بهنام کامکار، جاوید قرخلو، زهرا عربی صفحات 61-70
    این تحقیق به منظور بررسی تنوع زیستی علف های هرز مزارع گندم شهرستان گرگان (حوزه قره سو) و تعیین مهمترین عوامل محیطی موثر بر آن در بهار سال 1389 انجام گردید. بدین منظور 4 روستا در 4 جهت جغرافیایی نسبت به شهر گرگان انتخاب شدند. تعداد 20 مزرعه در سطح 4 روستا انتخاب گردید، سپس نمونه برداری به روش (w)کل و با پرتاب کوآدرات 1×0/5 متر مربعی انجام و گونه های علف هرز هر کادر به تفکیک جنس و گونه شناسایی و تعداد آن ها مورد شمارش قرار گرفت و مختصات جفرافیایی هر نقطه نیز توسط دستگاه GPS ثبت گردید. سپس شاخص های تنوع شانن- واینر و شاخص یکنواختی سیمپسون برای اندازه گیری تنوع زیستی مورد محاسبه قرار گرفتند. نقشه این شاخص ها با وارد کردن داده های جمع آوری و محاسبه شده در محیط نرم افزار ArcMap (نسخه 1، 3، 9) از مجموعه نرم افزارهای (ArcGis (ESRI، 2009 و انجام پردازش های لازم تهیه شد. نقشه های بدست آمده نشان داد که دامنه تغییرات شاخص یکنواختی سیمپسون بین 0/65 تا 0/86 بود و 60 درصد از مساحت مزارع گندم حوزه قره سو حداکثر شاخص سیمپسون را داشتند که شامل روستاهای توشن و حیدرآباد می باشند. همچنین دامنه تغییرات شاخص تنوع شانن- واینر نیز بین 1/5 تا 3/01 تعیین شد. حداکثر شاخص شانن- واینر در 61 درصد از مساحت مزارع گندم در نواحی غربی این حوزه مشاهده شد. روستاهای توشن و حیدرآباد دارای حداکثر شاخص شانن- واینر بوده و عوامل محیطی نظیر دمای حداکثر و دمای حداقل بر روی این شاخص تاثیر مثبت داشتند.
    کلیدواژگان: شاخص تنوع شانن، واینر، شاخص یکنواختی سیمپسون، دامنه تغییرات، عوامل محیطی، گونه
  • احسان الله زیدعلی*، رضا قربانی، مهدی پارسا، قربانعلی اسدی صفحات 71-86
    بروموس پرزدار یکی از مهمترین گیاهان هرز مشکل ساز به ویژه در مزارع گندم و جو زمستانه به شمار می رود. از این رو وضعیت پراکنش این گیاه هرز به روش نمونه گیری تصادفی در سال 1391 در 40 مزرعه از مزارع گندم آبی خرم آباد مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای مربوط به فراوانی نسبی، غنای گونه ای، تراکم و یکنواختی نسبی و نیز شاخص های تنوع و غالبیت اندازه گیری شد. همچنین با استفاده از تکنیک GIS، نقشه پراکنش بروموس پرزدار در این مناطق رسم شد. علاوه بر بروموس پرزدار 16 گونه علف هرز دیگر از خانواده گندمیان مشاهده شد. فراوانی نسبی بروموس پرزدار اکوتیپ hirsotum با 8/76 درصد بیشتر از اکوتیپ tectorum با فراوانی 4/76 درصد بود. یولاف وحشی زمستانه با 19/56 و پس از آن جودره با 13/52 درصد فراوانی نسبی از میانگین 5 نمونه گیری در هر مزرعه بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. کمترین فراوانی نسبی به بروموس پرزدار چاوداری و برموداگراس با 0/5 درصد تعلق داشت. در میان علف های هرز جانسونگراس و برموداگراس چندساله بوده و مابقی گیاهان هرز مورد پایش یکساله بودند. علاوه بر آن نتایج پهنه بندی نشان داد که ارتفاع از سطح دریا تاثیر چندانی در تراکم اکوتیپ های بروموس پرزدار و سایر گیاهان هرز گرامینه نداشته است. مقدار شاخص تنوع شانون-وینر به میزان 2/24، شاخص تنوع سیمپسون 1/04 و شاخص غالبیت سیمپسون 0/960 محاسبه شد. تفاوت در شاخص های تنوع گونه ای و غالبیت با میزان و نوع عملیات مدیریتی در مزارع ارتباط داشت.
    کلیدواژگان: تنوع، پراکندگی، نقشه پراکنش، یکنواختی
|
  • H. Mehdikhani *, E. Izadi Darbandi Pages 1-22
    Detection of herbicides residues, includes a wide range of methods including biosensors, that are used for herbicide residue analysis. Biosensors are systems with small size, very accurate, sensitive, specific and portable that can measure analyte in very low concentrations in biological samples. Today, biosensors are used in various sciences, medicine, chemical industry, food industry, environmental monitoring, and pharmaceutical and health products. Biosensors consist of three components, bioreceptor, detector and processor. The importance of this method is very specific reaction to a particular analyte that thereby is prevented the intervention materials that is caused for inefficiency measured in many ways. These sensors are designed to react only with a specific substance. The result of this reaction is messages that microprocessor can analyze them. Since work on biosensors is based on biological systems embedded in them, so they do not have side effects on other tissues. In recent years with the design of nano-biosensors, the sensitivity of the measurement procedures has increased dramatically.
    Keywords: Herbicides residues, Tracing, Biosensor, Environment
  • E. Soltani, M. Oveisi *, A. Soltani, S. Galeshi, F. Ghaderi, Far, E. Zeinali Pages 23-38
    In this research, seed germination modeling of volunteer canola was conducted satisfactory. Segmented function was used to describe seed germination rate to temperature. Base temperature was 2.73 oC and it was increased with decreasing water potential to about 6.7 oC at -0.8 MPa. The R2 values were 0.94 at sub-optimal temperatures, and this value for supra-optimal temperatures was 0.96. The R2 values showed a good fitness of the hydrothermal time model under both sub- and supra-optimal temperatures. The hydrothermal values were 36.2 and 42.9 MPa oC for sub- and supra-optimal temperatures, respectively. The parameters and relationships estimated here can be used in soil seed bank dynamics models or can be used to establish a new model for the environment. The results of this study will also be useful for future studies of wild mustard biology and ecology.
    Keywords: Weed, cardinal temperatures, base water potential, seed bank
  • S. Sohrabi Kertabad *, A. Ghanbari, M. H. Rashed Mohassel, J. Gherekhloo, N. Bagherani Pages 39-50
    A field experiment was conducted in 2011 and 2012 to determine seed production of wild melon in pure and in mixture with soybean at the Research Farm of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. Infested regions by the weed were recorded using GPS, and then distribution map of wild melon in Golestan province was prepared based on Arc GIS software and satellite photo. Results showed that seed production of wild melons in monoculture was more than wild melon in mixture with soybean. Maximum seed production of wild melons in monoculture reached to more than 12,000 seeds per plant, while maximum seed production of the weed was about 1,400 seeds per plant in wild melon with soybean treatment. Measured reproductive traits of wild melon that tested with and without soybean were significantly different in the two years. There was an alometric relation between seed production and plant dry weight of wild melon. Distribution map revealed that wild melon is scattered throughout the province, especially west of province.
    Keywords: Allometry, leaf area, satellite photo, seed weight
  • M. Montazeri *, A. Fallah, J. Kholdnoosh Pages 51-60
    This field experiment was conducted at Amol Rice Research Station in 2009 to evaluate the efficacy of rice selective herbicides in control common of barnyardgrass (Echinochloa crus–galli), sea clubrush (Scirpus maritimus) and common water-plantain (Alisma plantago-aquatica) and crop yield. The treatments were consisted of application of penoxsulam at 24, 30, 36 and 42 g ha-1, premixed of anilofos+ethoxysulfuron (Sunrise Plus) at 945 g ha-1, tank mix application of butachlor+cinosulfuron at 900+20 g ha-1, butachlor+bensulfuron-methyl at 100+45 g ha-1, twice hand weeding and weedy check. The herbicides were treated as droplet application seven days after rice transplanting. All treatments significantly reduced the number and dry weight of barnyard grass plants, but the effects of penoxulam at all rates of application, was more than that of butachlor+bensulfuron-methyl or anylofus+ethoxysulfuron. The lowest plant number of sea clubrush, similar to hand weeding, obtained from application of butachlor+bensulfuron which was significantly different from other herbicide treatments. Penoxulam at 24, 30, 36 or 42 g ha-1, in contrast to other treatments, showed no significant effect on dry weight of sea clubrush, compared with weedy check. All treatments completely (100%) controlled common water-plantain. The herbicide treatments, compared with weedy check, significantly increased rice foliage and root dry weight. The crop grain weight in weedy check was significantly lower than all treatments.
    Keywords: Anolofus, Alisma plantago, aquatic, Scirpus maritimus, butachlor, cinosufuron, Echinochloa crus, galli, Ethoxysulfuron, Penoxulam
  • L. Salkhordeh *, B. Kamkar, J. Gherekhloo, Z. Arabi Pages 61-70
    This research was carried out to investigate weeds biodiversity in wheat fields of Gorgan (Gharasoo basin) and measure the most important effecttive environmental factors on weed biodiversity. For this, four villeges located at four directions around Gorgan city were surveyed. Then sampeling was performed by W-shape method using 0.5×1 square meters quadrate. Weed in each segment were identified and counted according to their genus and species. Geographical coordinates (features) of each point was also recorded by GPS. Thereafter, biodiversity indices were calculated using Shanon & Winer diversity and Simpsonʼs uniformity indices. Collected and calculated data were used to provide related maps using Arc Gis (9. 3. 1 v.) by related Data processing. Provided Maps revealed that Simpson uniformity index was from 0.65 to 0.86 and around 60% of fields in studied area were placed in higher category which included Toshan and Heidar Abad villages. Related values for Shanon & Winer index were between 1.5 to 3.01. Around 61% of studied area in west side were placed in higher values class, including the same villages as measured for Simpson index. Environmental factors, specially maximum and minimum temperature had the positive effect on Shanon & Winer indices.
    Keywords: Shanon, Winer?s diversity index, Simpson?s uniformity index, Enviromental Factors, Species
  • E. Zeidali *, R. Ghorbani, M. Parsa, Gh.Asadi Pages 71-86
    A weed survey was conducted in 2012 to determine the downy brome distribution in 40 irrigated wheat farms of Khoramabad. Factors relating to frequency, species richness, density and relative uniformity and diversity indices and dominance were measured. Also, by using GIS, distribution map for downy brome in this area was drown. Sixteen weed species of poaceae family other than downy brome were also observed. Relative frequency of hirsotum ecotype of downy brome (with8.76%) was higher than tectorum ecotypes (with 4.76%). Winter wild with 19.56% and then wild barley with 13.52 % in mean of 5 sampleshad have the highest relative frequency. Lowest relative frequencies belong to rye brome and bermudagrass with 0.5 %. Among the weedy Johnsongrass and bermudagrass were perennial and other weed species were annual. Furthermore, it was shown that the latitude upon sea leval did not have large effect on density of grasses and cheat grass ecotypes. Shannon-Weiner diversity index in Khorramabad 2.24, Simpson's diversity index 1.04 and Simpson dominance index 0.960 was calculated. Also using GIS techniques distribution map of cheat grass were drawn in these areas. The difference in the indices of species diversity and dominance were associated with the level and type of management practices on farms.
    Keywords: Diversity, distribution, distribution map, uniformity