فهرست مطالب

مدلسازی اقتصادی - سال ششم شماره 1 (پیاپی 17، بهار 1391)

فصلنامه مدلسازی اقتصادی
سال ششم شماره 1 (پیاپی 17، بهار 1391)

  • 154 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1391/02/05
  • تعداد عناوین: 7
|
  • علی آزادی نژاد*، عباس عصاری آرانی، اسفندیار جهانگرد، علیرضا ناصری صفحات 1-23
    روش سهم مکانی، روش غیر آماری است که ضرایب تکنولوژی ملی)ضرایب فنی(را شکسته و با تعدیلات خاصی به ضرایب تکنولوژی منطقه تبدیل می کند. امروزه این روش مورد استفاده گسترده اقتصاددانان منطقه ای قرار گرفته است. روش سهم مکانی هر روز تکامل یافته است. آخرین سهم مکانی معروف به سهم مکانی شبه لگاریتمی تعدیل یافته با تاکید بر بخش تخصصی(AFLQ) معرفی شده است. این مقاله این روش را مورد واکاوی قرار داده و با مطالعه موردی استان تهران به نقص این روش پرداخته است. ایراد این روش قادر نبودن در تعدیل درست پیوندهای پسین تقاضای بخشهای ضعیف است، بطوریکه باعث می شود بخشهای ضعیف منطقه (استان) به عنوان بخشهای پیشرو طرف تقاضا تلقی شوند. در انتها نویسندگان مقاله با استفاده از آمار سال 1386 روشی پیشنهاد می کنند که قادر به تعدیل بهتر و مناسبتری می باشد روش جدید نویسندگان به بخش های ضعیف این اجازه را نمی دهد که به عنوان بخش پیشرو طرف تقاضا تلقی شوند.
    کلیدواژگان: جدول داده، ستانده، پیوند پسین تقاضا، پیوند پیشین عرضه، روش AFLQ، سهم مکانی
  • کیومرث شهبازی *، حسین اصغرپور، کریم محرم زاده صفحات 25-44
    با توجه به اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها و آزادسازی قیمت حامل های انرژی و بخصوص قیمت فرآورده های نفتی از یکسو و لزوم ارائه رهنمودهای سیاستی موثرتر و دقیق تر جهت پیشبرد طرح مذکور از سوی دیگر، انجام مطالعات تجربی در زمینه مصرف حاملهای انرژی و رشد اقتصادی کشور را ضروری می نماید. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین مصرف فرآورده های نفتی و رشد اقتصادی در استانهای کشور می باشد. چگونگی روابط بین مصرف فرآورده های مختلف نفتی و رشد اقتصادی کشور سئوال مهم این تحقیق می باشد. برای این منظور، سعی شده است با استفاده از اطلاعات سری زمانی استانهای کشور طی دوره زمانی 1385-1379 و با بکارگیری تکنیک پانل دیتا (Panel Data)، اثرات فراورده های مختلف نفتی بر رشد اقتصادی کشور مورد ارزیابی و کنکاش علمی قرار گیرد. یافته های تجربی تحقیق دلالت بر این دارد که مصرف بنزین و نفت گاز تاثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی استانهای کشور داشته است، به طوری که کشش تولید استانهای کشور نسبت به بنزین و نفت گاز به ترتیب (22/0) و (19/0) بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد که مخارج عمرانی دولت و جمعیت استانها تاثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی داشته است و در این میان کشش تولید نسبت به جمعیت (به عنوان متغیر جانشین اشتغال) بیشتر از کشش تولید نسبت به مخارج عمرانی دولت بوده است. با توجه به نتایج تحقیق می توان استدلال کرد که تحدید مصرف فرآورده های انرژی می تواند منجر به کندی رشد اقتصادی کشور شود. لذا توصیه می شود دولت به جای تحدید مصرف انرژی (فراورده های نفتی) باید با ارایه راهکارهای صرفه جویی در مصرف فراورده های نفتی، از پیامدهای منفی قانون هدفمند کردن انرژی جلوگیری نماید.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، داده های تابلویی، مصرف فرآورده های نفتی، استان های کشور
  • زهرا نصراللهی*، زهره احمدی، سمانه عشرتی صفحات 45-64
    امروزه رشد فعالیت های اقتصادی به دنبال رشد جمعیت، مسائلی همانند بهره برداری بیش از اندازه از منابع طبیعی و آلودگی های زیست محیطی را به یکی از معضلات زندگی بشر تبدیل کرده است. بر این اساس رشد اقتصادی همراه با محدودیت هایی است که خود، عامل آن است و انسان برای در امان ماندن از آثار فعالیت های اقتصادی خود نیازمند الگوی جدیدی از رشد است که علاوه بر حفظ محیط زیست با آن سازگار باشد. این الگوی جدید توسعه پایدار نام گرفته است. توجه به مسائل زیست محیطی یکی از مهمترین دلایل مطرح شدن بحث توسعه پایدار است. قدم نهادن در این مسیر در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. از این رو در این تحقیق به بررسی و اندازه گیری انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت های بشر با استفاده از جدول داده ستاده پرداخته شده است.
    بر اساس محاسبات انجام شده مشخص شد که در مورد اغلب آلاینده ها، بخش های حمل و نقل هوایی، جاده ای و ریلی بزرگترین منتشرکنندگان گازهای آلاینده می باشند.
    کلیدواژگان: آلودگی هوا، فعالیت های اقتصادی، جدول داده - ستانده
  • علی حسین صمدی *، علی نقی مصلح شیرازی، آناهیتا روحی صفحات 66-89
    در این مطالعه با رویکرد پویایی شناسی سیستم، مدل دینامیکی برای گردشگری ایران ارایه شده است و با شبیه سازی این مدل طی سال های1404-1386 به پیش بینی وضعیت این صنعت درآینده و بررسی شرایط لازم برای دست یابی به اهداف آن در سال1404پرداخته ایم. مدل طراحی شده شامل سه زیرسیستم تقاضای گردشگری، فعالیت های گردشگری و ظرفیت سازی است. نتایج حاصل از شبیه سازی مدل پایه با استفاده از نرم افزارVensim نشان می دهد که چنان چه وضعیت کنونی در خصوص گسترش ظرفیت ها، عملکرد تبلیغات و آموزش نیروی انسانی در صنعت گردشگری ادامه داشته باشد، در سال 1404 شاهد ورود حدود پنج ونیم میلیون گردشگر به کشورمان خواهیم بود، این درحالی است که ورود بیست میلیون گردشگر خارجی یکی از اهداف صنعت گردشگری در سند چشم انداز 1404 بیان شده است. بنابراین به منظور بررسی شرایط لازم جهت دست یابی به این هدف، پیش نوشته های متفاوتی طراحی و شبیه سازی شده است. نتایج حاصل از شبیه سازی پیش نوشته های مختلف نشان می دهد که لازم است برای رسیدن به این هدف علاوه بر هماهنگی در عملکرد سه زیر سیستم نام برده به طور همزمان، تلاش هایی در زمینه ی بهبود اثرگذاری تبلیغات بر جذب گردشگران، آموزش هرچه سریعتر کارکنان این صنعت و افزایش ظرفیت های موجود صورت گیرد.
    کلیدواژگان: تفکرسیستمی، پویایی شناسی سیستم، گردشگری خارجی ایران، سندچشم انداز 1404
  • سیدکمال صادقی*، ناصر صنوبر، داود بهبودی، علی دهقانی صفحات 91-110
    هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین مصرف انرژی و ارزش تولیدات زیر بخش های صنعتی در صنایع چهار رقمی ایران با استفاده از علیت گرنجر و گرنجر هشیائو در دوره 86 - 1374 می باشد. نتایج مدل نشان می دهد که بن متغیرهای ارزش تولیدات صنعتی و انرژی مصرفی در این بخش یک رابطه علی یک طرفه از سوی انرژی مصرفی به ارزش تولیدات زیربخش های صنعتی، بر اساس طبقه بندی ISIC برقرار بوده و این رابطه علی یک طرفه در هر دو رویکرد علیت تایید می شود.
    کلیدواژگان: علیت گرنجر، هشیائو، ارزش تولید، انرژی، صنایع تولیدی
  • عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان و برآورد ارزش تفریحی منطقه جاجرود
    بهرام سحابی*، محمد هادی حاجیان، بختیار جواهری صفحات 111-126
    هدف تحقیق حاضر برآورد ارزش تفریحی منطقه جاجرود و تعیین عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان به روش ارزشگذاری مشروط می باشد، بدین منظور اطلاعات موردنیاز ازطریق پرسشنامه انتخاب دوگانه و روش نمونه گیری تصادفی ساده گردآوری شد. سپس نقش و سهم هریک از عوامل فردی، اجتماعی و اقتصادی و میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط و مدل Logit بررسی و براساس روش حداکثر راستنمایی، پارامترهای مدل برآورد گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیش از 70 درصد افراد موردبررسی تمایل خود را جهت پرداخت مبلغی برای بازدید از منطقه جاجرود اعلام داشته اند. نتایج مدل Logit نشان داد که متغیر پیشنهاد، سن افراد و بعدخانوار اثر منفی معنی دار و سطح تحصیلات، درآمد ماهیانه، جذابیت منطقه و نگرش افراد اثر معنی دار و مثبت بر تمایل افراد برای پرداخت مبلغی برای بازدید از منطقه تفریحی جاجرود دارد. همچنین متوسط تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان 5700 ریال برای هر بازدید و ارزش تفریحی سالانه منطقه، حدود 4595 میلیون ریال برآورد گردید.
    کلیدواژگان: ارزش تفریحی، ارزشگذاری مشروط، تمایل به پرداخت، جاجرود
  • عبدالرحیم هاشمی دیزج*، اسماعیل صبوری صفحات 127-146
    هدف این مطالعه شناسایی فعالیت های دارای قابلیت و پتانسیل صادراتی در بخش صنعت استان گیلان، جهت هدایت سرمایه گذاری های بخش خصوصی به سمت این صنایع، می باشد. بدین منظور با استفاده از تلفیق روش های تحلیل عاملی، تاکسونومی عددی و با بهره گیری از شاخص های مرتبط با بررسی مزیت نسبی فعالیت های اقتصادی برای دو مقطع زمانی سال های 1380 و 1388 بخش های مختلف فعالیت های صنعتی استان بر حسب کدهای سه رقمی ISIC (ویرایش سوم) رتبه بندی و با تلفیق نتایج به دست آمده، صنایع موجود در استان به دو گروه اولویت اول و دوم تقسیم بندی شده اند.
    فعالیت های صنعتی مربوط به کدهای؛ 152 تولید فرآورده های لبنی،171 ریسندگی،بافندگی و...، 172 تولید سایر منسوجات، 181 تولید پوشاک به استثنای پوشاک از پوست خزدار،201 اره کشی و رنده کاری چوب، 222 چاپ و فعالیت های خدماتی مربوط...، 232 تولید فرآورده های نفتی تصفیه شده، 242 تولید سایر محصولات شیمیایی، 251 تولید محصولات لاستیکی بجز کفش، 281 تولید محصولات فلزی ساختمانی، مخازن،...، 343 تولید قطعات و ملحقات برای وسایل نقلیه موتوری... و361 تولید مبلمان، فعالیت های اولویت دار استان جهت سرمایه گذاری را تشکیل می دهند.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاری، مزیت نسبی، تاکسونومی، تحلیل عاملی، اولویت بندی
|
  • A. Azadinejad*, A. Asari Arani, E. Jahangard, A.Nasseri Pages 1-23
    Location quotient is a non-statistical method which brakes technical coefficient and uses some especial treatment to adjust them for regional studies. This method has evolved during the time and its latest version is known as augmented AFLQ based on specialty sector. This article attempts to challenge this method by using the data of Tehran Province (2007) as a case study underlining the crucial cracks in it. This crucial crack is inability in truly adjusting backward linkage of the demand of weak sectors which make regionally weak sectors wrongly being considered as the key sectors of the demand side. At last, a method will be presented much more accurate in converting national table to regional table in which this crucial crack has been resolved.
    Keywords: Input, output Table, Demand Backward Linkage, Supply Forward Linkage, AFLQ Model, Location Quotient
  • K. Shahbazi*, H. Asgharpour, K. Moharamzadeh Pages 25-44
    The main objective of this study is to investigate the relationship between different oil products consumption and economic growth in Iran provinces. The basic question is whether the reduction of different oil products consumption caused by subsidy reform plan decelerates the economic growth or not? To answer this question, we use Panel Data model and quarterly data during 2000Q1-2006Q4 at provincial level. The results indicate that gasoline and gasoil consumption have positive and significant effect on economic growth of the provinces, such that the elasticity of provinces products compared to the gasoline and gasoil consumption is 0.22 and 0.19 respectively. The results also represent that the development expenditures of government and population have positive and significant effect on economic growth. The ratio of population elasticity to the production is larger than the ratio of the production elasticity to the development expenditures of government. According to this research, it can be argued that the limitation of oil products consumption can decelerate the economic growth in Iran provinces.
    Keywords: Economic Growth, Oil Products Consumption, Panel Data, Iranian Provinces
  • Z. Nasrolahi*, Z. Ahmadi, S. Eshrati Pages 45-64
    The experiences represented that the economic development along with irregular use of environment and ecological pollution make serious problems in developed countries. Economic activities will be mixed with increasing consumption of energy and emissions of greenhouse gas. Considering the importance of economic activities in developing countries, the relationship between economic activities and pollution will be so much significant. Therefore, the aim of this study is to examine the link and relation between economic activities and air pollution using input-output table in Iran, and so, to determine the sectors increasing air pollution more. The findings explained that transportation has the highest role in air pollution.
    Keywords: Air Pollution, Input, output Table, Economic Activities
  • A.¬ H. Samadi*, A. N. Mosleh Shirazi, A. Rouhi Pages 66-89
    By using SD approach in this study, we have developed a dynamic model for the future of Iranian tourism industry and simulated it during 2007-2025. Besides, to understand the dynamics involved, the purpose of this study is to forecast the industry’s future and to observe the requirements to get the objectives in the horizon of 2025. The model designed includes three main sub-systems, namely; the demand for tourism, tourism activities, and tourism capacity building. By Vensim software, the simulation results of the model explain that, if the current rates of capacity development, advertisements, and human resource development activities continue in this industry, then, we will absorb only a demand about 5.5 million tourists in 2025, that is, well below the standard of 20 million tourists per year in the horizon of 2025. The results of the simulation reveal that, to reach the tourism objectives planned, firstly, 3 sub-systems mentioned above must be coordinated and worked well together, and secondly, some prompt actions should be planned to boost the effectiveness of advertisement, the training of workforce in this regard.
    Keywords: Systematic Thought, System Dynamicity, Foreign Tourism
  • S. K. Sadeghi*, N. Sanoubar, D. Behboudi, A. Dehghani Pages 91-110
    This paper investigates the effect of energy consumption on the production of industries having more than 9 employees in Iran. Hsiao’s Granger Causality and Granger Causality in Panel Data is used along with the data during 1995-2007 to study the issue. The findings represent that the energy consumption has a positive effect on the production of industries in Iran. Moreover, the results indicate that there is unilateral causality relationship between energy consumption and the value of industrial productions. Hence, the main implication policy of this study is that the policy makers should adopt the policies to improve the value of production in these sectors.
    Keywords: Production Value, Energy, Hsiao's Granger Causality, Panel Data
  • Assessment of Factors Affecting on the Visitor's WTP and Evaluating Recreational Importance of Jajroud Area
    B. Sahabi*, M. Hajian, B. Javaheri Pages 111-126
    The purpose of this paper is to estimate recreational value of Jajroud area and to determine factors affecting on the visitors willing to pay by using Contingent Valuation Method. To this end, a Double-Bounded Dichotomous Choice questionnaire is employed to collect the data required by the use of a simple random sampling. Then, the role and importance of individual, social and economical factors will be investigated as well as the willingness to pay of visitors by Logit model and Maximum Likelihood Estimation method. Results indicate that more than 70 percent of respondents like to pay for recreational values of Jajroud area. In addition, the results of Logit model present that the variables of bid, age and size of families have significant negative effect on the individual's WTP, while the variables of education, income, area attractiveness and individual concerns of environment have significant positive impact on WTP. Moreover, the optimum bid is about 5700 Rials and the annual recreational value of region is 4595 million Rials.
    Keywords: Recreational Value, Contingent Valuation, Willingness to pay, Jajroud
  • A. Hashemi*, E. Sabuori Pages 127-146
    The main purpose of this study is to identify the capabilities and potentials of industrial sector in Gilan Province to direct the private sector investments toward these industries. For this purpose, we used a method mixed of factor analysis, numerical taxonomy, cluster analysis by indexes related to the subject in industrial activities of the province during 2001-2009 in terms of ISIC (3rd Edition), and then by mixing the results obtained, the industries existing in province are divided in two priorities; the first and the second priority. Industrial activities related to the codes 152; production of dairies products, 171; spinning, knitting and completing textile, 172; production of other textile, 181; clothing production except the fur clothing, 201; sawing and grating of wood, 222; printing and service activities related to printing, 232; production of oil products refined, 242; other chemical products, 251; production of tire products except shoes, 281; production of metal construction products, reservoirs and steam generators, 343; production of motor vehicles parts and their motors and 361; production of furniture are the activities having next priorities in Gilan province to be invested.
    Keywords: Investment, Relative¬ Advantage, Taxonomy, Factor Analysis, Ranking