مجله میکروب شناسی مواد غذایی
سال سوم شماره 8 (تابستان 1390)

این بررسی با هدف اندازه گیری میزان آفلاتوکسین کل و ب 1 در برخی اقلام غذایی مورد استفاده در تهیه خوراک پلت ماهیان قزل آلای پرورشی به روش الایزا صورت گرفت. برای این منظور نمونه گیری از 48 نمونه از اقلام غذائی شامل ذرت، سویا، گندم و پودر ماهی در 6 کارخانه تولید خوراک ماهی در 2 فصل بهار و تابستان انجام پذیرفت. نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد که در بین اقلام مورد بررسی ذرت و پودر ماهی با میانگین 5/32 و 9/23 میکروگرم در کیلوگرم بیشترین میزان آفلاتوکسین کل را داشته اند، بطوری که میزان آفلاتوکسین کل در ذرت بیش از حداکثر مجاز می باشد و کمترین میزان نیز مربوط به سویا با 4/8 میکروگرم در کیلوگرم بود. بیشترین میزان آفلاتوکسین ب1 به ترتیب در ذرت و پودر ماهی با 20 و 19 میکروگرم در کیلوگرم مشاهده شد که این مقدار در مورد ذرت برابر با حداکثر میزان مجاز می باشد. نتایج بررسی نشان دهنده افزایش میزان آفلاتوکسین کل در بیشتر اقلام غذائی در تابستان نسبت به بهار می باشد و این افزایش در مورد گندم اختلاف معنی داری را نشان می دهد (05/0P<).

برای تعیین اثر واکسن زنده مخلوط نیوکاسل و برونشیت عفونی بر سیمای بافت شناسی نای در جوجه های گوشتی، 360 قطعه جوجه گوشتی یک روزه به صورت تصادفی در 4 گروه با 3 تکرار به طور مساوی تقسیم شدند و برای 40 روز بر روی بستر پرورش داده شدند. در گروه های 1، 2 و 3 به ترتیب از واکسن زنده برونشیت عفونی، نیوکاسل، نیوکاسل و برونشیت عفونی (مخلوط) در سنین 8، 21 و 31 روزگی به روش آب آشامیدنی استفاده شد و گروه چهارم به عنوان گروه کنترل منفی، واکسن نیوکاسل و برونشیت عفونی دریافت نکرد. در سن 40 روزگی، پس از کشتار و جمع آوری نمونه های بافتی نای در فرمالین با تهیه برش های بافتی و رنگ آمیزی با هماتوکسیلین-ائوزین به بررسی مقاطع میکروسکوپی پرداخته شد. نتایج نشان داد اثرات جانبی آسیب شناسی نای در گروهی که واکسن مخلوط دریافت کرده است بیشتر از گروه کنترل و گروه های دریافت کننده واکسن های منفرد برونشیت عفونی یا نیوکاسل بوده است. به طور کلی به نظر می رسد واکسن مخلوط نیوکاسل و برونشیت عفونی باعث القای ضایعات آسیب شناسی بیشتری نسبت به واکسن منفرد در نای می-گردد.

سه مخلوط باکتریایی زیست یار شامل باسیلوس سوبتلیس، باسیلوس لیشنی-فورمیس و مخمر ساکارومایسیس سرویزیا جدا شده از روده فیل ماهی، در سه سطح با غلظت های 106×5/1، 106×3 و 106×5/4 CFU/gr (سلول در هر میلی لیتر) با غذا مخلوط شدند و توسط لارو ماهی کپور معمولی تغذیه شدند. لاروهای تیمار شاهد نیز با استفاده از جیره بدون باکتری تغذیه شدند. آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی و در 3 تکرار صورت پذیرفت. نرخ تغذیه بر اساس 6-5 درصد وزن بدن و 3 بار در روز انجام شد. در پایان دوره (35 روز)، میزان قند خون، سدیم، پتاسیم، کلسیم و کورتیزول سنجیده شد و همچنین ماهیان در معرض استرس حرارتی (40 درجه سانتی گراد)، قلیائیت (12pH=)، آمونیاک (mg/L 5(و اسیدیته (2pH=) قرار داده شدند. در مورد شوک حرارتی، بالاترین زمان بقا در تیمار CFU/gr 106×5/1 بدست آمد. نتایج آزمایش های مقابله با استرس اسیدیته و آمونیاک نشان داد که تمامی تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری با تیمار شاهد داشتند (05/0P)، در استرس قلیائیت بین تیمارهای آزمایشی با گروه شاهد اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (05/0P). نتایج حاصل از فاکتورهای بیوشیمیایی نشان داد که هیچ اختلاف معنی داری بین تیمارها در میزان سدیم، پتاسیم و کلسیم مشاهده نشد (05/0P). اما بین تیمار شاهد با تیمار 106×5/4 در میزان قند خون اختلاف معنی داری وجود داشت (05/0P)، ولی همچنین در مورد میزان کورتیزول، بین شاهد با تیمار 106×3 اختلاف معنی داری یافت شد (05/0P). نتایج نشان داد که زمان بقاء در برخی از آزمایش های مقابله با استرس وابسته به باکتری-های زیست یار است.

تجمع ترکیبات ازت دار مانند نیتریت در آب و بافت های ماهیان از جمله مشکلات عمده ی سیستم های پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در مزارع پرورش ماهی مدار بسته است. این مسئله با توجه به تشکیل مت همو گلوبین در ماهیان و خطر تشکیل نیتروزامین و مشتقات آن در انسان مهم می باشد. هدف از این مطالعه تعیین باقیمانده نیتریت در عضلات ماهیان سه مزرعه مدار بسته استان چهارمحال و بختیاری بوده است. بدین منظور 95 نمونه از مزارع هدف جمع آوری و نسبت به سنجش میزان نیتریت در گوشت آنها به روش اسپکتروفتومتری اقدام شد. نتایج نشان داد که میانگین کلی غلظت نیتریت در گوشت ماهیان 8/76 میکروگرم در کیلوگرم است، به طوری که میزان نیتریت در کارگاه های شماره 1، 2و 3 به ترتیب برابر با 47/67، 23/59و2/79 میکروگرم در کیلوگرم بوده است. نتایج نشان دهنده اختلاف معنی دار میزان نیتریت در مزارع بررسی شده دارد (P<0.05).

ویروس آرتریت انسفالیت بز یک بیماری پیش رونده است که بیشتر با علائم پلی آرتریت در بزهای بالغ و لکوآنسفالومیلیت در بزغاله ها ظاهر می شود. در بررسی مقدماتی شیوع آنتی بادی های ضدویروس آرتریت انسفالیت در گله های بز در اطراف کرمان، 138 نمونه سرمی از 12 گله بز مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های سرمی برای حضور آنتی بادی ضدویروس آرتریت انسفالیت با جستجوی آنتی بادی های ضد پروتئین p28 کپسید با الیزای غیرمستقیم مورد بررسی قرار گرفتند. در 138 نمونه مورد بررسی، آنتی بادی فقط در 15 راس بز (87/10%) شامل 6 راس نر (35/4%) و 9 راس ماده (52/6%) یافت شد. در مجموع 9 گله از 12 گله مورد بررسی (75%) تیتر سرمی مثبت را نشان دادند. اطلاعات بدست آمده در این مطالعه اولین قدم اساسی به سوی کنترل وریشه کنی بیماری است. شیوع بیماری در کشور نشان دهنده عدم کنترل بر حمل و نقل گله های بز در منطقه، عدم کنترل مناسب مرزهای کشور و ارتباط با مناطق آلوده می باشد.

در این پژوهش چگونگی رفتار دوسویه ی پروبیوتیکی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم بیفیدوم در بستنی به شکل جداگانه و مخلوط با یکدیگر مقایسه شد. در مرحله اول رشد باکتری در بستنی، نمونه های شیر حاوی پروبیوتیک تا رسیدن به اسیدیته 42 درجه دورنیک در دمای 38 درجه سانتی-گراد گرمخانه گذاری شدند، در مرحله دوم از میزان کمتری گلاب و وانیل در تولید بستنی استفاده گردید و در مرحله سوم تولید، علاوه بر کاهش میزان گلاب و وانیل در نمونه های شیر حاوی باکتری های پروبیوتیکی میزان اسیدیته به 30 درجه دورنیک نیز رسید و سپس بستنی تولید شد. تغییرات حاصله در شیر و بستنی های تلقیحی از نظر شاخص های اسیدیته و قابلیت زیستی باکتری-های پروبیوتیکی به روش شمارش مستقیم در مقاطع زمانی دو ساعت یک بار در گرمخانه گذاری حین تولید و به مدت 3 روز در دمای 10- درجه ثبت گردید. در روز سوم تولید بستنی، محصولات مورد ارزیابی حسی قرار گرفتند. نتایج پرسشنامه در آزمون آماری توصیفی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج آماری حاکی از آن بود که در بستنی تیمار اول بین مزه نمونه های شاهد، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، بیفیدوباکتریوم بیفیدوم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس-بیفیدوباکتریوم بیفیدوم تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>P) و نمونه حاوی بیفیدوباکتریوم بیفیدوم بهتر ارزیابی شد. در بستنی تیمار دوم بین نمونه های بررسی شده تفاوت معنی داری وجود نداشت و در بستنی تیمار سوم بین عطر، رنگ و طعم چهار نمونه تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>P).

فاسیولوزیس و دیکروسلیوزیس جزء بیماری های انگلی همه گیر بسیار مهم در منطقه خاورمیانه به خصوص ایران و استان خوزستان می باشند که گسترش این دو بیماری به صورت سالیانه منجر به ضررهای مهم اقتصادی به کشور می-شود. این بررسی میزان شیوع و ضررهای اقتصادی حاصل از فاسیولوزیس و دیکروسلیوزیس را در گوسفندها و گاوهای کشتار شده طی سال 1389 در کشتارگاه اهواز مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. گله های گاو و به خصوص گوسفند به دلیل چرای مرتعی به این انگل ها مبتلا شده و دچار تلفات و ضایعات می شوند. در این بررسی میزان شیوع فاسیولوزیس و دیکروسلیوزیس به ترتیب در گاو 5/5 و 32/0 درصد و در گوسفند 4/0 و 17/0 درصد گزارش می-شود. به طور میانگین خسارت اقتصادی حاصل از کبدهایی که به دلیل فاسیولوزیس و دیکروسلیوزیس ضبط کامل شده اند، سالیانه حداقل652862500 ریال برآورد می گردد. در مطالعه حاضر میزان شیوع فاسیولوزیس در گاو و گوسفند بیشتر از دیکروسلیوزیس بوده است. تجزیه و تحلیل آماری دو بیماری نشان می دهد که این آلودگی ها به صورت معنی داری وابسته به فصل می باشند. بیشترین میزان دو بیماری فاسیولوزیس و دیکروسلیوزیس در گاو به ترتیب در فصول تابستان و زمستان بوده است و در مورد گوسفند بیشترین میزان درگیری در فصل زمستان می باشد (05/0P<).

در این مطالعه سمیت نانوذرات نقره در ناپلی آرتمیای ارومیه که یک سخت-پوست مقاوم نسبت به آب های با درجه شوری بالا است، با استفاده از استاندارد (OECD) ارزیابی گردید. ابتدا به روش استاندارد، تخم گشایی ناپلی آرتمیا از سیست آرتمیا انجام و سپس ناپلی آرتمیا در غلظت های متوالی نانوذره نقره قرار داده شد. یک گروه تیمار نیز به عنوان کنترل بدون نانوذرات در نظرگرفته شد. تلفات ناپلی ها در زمان های 12، 24 و 48 ساعت بعد از مجاورت ثبت و نتایج با نرم افزار Probit تجزیه و تحلیل گردید. غلظت ایجادکننده ی50 درصد تلفات و همچنین حداکثر غلظت قابل قبول (MAC) این نانوذره درآرتمیا مشخص گردید. نتایج نشان داد که LC50 در 12، 24 و 48 ساعت بعد از مجاورت به ترتیب برابر 2/315، 8/147 و 8/31 میلی گرم در لیتر بود و تلفات هم با افزایش غلظت و هم با افزایش مدت مجاورت با نانوذرات افزایش یافت که گویای سمی بودن این ماده برای آرتمیا می باشد. حداکثر غلظت قابل قبول نانوذرات نقره در آرتمیا 2/3 میلی گرم در لیتر مشخص گردید. مقایسه نتایج سمیت این نانوذرات با سمیت آن ها در موجودات آب شیرین نشان می دهد که مقاومت آرتمیا نسبت به نانوذرات نقره بسیار بالاتر از ماهی ها می باشد و غلظت های معمول استفاده از این نانوذرات آسیب چندانی به جمعیت آرتمیا در منابع آب شور نمی رساند.