نشریه مطالعات در دنیای رنگ
سال سوم شماره 3 (پیاپی 10، پاییز 1392)

کنترل جلوه ظاهری روکش های سطح خودرویی برای شرکت های معتبر خودروسازی جهان دارای اهمیت فراوانی می باشد. در این راستا دستیابی به شاخص ها و استانداردهایی که به بهترین نحو جلوه ظاهری روکش های سطح خودرویی را تشریح نمایند و با نتایج ارزیابی بصری هم خوانی داشته باشند تبدیل به مسئله ای چالش برانگیز شده است. در حال حاضر هر یک از شرکت های خودروسازی شاخص ها و استانداردهایی را با حدود رواداری معین تعریف نموده و با استفاده از آنها ارزیابی جلوه ظاهری را انجام می دهند. این شاخص ها ترکیبی از مهم ترین صفات هندسی سطح با وزن های متفاوتی است. تعیین حدود رواداری برای این شاخص ها توسط مشاهده کنندگان و اغلب با توجه به عواملی نظیر روشنایی، نوع رنگ، کلاس خودرو، افقی و عمودی بودن سطح و قیمت محصول صورت می گیرد. در این مقاله مهم ترین و جدیدترین روش های کنترل و اندازه گیری جلوه ظاهری روکش های سطح خودرویی مرور می گردد.

این مقاله به بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی پوشش های سخت و فوق سخت ایجاد شده به روش کندوپاش مغناطیسی می پردازد. سپس خواص مکانیکی لایه های سخت بررسی شده، موضوعاتی مانند: پوشش های نانوکامپوزیتی با سختی افزایش یافته، پایداری حرارتی آن ها، مقاومت به اکسیداسیون آن ها در دمای بالای°C 1000، پوشش های بی شکل مقاوم به حرارت در دمای بالای °C 1000 و پوشش های نانوکامپوزیتی سخت پیشرفته جدید با چقرمگی افزایش یافته بررسی می گردد.

مواد هوشمند اصطلاحا به موادی گفته می شود که می توانند با درک محیط و شرایط اطراف خود نسبت به آن واکنش مناسب نشان دهند. یکی از جالب ترین انواع مواد هوشمند موادی با قابلیت تغییر رنگ نسبت به محرک های خارجی هستند و در این میان ترموکرومیک ها از اهمیت و توجه زیادی برخوردار هستند. توجه به توسعه و کاربرد مواد ترموکروم در چند سال اخیر به دلیل کاربردهای گسترده آن در ابزارها و وسایل هوشمند افزایش یافته است. تنها با تغییر دما، ماده ترموکروم قادر به تغییر رنگ برگشت پذیر یا غیربرگشت پذیر می باشد. در نتیجه مانند یک سیستم هوشمند عمل می کند. این ویژگی سبب شده که بتوان از آنها در ادوات هشداردهنده، کنترل دما و بهره وری انرژی استفاده کرد. مواد ترموکروم به سه دسته کلی مواد معدنی، آلی و پلیمری تقسیم می شوند. در این مقاله سعی شده است که شیمی و کاربردهای این ترکیبات معرفی و به اهمیت عملکرد هوشمندانه آنها در زندگی روزمره اشاره شود.

اعمال پوشش بر روی شیشه یک بخش ضروری و مهم در ساخت شیشه های جدید است، زیرا اغلب محصولات شیشه بدون پوشش، خواص مناسب برای کاربردهای خاص را ندارند. شیشه های پوشش دار فرصت های جدیدی را برای عملکرد بهتر و کاربردهای جدیدتر فراهم کرده است. از میان این کاربردها می توان به کنترل گرمای ورودی، درصد نور بازتابی و عبوری از شیشه و هم چنین بهبود در خواص مکانیکی و الکترواپتیکی اشاره کرد. در این مقاله پوشش های اعمالی در شیشه های مسطح، بطری ها، الیاف شیشه ای کم گسیل و در شیشه های خودتمیزشونده بررسی شده است.

باکتری ها مهم ترین دلیل اگزمای پوستی و همچنین بوی بد لباس ها می باشند که این بوی بد ناشی از تولید آمین ها و اسیدهای آلی می باشد. پنبه از نوع الیاف طبیعی است که نسبت به الیاف مصنوعی بیشتر در معرض رشد باکتری ها در ساختار خود می باشد. در این مقاله سعی بر این است که مروری بر مواد ضدباکتری مورد استفاده روی پنبه داشته باشیم. کلاس های مختلفی از مواد ضدباکتری مانند نمک های فلزات نظیر مس و جیوه به طور معمول بر روی منسوجات برای ایجاد خواص ضدباکتری استفاده می شوند. در حال حاضر از نظر اقتصادی موادی نظیر اسیدهای آلی، بایگونایدها و ترکیبات چهار ظرفیتی آمونیوم بسیار رایج هستند و به صورت عوامل ضدباکتری تجاری در صنعت نساجی به کار می روند. سایر موارد به کار رفته مانند مشتقات نیتروژن- هالومین و مشتقات کیتوسان می باشند که در حال پیشرفت هستند. برخی از رنگزاها نیز خواص ضدباکتری ضعیفی از خود نشان داده اند. ترکیبات نانو نقره نیز به عنوان نسل جدیدی از مواد ضدباکتری هستند که کاربردهای فراوانی در صنایع گوناگون دارند.

خزه بستن یکی از مشکلاتی است که همواره در طول تاریخ، بشر با آن روبرو بوده است. در اثر چسبیدن و رشد موجودات زنده بر سطوحی که در آب قرار گرفته است، پدیده خزه بستن رخ می دهد. راه حل های مختلفی برای غلبه بر این مشکل ارائه شده اما هیچ یک قابلیت اجرا در سطح جهانی را نداشته اند. پوشش های قدیمی همچون پوشش های پایه مسی به علت سمیت، موجب از بین رفتن و مرگ برخی گونه های گیاهی و یا جانوری اطراف پوشش می شوند که به خاطر ممنوعیت های زیست محیطی استفاده از آن ها منع شده است. همین امر محققان را بر آن می دارد تا به دنبال پوشش هایی با عملکرد و طول عمر بالا و همچنین با کمترین آسیب ممکن به طبیعت باشند. برای دست یابی به یک پوشش ضدخزه، نیاز به استفاده از عوامل ضدخزه و تثبیت آن ها در پوشش است. در این مقاله با بررسی پدیده خزه بستن و تاریخچه عوامل ضدخزه و همچنین تثبیت این عوامل در پوشش، مروری بر مزایا و معایب روش های نوین جلوگیری از خزه بستن صورت گرفته است.