فهرست مطالب

بورس اوراق بهادار - پیاپی 12 (زمستان 1389)

فصلنامه بورس اوراق بهادار
پیاپی 12 (زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1390/08/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • ایرج نوروش، رضا حصارزاده صفحه 5
    شفافیت سود حسابداری در زمره مباحث با اهمیت حسابداری و گزارشگری مالی قرار دارد. این نوشتار به بررسی ابعاد شفافیت سود حسابداری و رابطه آن با برخی از ویژگی های شرکت در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. تحقیقات گذشته عمدتا بر روی بعد و جنبه ای خاص از شفافیت سود حسابداری متمرکز بوده اند. معیار شفافیت سود در تحقیق پیش رو از تجمیع و ترکیب چهار مورد از ویژگی های کیفی سود که سبب شفاف شدن آن می گردد، حاصل شده است. این ویژگی ها عبارتند از کیفیت اقلام تعهدی، محافظه کاری، عدم هموارسازی و قابلیت پیش بینی سود. در تحقیق حاضر، شفافیت سود در دو حوزه رابطه بین ابعاد شفافیت و نیز رابطه بین شفافیت و وضعیت اقتصادی شرکت، بررسی گردید. نتایج حاصل از بررسی شفافیت سود در حوزه اول، نشان داد که بین کیفیت اقلام تعهدی و محافظه کاری سود، عدم هموارسازی سود و قابلیت پیش بینی سود، کیفیت اقلام تعهدی و عدم هموارسازی سود، رابطه معنی دار منفی و بین کیفیت اقلام تعهدی و قابلیت پیش بینی سود رابطه معنی دار مثبت وجود دارد. در حالی که رابطه محافظه کاری با عدم هموارسازی سود و قابلیت پیش بینی سود به لحاظ آماری تایید نگردید. آزمون فرضیات مربوط به بررسی رابطه بین شفافیت سود و وضعیت اقتصادی شرکت نشان داد که شرکت های دارای محدودیت در تامین مالی و شرکت های زیان ده نسبت به سایر شرکت ها شفافیت سود کمتری دارند. در این حوزه ارتباط معنی دار بین شفافیت سود حسابداری و ارزش شرکت و همچنین رابطه بین شفافیت سود حسابداری و نوسانات جریان نقدی عملیاتی یک دوره بعد، تایید نگردید.
    کلیدواژگان: شفافیت سود، کیفیت اقلام تعهدی، محافظه کاری سود، عدم هموارسازی سود، قابلیت پیش بینی سود، محدودیت در تامین مالی
  • میرفیض فلاح شمس لیالستانی، حسن قالیباف اصل، سمیرا سرایی نوبخت صفحه 25
    در این پژوهش به بررسی اثر تجربه حرفه ای مدیران شرکت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران بر ریسک-پذیری و نیز بیش اطمینانی و رفتار توده وار آنها (به عنوان تورش های رفتاری مهم و مؤثر بر تصمیمات سرمایه گذاری مدیران و ریسک پذیری آنها) پرداخته شده است. هدف کلی ما از این تحقیق آن است که پی ببریم آیا تجربه حرفه ای مدیران بازده حاصل از سرمایه گذاری های آنها را تحت تاثیر قرار می دهد یا نه. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با مدل های رگرسیون پرابیت ترتیبی و توبیت یک متغیره و چند متغیره با بهره-گیری از نرم افزار Eviews نشان می دهد که بین تجربه و ریسک پذیری مدیران رابطه معنی دار معکوس و بین تجربه و رفتار توده وار آنها رابطه معنی دار مستقیم وجود دارد. هم چنین رابطه بین تجربه و بیش اطمینانی بر مبنای نوع بیش اطمینانی متفاوت می باشد، اما درمجموع می توان گفت بین تجربه و بیش اطمینانی رابطه معنی دار معکوس وجود دارد. بدین ترتیب مدیران کم تجربه تر درمقایسه با مدیران باتجربه تر از بیش اطمینانی بیشتر و رفتار توده وار کمتر برخوردار بوده، ریسک-پذیر تر می باشند و بازده بالاتری کسب می نمایند. بنابراین، درکل می توان چنین نتیجه گرفت که بین تجربه حرفه ای و بازده مدیران شرکت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معکوس وجود دارد. هم چنین، لازم به ذکر است که یکی از یافته های مهم این پژوهش ارایه مدلی مفهومی است که نشانگر رابطه میان متغیرها و تاثیر هریک بر کسب بازدهی مدیران می باشد.
    کلیدواژگان: مالی رفتاری، تجربه، ریسک پذیری، بیش اطمینانی، رفتار توده وار
  • غلامرضا کردستانی، سیدمصطفی علوی صفحه 43
    نقش شفافیت اطلاعات مالی شرکت ها در سال های اخیر اهمیت روزافزونی یافته است. شفافیت کم و کیفیت پایین اطلاعات مالی شرایطی را فراهم می سازد که تصمیم گیری را برای سرمایه گذاران مشکل کرده و آنها را با شرایط ابهام مواجه می سازد. در این وضعیت صرف ریسک اطلاعاتی افزایش می یابد. از دیدگاه استفاده کنندگان اطلاعات مالی وقتی شفافیت و کیفیت اطلاعات ارائه شده بالاتر باشد، ریسک اطلاعاتی آن شرکت پایین تر است. سهامداران و اعتبار دهندگان خواستار اطلاعات بیشتر و شفاف تری درباره عملکرد شرکت هستند. افشای کامل همراه با شفافیت گزارشگری مالی می تواند شرایط مطمئنی ایجاد می کند که اعتماد سرمایه گذاران را افزایش می دهد. شفافیت بر عملکرد شرکت ها تاثیر مثبتی دارد و می تواند از منافع سهامداران حفاظت کند. بالا رفتن اعتماد سهامداران و کاهش صرف ریسک، بازده مورد انتظار را کاهش داده و ارزش شرکت را افزایش می دهد. به منظور فراهم کردن شواهدی تجربی درباره تاثیر شفافیت سود حسابداری بر هزینه سرمایه سهام عادی که بر اساس مدل فاما و فرنچ محاسبه شده، اطلاعات مالی 90 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1383 تا 1387 مورد مطالعه قرار گرفت. فرضیه تحقیق به دو روش آماری داده های مقطعی و ترکیبی آزمون شد. یافته های تحقیق نشان می دهد شرکت هایی که شفافیت سود بالاتری دارند هزینه سرمایه سهام عادی کمتری را تجربه می کنند.
    کلیدواژگان: شفافیت سود حسابداری، هزینه سرمایه سهام عادی، مدل فاما و فرنچ
  • احمد شعبانی، علی صالح آبادی، علی راه نشین صفحه 63
    بر اساس سیاست های اصل 44 قانون اساسی اهدافی همچون ارتقاء کارایی بنگاه های اقتصادی و بهره وری منابع مادی و انسانی و فناوری و همچنین تغییر نقش دولت از مالکیت و مدیریت مستقیم بنگاه ها به سیاست گذاری و هدایت و نظارت مد نظر مسئولین کشور قرار گرفت. هدف این تحقیق بررسی وجود تاثیر اجرای این سیاست ها بر سطح توسعه مالی در بازار سرمایه ایران است. از این رو ابتدا برای پاسخ به سوال تحقیق اقدام به طراحی شاخصی کمی، مرکب از شاخص های زیرمجموعه موضوع توسعه مالی در بازار سرمایه گردیده است. توسعه مالی در تعریفی جامع به صورت «فاکتور ها، سیاست ها و نهادهایی که به بازار ها و واسطه های مالی اثربخش و همچنین دسترسی گسترده و عمیق به سرمایه و خدمات مالی منجر می شوند» تعریف گردیده است. طراحی شاخص توسعه مالی بازار سرمایه ایران برای اولین بار با بهره گیری از تحقیقات مشابه داخلی و خارجی و همچنین اصلاح و تایید آن توسط خبرگان صورت گرفته است. بر اساس شاخص بدست آمده توسعه مالی، تاثیر اجرای سیاست های اصل 44 برای دو دوره قبل از اجرای این سیاست ها (دوره 1380 الی 1384) و دوره بعد از آن (دوره 1385 الی 1388) سنجیده می شود. نتایج تحقیق حاکی از وجود تاثیر مثبت و محسوس بین اجرای این سیاست ها و سطح توسعه مالی در بازار سرمایه ایران است.
    کلیدواژگان: سیاست های اصل 44، توسعه مالی، بازار سرمایه طبقه بندی
  • امید پورحیدری، بهنام کرمشاهی صفحه 87
    تاکنون در بیشتر تحقیقات صورت گرفته، در خصوص پیوند میان متغیرهای حسابداری و قیمت سهام شرکت ها، فرض کارآیی بازار پذیرفته شده و با توجه به این فرض تحقیقات در محیط اقتصادی ایران صورت گرفته است. پرسش اساسی این تحقیق آن است که آیا ناکارآمدی بازار باعث ایجاد تفاوت در نتایج تحقیقات پیشین خواهد شد. در این تحقیق به منظور پاسخگویی به سوال مذکور، چهار فرضیه تدوین شده است. روش انجام این تحقیق، روش شبه تجربی می باشد و جامعه آماری این تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. برای محاسبه اندازه ناکارآیی بازار هر یک از شرکت های نمونه از روش تحقیق هو و همکاران Hou، et al.، 2005)) استفاده شده است. سپس با استفاده از روش کولین و همکارانCollins، et al.، 2000)) مدل های اولیه و توسعه یافته جهت آزمون فرضیه های تحقیق، تخمین زده شد. به منظور تخمین مدل های مذکور، از اطلاعات سال های 1379 تا 1385 شرکت های نمونه استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که ناکارآیی بازار بر روی محتوای اطلاعاتی سودهای آتی و جریان های نقدی عملیاتی آتی تاثیر منفی دارد و بر روی محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی آتی و سود جاری تاثیری ندارد. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که ناکارآیی بازار بر روی محتوای اطلاعاتی اقلام حسابداری تاثیر دارد و ذینفعان بنگاه های اقتصادی باید به این موضوع توجه نمایند.
    کلیدواژگان: ناکارآیی بازار، محتوای اطلاعاتی سود، اقلام تعهدی، جریان های وجه نقد عملیاتی
  • بیتا مشایخی، آرش تحریری، حمیدرضا گنجی، محمدرضا عسگری صفحه 109
    تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین اطلاعات حسابداری و بازده سهام برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1373 تا 1384 و نیز تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر این رابطه می پردازد. نتایج حاصل از تحلیل اولیه داده ها نشان می دهد که رابطه معنی داری بین نمره ترکیبی مالی که تلفیق هشت متغیر بنیادی مستخرج از صورت-های مالی است و بازده سهام شرکت ها طی دوره مورد پژوهش وجود دارد. در ادامه به بررسی تاثیر چند متغیر کلان اقتصادی مهم و مربوط بر این رابطه پرداخته شد که نتایج حاصله بیانگر این است که متغیرهای شاخص کل قیمت سهام، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه بدون نفت، هزینه ناخالص داخلی، درآمد نفت، نرخ تورم و تولید ناخالص ملی بر رابطه بین نمره ترکیبی و بازده سهام تاثیر معنی دار داشته و سایر متغیرها بر این رابطه بی تاثیرند.
    کلیدواژگان: متغیرهای کلان اقتصادی، صورت های مالی، بازده سهام، نمره ترکیبی، متغیرهای بنیادی
  • علی سعیدی، مریم شعبانی مطلق صفحه 129
    بانک ها به منظور مدیریت نقدینگی روزانه خود بر اساس شرایط، باید در فواصل زمانی مشخص به بررسی توان نقدینگی خود بپردازند. بنابراین هر بانک باید فرآیندی را برای نظارت و اندازه گیری مستمر خالص وجوه مورد نیاز خود ایجاد کند. مدل لاندای امری از جمله مدل هایی است که با استفاده از فرآیندهای تصادفی به بررسی کفایت نقدینگی می-پردازد. هدف از این پژوهش معرفی روش اندازه گیری ریسک نقدینگی با استفاده از شاخص لاندای امری و همچنین یافتن بهترین شرایط پیش بینی صحیح روزانه وجه نقد، با استفاده از این شاخص است. مورد مطالعه یکی از شعب بانک ملی ایران در نظر گرفته شده است. در این مقاله متغیرهای مورد استفاده به منظور محاسبه لاندا و تابع توزیع تجمعی احتمال عبارتند از: موجودی وجه نقد صندوق، میانگین و انحراف معیار خالص عملیات شعبه. نتایج تحقیق نشان می دهد مقرون به صرفه ترین حالت، استفاده از اطلاعات تاریخی مربوط به 3 و 4 روز گذشته و پیش بینی وضعیت نقدینگی 5 و 4 روز آینده بانک با ضریب اطمینان %100 است. مقدار برش بر این اساس 2.4 تا 2.6 می باشد. بنابراین در صورت کاهش لاندا به کمتر از 2.4، شعبه با کمبود نقدینگی مواجه می شود و باید برای دریافت اسکناس اقدام کند.
    کلیدواژگان: شاخص لاندای امری، کفایت نقدینگی، فرآیند وینر، تابع توزیع کاکس و میلر
  • احمد بدری، علیرضا شواخی زواره صفحه 151
    تئوری چشم انداز و نقطه مرجع یکی از مباحث مطرح در پارادایم مالی رفتاری می باشد که توصیف کننده موقعیت افراد در زمان تصمیم گیری است. شواهد تجربی بیانگر آن است که سرمایه گذاران در تصمیمات خرید و فروش، نقاطی را به عنوان نقاط مرجع سود و زیان خود بر می گزینند. در صورتی که قیمت پایین تر از نقطه مرجع باشد، فروش خود را به تعویق می اندازند و در نتیجه حجم معاملات نیز کاهش می یابد و اگر قیمت بالاتر از نقطه مرجع باشد، اقدام به فروش سهم می کنند که افزایش حجم معاملات را در پی دارد. نقاط مرجع شناسایی شده در تحقیقات، قیمت سقف و کف سهام در یک سال گذشته و قیمت تمام شده خرید می باشد. در این تحقیق به منظور یافتن نقاط مرجع، رابطه این نقاط با حجم معاملات مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش در زمره مطالعات رویدادی پژوهی است و با استفاده از تکنیک داده های پانل، مشتمل بر 21729 مشاهده (شرکت/هفته) انجام شده است. نتایج نشان می دهد که با عبور قیمت از حداکثر قیمت یکسال گذشته، حجم معاملات افزایش می یابد اما عبور قیمت از حداقل قیمت یکسال گذشته و قیمت تمام شده خرید، تغییر معنی داری در حجم معاملات ایجاد نمی کند. بنابراین می توان گفت حداکثر قیمت در یکسال گذشته، نقطه مرجع سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
    کلیدواژگان: مالی رفتاری، تئوری چشم انداز، تابع ارزش، نقطه مرجع
|
  • Page 5
    Transparency is one of the most important titles in accounting and Financial reporting contexts. This paper investigates Accounting Transparency in TSE corporations. Accounting Transparency proxies in this paper are Parataxis of four TA dimensions: Accrual Quality (AQ), Income Conservatism(IC), Income Non-Smoothing (IS) and Income Predictability (IP). In this paper, transparency investigated in two Particular fields: relation between accounting transparency dimensions & relation between accounting transparency and economical condition. In the first field, this paper shows that there are significant relations between AQ and IC (-), AQ and IS (-), AQ and IP (+), IS and IP (-). But statistically, relation between IC and IS & IC and IP, was not confirmed. Furthermore, in the second field, this paper found that accounting transparency in financial constraint firms and losing firms is smaller than others. In this field, however, the relations between accounting transparency and firm value & accounting transparency and operational cash flow volatiling were not confirmed.
  • Page 25
    In this research, we studied the effect of managers’ professional experience on their risktaking and also overconfidence and herding as important behavioral biases which have influence on managers’ risktaking and investment decisions.Our final goal of this research is to find out whether managers’ professional experience influences the return of their investments or not. The result of analyzing data with Univariate and Multivariate Ordered Probit and Tobit Regression Models in Eviews, identified that there is a negative significant relation between managers’ experience and their risktaking and there is a positive significant one between managers’ experience and herding behavior. Also, the relation between experience and overconfidence is different depending on the kind of overconfidence. But overally we can say that there is a significant negative relation between experience and overconfidence. These results mean that inexperienced managers in comparison with experienced ones have more overconfidence and less herding behavior and are more risky that yield higher returns. So, we can conclude that there is a negative relation between return and professional experience of managers in investment companies in Tehran Stock Exchange. However, it should be mentioned that one of the main findings of this research is presenting a conceptual model that identifies relation between all variables and the impact of each one on managers’ returns.
  • Page 43
    Transparent financial information has got a more important role during recent year. Low transparency and low quality in financial information face investment with opacity. In this situation premium risk increases and from the view point of users, if financial reporting has a low quality, information risk Is high. most of the stockholders need transparent information about firm’s performance. Complete disclosure with transparency in financial reporting lead to certainty and increase trust in investment. If financial reporting is transparent equity cost of capital will decreas. Therefore, we investigate the effect of earnings transparency on equity cost of capital for 90 firms in Tehran Stock Exchange from 2004 -2009. The result shows that there is a significant and negative relation between earnings transparency and equity cost of capital.
  • Page 63
    According to the policies of the principle 44 of the constitutional law, some goals such as promoting economic enterprises’ efficiency as well as the productivity of material, human & technological resources and changing government’s role from direct ownership and management to policy-making and directing are being taken into account by Iranian statesmen. The purpose of this research is to study the impact of the enforcement of the general policies of principle 44 of the constitutional low of the Islamic Republic of Iran on financial development with emphasis on capital markets of executing the policies of 44th article on financial development in Iranian capital market. Therefore, we have designed a quantitative index consisted of financial development sub-indices of capital market. Financial development in a comprehensive definition is defined as “factors, policies, and institutions that lead to effective financial intermediation and markets, as well as deep and broad access to capital and financial services”. Designing financial development index for Iranian capital market is performed for the first time in this research using similar researches as well as experts’ viewpoints. According to the designed index for financial development, the impact of the enforcement of principle 44 are measured for two periods: before the enforcement of these policies (years 2001 to 2005) and after the enforcement (years 2006 to 2009). The findings of this research show that the policies have had a significant positive effect on the level of financial development in Iranian capital market.
  • Page 87
    In most value – relevance studies, regressions of stock prices or returns on accounting earnings are used to inferen the informativeness of earnings. There is substantial evidence to suggest that the market may not be completely efficient in the processing of public information. This study examines the effect of market inefficiency on the value relevance of earnings in Tehran Stock Exchange (TSE). We used a sample of active investment companies during 1379-1385. Hou and Moskowitz (2005) method has been used to compute measurement of market efficiency then by use of Collins and Haribar (2000) approach, primary and developed models for testing of research hypothesis were estimated. Our findings indicate that market inefficiency have negative effects on the value relevance of future earnings, and future operating; and no effects on future accruals and current profits.
  • Page 109
    In this research, in addition to examination of the relation between fundamental variables derived from financial statements and stock returns, we want to detect the impact of macroeconomic variables on this relation. The results show that there is a significant relation between stock returns and composite score which are derived from combination of eight fundamental variables. In next step, we examine the impact of some relevant and important macroeconomic variables on the above relation. The results show that six macroeconomic variables, including stock price index, GDP, gross domestic expenditures, oil revenue, inflation rate and GNP have statistically significant impact on the relation and the others have no significant impact.
  • Page 129
    Bankers should analyze solvency for liquidity management, with regard to their financial situation, in specific periods of time. So, a special process should be designed for assessing and supervising cash balances. Emery’s Lambda is an easy to use model based on winner process and is suitable for cash sufficiency analysis. The purpose of this paper is to apply Emery’s Lambda for approximation of liquidity risk and to find the best situation for correct cash forecasting by this model. The study has been done by data gathered from a branch of Bank Melli Iran. Cash balance at the beginning of the day, mean and standard deviation of cash flows in a specific horizon of time are used for Lambda calculation and determination of cumulative probability distribution. The results show that with the past 3 and 4 days, 4 and 5 next day liquidity risk can be calculated with confidence coefficient of 100a% and Lambda should be 2.4 to 2.6. So, if Lambda would be lesser than 2.4 with the past 3 or 4 d ys data, cash inadequacy can be occurred during 4 or 5 days later.
  • Page 151
    Prospect theory and reference point are the main issues of behavioral finance which describe the situation of the investors in time of decision making. According to prospect theory, loss has more severe psychological effect in compare with the same amount of gain. Empirical evidences suggest that the investors consider some points as reference points in their trading decisions. This means that they postpone their selling orders if the price is lower than the reference point, therefore the trading volume reduces, and they sell the stocks if the price is above the reference point which causes the trading volume increase. Considered reference points in researches are the high and low prices in a year ago and cost of buy positions. In this paper, for finding reference points, the relationship between these points and the trading volume has been examined. This research has been done by panel technique containing week observation of 21729 firms. The results show that trading volume increases as the price goes higher than the maximum price in the last year. But there will be no significant change in trading volume as the price goes lower than the cost of buying and minimum price of a year ago. Therefore, this paper suggests that the maximum price of a year ago is an investors’ reference point in TSE.