فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های روان شناسی اجتماعی
پیاپی 11 (پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/10/15
  • تعداد عناوین: 9
|
  • سید رضا جوادیان*، غنچه راهب صفحه 1
    مقدمه
    این بررسی با هدف بررسی اثر مددکاری گروهی مبتنی بر مدل توسعه بر بهبود رفتارهای اجتماعی مطلوب جوانان شهر اصفهان انجام شده است.
    روش
    پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه افراد 18 تا 29 سال ساکن اصفهان می باشد که 60 نفر از آنان به روش نمونه گیری خوشه ایدومرحله ای و پس از اجرای مقیاس گرایش های اجتماعی مطلوب انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی (مداخله و مداخله با حضور افراد الگو) و یک گروه کنترل جایگزین شدند. گروه های مداخله 8 در دوره مددکاری گروهی مبتنی بر مدل توسعه شرکت کردند. داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات آزمودنی های گروه های آزمایش و کنترل در پس آزمون وجود دارد، یعنی مددکاری گروهی باعث افزایش نمرات رفتارهای اجتماعی مطلوب جوانان شده است. از طرفی میانگین نمره رفتارهای اجتماعی مطلوب گروه مداخله با حضور افراد الگو نیز به طور معنی داری بیشتر از گروه مداخله بدون حضور افراد الگو بود.
    نتیجه گیری
    بنابراین، می توان گفت که مددکاری گروهی به شیوه مدل توسعه و با حضور افراد الگو می تواند الگوی اثربخشی برای بهبود رفتارهای اجتماعی مطلوب تلقی شود.
    کلیدواژگان: رفتار اجتماعی مطلوب، مددکاری گروهی
  • مریم زارع*، مرتضی لطیفیان، محبوبه فولادچنگ صفحه 13
    مقدمه
    از پژوهش حاضر ارائه مدلی علی در خصوص رابطه بین ابعاد دلبستگی و راهکارهای تنظیم هیجان همراه با واسطه گری خودکارآمدی اجتماعی و خودافشاسازی بود.
    روش
    در همین راستا 384 دانشجوی کارشناسی دانشگاه یزد به روش خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای این مطالعه شامل مقیاس ابعاد دلبستگی کولینز (1996)، خودکارآمدی اجتماعی اسمیت و بتز (2000)، خودافشاسازی کان و هسلینگ (2001) و راهکارهای انطباقی کارور و همکاران (1989) بود که روایی و پایایی آنها به روش های تحلیل عاملی و آلفای کرونباخ مطلوب به دست آمد.
    یافته ها
    بیانگر آن بود که اضطراب دلبستگی بصورت مستقیم و همچنین با واسطه گری خودکارآمدی اجتماعی، پیش بینی کننده منفی راهکارهای انطباقی تنظیم هیجان و پیش بینی کننده مثبت راهکار غیرانطباقی بیش فعالسازی می باشد. همچنین این متغیر بصورت مستقیم و منفی، راهکارهای غیرفعال سازی را پیش بینی می کند. اجتناب دلبستگی نیز بصورت مستقیم و همچنین با واسطه گری خودافشاسازی، پیش بینی کننده مثبت راهکار غیرفعال سازی و پیش بینی کننده منفی راهکار بیش فعال سازی است. اجتناب دلبستگی، راهکارهای انطباقی تنظیم هیجان را بصورت مستقیم و منفی پیش بینی می کند.
    می توان اذعان نمود که ابعاد دلبستگی پیش بینی کننده راهکارهای تنظیم هیجان بوده و خودکارآمدی اجتماعی و خودافشاسازی، این رابطه را واسطه گری و تبیین می کنند.
    کلیدواژگان: ابعاد دلبستگی، خودکارآمدی اجتماعی، خودافشاسازی، راهکارهای تنظیم هیجان
  • حمیده زاهدی کیا*، مسعود باقری، فریبرز درتاج، رضا ایرانمنش صفحه 33
    مقدمه
    این پژوهش با هدف تاثیر آموزش ارتباط غیرکلامی بر شایستگی اجتماعی دانش آموزان دبستانی انجام شد.
    روش
    پژوهش حاضر بر اساس طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد که به این منظور 80 دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند. 40 نفر از آنها به صورت تصادفی در گروه آزمایش و 40 نفر دیگر در گروه کنترل جایگزین شدند (40 نفر گروه کنترل و 40 نفر گروه آزمایش). گروه آزمایش 8 جلسه آموزش ارتباط غیرکلامی دریافت کردند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش نیز از پرسشنامه شایستگی اجتماعی کوهن استفاده شده و با داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که آموزش ارتباط غیرکلامی، شایستگی اجتماعی و عامل تمایل- مشارکت در مقابل سردی- کناره گیری دانش آموزان را به طور معنی داری افزایش می دهد، اما در عامل همکاری- تسلیم در مقابل خشم- مخالفت تغییری ایجاد نمی کند. همچنین، بین تاثیر آموزش ارتباط غیرکلامی بر شایستگی اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنی دار وجود داشت.
    کلیدواژگان: ارتباط غیرکلامی، شایستگی اجتماعی، آموزش ارتباط غیرکلامی
  • مجید صفاری نیا*، نسیم شریف صفحه 47
    مقدمه
    یکی از اساسی ترین مسائلی که جوامع امروزی با آن مواجهند اعتماد اجتماعی است و این پدیده در روابط و تعاملات انسانی نقش حیاتی ایفا می کند. لذا، این پژوهش با هدف ساخت و بررسی پایایی و روایی پرسشنامه 25 ماده ای اعتماد اجتماعی در دانشجویان انجام شده است.
    روش
    پژوهش از نوع زمینه یابی است و بدین منظور 600 دانشجوی (300 دختر و 300 پسر) مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز با میانگین سنی 87/20 با روش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند. جهت بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی آن از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد.
    یافته ها
    بر اساس نتایج پژوهش، همسانی درونی گویه های پرسشنامه اعتماد اجتماعی برابر با 95/0 به دست آمد که بیانگر پایایی رضایتبخش این پرسشنامه است. همچنین، نتایج تحلیل عاملی حاکی از آن بود که این پرسشنامه از پنج عامل تشکیل شده است.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که پرسشنامه اعتماد اجتماعی در دانشجویان ایرانی از پایایی و روایی قابل قبولی برخوردار است و می تواند مورد استفاده محققان و متخصصان روان شناسی اجتماعی و علوم اجتماعی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: پایایی، روایی، پرسشنامه اعتماد اجتماعی
  • محمد قمری* صفحه 59
    مقدمه
    بسیاری از تغییرات دوران نوجوانی می تواند به تعارض در روابط والد- نوجوان منجر شود. بنابراین، هدف تحقیق حاضر تعیین رابطه سرمایه اجتماعی با تعارض والد- نوجوان بود.
    روش
    تحقیق از نوع همبستگی بود. بدین منظور، 309 دانش آموز دوره راهنمایی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. آزمودنی ها به پرسشنامه های سرمایه اجتماعی و نگرش فرزند نسبت به پدر و مادر پاسخ دادند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و تعارض والد- نوجوان رابطه منفی معنی دار وجود دارد و تقریبا 19 درصد از واریانس تعارض والد- نوجوان در دانش آموزان توسط مولفه های اعتماد شخصی، رابطه با خانواده و دوستان و خودباوری تبیین می شود.
    نتیجه گیری
    مطالعه ارتباط متغیرهای مورد بررسی و کشف نوع ارتباط آنها می تواند گامی در جهت بهره مندی از مزایای سرمایه اجتماعی در این حوزه و تامین بهداشت روانی خانواده و نوجوانان باشد.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، تعارض والد، نوجوان
  • سیروس احمدی*، فریبرز نیکدل، فریدخت صالحی صفحه 71
    مقدمه
    میزان مصرف برق در ایران فراتر از استانداردهای جهانی است. با توجه به اینکه بخش اعظم برق در بخش خانگی مصرف می شود، صرفه جویی در مصرف به ویژه توسط زنان به عنوان مدیران خانه، یکی از راه های مهم حل بحران مصرف برق می باشد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی صرفه جویی در مصرف برق در زنان متاهل و رابطه آن با میزان تعهد فردی و اجتماعی است.
    روش
    پژوهش حاضر از نوع همبستگی و نمونه پژوهش متشکل از 406 زن متاهل شهر یاسوج بود که با روش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی تایید و جهت تعیین پایایی پرسشنامه از روش کودر- ریچاردسون استفاده شد.
    یافته ها
    بررسی رابطه تعهد و صرفه جویی با استفاده از مدل معادله ساختاری نشان داد که بین تعهد و صرفه جویی در مصرف برق رابطه مثبت معنی داری وجود دارد و تعهد فردی و جمعی در مجموع می توانند 30 درصد از واریانس صرفه جویی در مصرف برق را تبیین کنند.
    نتیجه گیری
    با افزایش تعهد می توان به ترویج صرفه جویی در مصرف برق پرداخت و مصرف بی رویه انرژی برق در کشور را کاهش داد.
    کلیدواژگان: تعهد فردی، تعهد اجتماعی، صرفه جویی
  • ابراهیم نعمتی*، ابوالقاسم خوش کنش، علی زاده محمدی، جلیل فتح آبادی صفحه 81
    مقدمه
    یکی از مهمترین مسائل روابط زناشویی، سازگاری زوجین در طول چرخه زندگی خانواده است، بر همین اساس هدف پژوهش حاضر بررسی سازگاری زناشویی و ابعاد آن در طول چرخه زندگی خانواده زنان شاغل می باشد.
    روش
    پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه ای و نمونه آماری متشکل از 211 زن شاغل در دو دانشگاه شهید بهشتی و صنعتی شریف بود که با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر (1976) بود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج پژوهش نشان داد که بین سازگاری زناشویی و ابعاد آن در چهار چرخه زندگی زنان شاغل تفاوت معنی داری وجود دارد، بدین صورت که در چرخه زندگی خانواده بدون فرزند، چرخه زندگی خانواده میانه زندگی، چرخه زندگی خانواده فرزند خردسال و چرخه زندگی خانواده فرزند نوجوان از بیشترین میزان سازگاری زناشویی تا کمترین آن است.
    نتیجه گیری
    بر اساس یافته های پژوهش وجود نقش های چندگانه زنان شاغل بر عملکرد زناشویی و سازگاری آنها تاثیرگذار است.
    کلیدواژگان: سازگاری زناشویی، چرخه زندگی، زنان شاغل
  • رقیه نوری پور*، رویا رسولی صفحه 97
    مقدمه
    هدف این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی سیاهه ارزش های اخلاقی در جوانان مسلمان است.
    روش
    این پژوهش از نوع زمینه یابی می باشد. بدین منظور 1200 دانشجو با استفاده از روش تصادفی طبقه ای از دانشگاه های کشور انتخاب و به سیاهه ارزش های اخلاقی جوانان مسلمان عبدالله و همکاران (2010) پاسخ دادند.
    یافته ها
    آلفای کرونباخ مقیاس برابر با 7/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی رضایتبخش مقیاس است و نتایج تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس مبین چهار عامل از 48 گویه آزمون بود.
    نتیجه گیری
    بر اساس یافته های پژوهش، سیاهه ارزش های اخلاقی جوانان مسلمان از پایایی و روایی قابل قبولی برخوردار است و می تواند در جمعیت ایرانی به کار گرفته شود.
    کلیدواژگان: ارزش های اخلاقی، جوانان مسلمان، پایایی، روایی
  • سیده فاطمه یعقوبی هشجین*، جعفر حسنی، محمود کاظمی صفحه 109
    مقدمه
    تبعیض جنسیتی می تواند بر سلامت روان و کارایی افراد تاثیر منفی بگذارد و به افزایش استرس، اضطراب و افسردگی بینجامد و در حوزه های مختلف به کاهش عملکرد منجر شود. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تهیه ی نسخه فارسی پرسشنامه رویدادهای تبعیض آمیز جنسیتی (SSE) و تعیین پایایی و روایی آن بود.
    روش
    پژوهش از نوع زمینه یابی و نمونه آماری متشکل از 302 دانشجوی دختر دانشگاه زنجان بود. پایایی نسخه فارسی با استفاده از روش همسانی درونی و روایی آن به روش تحلیل عاملی اکتشافی و همبستگی بین خرده مقیاس ها مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    مقیاس های پرسشنامه از همسانی درونی بالایی (آلفای کرونباخ هر دو برابر با 90/0) برخوردار بودند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که مقیاس طول زندگی و مقیاس سال گذشته نسخه فارسی SSE به ترتیب دارای ساختاری 2 عاملی (تجربه های شخصی و خصوصی مرتبط با تبعیض جنسیتی و رفتار غیر منصفانه در موقعیت های عمومی در جامعه) و 3 عاملی (تجربه های شخصی و خصوصی مرتبط با تبعیض جنسیتی، تبعیض جنسیتی در روابط دور و تبعیض جنسیتی در محیط کار) می باشند. همچنین، ضرایب همبستگی بین عامل های استخراج شده از مقیاس های نسخه فارسی SSE بیانگر روایی خوب پرسشنامه بود.
    نتیجه گیری
    پایایی و روایی بالای پرسشنامه نشان می دهد که این مقیاس می تواند به عنوان ابزاری بسیار مفید برای سنجش میزان و ماهیت تجارب تبعیض آمیز جنسیتی در گستره وسیعی از پژوهش های مرتبط با زنان مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: تبعیض جنسیتی، پرسشنامه رویدادهای تبعیض آمیز جنسیتی، خصوصیات روانسنجی
|
  • Javadian, S. R.*, Raheb, Gh Page 1
    Introduction
    The main purpose of this study was the effectiveness of social work group based on the development approach on improving prosocial behaviors.
    Method
    60 young males and females living in Isfahan were selected through proportional cluster sampling method and by using Prosocial Tendencies Measure Revised. They were randomly selected in two experimental and one control group. Members of experimental groups participated in social work group 8 sessions. Data was analyzed by factor analysis and analysis of covariance.
    Results
    The results showed significant difference between mean scores of experimental and control groups. The social work group based on the development model increased the scores of prosocial behaviors. Also the mean score of experimental group with pattern person was significantly higher than other experimental group who there was no pattern person.
    Keywords: Prosocial Behavior, Social Work Group
  • Zarem.*, Latifianm., Fooladchang, M Page 13
    Introduction
    The aim of present study was to develop a causal model about the relationship between attachment dimensions and emotion regulation strategies with the meditative role of social self-efficacy and self-disclosure.
    Method
    The sample group included 384 bachelor students of Yazd University selected by multi-stage cluster sampling. The study instruments were Collins attachment scale (1996)، Smith and Betz social self-efficacy scale (2000)، Kahn and Hessling distress disclosure scale (2001) and Carver et al. coping scale (1989). Factor analysis and Cronbach Alpha showed adequate validity and reliability for the instruments.
    Results
    Indicated that attachment anxiety predicts adaptive and deactivated emotion regulation strategies negatively and hyper activated strategies positively. Social self-efficacy was the mediator between anxiety with adaptive and deactivated emotion regulation strategies. Attachment avoidance predicts adaptive and hyper activated emotion regulation strategies negatively and deactivated strategies positively. Self-disclosure was the mediator between avoidance with hyper activated and deactivated emotion regulation strategies. Therefore، attachment dimensions predict emotion regulation strategies and self- related variables (social self-efficacy and self-disclosure) mediate these relationships.
    Keywords: Attachment dimensions, Social self, efficacy, Self, disclosure, Emotion regulation strategies
  • Zahedi Kiah.*, Bagherim., Dortajf., Iranmanesh, R Page 33
    Introduction
    This research is an attempt to investigate the effect of training nonverbal communication in social competency of elementary students in the city.
    Method
    The present study was done by pre-test and post-test design with control group and experiment group. The sample groups were 80 girls and boys who were selected by multiple stage cluster sampling. They were randomly assigned to experimental group (n=40) and control group (n=40). Members of experimental groups attended to non-verbal communication training in 8 sessions. The tool of the study was Kohn Social Competence Questionnaire. Data was analyzed through covariance analysis.
    Results
    The result revealed that intervention program increased social competence. Also the results showed the effects of training non-verbal communication and gender is significant.
    Keywords: Non, verbal communication, Social competence, Nonverbal communication training
  • Saffariniam.*, Sharif, N Page 47
    Introduction
    One of the most fundamental issues that communities are facing today is social trust. This phenomenon plays a critical role in relationships and human interaction. Therefore، the purpose of this study was construction and study of validity and reliability of 25- point Social Trust questionnaire in university students.
    Methods
    Six hundred university students (300 girls، 300 boys) in B. A Degree were selected by randomly multi-stage method with 20. 78 mean ages. Data calculated by using Cronbach''s alpha coefficient for reliability test and factor analysis for validity test.
    Results
    The results of internal consistency of social trust questionnaire were obtained equal to 0. 954 that indicate this questionnaire has good reliability. Also the factor analysis showed that this questionnaire is only one factor that is explained 52. 92 of the variance and all buoy are downloads in this factor.
    Conclusion
    The findings showed that social trust questionnaire has acceptable reliability and validity in Iranian university students and can be use by researchers and professionals of social psychology and social science.
    Keywords: Reliability, Validity, Social Trust Questionnaire
  • Ghamari, M.* Page 59
    Introduction
    Many of changes that define adolescence can lead to conflict in parent – adolescent relationship. The aim of this study was to determine the relationship between social capital and parent- adolescent conflicts.
    Method
    Method of research was correlation. Using random cluster sampling، 309 guidance school students were selected. Then selected sample completed Social Capital and Child Attitude toward Father and Mother Questionnaire. Collected data were analyzed using Pearson correlation coefficient، regression analyses.
    Results
    The results showed that there is significant and reverse relationship between social capital and parent- adolescent conflicts. Also the results of regression analysis showed that about 0. 19 of parent- adolescent conflicts were explained by personal trust، relationship with family and friends، and self- belief.
    Keywords: Social capital, Conflict, Parent, adolescent conflict
  • Ahmadis.*, Nikdelf., Salehi, F Page 71
    Introduction
    Consumption of electricity in Iran is beyond international standards. Given that the majority of electricity is consumed in the domestic sector، saving especially by women as home managers is an important approach. The main purpose of the study is to investigate relationship between commitment and electricity saving among married women.
    Method
    The study is a correlational method and 406 married women were selected through random multi-stage cluster sampling method. The data was collected by using a researcher-made questionnaire that its validity and reliability was measured through Kudar-Richardson coefficient. Also the research''s data were analyzed through structural equation model
    Results
    Findings showed there is a significant positive relationship between two variables and commitment are able to explain 30 percent variance of electricity saving.
    Conclusion
    With promotion of the commitment، electricity saving is increased and consequently excessive electricity consumption is mitigated in Iran.
    Keywords: Individual Commitment, Social Commitment, Saving
  • Nematie.*, Khoshkonesha., Zadehmohammadia., Fathabadi, J Page 81
    Introduction
    One of the most important points in marital relationship is the amount of satisfaction and adjustment in couple''s marriage life. So the aim of this study was to investigate the marital adjustment and its dimensions in family life cycle.
    Method
    211 employed women were selected according to convenience sampling. The instrument used for data collection was Spanier Marital Adjustment. For statistical analysis، one-way analysis of variance was used and to identify differences between groups، Scheffe''s test was employed.
    Results
    The findings showed significant differences among working women in four life cycles.
    Conclusion
    Employed women play multiple roles، and it can influence their marital function and adaptability.
    Keywords: Marital adjustment, Life cycle, Working women
  • Nooripourr.*, Rasouli, R Page 97
    Introduction
    The main purpose of this study was the investigating of Psychometric Properties of Moral Values Inventory for Muslim Adolescent
    Method
    1200 students were selected by stratified random sampling and completed Muslim Values youth Inventory (Abdullah، 2010).
    Results
    Findings revealed that Cranach’s alpha is acceptable (α=0. 7). Factor analytic investigations have suggested 4 subscales from 48 items. Results suggested substantial evidence for scale validity among Iranian population.
    Keywords: Moral Values Inventory, Muslim, Youth, Psychometric Properties
  • Yaghoobi Hasgjin, S. F.*, Hasanij., Kazemi, M Page 109
    Introduction
    Sexist discrimination can have negative effects on women’s mental health and lead to increased stress، anxiety، and depression and decreased achievement in a variety of domains. Present study aimed at providing a Farsi version of the Schedule of Sexist Events (SSE) and to examine its reliability and validity.
    Method
    The Schedule of Sexist Events was translated and a sample of 302 female students of Zanjan University completed it. The reliability was assessed via internal consistency method، and its validity was assessed by using factor analysis and correlations between subscales.
    Results
    The SSE scales had high internal-consistency (Cronbach’s alphas of 0. 91 for both scales). The results of factor analysis revealed that SSE-Lifetime scale and SSE-Recent scale have a two-factor (Intimate and Personal Experiences of Sexist Events and Unfair Treatment across Public Contexts) and a three-factor (Intimate and Personal Experiences of Sexist Events، Sexism in Distant Relationships and Sexism in the Workplace) structures respectively. Inter correlations among the subscales also indicated good validity of the scales.
    Conclusion
    The Schedule of Sexist Events'' high reliability and validity makes it an appropriate and useful scale for measuring prevalence and the nature of sexist experiences to be used in a wide range of studies concerning women.
    Keywords: Sexism, The Schedule of Sexist Events, Psychometrics characteristics