فهرست مطالب

علوم و فنون دریایی - سال شانزدهم شماره 2 (تابستان 1396)

مجله علوم و فنون دریایی
سال شانزدهم شماره 2 (تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/06/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • هدایت یاورمقدم*، حسین ذوالقرنین، محمدعلی سالاری علی آبادی، سعید کیوان شکوه، محمد مدرسی صفحات 1-7
    در این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های ماهی مرکب ببری در دو منطقه بندرعباس و بوشهر با استفاده از 6 جفت از نشانگرهای ملکولی میکروستلایت، تعداد 51 نمونه از مناطق بندرعباس و بوشهر جمع آوری و مقداری از بازوی (تانتاکول) هر نمونه در الکل اتیلیک 96 درصد قرارداده شد و به آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر منتقل گردید.DNA ژنومی به روش CTABیک درصد استخراج و کمیت وکیفیت DNA استخراجی با استفاده از روش اسپکتوفتومتر و الکتروفورز ژل آگاروز یک درصد تعیین گردید. واکنش زنجیره ای پلی مراز با استفاده از 6 جفت آغازگر ریزماهواره ای انجام گرفت و محصولات PCR روی ژل اکریل آمید 8 درصد الکتروفورز و با نیترات نقره رنگ آمیزی گردید که 4 جفت از پرایمرها پلی مورف و 2 جفت مونومورف بودند. پس از شمارش و اندازه گیری آلل ها، پارامترهای ژنتیک جمعیت با استفاده از نرم افزارهای Arlequin وGenAlex محاسبه و رابطه فیلوژنیکی بین نمونه ها با استفاده از نرم افزار TFPGA رسم گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان فاصله ژنتیکی و شباهت ژنتیکی بین مناطق به ترتیب 282/0 و 754/0 می باشد و میزان تمایز ژنتیکی پایین 031/0 بین مناطق مشاهده گردید. یافته های حاصل از این پژوهش نشان از تنوع ژنتیکی پایین اما معنی دار بین جمعیت های مورد مطالعه دارد و احتمالا ماهی مرکب ببری دارای دو جمعیت می باشد. این یافته ها اطلاعات مفیدی را جهت حفاظت و مدیریت این گونه در خلیج فارس فراهم می کند.
    کلیدواژگان: ماهی مرکب ببری، Sepia pharaonis، میکروستلایت، بوشهر، بندرعباس
  • جعفر احسانی*، میلاد منیعات، حمید محمدی آذرم، عادل قبطانی صفحات 8-17
    این مطالعه به منظور بررسی اثرات جایگزینی پروتئین پودر ماهی با پودر سویای تخمیر شده (FSM) بر عملکرد رشد، کارآیی غذایی، ترکیب بدن و فعالیت آنزیم های گوارشی در ماهی جوان شانک زردباله (Acanthopagrus latus) انجام شد. پنج جیره غذایی با میزان پروتئین و چربی یکسان در سطوح 0 (کنترل)، 100، 150، 250، و 300 گرم در کیلوگرم FSM آماده شد. گروه های با سه تکرار از ماهیان شانک زردباله (20 ماهی در هر تانک) با میانگین وزنی 01/0 ± 51/2 گرم به صورت دستی، سه بار در روز تا حد سیری به مدت 56 روز تغذیه شدند. نتایج حاصل از این مطالعه در پایان دوره آزمایشی نشان داد، ماهیان تغذیه شده با سطوح مختلف FSM تفاوت معنی داری در وزن نهایی، افزایش وزن، ضریب رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی و میزان بازماندگی با گروه کنترل نشان ندادند. ترکیب تقریبی بدن ماهیان نیز تحت تاثیر مقدار FSM در جیره غذایی نبود. فعالیت آنزیم های گوارشی در روده ماهیان در ارتباط به مقدار FSM موجود در خوراک قرار نداشت. این مطالعه نشان داد که حدود 30 درصد از پودر ماهی موجود در جیره ی ماهیان جوان شانک زردباله (Acanthopagrus latus) با پودر سویای تخمیر شده قابل جایگزینی است.
    کلیدواژگان: پودر سویای تخمیر شده، شانک زردباله، رشد، فعالیت آنزیم های گوارشی
  • هستی آندون پطروسیانس *، افشین دانه کار، سهراب اشرفی، آرام پویا مهر صفحات 18-28
    تحقیق حاضر به پیش بینی مناطق مستعد توسعه جنگل های حرا در پهنه ساحلی استان هرمزگان با توجه به ویژگی های دریاشناختی موثر بر آنها با استفاده از مدل های رگرسیون منطقی پرداخته است. پهنه جزرومدی، میزان آبگرفتگی، شوری آب و موج به عنوان متغیر های مستقل در نظر گرفته شدند. پیش بینی مناطق مستعد توسعه با استفاده از مدل رگرسیون منطقی انجام یافته و میزان صحت مدل حاصل با استفاده از آزمون ROC و Pseudo-R2 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد: اولا میان حداکثر ارتفاع موج، متوسط حداکثر میزان آبگرفتگی در هنگام مد و میزان شوری آب با حضور مانگرو ارتباط معنی داری وجود دارد و بالا بودن شاخص های ROC و Pseudo-R2 نیز تایید کننده میزان صحت مدل می باشد. ثانیا حداکثر ارتفاع موج به عنوان مهمترین پارامتر دریایی موثر بر گسترش این اجتماعات معرفی شد و در نهایت بخش شرقی پهنه ساحلی خلیج فارس، بخش غربی پهنه ساحلی دریای عمان و چند لکه کوچک در شرقی ترین بخش پهنه ساحلی در محدوده استان هرمزگان، مناسبترین مناطق جهت توسعه حرا می باشند.
    کلیدواژگان: جنگل حرا، رگرسیون منطقی، پدیده های دریایی، استان هرمزگان
  • رضا اسعدی*، محمدرضا ایمانپور، مسعود اصغری، طیبه عنایت غلام پور * صفحات 29-37
    در تحقیق حاضر، اثرات آنزیم فیتاز و جایگزینی پودر ماهی با آرد سویا به مدت 8 هفته روی رشد و کیفیت لاشه فیل ماهی جوان مورد بررسی قرار گرفت. فیل ماهیان جوان (میانگین وزن 16/2±65/80 گرم) در 21 حوضچه فایبرگلاس توزیع شده و با 7 جیره غذایی که حاوی سطوح مختلف سویا و فیتاز بودند مورد تغذیه قرار گرفتند. جیره های آزمایشی شامل جیره شاهد که در آن از پودر سویا و آنزیم فیتاز استفاده نشد و 6 جیره آزمایشی دیگر به روش فاکتوریل 3×2 شامل دو سطح 40 و 70 درصد جایگزینی پودر ماهی با پودرسویا و سه سطح فیتاز (صفر، 1000 و 2000 واحد بین المللی بر کیلوگرم) تهیه شدند. در پایان دوره آزمایش تفاوت معنی داری در بین شاخص های رشد مشاهده گردید (05/0p< ( و وزن بدست آمده، نرخ رشد ویژه و شاخص کارایی پروتئین بطور معنی داری در ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی شاهد بالاتر بود و تیمار شاهد کمترین ضریب تبدیل غذایی را داشت. ولی درصد بقا تفاوت معنی داری نداشت(05/0p>). اثر جایگزینی، اثر آنزیم فیتاز و اثر متقابل در بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری داشتند(05/0p< ( با افزایش جایگزینی پودرماهی با پودر سویا و میزان آنزیم فیتاز، به ترتیب شاخص های رشد کاهش و افزایش یافتند. درصد رطوبت، چربی، پروتئین و میزان انرژی خام لاشه فیل ماهیان در بین تیمارهای آزمایشی معنی دار نبود (05/0p> (. از طرفی درصد خاکستر در تمیار شاهد بطور معنی داری کمتر از سایر تیمارها بود (05/0p< (.اثر جایگزینی، اثر آنزیم فیتاز و اثر متقابل در ترکیبات لاشه اثر معنی داری نداشتند (05/0p> (.
    کلیدواژگان: آنزیم فیتاز، پودر سویا، شاخص های رشد، فیل ماهی
  • سید خلیل شریعتی، سید حسین موسوی زادگان * صفحات 38-48
    درفاز طراحی مفهومی شناورهای زیرسطحی جهت استخراج ضرائب هیدرودینامیکی سطوح کنترل، از ضریب برا مقاطع دو بعدی که در مراجع و کتاب های تئوری مقاطع بال ارائه شده، استفاده می شود. نکته حائز اهمیت در استفاده از این ضریب آن است که در کتاب های تئوری مقاطع بال این ضریب برای حالت دور از سطح آزاد استخراج شده و برای تحلیل حرکت شناور در نزدیک سطح آزاد نیاز به اصلاح و در نظر گرفتن اثر سطح آزاد بر روی این ضریب می باشد. بر این اساس با فرض جریان پتانسیل و استفاده از روش المان مرزی یک کد کامپیوتری جهت محاسبه ضریب برا هیدروفویل ها با مقاطع مختلف در حالت مغروق و در نزدیکی سطح آزاد توسعه داده شد. نتایج بدست آمده در حالت کاملا مغروق با نتایج تجربی و عددی موجود در منابع علمی تطابق کامل دارند و در حالت نزدیک به سطح نیز با دقت مناسبی با این نتایج تطابق دارد.
    کلیدواژگان: هیدروفویل، سطح آزاد، نیروی برا، جریان پتانسیل، روش المان مرزی
  • حسن مروتی*، محمود خاکساری مهابادی، مهرزاد مصباح، رضا فکوری صفحات 49-61
    ساختار بافت شناسی کلیه ی10 قطعه ماهی شیربت مورد بررسی میکروسکوپی و هیستومتری قرار گرفت. از قسمت های مختلف کلیه نمونه-برداری و سپس به روش معمول تهیه ی مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی H&E و PAS قرار گرفتند. کلیه ی ماهی شیربت از نظر موقعیت آناتومیکی در زیر ستون فقرات قرار داشت و مشتمل بر سه بخش سر، بدنه و دم بود. کلیه ی این ماهی دارای دو بخش خون ساز- لنفوئیدی و دفعی بود. قسمت قدامی کلیه ی این ماهی نسبت به قسمت خلفی دارای بافت های خون ساز و لنفوئیدی بیشتری بود. در مطالعه ی میکروسکوپی در بافت های خون ساز و لنفوئیدی، به وضوح مراحل رشد و تکامل گلبول های قرمز و سلول های لنفوئیدی مشاهده شد. قسمت دفعی کلیه ی ماهی شیربت شامل جسمک های کلیوی و لوله های ادراری بود که گلومرولها در آنها به طور واضح دیده می شد و سلول های اندوتلیال، مزانجیال و همچنین گلبول های قرمز هسته دار به خوبی قابل مشاهده بودند. تعداد جسمک های کلیوی در بخش خلفی نسبت به بخش سری به طور معنی داری بیش تر بود در حالی که در میانگین قطر جسمک های بخش های سر، بدنه و دم کلیه اختلاف معنی داری وجود نداشت. لوله های ادراری متشکل از 4 بخش (بخش گردنی، بخش لوله ی پیچیده ی نزدیک دو قسمتی (اولیه و ثانویه)، بخش میانی و بخش لوله ی پیچیده ی دور) بودند. در ادامه ی لوله های پیچیده ی دور، لوله های جمع کننده قرار داشتتند. در این مطالعه تفاوت معنی داری بین جنس های نر و ماده مشاهده نشد. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش کلیه ی ماهی شیربت به لحاظ آناتومی و بافت شناسی با گونه های هم خانواده ی خود تا حد زیادی مشابهت داشت.
    کلیدواژگان: ماهی شیربت، بافت شناسی، کلیه
  • عبدالله عیدانی نژاد *، عبدالرضا کبیری عطاآبادی، سید حسین دیباجیان، امین مردان صفحات 62-77
    در سالیان اخیر تقاضا برای استفاده از کامپوزیت ها در صنایع دریایی به دلیل بهبود عملکرد سازه ای و هیدرودینامیکی سازه های دریایی افزایش یافته است. از نظر تجاری مواد اولیه برای ساخت پره های کامپوزیتی موجود می باشد. ولی آنچه که بسیار اهمیت دارد، ترکیب صحیح از الیاف، رزین و قراردادن لایه ها بر روی یکدیگر برای دستیابی به سازه ای با استحکام بالا و عملکرد مناسب می باشد. در این مقاله جهت بهبود سختی و کنترل تغییر هندسه پره های یک پروانه از جنس کربن/اپوکسی از الگوریتم ژنتیک جهت بهینه سازی لایه چینی پره ها و دستیابی به لایه چینی با حداقل تغییر شکل نوک پره استفاده شده است. در واقع فرآیند بهینه سازی به کمک ارتباط بین نرم افزارهای ABAQUS و MATLAB انجام گردیده است. زوایای بهینه پروانه کامپوزیتی با استفاده از این فرآیند بدست آمده اند.
    کلیدواژگان: الگوریتم ژنتیک، بهینه سازی، پروانه کامپوزیتی
|
  • Hedayat Yavarmoghadam *, H. Zolgharnein, Mohammad Ali Salari Aliabadi, S. Keyvan, Mohammad Modarresi Pages 1-7
    In this present study genetic diversity of cuttlefish (Sepia pharaonis) populations were investigated using microsatellite markers. Total 51 samples were collected from Bandarabass and Bushehr regions. Tissue sample of arm tips (tentacle) were preserved in 96% ethanol alcohol until using in biotechnology laboratory of Khorramshahr University of Marine Science and Technology. Genomic DNA was extracted with CTAB method. The quality and quantity of extracted DNA was assessed by 1% agarose gel electrophoresis and spectrophotometry, respectively. Polymerase chain reaction conducted with 6 pairs of microsatellite primers. PCR products were electrophoresised on 8% polyacrylamide gel and stained with silver nitrate. These primers were shown 4 pairs of polymorph and 2 pairs of monomorp. Allele Sizes were measured in populations then genetic parameter were calculated using Arlequin and Gen Alex Programs and phylogenetic relationship was determinated and drawn using TFPGA Program. Result obtained showed genetic distance and resemblance distance is 0.282 and 0.754, respectively and genetic differentiation was present 0.031. The findings of present study showed low levels of genetic differentiation but significant between of populations and S. pharaonis were likely two different population. These findings provide useful information for conservation and management of this species in the Persian Gulf.
    Keywords: Microsatellite, Genetic diversity, Sepia pharaonis, Bandarabass, Bushehr
  • Jafar Ehsani *, Milad Maniaat, Hamid Mohamadi, Adel Ghabtani Pages 8-17
    A feeding trial was conducted to evaluate the effect of replacing fish meal protein with fermented soybean meal (FSM) on the growth performance, feed utilization, body composition and digestive enzymes activity of yellowfin sea bream (Acanthopagrus latus) juvenile. Five isonitrogenic and isolipidic diets were prepared with levels of 0 (control), 100, 150, 250 and 300 g kg-1 FSM. Triplicate groups (20 fish per tank) of yellowfin sea bream with initial weight of 2.51±0.01 g were hand-fed to visual satiation at three meals per day for 56 days. The fish fed diets containing different levels of FSM had no significant differences regarding Final weight, Weight gain, SGR, FCR and Survival with control group. Whole body proximate compositions of fish were not affected by dietary FSM level. The activity of digestive enzymes in the intestine was not affected by dietary FSM level. This study showed that up to 30% fish meal in the diets of juvenile yellowfin (Acanthopagrus latus) could be replaced by fermented soybean meal.
    Keywords: fermented soybean meal, yellowfin sea bream, Growth, digestive enzymes activity
  • Hasti Andon Petrosians *, Afshin Danehkar Pages 18-28
    This study predicates the prone areas for developing Avicennia Marina forests along the coastal areas of Hormozgan province by studying the oceanography features influencing these forests and using logistic regression models. Tidal areas, flooding level, salinity of water and waves were considered as independent variables. The prediction of prone areas was based on using logistic regression model and the validity of the model was studied by ROC test and Pseudo-R2 . The results of this study indicates that; firstly the maximum wave height, the average maximum flooding level and the level of sanity of water are significantly associated with the presence of Mangrove and the high level of parameters of ROC and Pseudo-R2 confirm the validity of the model. Secondly the maximum wave height was introduced as the main marine parameter influencing the Mangrove communities. Finally the eastern part of the Persian Gulf coast, the west coast of Oman, and a few small spots in the easternmost parts of the coastal zone of Hormozgan province, were found as the most suitable areas for developing Mangrove forest.
    Keywords: Avicennia marina forests, Logistic Regression, Sea Factors, Hormozgan Province
  • Reza Asadi *, Tayebe Enayatgholampuor * Pages 29-37
    In this experimental, effects of phytaze enzyme and substitute fish meal with soy meal were studied in 8 weeks, on growth performance and carcass quality in beluga juvenile. The beluga juvenile (weight mean 80.65±2.16g) were distributed in 21 fibreglasses tank and feed with 7 diets that were contains different levels of soy and phytase. Experimental dietaries were prepared include control diet wherein was not use of soy meal and phytase enzyme and other 6 experimental dietaries in factorial method 2×3 include tow levels 70 and 40 percentage substitute fish meal with soy meal and three levels phytase (zero, 1000 and 2000 IU/kg). In the end growth tests, significant differences were found in growth performance (p
    Keywords: Phytaze enzyme, Soy meal, Growth performance, Beluga
  • Seyed Khalil Shariati, Seyedhosein Muosavi Zadegan * Pages 38-48
    In the conceptual design of a submarine quick estimation of hydrodynamic coefficients of a body and appendages is needed. In these methods, formulas are given for different coefficients and for the control surfaces, using two-dimensional factor provided for hydrofoil in wing sections theory books, are suggested. A Critical point in using these coefficients of wing sections theory books is, these coefficients are calculated for far from the free surface and for near the free surface is needed to be improved. Then in In the present work, Based on the assumption of potential flow and boundary element method a computer program has been developed to calculate the coefficient of hydrofoils with various sections in near the free surface. results in submerged is in full compliance with experimental and numerical results and in the near the free surface, these results are consistent with good accuracy.
    Keywords: Hydrofoil, Free surface, lift, potential flow, Boundary element method
  • Hassan Morovvati *, Mahmood Khaksary Mahabady, Mehrzad Mesbah, Reza Fakoori Pages 49-61
    At this study, kidneys of 10 normal fishes have been studied macroscopic and microscopically. The kidneys were collected by autopsy and tissue samples were sectioned by routine paraffin embedding and stained by H&E and PAS. Macroscopic observation showed that the kidney in Barbus grypus situated in the ventral region of vertebral column. The kidney could be divided into; head, body and tail portions according to their relative position. Microscopic studies showed that the kidneys consisted of excretory portion and hematopoietic-lymphoid tissues. Anterior portion of kidney (head) had more Hematopoietic-lymphoid tissues than the posterior portion (body and tail). Hematopoietic-lymphoid tissue consisted of cells which were found in different stages of development to blood cells. Excretory portion of kidney parenchyma consisted of renal corpuscle and urinary tubules. In microscopic section of glomerulus, endothelial and mesangial cells and nucleated red blood cells were seen. The number of renal corpuscles in the posterior portion of kidney was more than the anterior portion significantly, while there was no significant difference between the average diameter of renal corpuscles in the head, body and tail portions of kidney. Urinary tubules consisted of neck segment, proximal tubule (first and second portion), intermediate segment and distal segment. The collecting ducts were situated after the distal segments. No significant difference was observed in the measured parameters between the males and females fishes in this study. Based on the results of this study, the kidney of Barbus grypus is very similar to other species of the family Cyprinidae, histologically and anatomically.
    Keywords: Barbus grypus, Histology, Kidney
  • Abdullah Eidani Nezhad *, A.Kabir Kabiri, S.H. Dibajian, A. Mardan Pages 62-77
    There is an increasing interest in the marine industry to use composites to improve the hydrodynamic and structural performance of naval structures. The materials used within the composite are commercially available, and it is important the development of the right mix of fibers, resin and laminate lay-up that provide the desired mechanical and environmental performance for marine application. In this paper, to improve the stiffness and control the geometry of the blades of a marine propeller made of carbon/epoxy genetic algorithm to determination of optimal stacking Sequence is used. Using this method will minimize the deformation of tip blades. The optimization process has executed by linking ABAQUS and MATLAB software. Optimal angles of blade propeller obtained by using this process.
    Keywords: Genetic algorithm, Optimization, composite propeller