فهرست مطالب

نشریه مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی
پیاپی 7 (پاییز و زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سخن سردبیر
    صفحه 5
  • محمد یمنی، سودابه حسن زاده بارانی کرد، اباصلت خراسانی صفحات 8-27
    تحقیق حاضر با هدف شناسایی نیازهای آموزشی مدیران میانی شرکت ایران خودرو و مجموعه های وابسته به آن در سه حیطه توسعه ای، مکمل و حل مسئله تدوین شده است. این پژوهش، از نوع کاربردی و توصیفی محسوب می گردد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه مدیران میانی بخش ستادی شرکت ایران خودرو و مجموعه های وابسته به آن می باشد. تعداد کل جامعه 514 نفر می باشد که از این تعداد، 220 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، علاوه بر استفاده از شاخص های آمار توصیفی، از روش های آمار استنباطی آزمون t مستقل، تحلیل واریانس یکراهه و آزمون توکی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که پاسخ دهندگان در بیشتر موارد، توانایی خود را در زمینه نیازهای سه گانه در حد مطلوب ارزیابی نموده اند و تنها در زمینه افزایش امنیت محصولات (حیطه نیازهای مکمل) و در زمینه آشنایی با سیستم های اطلاعات مدیریت، برخورداری از مهارت های مدیریت زمان و توانایی حفظ و توسعه مدیریت بودجه (حیطه نیازهای حل مسئله)، نیاز خود را در حد بالا ارزیابی نموده اند. برای تعیین اولویت نیازهای فوق از روش فریدمن استفاده گردید. در پاسخ به سوال مشخص گردید که فقط در نیازهای مکمل دیدگاه مدیران به توجه به سابقه خدمت آنها متفاوت بوده است و بالاخره نتایج نشان داد که مدیران مذکور از حد بالایی از استانداردهای آموزشی برخوردار بودند.
    کلیدواژگان: نیاز آموزشی، نیازسنجی، نیازهای توسعه ای، نیازهای مکمل، نیازهای حل مسئله، مدیر میانی، اولویت بندی
  • سید محمد میرکمالی، علی اصغر حیات، کرامت اسمی صفحات 28-49
    با توجه به اهمیت و نقش تعیین کننده ساختار سازمانی بر کارکردها و عوامل مختلف سازمان و در نتیجه، تاثیر آن بر میزان خلاقیت و نوآوری سازمانی، تحقیق حاضر با هدف «مقایسه میزان خلاقیت سازمانی و ابعاد شش گانه آن در مدارس با ساختار ارگانیکی و مکانیکی» به روش پیمایشی صورت پذیرفته است و جامعه آماری آن 280 نفر از مدیران مدارس متوسطه شیراز بود که تعداد 160 نفر ازآن ها بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای – سهمیه ای به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش دو مقیاس ساختار سازمانی با سه بعد (تمرکز، رسمیت، پیچیدگی) و خلاقیت سازمانی با شش بعد (تحمل شکست، پذیرش ابهام، تشویق نظریه های جدید، پذیرش تغییر، تحمل تضاد و کنترل بیرونی کم) بود که پایایی آن ها از طریق ضریب آلفای کرانباخ و روایی آن ها به صورت صوری تایید شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های t مستقل، همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس دوطرفه استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که میزان خلاقیت سازمانی در مدارس با ساختار ارگانیکی بیشتر از مکانیکی است. هم چنین نتایج به دست آمده از آزمون t مبین آن بود که بین مدارس با ساختار ارگانیکی و مکانیکی از نظر ابعاد شش گانه خلاقیت سازمانی نیز تفاوت معناداری وجود دارد که میزان همه ابعاد در ساختارهای ارگانیکی بیشتر از مکانیکی بود. بر این اساس ساختارهای ارگانیکی از شکست نمی ترسند، ایده ها و نظریات مبهم را می پذیرند و افراد را تشویق به ارائه ایده های جدید می کنند. در مقابل تغییر مقاومت کمتری داشته و از تغییر استقبال می کنند و هم چنین از پیدایش نظریات متناقض در سازمان استقبال کرده و از کنترل و نظارت مستقیم کمتری نسبت به مدارس مکانیکی برخوردارند.
    کلیدواژگان: ساختار سازمانی، خلاقیت سازمانی، مدارس متوسطه، ساختار ارگانیکی، ساختار مکانیکی
  • حسن پاشا شریفی، حامد نوری صفحات 50-63
    هدف پژوهش حاضر بررسی توصیفی است و منظور ساخت و هنجاریابی آزمون پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان سال اول دبیرستان انجام شده است. گروه نمونه به تعداد هزار نفر (500 دختر و 500 پسر) دانش آموزان سال اول دبیرستان شهرستان سنندج است. گروه نمونه به شیوه تصادفی انتخاب شده و از نظر متغیرهای جنسیت و منطقه و محل تحصیل همتا گردیدند. ابزار مورد استفاده آزمون محقق ساخته چهار خرده آزمون تحت عنوان آزمون پیشرفت تحصیلی درس ریاضی هر کدام 100 سئوال جمعا با 400 سئوال و با محتوای چهار خرده آزمون A، B، C، D با اعتبار 96/0 و 98/0 و 90/0 و 92/0 می باشد. آزمون از روایی محتوایی با استفاده از نظر متخصصین و اعتبار میانگین خرده آزمون ها با استفاده از فرمول 20 کودر- ریچاردسون حدود 92/0 می باشد. سئوال های آزمون های مزبور با حدود 250 الی 300 نفر پیش از اجرا برای هر خرده آزمون اجرا شده و به روش کلی kelly گروه های قوی و ضعیف به صورت 27% گروه بالا و 27% گروه پایین ضریب دشواری و ضریب تمیز سئوال ها تعین گردیده شد و سئوال های نامناسب حذف و سوال های مناسب جایگزین گردید. یافته ها نشان داد عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر بهتر از پسران است و همچنین سئوالات آزمون ها با رعایت هدف های رفتاری و طبقه بندی شناختی بلوم سازگار بوده و 22% درصد از سئوالها در سطح آسان با ضریب دشواری P=0/70 و50 درصد سئوالها در سطح متوسط با ضریب دشواری P=0/50 و 18% درصد سئوالها در سطح دشوار با ضریب دشواری p=0/30 تهیه شده و 10% درصد بقیه در سطح آسان – متوسط تهیه شدند. هنجاریابی(نرم) بر طبق رتبه درصدی با استفاده از نمرات Z و CEEB و AGCT تهیه گردید. این آزمون به عنوان آزمون پیشرفت تحصیلی برای دانش آموزان از لحاظ اصول روان سنجی و سنجش اندازه گیری برای ارزشیابی دانش آموزان مناسب می باشد و می تواند مورد استفاده دبیران متوسطه و دانش آموزان بعنوان ارزشیابی تشخیصی تکوینی و تراکمی مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: آزمون پیشرفت تحصیلی، درس ریاضی، هنجاریابی(نرم)
  • غلامرضا شمس مورکانی، کلثومه گریوانی صفحات 64-84
    تحقیق حاضر به منظور بررسی رابطه بین جو سازمانی و توانمندسازی دبیران دبیرستان های متوسطه انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. بدین منظور 89 دبیر از دبیرستان های شهر بجنورد به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای اندازه گیری جو سازمانی از پرسش نامه چهار مولفه ای هوی و سیبو و برای توانمندسازی از پرسش نامه هشت مولفه ای ژاف و اسکات استفاده به عمل آمد. روایی هر دو پرسش نامه به تایید متخصصان رسید و برای سنجش پایایی ابزارها از آلفای کرونباخ استفاده شد که به ترتیب 78/0 و 88/0 به دست آمد. جهت تحلیل داده ها، از آزمون های تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون، t و آزمون مربعات استفاده شد. نتایج نشان داد که بین جو سازمانی مدارس و توانمندسازی دبیران ارتباط مثبت و قوی وجود دارد. بین جوهای باز و متعهدانه مدارس و توانمندسازی دبیران رابطه معناداری وجود دارد و این رابطه مستقیم است. بین جو غیرمتعهدانه مدارس و توانمندسازی دبیران رابطه معناداری وجود ندارد. بین جو بسته مدارس و توانمندسازی دبیران رابطه معناداری وجود دارد و این رابطه مستقیم است.
    کلیدواژگان: جو سازمانی، توانمندسازی، جو مدرسه، دبیر
  • علیرضا عراقیه، کورش فتحی واجارگاه، نادر برزگر، سعید مرادی صفحات 85-99
    تجربه گروهی دانشجویان در محیط دانشگاه با مجموعه پیچیده ای از تجارب و تعاملات همراه بوده و در صورت سازنده بودن، آثاری همچون توسعه سرمایه انسانی را در پی داشته و در غیر این صورت می تواند در قالب موانع مشارکت، تعامل آزاد آنان را مسدود نماید. از جمله این موانع وجود دوگرایی هایی می باشد که دانشجویان فرهنگ ها و قومیت ها به دلایل مختلف و از جمله ضعف در احترام نسبت به فرهنگ یکدیگر از هم جدا مانده و از مشارکت اجتماعی و سهیم شدن در تجارب دو جانبه محروم می گردند. تحقیق کیفی حاضر به روش قوم نگاری در سطوح برنامه درسی پنهان از نظر سیلور و الکساندر و با هدف بررسی وضعیت احترام به تنوع فرهنگی در الف) تعامل دانشجویان با یکدیگر، ب) تعامل دانشجویان با اساتید و ج) محیط و فضا و با مطالعه یکساله برروی 40 نفر از دانشجویان کارشناسی در سه گروه علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه انجام گردیده است. یافته های تحقیق که با استفاده از ابزارهای متنوع کیفی شامل اتوبیوگرافی، مشاهده، مصاحبه، یادداشت برداری، ژورنال نویسی، ضبط صدا، فیلم برداری و بررسی مستندات به دست آمده اند، حاکی از آن است که دانشجویان تجارب متفاوتی را در فرایند تحصیل خود در مورد فرهنگ و قومیت شان به دست آورده اند که محققان از طریق تحلیل محتوایی آن ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند.
    کلیدواژگان: سرمایه انسانی، آموزش عالی، تنوع فرهنگی، مردم نگاری
  • محمد نیکخواه، مصطفی شریف، احمدرضا نصر، هوشنگ طالبی صفحات 100-132
    در این پژوهش، پژوهش گران بر مبنای الگوی سیپ، اقدام به انتخاب 73 شاخص مهم ارزشیابی هیات نظارت و ارزیابی و بررسی وضعیت موجود و امکان کاربرد آن ها، در ارزشیابی از زمینه ها، درون دادها، فرآیندها و نتیجه های برنامه درسی دوره تحصیلات تکمیلی دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان و شهرکرد، برای ارائه یک الگوی مناسب، نموده اند. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بوده است. جامعه آماری بخش کمی، شامل تمامی 11635 نفر هیات علمی، دانشجویان و دانش آموختگان دوره تحصیلات تکمیلی سه دانشگاه مذکور بوده که 652 نفر آنان به عنوان نمونه انتخاب گردید. جامعه آماری بخش کیفی اعضای هیات علمی سه دانشگاه مذکور بوده که30 نفر به روش نمونه گیری هدف مند، انتخاب گردید. داده های پژوهش از طریق پرسش نامه و مصاحبه، گردآوری شده اند. روایی ابزار توسط 15 نفر از استادان دانشگاه اصفهان تایید گردید. ضریب آلفای کرانباخ شاخص های وضعیت موجود پرسش نامه 96/0 و ممکن آن 97/0 بوده و پایایی فرم مصاحبه از طریق متخصصان و روش سه سوسازی، بررسی گردید. طبق نتایج پژوهش، میانگین نمره نگرش افراد به وضعیت موجود شاخص های مربوط به ارزشیابی از تمامی مولفه های مورد بررسی (انتظارات، هدف ها، استادان، دانشجویان، امکانات، یاددهی-یادگیری، مدیریت و نظارت، محصولات، برون دادها و پیامدها)، در حد متوسط و کمتر از آن بوده (3≥ و 01/0p<)، اما میانگین نمره نگرش آنان به امکان استفاده از تمامی شاخص ها، در حد زیاد بوده است(4< و 0001/0p<). بنابراین استفاده از تمامی آن ها در ارزشیابی از برنامه درسی، طبق الگوی ارائه شده، پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، الگوی ارزشیابی سیپ، برنامه درسی، تحصیلات تکمیلی
  • مهدی کفاش، علی حیدری، محمدحسن پرداختچی صفحات 133-157
    هدف از پژوهش حاضر بررسی حوزه منابع انسانی (کارکنان) شرکت توزیع نیروی برق استان آذربایجان غربی براساس مدل کیفیت بنیاد اروپایی (EFQM) می باشد پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پژوهش های کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش کلیه مدیران و کارشناسان شرکت توزیع نیروی برق استان آذربایجان غربی می باشد که با استفاده از جدول مورگان تعداد نمونه 70 نفر می باشد. جهت پایایی پرسش نامه از روش برآورد ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. مقدار بدست آمده 89/0 بود. جهت آزمون سوالات تحقیق از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t و تحلیل واریانس یک راهه) استفاده شده است بدین صورت که در سوالات 1 تا 6 از آزمونt و سوالات 7 و 8 تحقیق از تحلیل واریانس یک راهه استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که امتیاز شاخص های برنامه ریزی، مدیریت و بهبود منابع انسانی در سطح پایین بوده است. شناسایی، توسعه و حفظ دانش و شایستگی کارکنان در حد متوسط انجام می شود. مشارکت کارکنان در مسائل سازمان در حد متوسط ارزیابی شده است. نحوه ارتباط و گفتمان متقابل بین کارکنان و سازمان در سطح پایین ارزیابی شده است. میزان تقدیر و تشویق سازمان از کارکنان در حد بالایی مورد ارزیابی قرار گرفته است. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، مدیران سازمان باید نسبت به شاخص های برنامه ریزی، مدیریت و بهبود منابع انسانی و نحوه ارتباط متقابل بین سازمان و کارکنان، توجه بیشتری را مبذول دارند.
    کلیدواژگان: حوزه منابع انسانی و مدل کیفیت بنیاد اروپایی
|
  • M. Yamani, S. Hasanzadeh Barani Kord, A. Khorasani Pages 8-27
    The purpose of this study was to identify educational needs of middle managers، in the Iran KHODRO Company and the affiliated companies. Survey research technique was utilized. The statistical population included all514 middle managers in Iran KHODRO headquarter and affiliated companies. A random sample of 220 people was selected using stratified sampling. Data were analyzed using T test، and ANOVA. The results showed that respondents considered their ability as satisfactory in the three categories، However، demonstrated more needs in the areas of more secured products (Supplementary needs)، iMIS، time management and financial management (problem solving area needs). In terms of complementary needs managers had different views based on their work experience. Finally، results showed that managers had high educational standards.
    Keywords: Educational needs assessment, Complementary needs, Problem solving needs, Middle management
  • S.M. Mirkamali, A.A. Hayat, K. Esmi Pages 28-49
    The present study was aimed at examining the impact of organizational structure on creativity and innovation in organizations. In this survey study a sample of 160 high schools was randomly selected from a total of 280 using stratified random sampling. Data were collected using two separate questionnaires including Organizational Structure (three dimensions) and Organizational Creativity (six dimensions) measures. Both scales had satisfactory formal validities and reliabilities. Data were analyzed using Ttest and two-way ANOVA. Results indicated that high schools with organic structure demonstrated more organizational creativity. Also، in all six creativity dimensions، high schools with organic structure were found to be higher than those with mechanic structure. Therefore، it can be concluded that organic structures tend more to take risks، to be open to vague views، and to encourage new ideas while they are less resistant against change and conflicting views.
    Keywords: organic structure, mechanic structure, organizational creativity
  • H. Pasha Sharifi, H. Noori Pages 50-63
    The purpose of this study was to construct and standardize an academic achievement test for Year 1 Mathematics at high schools. A sample of 1000 students (500 girls، 500 boys) was randomly selected and subjects were matched by sex، region، and educational setting. Research instrument was a 400-item Moths scale with four subscales developed by the researchers. Reliability of subscales ranged from. 90 to. 98. Content validity of the scale was satisfactory. The Kelly method was used to modify the instrument by removing inappropriate items. Results indicated that girls had better academic performance than boys. Items were in congruent with the Bloom taxonomy of cognitive domain. Then، the scale was standardized using percentile ranks. In conclusion، the scale may be used for both summative and formative assessment in high schools to evaluate student''s performance on Mathematics.
    Keywords: academic achievement test, Mathematics, standardizetional
  • Gholamreza Shams Mourkani Pages 64-84
    This study was aimed at investigating the relationship between organizational climate of schools and empowerment of teachers. A sample of 89 teachers was selected from high schools of in the city of Bojnoord through simple random sampling technique. Organizational Climate – (four dimension developed by Hoy and Sibo)، and Empowerment of Teachers- (eight dimension developed by Jof and Scott) were used in the for data collection. Both questionnaires had satisfactory content validity and their reliabilities were 0. 78 and 0. 88 respectively، using Cronbach Alpha coefficient. Data were analyzed with SPSS using analysis of variance، Pearson correlation coefficient، t-test، and chisquare. Findings indicated that there was a significant relationship between school organizational climate and empowerment of teachers. A significant relationship was found between open and engaged climates and empowerment of teachers. There was no significant relationship between disengaged climate of schools and empowerment of the teachers. Finally، a significant relationship was found between closed climate of schools and empowerment of the teachers.
    Keywords: Organizational Climate, Empowerment, School Climate, Teacher
  • A. Araghieh, K. Fathi Vajargah, N. Barzegar, S. Moradi Pages 85-99
    Group interaction among students at university is a complex series of experiences that، if productive، may result in human resource development. Otherwise، it might hinder and block their open interactions. Among the obstacles are dichotomies between cultures and ethnicities that are somehow isolated، undervalued and underpresented in the larger society. In this qualitative study، a sample of 40 undergraduate students was approached using ethnography method to investigate hidden curriculum with emphasis on: a) their mutual interactions; b) their interactions with academics; and c) the context of interactions. Data were collected through autobiographies، observations، interviews، note takings، journals، tape recordings، films، and documents analyses. Results showed that students had different experiences during their through interaction with their peers and tutors.
    Keywords: human resource, higher education, cultural diversity, ethnography
  • M. Nikkhah, M. Sharif, A.R. Nasr, H.Talebi Pages 100-132
    In this study، the researchers، selected 73 key indicators to review the present situation and to consider the possibility of their use in the evaluation of contexts، inputs، processes and results of curriculum at postgraduate level based on the CIPP-model in Isfahan، Shahrekord and Isfahan Industrial universities. It is an applied research study and the method used is descriptive-. The statistical population of the quantitative part included all faculty members، students and postgraduate students at the mentioned universities (total: 11635 people). A sample of 652 people was selected through stratified random sampling. Statistical population of qualitative part included all faculty members of the universities mentioned، from which a sample of 30 was selected by purposeful sampling method. Data were collected by questionnaire and interview. The validity of the tools was approved by 15 professors of Isfahan University. Cronbach''s alpha coefficient of the present and possible situation of the questionnaire was 0. 96 and 0. 97. The reliability of the interview form was assessed by the specialists and the triangulation technique. According to respondents the use of these indicators at present was about average and lower. Whereas the possibility of using all indicators was high Therefore using all these indicators in the evaluation of the evaluation of curriculum، based on the presented modelwas suggested.
    Keywords: higher education, CIPP evaluation model, curriculum, postgraduate studies
  • M.Kaffash, A.Heydari, M. H. Pardakhtchi Pages 133-157
    The purpose of this this study was to apply the (EFQM) to the Human Resource Management of Power Dispatching Company in the Western Azarbaijan Province. Statistical population in this study included all managers and experts of the company. A random sample of 70 was approached for data collection. A questionnaire was administered to the sample with a Cronbach''s alfa coefficient of 0. 98. T-test and one-way ANOVA were used for data analysis. Results showed that planning، management، recovery criterion of human resources was well below average. Employees’ knowledge and competence recognition were about average. Employees’ participation in organization problems were about average. Organization and employees mutual contact were low. Whereas staff recognition and encouragement were high. Regarding to results managers must pay more attention to planning، management، human resource recovery and mutual interaction between organization and employees.
    Keywords: European Foundation for Quality Management, human resources