فهرست مطالب

مطالعات سیاسی جهان اسلام - پیاپی 3 (پاییز 1391)

نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام
پیاپی 3 (پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1392/03/25
  • تعداد عناوین: 6
|
  • همگرایی جهان اسلام و آینده تمدن اسلامی
    محمد حسینی مقدم، مریم صنیع اجلال صفحات 1-19
    شکل گیری تمدن اسلامی بر حسب دستاوردهای جهان شمول آن یکی از مهمترین نقاط عطف تاریخ بشر است. این تمدن در گذر تاریخ، اوجها و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است. عناصر و عوامل شکل دهنده به تمدن اسلامی به طور مدوام در پی احیا و جهان شمول ساختن آن هستند. از منظر آینده اندیشی نکته حائز اهمیت آن است که می توان آینده های متفاوتی را در طیفی از آینده های مطلوب و نامطلوب برای تمدن اسلامی شناسایی کرد. در این مقاله تلاش می شود زمینه های دستیابی به آینده مطلوب تمدن اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. راه حل پیشنهادی مقاله آن است که تقویت همگرایی میان کشورهای اسلامی در لایه های مختلف عینی و ذهنی شرایط لازم برای احیای شکوهمند تمدن اسلامی را فراهم می کند.
    کلیدواژگان: تمدن اسلامی، همگرایی، واگرایی، آینده اندیشی، تحلیل علی، لایه ای
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ظهور و کارکرد اسلام سیاسی در روند استقلال الجزایر
    عباس برومند اعلم صفحات 21-41
    پس از آغاز اشغال الجزایر توسط فرانسه در سال 1830م، اسلام جهادی فوری ترین واکنش مسلمانان این سرزمین بود که در جنبش امیر عبدالقادر و دیگر مجاهدان قابل پیگیری است. رایت اسلام جهادی بیش از نیم قرن تا اوایل قرن بیستم برپا بود. اما در نسلهای بعد این رایت به اسلام سیاسی تغییر پیدا کرد که می کوشید آن چه را از خلال جنگ به دست نیامده از طریق سیاسی به دست آورد. این نوع اسلام سیاسی با رویکرد اصلاح طلبی می کوشید از طریق تعلیم و تربیت، میراث و هویت تمدنی با ابعاد عربی و اسلامی اش را حفظ نماید.
    چهره شاخص این جریان در الجزایر، عبدالحمید بن بادیس است که در کنار تلاش های گسترده فردی اقدام به نهادسازی کرد و با تاسیس جمعیت العلماء الجزایر، همکاری همه نخبگان این سرزمین را به سوی اهداف جریان اسلام سیاسی جلب کرد، در اثر فعالیت های سیاسی و فرهنگی این جریان بود که مردم الجزایر دریافتند برای بازگرداندن حیات و سرزندگی به جامعه باید استقلال خود را از فرانسه بازیابند. جبهه آزادی بخش ملی و جنبش استقلال الجزایر در فراهم شدن زمینه های ظهور و بروز خود عمیقا وامدار جریان اسلام سیاسی در الجزایر است.
    کلیدواژگان: اسلام سیاسی، الجزایر، ابن بادیس، جمعیت العلماء، استعمار فرانسه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ژنوم های ژئوپلیتیک موثر در سیاست خارجی ایران و جمهوری آذربایجان
    محسن خلیلی، جهانگیر حیدری، هادی صیادی، حسین اصغری ثانی صفحات 43-76
    کشورها بازیگرانی مستقل درعرصه ی سیاست خارجی هستند که توان بازیگری آنها ریشه در بافت های ژئوپلیتیک همچون ژئواکونومی، هیدروپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواستراتژی دارد. اما در سطحی ریزتر هر کدام از این بافت ها مشتمل بر چندین ژنوم هستند. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه ی جغرافیایی ژنتیک سیاست در یک کشور است که تاثیر بسزایی در شکل بخشیدن به رفتارهای نظام سیاسی در نظام بین الملل دارد. جمهوری آذربایجان برای ایران دارای اهمیت اقتصادی، ژئوپلیتیک و امنیتی است. در این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که بافت ها و ژنوم های ژئوپلیتیک موثر در سیاست خارجی ایران و جمهوری آذربایجان کدام اند و این عوامل چگونه سیاست خارجی این کشورها را متاثر می نمایند.
    کلیدواژگان: بافت ژئوپلیتیک، ژنوم ژئوپلیتیک، سیاست خارجی، ایران، آذربایجان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • واکاوی نوبنیادگرایی اسلامی و جهانی شدن هویت
    حسن شمسینی غیاثوند، خورشید نجفی جویباری صفحات 77-99
    به نظر اکثر نظریه پردازان همچون کاستلز، دکمیجیان،اسپوزیتو، ژیل کپل و اولیور روا یکی از دلایل اصلی شکل گیری جنبش های نوین اجتماعی در جهان از جمله جنبش های اسلامی اعم از جنبش های اعتدال گرا و جنبش های ازقبیل طالبان و القاعده، واکنش ملل مسلمان به سیاست های غربی سازی جهان اسلام، استراتژی اسلام هراسی جهان غرب، تحقیر هویت اسلامی از سوی رسانه های غربی، بازگشت به هویت دینی و... است. در واقع درباره دلایل شکل گیری جنبش های نوین اسلامی و تغییر رفتار جنبش های کلاسیک اسلامی باید به عوامل مختلفی همچون جهانی شدن، غربی سازی، سیاست های غرب نسبت به اسلام همچون پروژه اسلام هراسی، رفتار تحقیر آمیز غرب با مسلمانان، تضاد فرهنگی و هویت غرب با مسلمانان(برخورد تمدن ها) وچالش های هویتی در کشورهای اسلامی را مطمح نظر قرار داد.
    کلیدواژگان: جهانی شدن، نوبنیادگرایان، امریکا، اسلام هراسی، القاعده، طالبان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • سیاست های مداخله جویانه دینی عربستان در کنیا، تانزانیا و اوگاندا
    امیر بهرام عرب احمدی صفحات 101-123
    در این مقاله نویسنده درصدد آن است تا نوع کمک های خیریه و انسان دوستانه عربستان سعودی به کشورهای شرق آفریقا را که بیشتر از مجرای سازمان رابطه العالم الاسلامیه و موسسات وابسته به آن صورت می گیرد و نحوه ارائه کمک های عظیم مالی و جنسی کشور عربستان به این کشورها را مورد بررسی قرار دهد. مسئله اصلی مقاله نیز بررسی نحوه تبلیغ فرقه ضاله وهابیت است که طی حدود 50 سال گذشته همواره در راس سیاست های کمک رسانی و امدادرسانی عربستان به دیگر کشورها بوده است. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای توام با مطالعات میدانی است و محقق ضمن جمع آوری اطلاعات لازم و بررسی های عمیق میدانی در کشورهای کنیا و تانزانیا درصدد ترسیم این واقعیت بوده است که هرچند عربستان با بهره گیری از دیپلماسی فرهنگی و در پوشش رفتارهای حمایتگرانه خود امروزه در کشورهای کنیا تانزانیا و اوگاندا به جایگاه نسبتا مستحکمی دست یافته و علاوه بر نفوذ در بسیاری از سازمان های اسلامی و کنترل شورای عالی امور مسلمانان این کشورها قدرت نرم حاصل از دلارهای نفتی خود را در دولت ها نیز بکار گرفته است. با این حال تاکنون نتوانسته است به هدف اصلی خود که گسترش هرچه بیشتر آئین ضاله وهابیت است نائل آید و در عمل با چالش های سنگینی از سوی گروه های مخالف خود (فرقه های متصوفه، برخی از اهل سنت و شیعیان) مواجه شده است.چارچوب تحقیق بر فعالیت های وهابیون در گسترش فرقه ضاله وهابیت در مناطق مختلف جهان با بهره گیری از دلارهای نفتی عربستان استوار گشته است. پرداختن به تمامی عوامل اصلی و فرعی در فرآیند مداخلات دینی عربستان در سه کشور شرق آفریقا نیز پارادایم نوآوری این مقاله محسوب می شود.
    کلیدواژگان: شرق آفریقا، اسلام، عربستان، وهابیت، رابطه العالم الاسلامیه، دیپلماسی فرهنگی، شرق آفریقا
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازخوانی جنبش شیعی الحوثی در یمن
    حسین مسعود نیا، حسین توسلی صفحات 125-142
    جنبش الحوثی ها چندین سال است که منطقه را تحت شعاع خود قرار داده است. این جنبش در حالی صورت می گیرد که به نظر می رسد عوامل داخلی و خارجی در به وجود آمدن آن دخیل است. در کنار عوامل داخلی و خارجی، آموزه های مذهبی زیدیه نیز در شکل گیری این جنبش تاثیرگذار بوده است. ترس آمریکا و کشورهای منطقه به خصوص عربستان سعودی از شکل گیری یک جنبش بنیادگرا در یمن قابل تامل است. از سوی دیگر جنگ های این جنبش با دولت یمن از سال 2004 تا آخرین آن که در سال 2010-2009 رخ داد منجر به وجود آمدن یک بحران داخلی در یمن شده است و دخالت های کشورهای غربی و همسایه در تشدید این بحران موثر بوده است. این مقاله در صدد است تا خوانندگان خود را با اوضاع داخلی یمن آشنا کند و از سوی دیگر عواملی که منجر به ظهور جنبش الحوثی ها شده است را توضیح دهد.چهارچوب نظری پژوهش،تئوری دکمجیان پیرامون شکل گیری جنبشهای اسلامی در خاورمیانه می باشد.
    کلیدواژگان: اسلام، یمن، زیدیه، جنبش الحوثی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Integration of Islamic World and future of Islamic Civilization
    Pages 1-19
    In term of global achievement one of the most important milestones during the history of humanity is evolution of Islamic civilization. This civilization has experienced many ups and downs. The driving forces of Islamic civilization dynamically is reviving and globalizing it. From futures studies point of view there are different alternative futures for this civilization which can be categorized from pessimistic to optimistic futures. In this paper has been tried to study the ways which make it possible to achieve the favorite future of Islamic civilization. The main idea of this paper is that the integration between Islamic countries in different levels from tangible to abstract facilitates ascendancy of Islamic civilization in future.
    Keywords: Islamic civilization, Integration, Futures Studies, Causal layer Analysis
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Appearance and function of political Islam in independence process of Algeria
    Pages 21-41
    After Algeria’s occupancy by France in 1830، pertaining (Jahadi) Islam was the most argent reaction of Muslims of this land that it is searchable in Amir AbdolQader’s movement and other warriors. The flag of pertaining Islam was set up for more than half-century until the first of twentieth century. However in the next generations this flag changed to political Islam which whatever wasn’t achieve by war they could reach to the aims with policy. This kind of political Islam with a reformative approach tries to by training and teaching protect the civilization heritage and identity with Islamic and Arabic perspective. The remarkable face of this movement in Algeria is AbdolHamid Ebn Badis who in case of his wide personal attempts make an effort to establish a structure. He attracts all elite’s competition of this land to political Islam’s purposes with establishing Scholar Authority of Algeria. In consequence of political and cultural activities of this movement Algeria’s people understood that for returning aliveness and vivacity to society must take back their independence from France. National Liberation Front and Independence Movement of Algeria deeply owe to political Islam in Algeria because this movement brings about the basis of their appearance.
    Keywords: political Islam, Algeria, Ebn Badis, Scholars Authority, France colonization
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Affecting Geopolitical Genome in the Foreign Policy of Iran and Republic of Azerbaijan
    Pages 43-76
    Geopolitical Genome is the geographical genetic map of the politics and derived from geography of a country. Foreign policy of every country have affected by genetic map of the geopolitics. Iran in the neighboring with 15 countries is a strategic region. Understanding the genomes and codes of the neighbor countries has an effective role to drafting a proper foreign policy with geopolitical characteristics of Iran. The authors of the present paper with analysis of the geopolitical themes of Iran and Azerbaijan، have tried to find the format of the confronting codes and genomes of Iran and Azerbaijan
    Keywords: Geopolitical genome, geopolitical code, foreign policy, Iran, Azerbaijan
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Analysis of Islamic Neo-fundamentalism & Globalization of identity
    Pages 77-99
    The majority of theorists like Chastlls، Dekmejian، Esposito، Giles Capel & Oliver Roy believes that one of the main reasons for the formation of new social movements in the world، including moderate Islamic movements، & movements such as the Taliban & al-Qaeda، the reaction of Muslim nations to the externalization policies of the Islamic world، the Islam phobia strategy in the west، humiliating of the Islamic identity by western media، are returning to religious identity & etc. In fact the reasons for the formation of new Islamic movements & change in behavior of Islamic classical movements relates to various factors such as globalization، the policies of the west towards Islam such as Islam phobia projects، humiliating treatment with Muslims in the west، the west & Muslims cultural & identity conflict (The clash of civilizations) & the challenge of identity in Islamic countries
    Keywords: Globalization, Neo, Fundamentalists, America, Islam phobia, Al, Qaeda, Taliban
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Saudi Arabia's interventional religious policy in Kenya, Tanzania and Uganda
    Pages 101-123
    This paper is going to have a consideration about the quality of Saudi Arabia’s charitable and humanitarian assistance as well as its huge financial assistance to East Africa countries which is mostly implementing through world Islamic league and some of its institutions under pretext of improvement of the economic structure and Muslim minorities whose are living in this countries. The main subject of the paper is to show the different ways that wahhabi sect is using since fifty years ago in order to propagate its ideology that has been so important in the policy of aiding to the other countries. The method of research is a combination of library and field studies and through deep studies in Kenya and Tanzania has been tried to testify that although Saudi Arabia has gained a so-called strong positions inside the governments and some Islamic organizations of eastern Africa (by using its cultural policy and contribution of petrodollars) but in fact is failed to reach to its main aim which is expansion of wahhabi ideology in this area. The major challenges of wahhabids in this region are strong resistant of its antagonists such as Shia’s، Sunni sects and Tarighats.. Have a consideration to all major and minor elements in the process of addressing the Saudi religious interventions in three countries of East Africa، is the paradigm of innovation of the paper
    Keywords: east Africa, Saudi Arabia, wahhabiyat, world Islamic league, cultural diplomacy
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Evaluating of Shia's Movement of al-howzi in Yemen
    Pages 125-142
    Al-howzi movement for several years has been affected the region. This is happening in situation that apparently internal and international factors play the effective role. In addition to these factors mentioned above principals of Zadiya has been played an affective role. United state of America and also Saudi Arabia are pretty worried about this fundamental movement. In another look to the situation in Yemen، fights of Yemen government against this movement from 2004 to 2010 caused a serious internal crisis and western and neighboring countries have played a crucial role on that. This article is trying to study Yemen situation and also pay attention to factors that important in shaping Al-howzi movement. Theoretical framework is Dekmegian theory regarding Islamic movements in Middle East.
    Keywords: Islam, Yemen, Zadiya, Al, howzi Movement
    Abstract View Paper Original: Persian