فهرست مطالب

مطالعات عملیات روانی - پیاپی 20 (پاییز 1387)

فصلنامه مطالعات عملیات روانی
پیاپی 20 (پاییز 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/09/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • تهدید نرم علنی و ضمنی
    حجت الله مرادی صفحه 1
    کمتر واژه ای به سان واژگان قدرت و تهدید در ادبیات علم سیاست یافت می شود که بدین گونه فراگیر باشد. در بدو امر، بداهت نهفته در این واژگان آنها را از تامل اساسی بی نیاز می نمایاند. طعم فریبناک قدرت در همه اعصار زندگی بشر این گونه جلوه داشته است. متون دینی و مقدس، این کلمه را آیتی از شان و عظمت و جلال خداوند و در خصوص انسان در شمار مناقب نهایی منتسب به آفریدگار جهان برشمرده اند؛ برتراند راسل نیز سرانجام به این اندیشه رسید که قدرت همراه با عظمت، برترین آرزوی نوع بشر و بزرگ ترین پاداش او بوده و هست. در بیشتر گفت و گوها عنصر قدرت و تهدید محور اصلی بحث را تشکیل می دهد. صفحات مطبوعات سیاسی نیز آکنده از مقالات و متونی است که در حکایت کشاکش قدرت ابنای بشر قلم فرسایی کرده اند.
  • مبانی ماموریت سپاه در مقابله با تهدیدات نرم با تاکید بر بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
    علی محمد نایینی صفحه 2
    سپاه پاسداران به مثابه بخشی از هویت انقلاب اسلامی برای پاسداری و دفاع همه جانبه از اهداف، دستاوردها و عناصر اصلی تشکیل دهنده انقلاب از جایگاهی ویژه برخوردار است. این نهاد مقدس با تدبیر هوشمندانه حضرت امام رضوان الله علیه، بنیانگذار جمهوری اسلامی تشکیل و با مشی دینی، انقلابی و مردمی وارد صحنه های مختلف دفاع از انقلاب اسلامی شد. از این رو، سپاه پاسداران از رسالت و ساختاری منعطف، فراگیر، با گستره عملیاتی وسیع و همه جانبه برای پاسداری و نگهبانی از عناصر و وجوه اصلی تشکیل دهنده انقلاب اسلامی برخوردار است. بر این اساس، سپاه ماموریت و گستره عملیاتی خود را با توجه به تحول در رویکردها و طرح های دشمن، تغییر شرایط محیطی و تهدیدات پیش روی جمهوری اسلامی، تبیین نموده است. تحول در بعد نگرشی و رفتاری در صحنه جامعه، تهاجم گسترده فرهنگی- سیاسی دشمنان در قلمرو مبانی دینی، فکری و الگوهای رفتاری جامعه، رسالت و ماموریت های مقابله با تهدیدات نرم دشمن را در شرایط کنونی توسط سپاه، در سطح کشور و جامعه جدی تر نموده است. بررسی مبانی ماموریت سپاه در مقابله با تهدیدات نرم و ابعاد آن، می تواند در دستیابی به رویکردی مشترک نسبت به ماموریت یاد شده مفید باشد. در این مقاله تلاش شده مبانی ماموریت مقابله با تهدیدات نرم به ویژه تهدیدات فرهنگی در سپاه، با بهره گیری از تدابیر و بیانات حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، قانون اساسی جمهوری اسلامی، چشم انداز و ماموریت های مصوب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دکترین جنگ نرم دشمن، مورد بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: سپاه پاسداران، تهدیدات نرم، امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
  • میزان تاثیر تهدیدات نرم رسانه ای غرب بر اقوام ایرانی
    محمدحسین الیاسی صفحه 3
    در این مطالعه برای شناسایی دامنه تاثیر تهدیدات نرم رسانه ای غرب بر ایجاد و بسط بحران های قومی در ایران، از روش«فراتحلیل» (متاآنالیز) استفاده شد. برای این منظور از بین پژوهش های صورت گرفته پیرامون موضوع یاد شده، پنج پژوهش، که هر یک از آنها تهدیدات نرم را بر روی یکی از پنج قوم اصلی ایران (کرد، آذری، لر، بلوچ و عرب) بررسی نموده بود، انتخاب شدند. آنگاه با استفاده از یافته های آن پنج پژوهش، تاثیر تهدیدات نرم رسانه ای غرب (عملیات روانی رسانه های فارسی زبان) بر گرایش ها، نگرش ها، ترجیحات و ویژگی های آن پنج قوم، مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل آشکار ساخت که بین تهدیدات نرم رسانه ای غرب و ویژگی ها و گرایش هایی نظیر اعتماد، واگرایی، آستانه تحمل، مشارکت جویی، آمادگی برای مقابله با تهدیدات و آمادگی برای انجام کنش های اعتراض آمیز در هر یک از پنج قوم، رابطه معناداری وجود دارد.
    کلیدواژگان: تهدید نرم، اعتماد، مشارکت، آستانه تحمل، آمادگی مقابله با تهدید
  • بررسی راهبرد تهدید سخت و نرم امریکا در محیط نوین بین المللی
    حجت الله مرادی صفحه 4
    فایده آگاهی از این مسئله که امریکا چگونه اطلاعاتش را پردازش و از قدرتش بهره برداری می کند در ارزیابی این مسئله نهفته است که سیاست گذاران ایالات متحده چه درک و فهمی از ارتباط نظام ها در محیط نوین راهبردی دارند. پیچیدگی این محیط جدید به خاطر وابستگی متقابل رو به رشدی است که از جهانی شدن و انفجار فناوری اطلاعات ناشی می شود. رویداد یاد شده هر چند تنها عامل منحصر به فرد این محیط متغیر به شمار نمی آید اما تاثیری عمیق بر چگونگی بهره برداری امریکا از نفوذش در شکل دهی به جامعه بین المللی داشته، موقعیت این کشور و متحدانش را تضمین کرده، سبب افزایش قدرت اقتصادی آنها می شود. با وجود این، امریکا در دستیابی به این هدف با محیط بین المللی مواجه است که به نحو روزافزون پیوسته تر، پیچیده تر و چندبعدی تر می شود. بنابراین، اگر سیاست گذاران امریکا یک راهبرد کلان تک بعدی همانند دوران بوش را در پیش گیرند احتمال دوام آن راهبرد کاهش یافته، می تواند به هزینه کرد بی دلیل منابع منجر شود. این مقاله دو هدف را پیش رو دارد: هدف نخست؛ بحث و بررسی این مسئله است که چگونه پویش در حال تغییر مرتبط با جهانی شدن و فناوری اطلاعات کاربرد قدرت را در محیط بین المللی پیچیده می کند. هدف دوم، بررسی راهبرد قدرت سخت و نرم امریکا در مواجهه با محیط جدید بین المللی است. همچنین راه کارهایی را برای مقابله با تهدیدات امریکا در این محیط به جمهوری اسلامی ایران ارائه می دهد.
    کلیدواژگان: قدرت نرم، قدرت سخت، امریکا، جهانی شدن، فناوری اطلاعات
  • انقلاب اسلامی و نقش تاریخ ساز امام خمینی (ره) در تولید قدرت نرم
    یدالله محمدی صفحه 5
    شکل گیری قدرت نرم در انقلاب اسلامی از ابعاد و زوایای مختلف قابل بحث و بررسی است. اینکه چگونه امام به عنوان پیرمردی یکه و تنها و در تبعید توانستند با بسیج سیاسی فراگیر و فراطبقاتی، آن هم در جامعه ای که روح تفرد و فردگرایی منفی حکمفرما بود چنان قدرتی را ایجاد کنند که به طور هم زمان بساط نظام سلطنتی2500 ساله شاهنشاهی را در هم نوردیده، به سلطه همه جانبه و فراگیر امریکا در این کشور خاتمه دهد از جهات مختلف قابل تامل است. بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران انقلابات اجتماعی در مورد ابعاد مختلف انقلاب اسلامی و سرعت حرکت چنین پدیده ای در شگفتند که در مدتی اندک توانست به سلطه گری های امریکا در ایران پایان داده، قوی ترین رژیم خاورمیانه را ساقط نماید. این مسئله، به یقین حاکی از قدرت بسیج کنندگی امام خمینی(ره) بوده است. در واقع، قدرت نرم، ابعاد و ماهیت انقلاب اسلامی و آموزه های دینی آن با گستره انسان شناسانه، هستی شناسانه و معرفت شناسانه از ابعاد قدرت نرم مورد نظر ژوزف نای و دیگر اندیشمندان غربی متفاوت است. امام خمینی(ره) با اتکال به خدا، اعتماد به نفس و اعتقاد به مردم در طی یک دهه و نیم مبارزه رسمی خود به حاکمیت استبداد داخلی و استعمار خارجی در ایران پایان دادند. ایشان با ارتباط مستمر و آگاهی بخش خود با توده مردم – حتی در دوران تبعید – مشروعیت زدایی از رژیم سلطنتی و امریکا، بهره گیری از اسطوره های صبر و مقاومت و جهاد و شهادت همچون حضرت امیر(ع) و سیدالشهداء، احیاء روح جهاد و شهادت، پی ریزی روح تکلیف گرایی، حمایت از محرومین و مظلومین و... با ایجاد انقلاب درونی و معنوی در توده های متفرد و پراکنده، انقلابی تاریخ ساز و تمدن آفرین را رقم زدند؛ انقلابی که پشتوانه آن قدرت نرم مبتنی بر آموزه های دینی و نه از نوع اقناع و اغوای مورد نظر ژوزف نای بود. این مقاله ابعاد مختلف جوشش قدرت نرم را از دیدگاه امام خمینی(ره) مورد بررسی قرار داده است.
    کلیدواژگان: امام خمینی (ره)، انقلاب اسلامی، قدرت نرم، منابع قدرت نرم
  • بازخوانی مفاهیم دو اصطلاح قدرت نرم و قدرت سخت
    صفحه 6
    امروزه قدرت نرم یکی از مولفه های تاثیرگذار در سیاست خارجی کشورها به شمار می آید و با سرمایه گذاری چشمگیری از سوی دولت ها برای ارائه تصویری مطلوب از خود همراه است. همه کشورها تمایل دارند که دیگران نگاهی مثبت به آنها داشته باشند، بنابراین می کوشند این تصویر مثبت را تقویت و از شکل گیری تصورات منفی جلوگیری کنند. در خصوص تهدید سخت و نرم برداشتی واحد وجود ندارد. برخی تهدیدات نرم را تهدیداتی غیرنظامی مانند محیط زیست، جرایم، فساد و... دانسته اند و در نهایت ابزار و شیوه سخت را با هدف سخت و برعکس، ابزار و شیوه نرم را با هدف نرم متناسب می دانند. هدف این مقاله، بررسی مفهوم قدرت سخت و نرم در محیط ملی جمهوری اسلامی ایران است تا رهیافت ها و دیدگاه ها به یکدیگر نزدیک و یک برداشت ایرانی از این دو مفهوم به دست آید.
    کلیدواژگان: قدرت سخت، قدرت نرم، جمهوری اسلامی
  • کارکرد دیپلماسی رسانه و تاثیر تعاملی آن بر پویاسازی محیط سیاست خارجی
    عبدالمهدی مستکین صفحه 7
    امروزه دیپلماسی رسانه ای رایج ترین فرم دیپلماسی در عرصه بین الملل به شمار می آید و هر کشوری که در این عرصه از کارامدی بیشتری برخوردار باشد، هم در تبیین ظرفیت های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خویش موفق تر است و هم در اقناع سازی دیگران از وجاهتی بیشتر در ساختار نظام بین الملل برخوردار خواهد بود. بر این اساس در عصر «کوانتنیزه شده» امروزین، رسانه ها به واسطه قدرت و توان اقناع سازی ساختار روانی انسان ها نقشی به مراتب با اهمیت تر از ساختار رسمی دستگاه دیپلماسی پیدا کرده اند. به عبارت دیگر برد سیاست خارجی در جهان معاصر بیش از پیش به میزان انگاره سازی های رسانه ای وابسته شده است. از منظری دیگر باید اذعان نمود که قدرت نرم در قیاس با قدرت سخت همان گونه که «ژوزف نای» نیز اذعان دارد اثری با دوام و ماندگارتر دارد. به قول «آنتونیو گرامشی» اقناع سازی با ابتناء بر قدرت نرم، هزینه ای اندک ولی فواید فراوان در پی دارد. کشوری که خود را محروم از این ابزار نماید به تدریج قوس نزولش آغاز و انحطاطش با شیبی تندتر طی خواهد شد. بر این اساس، مقاله حاضر پس از تبیین مفهومی دیپلماسی رسانه ای و دیپلماسی عمومی به تشریح تفاوت ها و وجوه تمایز آنها در محتوا، عنصر زمان، اهداف و اختلافشان از حیث متدلوژی و روش های به کار گرفته شده می پردازد. سپس کارکردهای دیپلماسی عمومی را در سه زمینه برجسته سازی، خلق رویدادهای رسانه ای و کارکرد مداخله گرایانه مورد بحث و بررسی قرار می دهد و سرانجام مدل های سه گانه تعامل رسانه و دستگاه دیپلماسی را توضیح می دهد. در مجموع این مقاله می کوشد تا ضمن بررسی وجوه مختلف دیپلماسی رسانه ای، تاثیر و کارکرد آن بر پویاسازی محیط سیاست خارجی مورد ارزیابی و مداقه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: دیپلماسی رسانه، قدرت نرم، دیپلماسی عمومی، کوانتنیزه شدن علوم اجتماعی
  • معرفی کتاب قدرت نرم
    صفحه 8
    نویسنده: ژوزف نای
    معرفی: امیرهوشنگ طهماسبی پور

    کتاب قدرت نرم اثر ژوزف نای با عرضه سخنی نو در ادبیات کلاسیک مفهوم قدرت، به سرعت مورد توجه محافل علمی و ارباب سیاست قرار گرفت. این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل است. نویسنده با تبیین ماهیت قدرت و ساخت متغیر آن در فصل نخست، و به تدریج و در طی فصل های واپسین در پی شناسایی آسیب ها و کشف علل ناکامی امریکا به خصوص در طی دوران پس از جنگ سرد بر می آید. در واقع، این کتاب گذشته از اینکه مبحثی جدید را در علم سیاست فراسو می نهند، اساس آن چاره جویی بر اندام بیمار و رو به افول امریکاست.
|
  • Principles of the Islamic Revolutionary Guards Corps's Mission for Confronting Soft Threats with an Emphasis on the Statements of the Supreme Leader
    Naeeni, Ali Mohammad Page 2
    The Islamic Revolutionary Guards Corps (IRGC) as a constituent of the identity of the Islamic Revolution to guard and defend the objectives¡ achievements¡ and the major constituting elements of the Islamic Revolution is of a special standing. This sacred institution was established through the thoughtful acumen of Imam Khomeini(rah.)¡ the founding father of the Islamic Republic¡ and stepped into different scenes of defending the Islamic Revolution following religious¡ revolutionary¡ and popular course of action. Hence¡ the IRGC''s mission and structure are flexible and far-reaching and it has a wide operational range to guard the constituting elements of the Islamic Revolution. Accordingly¡ the IRGC has defined its mission and operational range according to the changes in the enemy''s approaches and policies¡ environmental conditions¡ and the threats the Islamic Republic faces. Behavioral and perspective changes in society and the extensive cultural-political assault of the enemies targeting the religious¡ intellectual fundamentals and behavioral patterns in society have made the IRGC''s missions for confronting the enemy''s soft threats more serious at present. Examination of the principles of the IRGC''s mission for confronting soft threats can help attain a common approach toward that mission. In this article¡ an attempt has been made to examine the fundamentals of the IRGC''s missions for confronting soft threats¡ particularly cultural threats within IRGC¡ using the policies and statements of Imam Khomeini(rah.) and the supreme leader¡ the constitution of the Islamic Republic of Iran¡ the approved missions and perspective of the IRGC¡ and the enemy''s soft war doctrine.
    Keywords: the IRGC, soft threats, Imam Khomeini(rah), the supreme leader
  • The Rate of the Influence of the Western Media s Soft Threats on Iranian Ethnic Groups
    Elyasi, Mohammad Hussein Page 3
    To perceive the scope of the West''s media soft threats in creation and expansion of ethnic crises in Iran ¡ the meta-analysis method has been used in this article. For this purpose¡ from among the research projects conducted on the above-mentioned issue¡ five projects which had studied the impact of soft threats on five Iranian ethnic groups (Kord¡ Azari¡ Lor¡ Balooch¡ and Arab) were selected. Then¡ using the findings of these five projects¡ the impact of the West''s media soft threats (psychological operations of the Persian-speaking media) on the predispositions¡ outlooks¡ preferences¡ and features of these five groups was analyzed. The findings indicated that the West''s media soft threats and such features as confidence¡ divergence¡ tolerance threshold¡ participation¡ readiness for confronting threats¡ and readiness for dissenting actions in each of the five ethnic groups are meaningfully related.
    Keywords: soft threat, confidence, participation, tolerance threshold, readiness for confronting threats
  • A Review of the Concepts of the Terms Soft Power and Hard Power'
    Moradi, Hojatollah Page 4
    Today¡ soft power is regarded as an influential power dynamic in the foreign policy of countries. Governments invest considerably in order to give a favorable impression of themselves. All countries desire to be evaluated positively by others. Therefore¡ they try to reinforce this favorable impression and avert creation of negative impressions. There is not a unique understanding about the meaning of hard and soft threat. Some conceive hard threats as non-military threats such as environmental dangers¡ crimes¡ corruption¡ etc. and have eventually found hard tools and procedures suitable for hard goals and soft tools and procedures for soft goals. This article aims at examining the concept of hard and soft power within the environment of the Islamic Republic so that the approaches and outlooks may get closer and an Iranian conception of these two terms may be attained.
    Keywords: hard power, soft power, the Islamic Republic
  • The Islamic Revolution and the Epoch-Making Role of Imam Khomeini in Creating Soft Power
    Mohammadi, Yadollah Page 5
    Creation of soft power in Iran can be looked at from different angles. The fact that Imam Khomeini as a lonely¡ exiled¡ old man managed to create such a power in an individualistic society by far-reaching mobilization that wiped out a twenty-five-hundred-year-old royal dynasty and ended the all-out domination of the US can be deliberated on in different way. Many thinkers and authorities who have studied social revolutions wonder how the Islamic Revolution could end the domination of the US and topple the strongest government of the Middle East in such a short time. This is definitely the outcome of the mobilization power of Imam Khomeini(rah). In fact¡ the soft power and the nature of the Islamic Revolution and its religious teachings with their anthropological¡ ontological and epistemological dimensions are different from the soft power features considered by Joseph Nye and other Western thinkers.. Imam Khomeini(rah) put an end to an internal autocracy and external colonization by relying on God and self-confidence and trusting people in a decade and half long struggle. He founded an epoch-making and civilization-building revolution by establishing a constant and informative relationship with masses - even in exile¡ illegitimizing the imperial regime and the US¡ benefiting from the legends of patience¡ resistance¡ jihad¡ and martyrdom such as Imam Ali(a.s.) and Imam Hussein(a.s.)¡ reviving the spirit of jihad and martyrdom¡ establishing a sense of seeking responsibility¡ supporting the deprived and the oppressed¡ and by creating an inner and spiritual revolution among the scattered masses. This revolution was backed by the soft power rooted in religious teachings¡ not the persuasion and seduction discussed by Joseph Nye. This article examines creation boil of soft power from the viewpoint of Imam Khomeini(rah).
    Keywords: Imam Khomeini(rah), the Islamic Revolution, soft power, soft power sources
  • A Review of the Concepts of the Terms Soft Power and Hard Power'
    Page 6
    Today¡ soft power is regarded as an influential power dynamic in the foreign policy of countries. Governments invest considerably in order to give a favorable impression of themselves. All countries desire to be evaluated positively by others. Therefore¡ they try to reinforce this favorable impression and avert creation of negative impressions. There is not a unique understanding about the meaning of hard and soft threat. Some conceive hard threats as non-military threats such as environmental dangers¡ crimes¡ corruption¡ etc. and have eventually found hard tools and procedures suitable for hard goals and soft tools and procedures for soft goals. This article aims at examining the concept of hard and soft power within the environment of the Islamic Republic so that the approaches and outlooks may get closer and an Iranian conception of these two terms may be attained.
    Keywords: hard power, soft power, the Islamic Republic
  • The Function of Media Diplomacy and its Interactive Influence on Making the Atmosphere of Foreign Policy Dynamic
    Mostakin, Abdolmahdi Page 7
    We live in an era in which information and communications dominate every aspect of man's life including international relations. Under this condition, the media shoulder the main burden of diplomacy, and the visual media having a bigger share have made themselves a power element in every country. Today, media diplomacy is considered the commonest form of diplomacy in international arena, and the countries having the highest degree of efficiency in this arena will both manage to introduce their cultural, political, and economic capacities and have a better position in the structure of the international order to persuade others. Therefore, in the present quantinized era, media, due to their power of persuading the psychological structure of human beings, play a much more important role than the formal diplomacy systems. In other words, success of foreign policy in today's world has become dependent on patterning of media more than ever. Looking at this issue from a different angle, we should admit that, as Joseph Nye has acknowledged, soft power leaves a more stable and enduring effect than hard power. As Antonio Kramchy asserts, persuasion of others by means of soft power has a little cost but a lot of benefits. The countries which deprive themselves of this means will gradually start and quickly move down the decline curve. Following this approach, the present article attempts to examine different aspects of media diplomacy and evaluate and scrutinize its function and interactive influence on making the atmosphere of foreign policy dynamic.
    Keywords: media diplomacy, soft power, public diplomacy, quantinization of social sciences