فهرست مطالب

مطالعات عملیات روانی - پیاپی 21 (زمستان 1387)

فصلنامه مطالعات عملیات روانی
پیاپی 21 (زمستان 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/12/12
  • تعداد عناوین: 10
|
  • افزایش بهره وری در عملیات روانی
    حجت الله مرادی صفحه 1
    اصلاح الگوی مصرف در سطوح سازمانی، افزون بر صرفهجویی در هزینهکرد مالی و مادی، حکایت از عزم نهاد مامور در بهرهگیری بهینه از ظرفیتها و توانمندی های بالقوه و بالفعل دارد. این امر بر بهسازی و ارتقاء کیفی خروجی سازمانها میافزاید. بیتردید اصلاح الگوی مصرف نه تنها راهکاری حسابگرانه برای کاهش هزینه بلکه رهیافتی نواندیشانه به منظور سلامت سازمان و دریافت بهترین و موثرترین نتیجه مطلوب است. نتیجه تحقیقات نشان میدهد که بخش قابل توجهی از سرمایه مادی، نیروی مدیریت و کارکرد سازمانها در فرآیندهایی ناقص و نامتوازن صرف میشود. این دریافت، مفهوم مصرف را به عرصه روندها و تدابیر مدیریتی گسترش میدهد و بر خلاف آنچه رایج است اصلاح مصرف را نه در منتهیالیه فرآیند تولید بلکه در ابتدا و مصب آفرینش طرحها و رهیافتهای مدیران مورد کاوش قرار میدهد. عملیات روانی به مثابه پدیدهای که به شدت مورد توجه برنامهریزان و مهندسان افکار عمومی جوامع قرار گرفته به منظور افزایش بهرهوری خود رویکردهای اصلاحگرایانه به الگوی مصرف را مورد توجه قرار داده است.
  • برخی از مسائل فقهی عملیات روانی
    حجت الاسلام والمسلمین حاج مهدی طائب صفحه 2
    دین مبین اسلام پاسخگوی نیازهای انسان در همه اعصار است. سنت حوزه های علمیه به مثابه رکن و اساس مرجعیت دینی بر کشف و استنباط احکام فقهی از منابع اربعه قرآن، سنت و عقل و اجماع استوار است. فقه شیعی در طول تاریخ با مجاهدت علما و روحانیون، پاسدار حریم اسلام در برابر اندیشه های ناسفته کجروانه، چشمه جوشنده معارف پیامبر اعظم (ص) و ائمه معصومین (علیهم السلام) در رگ و پی جامعه اسلامی بوده است. اینک، بار دیگر، بر عهده حاملان علوم و معارف دینی است که دانش نوپدید عملیات روانی را از صافی اندیشه اسلامی بگذرانند و غث و ثمین آن را تمیز دهند. این پژوهش در نظر دارد تا برخی از احکام فقهی مترتب بر عملیات روانی را بیان کند.
    کلیدواژگان: فقه، نظام اسلامی، عملیات روانی
  • ابعاد تهدید نرم در استراتژی امنیت ملی امریکا
    علی محمد نایینی صفحه 3
    استراتژی امنیت ملی امریکا - که چهار ساله یکبار منتشر می شود- طرح کلان دولت این کشور در سیاست خارجی به شمار می آید که حاوی براورد تهدیدات، فرصت ها و چالش های فراروی امریکا و مجموعه ای از راهبردها و دستورالعمل های استراتژیک برای مقام ریاست جمهوری این کشور است. این استراتژی پس از جنگ سرد و به ویژه در سند 2002 و 2006 از ویژگی هایی خاص برخوردار است. هدف این مقاله، بررسی ابعاد رویکرد نرم افزاری در براورد تهدیدات و استراتژی امنیت ملی امریکا در سند 2006 است. بخش های نخست به مبانی نظری موثر در تدوین استراتژی و دکترین های امنیت ملی امریکا و پیشینه شکل گیری سند امنیت ملی آن در دوره های مختلف می پردازد. در ادامه، شرایط و ویژگی های محیطی از دیدگاه امریکایی ها پس از حادثه 11 سپتامبر با تمرکز بر رویکرد نومحافظه کاران و تهدیدات از منظر حاکمان جدید مورد مطالعه قرار می گیرد و سپس به بررسی محتوایی سند امنیت ملی 2006 پرداخته می شود.
    کلیدواژگان: امنیت ملی، استراتژی، تهدید نرم، تهدیدات امنیت ملی و استراتژی امنیت ملی
  • عملیات روانی، بازتولید سلطه و نظام نمادها؛ نشانه شناسی سینمای غرب علیه ایران اسلامی
    علیرضا بیابان نورد صفحه 4
    امروزه نظریه پردازان عملیات روانی نظام های سلطه گر غربی برای تحکیم هر چه بیشتر نظام سرمایه داری و مقابله با سایر نظام ها از جمله نظام های اسلامی و در راس آنها ایران درصدد هستند با بهره گیری از ساز و کارهای نرم افزاری و رسانه ای و نمادسازی های گسترده، اراده های موجود و مخالف خود را به سمت و سوی مورد نظر خود بکشانند و از آنها بهره برداری های لازم را در راستای تحکیم و تداوم نظام سلطه و به تبع آن نظام سرمایه داری، بنمایند. سود جستن از روش های نمادسازی و نظام نمادها امروزه با استفاده از رسانه هایی نظیر سینما بسیار ساده تر شده است. این مقاله درصدد است به شرح و توضیح سلطه، ارتباط آن با عملیات روانی، نشانه شناسی، استفاده از آن در سینما و نیز نمادسازی به شیوه ای تئوریک پرداخته، ضمن آن از طریق نشانه شناسی به بررسی چگونگی درونی کردن سلطه از طریق نمادسازی بپردازد.
    کلیدواژگان: سلطه، نشانه شناسی، سینما
  • سینمای هالیوود و عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی ایران
    علی فلاحی صفحه 5
    هدف این مقاله تبیین تئوری هژمونی فرهنگی و ابزار آن یعنی سینمای هالیوود است، با این تفاوت که پس از جنگ سرد، محور دشمنی با رقیب سرسخت ایدئولوژیک آن (شوروی) جای خود را به دشمن ایدئولوژیک و سیاسی دیگری به نام جمهوری اسلامی ایران داده است. از آنجا که سینمای هالیوود تحت تسلط یهودیان بانفوذ امریکایی قرار دارد. بنابراین، باید سطح رویارویی را به بازیگر نقش مکمل (رژیم صهیونیستی) در سناریوی جدید سیاسی امریکا (نقش اول) نسبت داد. سیاست فرهنگی امریکا پیکان هدف خود را پس از جنگ سرد مبتنی بر دو بار فرهنگی و مذهبی به سمت مقابله با بازیگرانی که به زعم این کشور، محور شرارت خوانده می شوند، نشانه رفته است. در این مقاله تلاش بر این است که بتوان تحلیلی مستند از تئوری برخورد تمدن ها و همچنین هژمونی فرهنگی غربی با بهره گیری از تولیدات سینمایی منتخب امریکا علیه ایران از جمله فیلم هایی همچون (300، الکساندر، کشتی گیر و...) ارائه نمود.
    کلیدواژگان: هالیوود، صهیونیسم، فیلم سیاسی، عملیات روانی
  • نقش روابط عمومی در جنگ های مدرن
    حجت الله مرادی صفحه 6
    این مقاله به بررسی روابط عمومی یعنی یکی از عناصر کمتر درک شده در جنگهای مدرن میپردازد و به جای تمرکز بر رهیافتهای سنتی نظامی، چگونگی پذیرش روابط عمومی را از سوی شرکتهای تجاری بررسی می کند. شرکتها به دنبال نگاه و پوششی مثبت اند تا اذهان و قلوب مشتریان (مصرفک نندگان) را تسخیر کنند. این مقاله به تکنیک ها و تاکتیک های روابط عمومی در عرصه تجارت در دهه گذشته اشاره کرده است. همچنین نحوه تدوین پیامها و برنامه های بازاریابی، ارزیابی مخاطبان و انتشار پیامها توسط شرکت ها را مورد بررسی قرار داده، به چگونگی اتخاذ این تکنیکها توسط متخصصان عملیات روانی اشاره کرده است. روابط عمومی از دیگر رشته های عملیات اطلاعاتی و روانی عقبمانده است. سرویس های نیروهای مسلح در هنگام مواجهه با رسانه ها همچنان دچار هراس، تردید و عدم قطعیت هستند. چنین موقعیتی تا چند دهه پیش در دنیای تجاری شرکتها نیز وجود داشت. این مقاله نشان میدهد که اگر تکنیکهای روابط عمومی در محیط های نبرد به کار گرفته شوند، به اندازه تانکها و تفنگها موثر خواهند بود. این تکنیکها عناصر اصلی عملیاتهای روانی و رکن اصلی جنگ های مدرن را تشکیل می دهند.
    کلیدواژگان: روابط عمومی، تکنیک، تاکتیک، عملیات روانی، جنگ های مدرن
  • قدرت نرم و رهبری
    ژوزف نای ترجمه: عسگر قهرمان پور صفحه 7
    اشاره
    مشکل اصلی غرب، فقدان رهبری در نهادهای انسانی است؛ ژوزف نای برای نخستین بار در خصوص اینکه «موضوع قدرت نرم و رهبری» چه مفهومی است و به چه نحو با دیگر وظایف رهبری ارتباط می یابد، تعریفی عرضه می کند. رهبری همراه با جذابیت رویه گام به گامی را پدید می آورد بدین صورت که رهبران در هر سطحی می توانند آن را برای ایجاد قدرت نرم در سازمان خود به کار برند. همچنین نای فرایند به کارگیری قدرت نرم را در عمل رهبری تعیین می کند، چرا که عمل بدون قدرت نرم، افتان و خیزان راه رفتن در تاریکی است و رهبری بدون قدرت نرم و اقناع، شعری ضعیف و بی محتواست. او سعی می کند با توجه به هنجارهای موجود در غرب در این مقاله به توصیف، تبیین و پیش بینی رفتار رهبران با توجه به کارکرد و کاربرد قدرت اقناع و جذابیت در فرایند رهبری بپردازد.
    کلیدواژگان: قدرت نرم، رهبری، اقناع، جذابیت، قدرت سخت
  • ساخت شایعه در انگلیس؛ بر پایه انسانیت زدایی از دشمن
    احمد باصری صفحه 8
    بخش بزرگی از محاورات عادی اجتماع را شایعه پراکنی تشکیل می دهد. اگر چه شایعه پراکنی همیشه یک مسئله اجتماعی و روانی با ابعادی گسترده است، همین ابعاد در زمان بحران حالتی به مراتب حادتر به خود می گیرد. در هر برهه از زمان که اجتماع با مشکل و فشار روبه رو شود، گزارش های نادرست، حالتی زهرآگین پیدا می کنند. در زمان جنگ، شایعات با انتشار هشدارهای نابجا و ایجاد امیدهای واهی، روحیه مردم را تضعیف می کنند و امنیت ملی را به خطر می اندازند، شایعات، حفاظت اطلاعات را تهدید می کنند و بدتر از همه، ویروس دشمنی و تنفر را در بین قومیت ها افزایش می دهد. تحت هیچ شرایطی نباید شایعه ساخته دولت انگلیس را تنها یک کار غیرعادی همچون یک پریشان گویی عجیب و در عین حال پیش پا افتاده در رفتار اجتماعی معقول بشر انگاشت. درست برعکس، اصلی که این شایعه ها بر آن مبتنی است فراگیر است و کاربرد وسیع دارد. تحریفی که شایعه در مسیر خود برای یادآوری، فراموش کردن، تجسم، تخیل و دلیل تراشی از خود نشان می دهد دقیقا همان نوع تحریفی است که در بیشتر اشکال ارتباطات انسانی دیده می شود. در این مقاله به شایعات ساخته سامانه تبلیغاتی دولت انگلیس پرداخته می شود. تا از این رهگذر درس هایی برای مقابله با شایعات ساخته سازمان عملیات روانی این کشور در ایران اندیشیده شود.
    کلیدواژگان: تبلیغات، شایعه، جنگ اول جهانی، رمان
  • جنگ نرم امریکا در حوادث پس از 11 سپتامبر؛ با تاکید بر جنگ افغانستان، عراق و تنش با ایران
    محمد اسلام یاری شگفتی، سید احمد عسکری صفحه 9
    این نوشتار به بررسی جنگ تبلیغاتی امریکا پس از حملات 11 سپتامبر می پردازد. کاخ سفید پس از این حملات، فرصتی یافت تا به بهانهٔ جنگ علیه تروریسم و مبارزه با سلاح های کشتارجمعی و بنیادگرایی اسلامی به تقویت هژمونی خود در منطقهٔ استراتژیک خاورمیانه بپردازد. امریکا برای گسترش هژمونی سلطه خود از تکنیک های تبلیغات رسانه ای بیشترین سود را می برد. تبلیغات روانی یکی از ابزارهای نرم قدرت جهانی است که در سیاست کلان آن درکنار سایر ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی به منظور تحقق اهداف سیاست خارجی به کار می رود. استراتژی نرم امریکا در محمل رسانه ای انجام می گرفت و کارکردش هموار کننده نظام هژمونیک اهداف سیاسی- نظامی بود. نوشتار حاضر بر مبنای نظریه هژمونی آنتونیوگرامشی به تحلیل جنگ تبلیغاتی امریکا در روند اشغال افغانستان و عراق به بهانه پاکسازی سلاح های کشتار جمعی و تنش آفرینی با جمهوری اسلامی ایران، در برهه زمانی پس از حادثه سپتامبر 2001 می پردازد. سوال تحقیقی در این فضای جنگ نرم رسانه ای و نظامی این است که آیا همان گونه که امریکا با جنگ رسانه ای و سپس عملیات نظامی، کشورهای افغانستان و عراق را تصرف کرد، آیا در مورد ایران هم همین استراتژی را می تواند پیش ببرد؟ کاخ سفید با وجودی که بر این امر واقف است که جمهوری اسلامی منافع آن را در خاورمیانه به خطر انداخته است، بیش از آنکه از جنگ های نظامی بهره گیرد از جنگ های نرم و تبلیغاتی استفاده می کند چراکه جنگ نظامی در موقعیت فعلی هزینه ای سنگین دارد و شرایط آن نیز فراهم نیست. در مقابل ایالات متحده ابزار تکنیکی کافی برای یک جنگ نرم سازمان یافته را در اختیار دارد.
    کلیدواژگان: خاورمیانه، هژمونی رسانه ای، جنگ نرم، جنگ روانی و تبلیغاتی، 11سپتامبر
  • معرفی و نقد کتاب مقدمه ای بر روان شناسی سیاسی
    صفحه 10
    معرفی: دکتر عباس خلجی
    نویسندگان: مارتا کاتم، بث دیتز- اولر، النا مسترز، توماس پرستون
    مترجمان: سیدکمال خرازی، جواد علاقبند راد
    ناشر: نشر دانشگاهی
    چاپ اول: 1386

    کتاب «مقدمه ای بر روان شناسی سیاسی» با رویکرد جدید به بررسی، تحلیل و تبیین عوامل روان شناختی پدیده های سیاسی و اجتماعی در سطح فردی، گروهی، ملی و بین المللی پرداخته است. در این راستا، برخی نظریه های روان شناختی سیاسی مورد استفاده قرار می گیرد و برخی پدیده های سیاسی و اجتماعی به طور موردی بررسی می شود. در این مقاله، با معرفی مطالب فصل های دهگانه اثر، کاستی ها و برجستگی های شکلی و محتوایی آن به طور انتقادی ارزیابی، سپس پیشنهادهای سازنده ای برای بهبود و اصلاح آن عرضه می شود.
|
  • Some Jurisprudential Issues of Psychological Operations
    Taeb, Mahdi Page 2
    Islam is capable of satisfying all needs of man all through ages. The general practice in Islamic seminaries is to draw the Islamic legal rules from the four well-known sources: the Quran¡ sunnah¡ reason¡ an consensus of the religious authorities. Shiite jurisprudence has shouldered the responsibility of protecting Islam and the teachings of the Prophet of Islam and the infallible Imams against the erroneous ideas. At present¡ the religious scholars are expected to shoulder the responsibility of scrutinizing psychological operations as a modern phenomenon. This article aims at examining the Islamic legal rules corresponding with psychological operations.
    Keywords: Islamic jurisprudence, Islamic system, psychological operations
  • Soft Threat Features of the US National Security Strategy
    Naeeni, Ali Mohammad Page 3
    The US national security strategy published every four years is a major plan determining the foreign policies of this country. This plan includes the estimation of threats and opportunities¡ challenges the US government may face¡ and a collection of strategies and strategic recommendations for the US president. The post-cold-war and particularly the 2002 and 2006 versions of this plan incorporate some special features. This article examines the software approach in threat estimation and the 2006 version of the US national security strategy. The first part of the article looks into the theoretical issues influencing the development of the US national security strategies and doctrines and the background leading to the formulation of their national security documentation in different periods. Next¡ we examine the post 11/9 incident world atmosphere from the viewpoint of Americans especially neoconservatives and we also examine the threats from the viewpoint of new American administrators. Finally¡ the content of the 2006 version of the US national security documentation is analyzed. It needs to be mentioned that the US national security strategy is only published to familiarize researchers with the general outlook of this country. It is evident that the publication of boastful and lofty ideas about this country corresponds to this fact.
    Keywords: national security, strategy, soft threat, national security threats, national security strategy
  • Psychological Operations, Representation of Domination and the System of Semiotic Symbols of the Western Cinema against the Islamic Republic of Iran
    Biyabannavard, Alireza Page 4
    To reinforce capitalism and to confront other political and economic systems such as the Islamic ones particularly the Islamic Republic of Iran¡ the PSYOP theorists of the domineering powers seek to lead the opponents towards their own intended goals and to take advantage of them in order to reinforce and perpetuate their domination and¡ in turn capitalism¡ making extensive use of software and media mechanisms and symbolizations. Today¡ exploitation of symbolization techniques and symbolic systems by means of media such as cinema has become much easier. This article seeks to explicate the concept of domination¡ and theoretically examine its relationship with PSYOP¡ semiotics¡ and its use in cinema and symbolization. Using semiotics¡ the article also looks into the way domination is internalized through symbolization.
    Keywords: domination, semiotics, cinema
  • The Hollywood Cinema and Psychological Operations against the Islamic Republic of Iran
    Fallahi, Ali Page 5
    This article aims at explaining the theory of cultural hegemony and its means of implementation¡ i. e. the Hollywood cinema. Following the Cold War¡ the unyielding ideologic rival of this hegemony (the Soviet Union) has been replaced by another ideologic and political adversary¡ i. e. the Islamic Republic of Iran. Since the Hollywood cinema is controlled by some powerful American Jews¡ the level of confrontation needs to be attributed to the subsidiary actor (the Zionist regime) in the modern¡ political scenario of the US (the leading role). Following the Cold War¡ the cultural policy of the US has aimed at confronting the actors whom they consider axis of evil. Examining some outstanding American movies against Iran such as 300¡ Alexander¡ Wrestler¡ etc. ¡ in this article¡ we attempt to offer a well-documented analysis of the theory of conflict of civilizations and the Western cultural hegemony.
    Keywords: Hollywood, Zionism, America, political movie, psychological operations
  • The Role of Public Relations in Modern Wars
    Moradi, Hojatollah Page 6
    This article looks into public relations as a neglected element in modern wars; and instead of focusing on conventional military approaches¡ it attempts to find out how public relations is accepted by business firms. These firms try to look positive in the eyes of people so that they can attract the minds and hearts of customers (consumers). This article examines the public relations tactics and techniques used in the field of business during the last decade. It also examines the way the messages and marketing plans are developed¡ the messages are disseminated¡ and the techniques are used by PSYOP experts. Public relations is among the information and psychological operations fields of study which is not really developed. Military forces are afflicted with panic¡ doubt and uncertainty when they are faced with the media. A few decades ago¡ the same atmosphere dominated the business firms. This article seeks to prove that if the public relations techniques are used in battle environments¡ it will be as efficient as military arms. These techniques are the main elements of psychological operations and modern wars.
    Keywords: public relations, technique, tactic, psychological operations, modern wars
  • Soft Power and Leadership
    Nye, Joseph, Trans By: Ghahramanpour, Asgar Page 7
    Lack of leadership in human institutions is the main problem of the West. For the first time¡ Joseph Nye defined ''soft power'' and its relationship with leadership duties. Leadership together with attraction creates a gradual process which can help leaders create soft power at different organizational levels. Joseph Nye also delineated how soft power can be practically employed by leaders as any action without soft power is like staggering in darkness and leadership devoid of soft power and inducement is similar to poor¡ meaningless poetry. In this article¡ considering Western norms and the function of the power of inducement and attraction in leadership process¡ he has tried to describe¡ explain¡ and predict leaders'' conduct.
    Keywords: soft power, leadership, persuasion, attraction, hard power
  • Rumor Creation on the Basis of Dehumanizing the Enemy
    Baseri, Ahmad Page 8
    Rumors constitute a major part of daily conversations. Although rumor circulation is always a multi-dimensional social and psychological issue¡ such dimensions are exaggerated under critical conditions. Whenever the society encounters problems and pressure¡ untrue reports get venomous. During the war time¡ rumors demoralize people by giving them wrong warnings and illusory hopes and thus threaten national security. Rumors threaten intelligence agencies and above all enhance hostility and hatred among different ethnic groups. The principle on the basis of which all these rumors are shaped is far-reaching and has extensive application. The kind of misrepresentation that rumor illustrates in its course of reminding¡ forgetting¡ imagining¡ and making excuses is exactly the one that is utilized in most of human communications. In this article¡ we examine the rumors created by the propaganda machine of the British government so that we may learn some lessons to fight back the rumors created by the PSYOP organization of this country against Iran.
    Keywords: propaganda, rumor, the First World War, novel
  • The US Soft War in the Aftermath of the September Eleventh with Emphasis on Afghanistan War, Iraq War, and Tensions with Iran
    Yarshegefti, Mohammad Islam, Asgari, Seyyed Mohammad Page 9
    This article looks into the US propaganda war following the 11/9 attacks. This incident provided the White House with the opportunity to reinforce its hegemony in the strategic Middle East on the pretext of fighting against terrorism¡ weapons of mass destruction and Islamic fundamentalism. The United States takes the best advantage of media publicity to extend its domination hegemony. Psychological propaganda is one of the soft power instruments which is used beside other political¡ economic¡ and military mechanisms in order to fulfill the goals of foreign policy. The US soft strategy was based on media work and it paved the way for the hegemonic system of politico-military objectives. On the basis of Antonio Grumchy’s theory¡ this piece of writing provides an analysis of the US propaganda war in the process of occupying Afghanistan and Iraq on the pretext of wiping out weapons of mass destruction and creating tension with the Islamic Republic of Iran after the 11/9 incident. In the case of Afghanistan and Iraq¡ the strategy that the US employed was to start a media war and then it used military forces to attack and occupy these countries. The research question in this military and media soft war atmosphere is whether the US can use the same strategy against Iran. Although the White House knows the Islamic Republic of Iran has put its interests in danger in the Middle East¡ it prefers soft and media wars to military operations since such operations are extremely costly and the right conditions for them don’t exist at present. Besides¡ the US has sufficient technological preparedness for an organized media and propaganda war.
    Keywords: the Middle East, media hegemony, soft war, media, propaganda war, September eleventh