فهرست مطالب

مطالعات ادبیات تطبیقی - پیاپی 43 (پاییز 1396)

نشریه مطالعات ادبیات تطبیقی
پیاپی 43 (پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/08/27
  • تعداد عناوین: 9
|
  • زهرا خزاعی راوری صفحات 9-30
    مطالعه حاضر به بررسی تطبیقی مفاهیم شخصیت شناسی و مضمون شناسی در داستان «امیرارسلان نامدار» اثر محمدعلی نقیب الممالک، نویسنده ایرانی قرن نوزدهم و «اسکریکر» اثر کریل چرچیل، نمایشنامه نویس انگلیسی قرن بیستم اختصاص یافته است. پژوهشگران با استفاده از روش کیفی و تحلیل محتوا، ابتدا به بررسی نوع ادبی هر کدام از آثار ادبی پرداخته و سپس شخصیت های اسطوره ای، مضمون شناسی ادبی و در نهایت مفاهیم فرهنگ عامه را در دو اثر مورد بررسی تطبیقی قرار داده است. نتیجه این تحلیل ها نشان می دهدکه شخصیت های دو اثر از لحاظ تبدیل شوندگی، خردمندی و زودباوری در دو فرهنگ عامه مجزا قابل تطبیق هستند. بن مایه ها، درونمایه ها و تصاویر نیز از دیگر موارد قابل انطباق محسوب می شوند.
    کلیدواژگان: شخصیت شناسی، مضمون شناسی، بن مایه، درونمایه، تصویر
  • محمدرضا شیرخانی، کریم صیدی، علی محمد سهراب نژاد صفحات 31-51
    زبان نمادین و اسطوره ای در شعر معاصر جایگاهی در خور یافته است. اسطوره ها بخشی از هویت، تمدن و فرهنگ هر سرزمین به شمار می روند. بدر شاکر السیاب و احمد شاملو در شعر خود به اساطیر و افسانه ها توجهی ویژه داشته اند. در این مقاله با بررسی اسطوره در شعر این دو شاعر، به این نتیجه می رسیم که افزون بر گرایش این دو به بهره گیری از اسطوره، شیوه کاربرد اسطوره در شعر سیاب در دو سطح امید قطعی به تحول وضع موجود و ناامیدی شدید از آن متغیر است؛ در حالی که شاملو با استفاده از اساطیر و باز آفرینی آن ها با کلی نگری و مطلق گویی، با صدور حکم و استفاده از زبان فخیم و آرکائیک حماسی به شعرهایش رنگی از قدرت و استحکام می بخشد.
    کلیدواژگان: اسطوره، مسیح، هابیل و قابیل، انشوده المطر، پرومته، المسیح بعد الصلب، شعر معاصر
  • مهرنوش منصوری میمندی صفحات 53-69
    شیرین همسر خسرو پرویز ساسانی از معشوقه های مشهور و کامروای ادبیات فارسی است. دختری طناز و آشنا به رموز دلبری که پادشاه قدرتمند ساسانی را وادار می کند در برابر خواست او سر تعظیم فرود بیاورد. شهرت عشق جاودانی شیرین و خسرو حاصل تلاش نظامی کبیر است. امیرخسرو دهلوی شاعر پارسی گوی غیر ایرانی نیز با اقتباس از این اثر والا به خلق منظومه «شیرین و خسرو» پرداخته است. این نوشته سعی دارد شخصیت شیرین را در «شیرین و خسرو» امیرخسرو دهلوی به لحاظ صورت و سیرت بررسی نماید. همچنین مقایسه ای بین چهره شیرین در منظومه امیرخسرو و نظامی انجام دهد. مساله ای که نگارنده را وادار به گزینش این موضوع برای نگارش مقاله نمود پنهان ماندن نقش چندبعدی زنان در اندیشه و افکار شعرای پارسی گوی کهن است. این مقاله با روش کتابخانه ای و با استفاده از کتاب های معتبر موجود در کتابخانه های ایران و تاجیکستان نوشته شده است.
    کلیدواژگان: عاشق، چهره، زن، شعر، شخصیت، تصویر، وفاداری
  • حسینعلی موسی زاده، سیدمحمود سیدصادقی، سیدجعفر حمیدی صفحات 71-86
    این جستار ادبی موضوع اغتنام فرصت را مورد کنکاش قرار داده است، موضوعی که امروزه با نام مدیریت زمان در نزد نظریه پردازان روان شناسی موفقیت و صاحبنظران علم مدیریت اهمیت ویژه ای دارد. سعدی که در زمینه پیام های اخلاقی، برجسته ترین شاعر ادبیات فارسی شناخته شده. با توجه به آنچه در این پژوهش آمده در کتاب های «گلستان» و «بوستان» عنایت خاصی به اغتنام فرصت داشته است و آن را لازمه بهره مندی بیش تر از زندگی دنیوی و اخروی می دانست. در این تحقیق کوشش شده است تا دیدگاه شیخ شیراز با عقیده امام نخستین شیعیان مقایسه گردد و با منطق روان شناسان موفقیت امروزی شرح داده شود.
    کلیدواژگان: مدیریت، زمان، عمر، سعادت، سعدی، حکمت، علی(ع)
  • عبدالاحد غیبی، زهرا محمدپور، نسرین حسینی توانا صفحات 87-111
    اشعار زکریا و شهریار زیباترین و دلنشین ترین مفاهیم و مضامین رمانتیکی را به تصویر می کشد. اشعار این دو شاعر مضامین رمانتیکی مشترکی دارند که از برجسته ترین آن ها می توان به طبیعت، غربت، فقر و وطن پرستی اشاره کرد. طبیعت به عنوان یکی از پر بسامدترین مفاهیم و مضامین رمانتیکی است که بیش تر اشعار زکریا و شهریار را به خود اختصاص داده است؛ طبیعتی که شاعر از ناامیدی روزگار به آن پناه می برد و آن را مکانی امن برای خود قرار می دهد. مفدی زکریا و شهریار این مضامین رمانتیکی را با تشبی هات زیبا و خیال انگیز خلق می کنند که در ذهن و قلب خواننده تاثیری شگرف می گذارد. در این پژوهش سعی بر این است مفاهیم مشترک رمانتیکی در اشعار دو شاعر سرشناس الجزائری و ایرانی به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: شعر عربی، شعر فارسی، نوستالوژی، فقر، طبیعت
  • عسگر بابازاده اقدم، حسین تک تبار فیروزجایی صفحات 113-133
    داستان پردازی و روایت درباره ابومسلم خراسانی و قیام وی همواره محل بحث ادیبان و مورخان و دیگر صاحبنظران بوده و هر کس به فراخور گرایش فکری و مسلک خویش درباره آن سخن سرایی کرده اند. در این میان دو تن از صاحبنظران ادب عربی و فارسی؛ جرجی زیدان و ابوطاهر طرسوسی با نگرشی خاص به مساله ابومسلم و قیام وی پرداخته و مفاهیم متفاوت و گاه متناقضی از وی ارائه کرده اند. با توجه به جایگاه ابومسلم خراسانی، مقاله پیش رو بر آن است تا با روش تطبیقی، به مقایسه ساختاری و محتوایی داستان های «ابومسلم الخراسانی» و «ابومسلم نامه» بپردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد نشانه ای از تاثیر و تاثر میان این دو داستان وجود ندارد؛ شخصیت واقعی ابومسلم در هر دو اثر تا حدودی تحریف شده و زیدان هم در رعایت معیارهای شکلی و هم در زمینه محتوایی داستانش، موفق تر از طرسوسی عمل کرده است.
    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، ابومسلم الخراسانی، مقایسه ساختاری، جرجی زیدان، ابوطاهر طرسوسی، عناصر داستانی
  • جعفر عموزاد مهدیرجی، محمد شایگان مهر، فریبرز حسینجانزاده صفحات 135-156
    در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جدا تبدیل ساخته است. در ادبیات فارسی هم منوچهری در جایگاه ویژه ای قرار دارد. این دو شاعر از بزرگان ادب در دو زبان مختلف هستند و دیدگاه وصف آن ها به زیبایی ظهور پیدا کرده است که ما در زمان فعلی با بعضی از این الفاظ بیگانه ایم و آن ها از لحاظ ثبت آثار تاریخی نیز مورد توجه قرار دارند.
    کلیدواژگان: ادبیات، توصیف، شاعران، ایران، اندلس، شعر، بزرگان
  • جواد خانلری، ابراهیم نامداری، منیره سادات طلایی تبار صفحات 157-181
    هر فرهنگی ویژگی های خاص خود را دارد و این ویژگی ها بر شکل گیری شخصیت کاربران فرهنگی تاثیر دارد، چنانکه انگلیسی ها خونسردند و آمریکایی ها متعهد، ژاپنی ها پرتلاش و اسکاتلندی ها خسیس و فرانسوی ها رمانتیک و ایرانی ها بدبین هستند. اوضاع و احوال روزگار سعدی و متنبی به گونه ای بوده است که آن ها به حکمت گرایش پیدا کرده اند. این دو شاعر تحت تاثیر فضای زمانه خود بوده اند. انتشار فرهنگ یونانی و فارسی در گرایش هر دو به سخنان حکیمانه تاثیر داشته است. اندیشه های موعظه گرایانه تحت تاثیر زمان و محیط اجتماعی سیاسی، در شعر سعدی و متنبی شکل می گیرد. خودستایی متنبی اثرگرفته از عصر و زمانه او است و گرایش بیش از حد سعدی به تواضع و فروتنی، برخاسته از روحیات زمانه اش است.
    کلیدواژگان: شخصیت، عامل محیط، تعامل، متنبی، سعدی
  • بهرام پروین گنابادی، زهره امینی نیا صفحات 183-205
    هدف این مقاله بررسی آثار مشهور دو نویسنده بزرگ، صادق هدایت و هاروکی موراکامی از دیدگاه هستی شناسی(مرگ و زندگی) است، که تاکید بر دو اثر معروف این نویسندگان به نام های «بوف کور» و «کافکا در کرانه» است، تا شباهت ها و تضادهای بین این دو اثر دریافته شود. روش کار این پژوهش، روش سندی، کتابخانه ای و فیش برداری از کتاب های دو نویسنده، و بررسی محتوای آثارشان و رجوع به منابعی که درباره این موضوع وجود داشته بوده است. ابتدا در مورد عناصر فکری، مطالب به صورت فیش برداری جمع آوری شد و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. مطالب مورد تحلیل نشان داد که این دو نویسنده از لحاظ فکری شباهت شان بیش تر از اختلاف شان است. دیدگاه هر دو نویسنده به اگزیستانسیالیسم نزدیک است، زیرا زندگی را فانی و پوچ می دانند، و فضای داستان های آن ها را مرگ، اضطراب، تنهایی، بیزاری و به ویژه بدبینی می سازد. این دو نویسنده داستان های شان را به سبک سوررئالیسم نوشته اند.
    کلیدواژگان: هستی شناسی، صادق هدایت، هاروکی موراکامی، بوف کور، کافکا در کرانه
|
  • Zahra Khazaei Ravari * Pages 9-30
    The present paper studies the impressions of character and concepts reading in "Amir Arsalan Namdar" by Mohammad Ali Naqib-al-Mamalek – Iranian author of nineteenth century – and "The Skriker" by Caryl Churchill – the English play writer of twentieth century comparatively. The researchers initially analyze the literature type by enjoying qualitative method and content analysis and then considers the mythical characters. Literary concept reading and the public culture finally and comparatively. The results of the analyses show that the characters of both works are comparable from wisdom, gullibility and changeability point of view in different cultures. Motives, themes and images also are known as comparable ones.
    Keywords: Character, concept reading, motif, theme, image
  • Mohammad Reza Shirkhani, Karim Seydi, Ali Mohammad Sohrab Nejad Pages 31-51
    The symbolic and mythical language has been of special position in contemporary poetry. The myths are known as part of identity, civilization and culture of each country. Badr Shakir al Sayyab and Ahmad Shamlou have paid special attention to myths and legends. By studying the myth in both poet's works in the present article it comes out that not only both had tendency toward applying myth in their works but also the method of this application is too changeable in Sayyab's works; while shamlou stabilizes his poetries by enjoying recreation of myths, holistic attitude.
    Keywords: myth, Jesus, Cain, Abel, after crucifix, contemporary poetry
  • Mehrnoush Mansouri Meymandi Pages 53-69
    Shirin Khosrow II's wife is one of the famous Persian Literature beloveds. She was charming and familiar to attraction tricks who made the mighty king to obey and curtsy her wishes. The fame of this eternal and everlasting love owes Nezami's efforts. Amir khosrow dehlawi – Non Iranian Persian poet – composed "Shirin & Khosrow" by versioning the abovementioned work. This paper attempts to study "Shirin"'s character in "Shirin & Khosrow" by Amir khosrow dehlawi from image and personality point of view. The issue made the author to choose such subject is the hidden role of women in Persian poet's thoughts and works. The present article has been done in librarian method from valid books of Iran and Tajikistan libraries.
    Keywords: lover, Face, poetry, character, loyalty
  • Hossein Ali Mousa Zadeh, Seyyed Mahmoud Seyyed Sadeqi, Seyyed Jafar Hamidi Pages 71-86
    The present literary research studies seizing the opportunity. The subject which is of special importance from theorists and psychologist by choosing another name: time management. Saadi is well – known of his ethical advises. In accordance with the results of the present paper, he paid special attention to seizing the opportunity in his Golestan & Boustan and knows it as an essential to enjoy the eternal and mortal life. This paper attempts to compare Saadi's point of view with Imam Ali and describe it with today's successful psychologist's logic.
    Keywords: Management, time, lifetime, Happiness, philosophy, Imam Ali
  • Abdolahad Gheibi, Zahra Mohammad Poor, Nasrin Hosseini Tavana Pages 87-111
    Zakaria and Shariar's poetries depict the nicest and the most attractive romantic concepts. Their poetries have common romantic concepts amongst which nature, poverty, patriotism and loneliness could be claimed. The nature is one of the most frequent applied romantic concepts which Zakaria and Shahriar have enjoyed. Nature has been chosen to be a shelter against disappointment and a safe. Both poets create these romantic concepts with dreamy and beautiful similes which affects the reader's heart and soul. The present paper attempts to study the common romantic concepts of two famous Algerian and Iranian poets comparatively.
    Keywords: Arabic poetry, Persian poetry, nostalgia, poverty, Nature
  • Asgar Babazadeh Aqdam, Hossein Tak Tabar Firouzjaei Pages 113-133
    Narration and recounting about Abu Muslim Khorasani and his uprising have always been the literati and historians and each described it according to their own understanding and attitude. Amongst all two Arabic and Persian literati – Jurji Zaydan and Abu Taher Tarsusi have studied Abu Muslim issue with a special attitude and offered various concepts as well as contradict ones. According to his status, the present paper intends to compare the structure and the content of Abu Muslim Khorasani and Abu Muslim Nameh's stories. The results show that there is no evidence of effect and affect between two stories. The real character of Abu Muslim has been distorted somehow in both works; Zeaydan has been more successful in considering the form and content both rather than Tarsusi.
    Keywords: comparative literature, Abu Muslim Khorasani, structural comparison, Jurji Zaydan, Abu Taher Tarsusi, fictional elements
  • Mohammad Shayegan Mehr, Jafar Amouzad, Fariborz Hosseinjan Zadeh Pages 135-156
    The present article compares and studies nature description in two famous and well – known poet's works from Iran Arab called Manouchehri Damghani and Ibn Khafajah. Nature description is the most important subject in the abovementioned poet's works which Ibn Khafajah has turned it to a kind of independent literary method in Arabic literature of Andalusia. In Persian literature Manouchehri is of special status as well. These two great poets are of famous literati with two different languages whose point of views have been manifested properly and we may be strange with some of their lexicon but are of important history.
    Keywords: Literature, Description, poets, Andalusia, poetry, literati
  • Javad Khanlari, Ibrahim Namdari, Monireh Sadat Talaei Tabar Pages 157-181
    Each culture has its own characteristics and features and these characteristics affects the formation of applicants of that culture; since the English are cool, Americans are bounded, Japanese are energetic, Scots are stingy, French are romantic and Iranians are pessimistic. Saadi and Motennabi's era conditions was in a way that they had tendency towards philosophy and have been affected by the atmosphere of their era. Greek and Persian culture was effective on their tendencies. Their advising attitude forms because of the atmosphere of their hometown which made Motennabi egotism and saadi grovel.
    Keywords: character, environment factor, interaction, Al Motennabi, Saadi
  • Bahram Parvin Gonabadi, Zihreh Amini Nia Pages 183-205
    The aim of the present article is study two famous author's works - Sadegh Hedayat and Haruki Murakami from ontological point of view (death and life); the emphasis of the author of the article is on two works: "The Blind Owl" and’ Kafka on the Shore’ in order to find the similarities and differences in both works. The method is documental, librarian and note taking. Initially some notes were taken on thinking elements and then have been analyzed. The analyses show that both authors have more similarities rather than differences. Both views are close to existentialism because both know life mortal and finite. The atmosphere of their work is death, loneliness, hatred and pessimism. Both author's works are in surrealism method.
    Keywords: ontology, Sadegh Hedayat, Haruki Murakami, the blind owl, Kafka on the Shore