فهرست مطالب

زبان شناخت - سال هفتم شماره 2 (پاییز و زمستان 1395)

نشریه زبان شناخت
سال هفتم شماره 2 (پاییز و زمستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/12/26
  • تعداد عناوین: 8
|
  • نادیا حاجی پور، مهشید میرفخرایی صفحات 1-23
    مادیان هزار دادستان متنی حقوقی به خط و زبان پهلوی است. مادیان در دوره ساسانیان نوشته شده و تنها کتابی از این دوران است که تنها به مسائل حقوقی پرداخته است. برده داری، قیمومت، ضمانت، شراکت، ازدواج، طلاق و... از جمله موضوعات مطرح در این اثر است. آنچه که در این مقاله بررسی شده، قوانین حقوقی مربوط به ضمانت است که با اصطلاح پایندانی و هم پایندانی مطرح شده است. این گزارش شامل دو بخش است: در بخش نخست، مفهوم پایندانی (= ضمانت) و پایندان (= ضامن) و قوانین مربوط به آن بررسی می شود. اینکه پایندان به وسیله چه کسی انتخاب و چگونه تایید می شد، طلبکار چه وقت و در چه صورتی می توانست به پایندان رجوع کند و چه چیزهایی می توانست مورد ضمانت باشد. در بخش دوم همپایندانی (= ضمانت مشترک) و قوانین مربوط به آن بررسی می شود؛ اینکه، هم پایندانی چه ویژگی هایی داشت، چه تعهداتی را به وجود می آورد و تفاوت آن با پایندانی چه بود.
    کلیدواژگان: مادیان هزار دادستان، فارسی میانه، متون حقوقی، ضمانت، ضمانت مشترک، ضامن، پایندانی، هم پایندانی
  • مهناز طالبی دستنایی، آزیتا افراشی، فریده حق بین صفحات 25-38
    نظریه استعاره مفهومی اولین بار توسط لیکاف و جانسون،1980) Lakoff &Johnson)، در کتابی با نام استعاره هایی که ما با آنها زندگی می کنیم (Metaphors We Live By) مطرح شد. بر اساس این نظریه، استعاره مفهومی، امری تصوری و ذهنی است که در زبان به صورت استعاری تجلی می یابد. بیشتر مطالعه ها در مورد استعاره های مفهومی منحصر به گفتار و نوشتار است، در صورتی که بررسی استعاره های مفهومی مخصوصا استعاره های عواطف در تصاویر می تواند به گسترش الگوی استعاره های مفهومی کمک کند. فورسیول (Forceville 1996، 1999، 2002،2005 ( برای اولین بار به مطالعه وجود نگاشت های استعاره خشم در تصاویر و فیلم ها پرداخت. مقاله حاضر استعاره های خشم در گفتار و نوشتار 10 نابینای مطلق مادرزاد و 10 همتای بینا را بر اساس انگاره فورسیول (2005) بررسی می کند. شباهت ها و تفاوت هایی در درک دو گروه از خشم و استعاره های خشم طبق این الگو مشهود است. می توان تاثیر زبان را در شکل گیری تصاویر ذهنی یک نابینای مطلق مادرزاد که هیچ تصور دیداری از محیط پیرامون ندارد را مشاهده کرد.
    کلیدواژگان: استعاره مفهومی، استعاره عواطف، استعاره خشم، انگاره فورسیول، گفتارگرایی
  • جلیل الله فاروقی هندوالان، علی علیزاده، نیلوفر هاشم زاده صفحات 39-56
    هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه قالب گفتمانی تبلیغات در اینترنت و مجلات فارسی زبان از حیث ویژگی های کلامی و غیر کلامی می باشد. در بخش کلامی به بررسی ویژگی های نحوی و واژگانی مهم تر و برجسته تر و در بخش غیر کلامی تحلیل رنگ، تکنیک طبقه بندی پنهان، برجسته سازی، فرازبان، جذب مخاطب از طریق برقراری تماس چشمی و موازات تصویری در تصاویر تبلیغات صورت پذیرفت. پس از تحلیل داده ها مشخص گردید که قالب گفتمانی تبلیغات در دو رسانه مورد نظر دارای تفاوت ها و شباهت هایی با یکدیگر می باشند. از حیث ویژگی های کلامی این تفاوت ها شامل کاربرد اندک ساخت پرسشی و به کارگیری بیشتر لغات بیگانه و نامانوس در تبلیغات مجلات نسبت به اینترنت بود. کاربرد ساخت امری، نحو گسسته، استفاده از سبک رسمی و نوشتاری و نیز به کارگیری صفات مطلق در هر دو گروه تبلیغات مورد نظر جزو شباهت های مشاهده شده در قسمت ویژگی های کلامی بودند. بر اساس ویژگی های غیر کلامی، مشاهده گردید که تبلیغات اینترنتی و مجلات از لحاظ کاربرد رنگ های گرم و سرد، و بهره گیری از موازات تصویری با هم متفاوت هستند؛ اما هر دو گروه تبلیغات مورد نظر در به کارگیری تکنیک طبقه بندی پنهان، فرازبان در نوشتار، برجسته سازی در تصاویر و برقراری تماس چشمی با مخاطب به طور مشابه عمل می کنند.
    کلیدواژگان: گفتمان تبلیغات، اینترنت، مجلات، ویژگی های کلامی، ویژگی های غیر کلامی
  • فرزاد کریمی صفحات 57-81
    در میان نحله های گوناگون شعری در سه دهه ی اخیر، «شعر گفتار» توانسته جایگاهی مناسب برای خود بیابد و از مقبولیت زیادی بهره مند شود. در این مقاله، ویژگی های زبان گفتار و چگونگی استفاده ی شاعرانه از آن مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین سعی شده تا ابزارهای زبانی مورد استفاده در شعر گفتار، چگونگی گسترش مفهوم در زمینه ای از سازندهای زبان گفتار، شیوه های تخیل ورزی در مقابل تداعی گری و پاره ای دیگر از خصوصیات زبان شناسانه ی شعر گفتار تحلیل شود. کیفیت برقراری ارتباط میان متن و مخاطب به واسطه ی نوع تعامل سوژه با متن و خواننده در شعر گفتار از دیگر موضوعاتی است که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. نیز جایگاهی که سوژه براساس پاره ای عناصر زبانی چون عناصر وجهی و اشاری در متن حاصل می کند. این که چگونه کنش گفتاری جایگزین گفتار می شود و این جایگزینی چه تاثیری در روایت مندی شعر گفتار دارد.
    کلیدواژگان: روایت مندی، زبان گفتار، سوژه، شعر گفتار، کنش گفتاری
  • یحیی مدرسی، هنگامه صالحی کوپایی صفحات 83-110
    مقاله حاضر در چارچوب آواشناسی آزمایشگاهی به این پرسش می پردازد که آیا گویشوران فارسی معیار، مشخصه ثانویه دیرش واکه را که با ارتفاع واکه در این زبان همبستگی دارد، به طور عمدی کنترل می کنند و یا اینکه این مشخصه صرفا پی آمد ویژگی های اولیه است و در نتیجه می توان آن را با توجه به عوامل زیست-مکانیکی توجیه کرد. به این منظور، تفاوت در دیرش واکه های افراشته، افتاده و میانه در سرعت های مختلف گفتار (آهسته، معمولی و سریع) در دو جایگاه پیشین و پسین، و همچنین تفاوت در دیرش واکه های کوتاه و کشیده در سرعت های مختلف گفتار مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهند که دیرش واکه های دارای ارتفاع های مختلف، به طور عمدی توسط گویشوران کنترل نمی شوند؛ اما همین نتایج نشان می دهند، که با توجه به اینکه کاهش ارتفاع واکه ها با افزایش دیرش واکه ارتباط مستقیم ندارد، دیرش واکه ها در فارسی گفتاری معیار را با استناد به عوامل زیست-مکانیکی نیز نمی توان تبیین کرد.
    کلیدواژگان: دیرش ذاتی، ارتفاع واکه، کشش واکه، سرعت گفتار، گونه فارسی گفتاری معیار
  • محمدحسن جلالیان چالشتری صفحات 111-125
    متنی مانوی به زبان پهلوی اشکانی در دست است که در آن با رویکردی منطبق با اصول و عقاید مانویان به روایت ماجرای پایان زندگی مسیح و خیانت یهودا پرداخته شده است. یکی از بحث انگیزترین و مورد مناقشه ترین بخش های این متن نحوه اجرای خیانت توسط یهوداست. این بخش از متن به رغم وجود دست نویس های متعدد، در هیچ یک از دست نویس ها به صورت کامل ضبط نشده و آثار محو و تکه تکه باقی مانده از کلمات کلیدی آن باعث ارائه نظرات گوناگون و متناقض با نص صریح سه انجیل از اناجیل اربعه و نیز روایت کفالایا از سوی دانشمندان گردیده است. در این نوشتار با بازنگری دوباره دست نویس ها و امکانات زبانی متن به قرائتی که هم راستا و منطبق با روایتهای اصلی و ناقض تمامی نظرات پیشین است ارائه گردد.
    کلیدواژگان: مسیح، یهودا، بوسه، پهلوی اشکانی، انجیل
  • فرزانه گشتاسب صفحات 127-141
    علم فراست که در متون دوره اسلامی با عناوین علم قیافه و قیافه شناسی نیز آمده است، یکی از اقسام علوم غریبه است که اکثر دانشمندان اسلامی آن را ذیل فروع حکمت طبیعی قرار داده اند. فراست، دانشی است که به کمک آن می توان از نشانه های ظاهری و علائم صوری فرد به باطن و سیرت او راه یافت، دانشی که پیشینه آن را به قرن پنجم و چهارم پیش از میلاد و به دوره بقراط و ارسطو رسانده اند. موضوع این مقاله، فراست نامه ای فارسی منسوب به آذرکیوان است که در میان فراست نامه های فارسی و عربی نظیری ندارد. در این فراست نامه، آذرکیوان علائم و نشانه های ظاهری پادشاهان ایران باستان را توصیف کرده و آنها را با اخلاق و منش ایشان تطبیق داده است. توصیفات ظاهری شاهان و پهلوانان ایرانی اغلب بر محور اعتدال می چرخد و در برابر، اجزای چهره و اندام شاهان و پهلوانان انیرانی یا بسیار درشت و بزرگ اند یا باریک و نزار. بدترین و ظالم ترین پادشاهان، ضحاک و تور و گرسیوز و شغاد و ماهوی سوری اند که تقریبا همه صفات شخصیت های بد و ظالم را دارند.
    کلیدواژگان: فراست، قیافه شناسی، آذرکیوان، شاهان ایران، شاهان انیران
  • حسین صافی پیرلوجه، حسین رضایی لاکسار صفحات 143-163
    استفاده از الگوهای زبان شناختی در بررسی سبک متون مختلف، اعم از ادبی و غیرادبی، می تواند سبک شناسی فارسی را از ورطه تکرار روش های سنتی بیرون آورد و آن را وارد مسیری نو کند. مسیری که منجر به پویایی بیش تر و کاربردی تر شدن این دانش می شود. به این منظور، در پژوهش حاضر تلاش کرده ایم تا با به کارگیری چارچوب نظری دستور نقش گرای نظام مند هلیدی، مشخصا فرانقش متنی، به سبک شناسی حکایت های تفسیر سوره یوسف بپردازیم. برای رسیدن به این هدف پس از تجزیه و تحلیل 16 حکایت از کتاب مزبور، به این نتیجه رسیدیم که اگرچه در نگاه نخست بسامد بالاتر استفاده از آغازگرهای بی نشان و ساده، و نیز کاربرد بیش تر ارجاع برای ایجاد انسجام نثر این حکایت ها را مرسل جلوه می دهد، اما استفاده نسبی از جملات طولانی و آغازگرهای نشان دار و مرکب، و نیز بسامد اندک عامل انسجامی حذف و جایگزینی برای ایجاد سجع و موازنه، حاکی از گرایش مولف به نثری بینابین است.
    کلیدواژگان: سبک شناسی، دستور نقش گرای نظام مند، فرانقش متنی، حکایت، تفسیر سوره یوسف
|
  • Nadia Hajipour, Mahshid Mirfakhraie Pages 1-23
    Mādayān ī Hazār dādestān is a juridical book in Pahlavi (= Middle Persian) which has been written in Sasanian era. Mādayān ī Hazār dādestān is the only book remained from the juridical tradition of Zoroastrianism. This book is dedicated to juridical issues such as slavery, tutelage, bailment/ warranty, partnership, marriage, divorce and etc. This article studies the juridical law related to warranty expressed by the terms 'pāyandānīh' and 'ham- pāyandānīh'. This report is divided into two parts; the first part defines 'pāyandānīh' and 'pāyandān' and analyzes the related laws. For example who chooses 'pāyandān' and how is it qualified, when can the claimant refer to it and what can be 'pāyandān'. The second part 'ham-pāyandānīh' and its related rules are studied, such as like what are the features of 'ham-pāyandānīh' and what commitments does it impose and the differences between the two.
    Keywords: Mādayān ī hāzār dādestān. Middle Persian_Juridical issues_Warranty_Joint Warranty_Warranter_Pāyandānīh_Ham-pāyandānīh
  • Mahnaz Talebi Dastenaei, Azita Afrashi, Farideh Haghbin Pages 25-38
    The conceptual metaphor program firstly launched by Lakoff and Johnson (1980) in Metaphors We Live By book. The theory attempt to describe conceptual metaphors as mental chart that idealize in the language metaphorically. Most of the studies of conceptual metaphors are limited to speech and writing. However studying of conceptual metaphors especially emotional metaphors in pictures can expand the conceptual metaphor model. Forceville (1996, 1999, and 2002) for the first time studied metaphor mapping in images and movies. The current paper analyzes anger metaphors in 10 congenital blinds’ language metaphors in comparison with their sighted peers based of Forceville model. According to the result, there are some differences and similarities in understanding of anger and anger metaphors in the language of two groups. one can see the effect of language on shaping the mental images of the absolute congenital blind that do not have any visual notion of their environment.
    Keywords: Conceptual metaphors, Emotional metaphors, Anger metaphor, Forceville Model, Verbalism
  • Jalilallah Faroughi, Ali Alizadeh, Niloofar Hashemzadeh Pages 39-56
    The aim of the present research is a comparative analysis between the discourse frame of advertisements in Internet and Persian magazines in terms of verbal and non-verbal features. In verbal part, more prominent syntactic and lexical features and in non-verbal part, the analysis of color, covert taxonomy technique, salience in images, paralanguage and pictorial parallelism were examined. After data analysis, it was found that the discourse frame of advertisements in the two media have differences as well as similarities. In terms of verbal features, the differences include little use of interrogatives and more use of alien and unfamiliar words in magazines’ advertisements compared to Internet advertisements. The use of imperatives, disjunctive syntax and positive adjectives were among the observed similarities in verbal section between the two kinds of media. Regarding the non-verbal features, it was observed that Internet and magazines’ advertisements are different in terms of the application of warm and cool colors and pictorial parallelism. However, both groups of the advertisements are similar in using the covert taxonomy technique, paralanguage in writing, salience in images and the technique of making eye contact with the audience to attract their attention.
    Keywords: Advertisements, Internet, Magazines, verbal features, non-verbal features
  • Farzad Karimi Pages 57-81
    The increasing passion of poets and audiences of today Iranian poems to what is called ’’Speech poem’’ reveals the importance of study the language characteristics of this poetic style especially with the mass interacting in the critics and reading contacts of this style in the literary communications. This mass interaction makes some problems in finding the differences between Speech poem and those who use speech language in their work in any way. In this essay we will try to analysis the prominent language characteristics, the way of using speech language by the Speech poets and the language differences of this poetic style with other styles and how speech act can be substituted with speech and the effect of this substitution in the narrativity of Speech poem and also the ways of using the language coeds, and the ways of using of some language elements like modal elements and deixis.
    Keywords: Language Coed, Narrativity, Speech Act, Speech Language, Speech Poem, Subject
  • Yahya Modarresi, Hengameh Salehi Koopaei Pages 83-110
    The present article, in the experimental phonetics framework, investigates whether speakers of standard Persian deliberately control the secondary feature of vowel duration correlating with vowel height or if this feature merely results from primary features and therefore can be explained by biomechanical factors. Vowel durational differences among high, mid and low vowels across changes in different speech rates (slow, normal and fast) and in two place of articulations (front and back) were analyzed in standard Persian. The results show that the duration of vowels differing in height is not actively controlled by speakers. These results also shows that durational differences in vowels differing in height cannot be explained by biomechanical factors.
    Keywords: Intrinsic vowel duration, vowel height, vowel length, speech rate, Standard Spoken Persian
  • Mohammad Hasan Jalaliyan Pages 111-125
    One of the Manichaean Parthian texts consists of the passion of Christ and his crucifixion by the conspiracy of the Jews. One part of this text is about the Judas’ betrayal of Jesus and is unfortunately lost from all the existing manuscripts. Some of the previous editions of this text does not match to what the manuscripts contain in this particular point. The others which have reflected the correct reading of the manuscripts have interpreted the text in such a manner that does not have any coordination with what we know from the Christian and other Manichaean narrations of this story. In this paper, by using the linguistic potentialities of the text and considering sound changes and word formation in Iranian languages, the author will try to offer a reading which is more consistent with the above-mentioned narrations.
    Keywords: Jesus, Judas, Parthian, Manichaean, Kiss
  • Hossein Pirlooje, Hossein Rezaei Laksar Pages 143-163
    Using linguistic patterns in studying the style of different texts can help Persian stylistics to get out of repeating traditional methods and getting in a new way. A way which make this field more dynamic and more applied.For this purpose, in the present article we have tried to use Hallidayan functional grammar, specially textual metafunction,in order to study the style of the tales of TafsireSoureyeYousof.To do this we analyzed 16 tales of the book and found that although at first glance the prose of the tales is simple (morsal) because of using unmarked and simple themes more than marked and multiple ones, and using reference more than other cohesive devices, but relative use of long sentences, marked and multiple themes, and also low frequency of ellipsis and substitution in order to create Rhyme andbalance, shows that the tales have somewhat rhymed prose.
    Keywords: stylistics, systemic functional grammar, textual metafunction, tale, TafsireSoureyeYousof