فهرست مطالب

پژوهش های اطلاعاتی و جنایی - سال هشتم شماره 2 (پیاپی 30، تابستان 1392)

فصلنامه پژوهش های اطلاعاتی و جنایی
سال هشتم شماره 2 (پیاپی 30، تابستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/05/29
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حمید حیدری، سید اسلام حسینی مطلق، زینب افشار صفحه 9
    هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین چارچوب انتخاب های عقلانی و مجازات با میزان و نوع سرقت در میان سارقان محبوس در ندامت گاه های استان کهگیلویه وبویراحمد است. پژوهش، به روش توصیفی-پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق کلیه سارقان محبوس در ندامت گاه استان کهگیلویه و بویراحمد است. حجم نمونه تحقیق 220 نفر می باشند که به روش تمام شماری، انتخاب شده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهدکه از میان ابعاد متغیر انتخاب عقلانی، پنج بعد پیوستگی، باور اخلاقی، مجازات رسمی، سرمایه گذاری و فرصت معنادار بوده و چهار بعد منفعت طلبی، مجازات غیر رسمی، خودکنترلی و کنجکاوی، معنادار نیستند. بعد پیوستگی و پس از آن بعد باوراخلاقی قوی ترین پیش بینی کننده و بعد مجازات غیر رسمی کمترین قدرت پیش بینی را در میان ابعاد نه گانه متغیر انتخاب عقلانی داشته اند.
    کلیدواژگان: سرقت، انتخاب عقلانی، پیوستگی، مجازات رسمی و غیررسمی، باور اخلاقی، سرمایه گذاری، فرصت، خودکنترلی
  • جعفر هزار جریبی، رضا صفری شالی * صفحه 39

    هدف کلی این نوشتار بررسی وضعیت آسیب های اجتماعی و تحلیل برنامه اجتماع محور پیشگیری از آن می باشد. در تحقیق حاضر برای تکمیل بینش نظری از نظریه های مطرح در خصوص آسیب های اجتماعی در حوزه های جامعه شناختی و طراحی شهری استفاده شده است. در بخش میدانی نیز اقدام به جمع آوری اطلاعات با استفاده از ابزار پرسش نامه و مصاحبه (با سوالات باز) شد. با توجه به اینکه پژوهش حاضر هم دارای جنبه مطالعاتی و هم جنبه مشاوره ای و در نهایت آموزش و اجرا است، بنابراین به لحاظ روش شناسی در چهار سطح اکتشافی، توصیفی، تبیین و اجرا انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه آماری بود: 1- دختران و زنان در سطح مناطق 9، 15 و 17شهر تهران. 2- مطلعان کلیدی مناطق. نتایج پژوهش نشان می دهد با توجه به اینکه منابع شکل گیری آسیب های اجتماعی متفاوت است، و در آن «فرد، خانواده، فضای عمومی جامعه و نهادهای مربوطه» مسئول هستند، لذا برای کاهش آسیب های اجتماعی از جمله اقداماتی که جنبه پیشگیرانه نیز دارند، تشکیل برنامه های اجتماع محور در جهت آموزش مردم در خصوص مهارت های زندگی، ارتقای سطح آگاهی اجتماعی، آشنایی زنان با آسیب های اجتماعی و توان افزایی آنان است. بنابراین، گسترش مراکز مددکاری و مشاوره اجتماعی و اقدام های پیشگیرانه نیروی انتظامی برای آموزش دادن خانواده ها می تواند در کاهش آسیب های اجتماعی نقش برجسته ای داشته باشد.

    کلیدواژگان: آسیب های اجتماعی، مطلعان محلی، طرح اجتماع محور
  • علیرضا جزینی، مجیدنوایی، سعید محمدی صفحه 75
    سیاست به کارگیری مردم به عنوان یکی از سیاست های پیشگیری از وقوع جرایم در دهه اخیر رشد و توسعه فراوانی یافته است. یکی از ارکان این امر به کارگیری نیروی بسیج است. میزان و نحوه مشارکت بسیج با نیروی انتظامی، ارتباط تنگاتنگی بافرهنگ و نظام سیاسی حاکم بر جامعه دارد.گر چه همه جرایم به نوعی امنیت را خدشه دار می کنند اما، در برخی جرایم این خصیصه روشن تراست، به عبارت دیگر برخی جرایم به طور مستقیم با مفاهیم امنیت ملی و آسایش عمومی در ارتباط هستند. هدف از این تحقیق بررسی پیرامون تعامل نیروی انتظامی با بسیج در پیشگیری از جرایم امنیتی می باشد. این پژوهش کاربردی و به روش توصیفی- پیمایشی وبا استفاده از پرسش نامه، نظر بسیجیان و پرسنل یگان ویژه استان آذربایجان غربی جمع آوری شد. برای نمونه گیری، جامعه به دو بخش کارکنان یگان ویژه فرماندهی انتظامی استان و بسیج تقسیم شده است. از 200 نفر بسیجی و از 150 نفر از کارکنان یگان ویژه فرمانده انتظامی به ترتیب 128 نفر و 107 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته های تحقیق: 1- در سطح اطمینان 95 درصد میزان تعامل پلیس با بسیج در پیشگیری از جرایم امنیتی (ناآرامی های شهری) موثر است. 2- در سطح اطمینان 95 درصد برگزاری اردوهای مشترک پلیس و بسیج در تعامل آنها تاثیر دارد3- در سطح اطمینان 95 درصد ترویج تفکر و فرهنگ بسیجی در پیشگیری از جرایم امنیتی (ناآرامی های شهری) تاثیر دارد. 4-در سطح اطمینان 95 درصد مشارکت بسیج و ناجا در تعامل آنها تاثیر دارد. 5- در سطح اطمینان 95 درصد شورای تامین در تعامل پلیس با بسیج نقش مثبت دارد. 6-در سطح اطمینان 95 درصد تسهیلات و حمایت های قانونی و قضایی از مشارکت جویان، در تعامل پلیس با بسیج نقش مثبت دارد. نتایج این پژوهش نشان داد که تعامل پلیس با بسیج در پیشگیری از جرایم امنیتی (ناآرامی های شهری) موثر بوده است. همچنین تفکر و ترویج فرهنگ بسیجی، مشارکت نهادی، حمایت های قانونی و قضایی از مشارکت جویان در پیشگیری از جرایم امنیتی به ویژه در ناآرامی های شهری نقش موثر دارد.
    کلیدواژگان: تعامل، بسیج، پیشگیری، جرایم امنیتی، مشارکت، ناآرامی های شهری
  • جعفر حسین پور، بهمن سهرابی صفحه 103
    عصر حاضر برخوردار از مجموعه وسیعی از فناوری های ارتباطی از قبیل چت روم هاست که برای ارتباط بین انسان ها و جوامع و همچنین تبادل اطلاعات کاربرد فراوان دارد و این فناوری، علی رغم داشتن مزایای متعدد، تهدیدها و خطرهایی را نیز در حوزه های مختلف به ویژه فرهنگی و اخلاقی به دنبال دارد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و تبیین نقش فضای سایبر در امنیت اخلاقی با تاکید بر نقش چت-روم ها از دیدگاه کاربران این فناوری است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه کاربران اینترنت در کافی نت های فعال در شهر تهران می باشند و روش نمونه گیری به صورت احتمالی از نوع خوشه ای– چندمرحله ای بوده و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که هر پنج عامل 1- آزادی بیان افراد در فناوری ارتباطی چت روم، 2- ناشناخته ماندن هویت اصلی کاربران در محیط چت روم، 3- سهولت دسترسی به این فناوری، 4- تفکرات سنتی خانواده ها (شکاف نسلی) و5- عدم برخورد قانونی با کاربران متخلف در فضای مجازی در گرایش به استفاده از فناوری ارتباطی چت روم و به تبع آن در امنیت اخلاقی موثر بوده و این عوامل موجبات کاهش امنیت اخلاقی را در جامعه رقم می زند، به طوری که ناشناخته ماندن هویت افراد، تفکرهای سنتی خانواده ها و برخورد قانونی با کاربران متخلف در این فضا نسبت به بقیه متغیرها از تاثیرگذاری بیشتری در امنیت اخلاقی برخوردار است.
    کلیدواژگان: فضای سایبر، آزادی بیان، ناشناخته ماندن هویت اصلی، سهولت دسترسی، شکاف نسلی، برخورد قانونی
  • جلال شیرزاد، سامان غنی زاده صفحه 125
    پزشکی قانونی یکی از ابزارهای کلیدی و کارآمد دستگاه قضایی و پلیس در کشف پرونده های جنایی است و برای کشف جرم و تحقیق درباره علل پدید آمدن آن به کمک کارشناسان قوه قضائیه و ماموران پلیس می آید. از طرفی قتل نفس وخیم ترین جرم در جوامع بشری است که نه تنها از نظر وقوع جنایت و گرفتن جان یک انسان زنده مهم است بلکه از نظر تاثیر سوئی که بر افراد جامعه می گذارد، دارای اهمیت به سزایی است. با عنایت به اهمیت، نقش و وظیفه پزشکی قانونی در کشف جرم قتل محقق بر آن شد تا نظر سنجی از کارآگاهان شهرستان ارومیه درباره نقش پزشکی قانونی در کشف پرونده های قتل به عمل آورد. پژوهش حاضر از نوع مقطعی، توصیفی بوده و پس از تعیین اعتبار و پایایی جهت جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ای تهیه و با این فرض که کدام موضوع (نقش آزمایشگاه، تعیین دقیق علت مرگ و نقش تعیین دقیق زمان فوت) در کشف قتل تاثیر بیشتری دارد، بین 40 تن از کارآگاهان شهرستان ارومیه توزیع شد. نتایج این تحقیق نشان داد که 85 درصد این افراد معتقد بودند تعیین دقیق زمان فوت از سایر متغیر ها در کشف قتل تاثیر بیشتری دارد. با توجه به مطالعه انجام شده مشخص شد هرچند پزشکی قانونی تاثیر زیادی در کشف پرونده های قتل دارد اما همه مطالب بیان شده در شرح معاینه جسد تاثیر یکسانی در کشف جرم ندارد. از دیدگاه کارآگاهان دقت بیشتر در تعیین دقیق زمان فوت می توان در کشف پرونده قتل تاثیرگذار تر از سایر موارد باشد.
    کلیدواژگان: پزشکی قانونی، قتل، کالبدگشایی، کارآگاهان، پرونده های جنایی، کشف جرم
  • محمدحسن قدرت آبادی، رضا عبدالرحمانی، یوسف پیری صفحه 147
    امروزه عرفان های نوپدید به عنوان یکی از مصادیق بارز جنگ نرم در کنار سایر آسیب های اجتماعی دیگر، به یکی از منابع ظهور و گسترش«احساس ناامنی»در بین مردم تبدیل شده است. از آنجا که امنیت اخلاقی نگران تهدیدهایی است که ارزش های فرد و جامعه را هدف قرار می دهد و با توجه به اینکه عرفان های نوپدید از حیث فراهم کردن بستر مناسب برای ارتکاب جرایم مورد توجه کارشناسان، انتظامی، اطلاعاتی و فراتر از این مورد توجه مسئولان کشور بوده است؛ این پژوهش جهت شناسایی و تبیین نقش عرفان های نوپدید با هدف مشخصه تدوین شده است. برای این منظور در انجام تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارشناسان، مسئولان و مدیران امنیتی، اطلاعاتی، انتظامی و قضایی شهر تهران تشکیل می دهند که 99نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های این پژوهش، پرسش نامه بوده است. نتایج تحقیق نشان داد عرفان های نوپدید بر امنیت اخلاقی شهر تهران تاثیر منفی دارد. همچنین عرفان های نوپدید دینی با ترویج و تشویق برخی تعالیم و آموزه های فرقه ای به سست شدن اعتقادها و باورهای فرهنگی و مذهبی به ویژه جوانان منجر می شود.
    کلیدواژگان: عرفان های نوپدید، امنیت، امنیت اخلاقی، ناامنی اخلاقی، احساس ناامنی، جنگ نرم
|
  • Hamid Heidari, Seyyed Eslam Hoseini Motlagh, Zeynab Afshar Page 9
    This study aims to explore the relationship between rational choices and punishment with the amount and type of thefts among thieves imprisoned in Kohgiluyeh and Boyerahmad province. The study was conducted in a descriptive-syrvey method through distribution of a questionnaire. Population of the study included thieves incarcerated in Kohgiluyeh and Boyerahmad province penitentiary sampled 220 participants through total number of sampling. Findings of the study showed that among various dimensions of rational choices as a variable, 5 dimensions of cohesion, moral belief, formal punishment, investment, and opportunity were meaningful and 4 dimensions including self-interest, informal penalty, self-control, and curiosity are not meaningful. Cohesion and moral belief were the strongest predicators respectively and informal penalty was the weakest predicator among all 9 dimensions of rationale choice variable.
    Keywords: theft, rational choice, formal punishment, informal penalty, moral belief, investment, opportunity, self, control
  • Jafar Hezar, Jaribi, Reza Safari, Shali Page 39

    The overall objective of this paper is to investigate the situation of social vulnerability and analysis of community-based program to prevent it. This study used the theories posed in research on social harms in the areas of sociology and urban design to complement the theoretical framework. To do a field study, data was collected using open-ended questionnaires and interviews. Since the present study aims to imply in both literature and counseling fields of study as well as training and applicable programs, it was conducted through a four-level research

    Method

    exploratory, descriptive, explanatory, and executive. The population of the study included two samples: 1- women and girls in 9, 15, and 17 of Tehran regional municipality, 2- key experts. Findings of the study show that regarding the variety of sources caused social harms, including ‘person, family, community, and related organizations’, there are various preventive initiations that can reduce social harms. They are formation of community-based programs to inform people from life skills, enhancement of community knowledge and familiarize women with social harms in order to make them synergetic. The study, therefore, suggests that the spread of assistant and counseling center as well as police preventive initiations for learning families can decrease community vulnerabilities dramatically.

    Keywords: Social harms, local experts, community, based program
  • Alireza Jazini, Majid Navai, Saeed Mohammadi Page 75
    Getting help from the community as a policy for crime prevention has been developed in recent years. One principle is to use Basij forces. They are the political system and cultural norms of the community that determine how and to what extent Basij and police can be co-contributor. Although crimes violate security in general, some particular crimes violate security clearly. Namely, these later crimes relate directly to national security and public safety. This study aims to explore how police and Basij can prevent security crimes cooperatively. It is an applied research gathered data through descriptive and survey methods. Using a questionnaire, researchers collected views of Basij and police forces in Western Azerbaijan province, Iran. Stratified sampling devoted 128 (from 200), 107 (from 150) person to Basij and police groups respectively. Research findings indicated that police and Basij cooperated effectively to prevent security crimes (urban unrests). It is also stressed that promoting thinking and Basij culture, institutional partnership, and legal protection of contributor's participation had been have a significant role in security crimes prevention in general and urban unrests in particular.
    Keywords: Cooperation, Basij, security crimes, participation, urban unrests
  • Jafar Hoseinpoor, Bahman Sohrabi Page 103
    Nowadays, there are a variety of communication technology such as chat rooms which have many functions for communication among people, communities and information exchanges. Although chat room technology has many benefits, it has brought about many threats and dangers in different fields, specifically cultural and moral dangers. This study aims mainly to identify and explain the role of cyber space in moral security emphasizing the role of chat rooms from chat room users’ views. This is an applied research objectively and a survey study methodologically. The population includes all internet users in Tehran café nets who sampled through multi-stage cluster sampling. Then, a questionnaire used to collect data. Findings of the study showed that there were 5 factors influencing on the showing interests toward using chat rooms and its moral security consequences. They are speech freedom in chat room communications, anonymity in chat rooms, chat room user friendliness, Traditional-minded families (generation gap), and lack of legislation dealing with offenders in online environment all of them contribute to the violation of moral security in the society. Furthermore, anonymity, lack of legislation dealing with offenders in online environment, and Traditional-minded families are more significant in moral security dilemma than others.
    Keywords: cyber space, speech freedom, anonymity, user friendliness, generation gap, legal response
  • Jalal Shirzad, Saman Ghani Zadeh Page 125
    Forensics is a key and effective instrument for police and the judicature to detect criminal cases and help police forces and judicial experts to investigate evidences for crimes. Murder is the worst crime in human society since not only deprives someone from his/her life but also affect society negatively. To clarify this significance, researcher tried to poll detectives in Urmia city to determine the role of forensics in murder cases detection. The current research is a cross sectional and descriptive study developed a valid and reliable questionnaire to collect data from 40 detectives for understanding the significance of definite subjects (role of laboratory, the precise cause of death, the role of identifying the exact time of death) on solving murder cases. Findings of the study showed that 85 percent of the sample cases stressed that identifying the exact time of death is the most influential variable in solving murder cases problems. It also indicated that while forensics is important in murder cases detection, all evidences provided autopsy report didn’t have a similar contribution to detect crime.
    Keywords: Forensics, murder, autopsy, detectives, criminal cases, crime detection
  • Mohammed Hassan Ghodrat Abadi, Reza Abdolrahmani, Yoosef Piri Page 147
    Nowadays, Emerging Mysticisms (EMs) as a real manifestation for soft war along with other social harms are considered as emerging sources of insecurity among people. Since moral security considers those threats that target individual and community values and EMs may conduct the field of committing such threats (emphasizing the focus of policing and intelligence experts as well as high-rank officials), this research aims to identify and explain the role of Ems. To do this, the research follows a descriptive-analytic and survey method. The population includes all experts, managers, and officials from police, intelligence agencies, and the judicature system in Tehran with 99 participants selected through simple random sampling. The data collected through the questionnaire. Findings of the study showed that EMs had a negative impact on moral security in Tehran. It also indicated that EMs undermined the cultural and religious values of the society specifically among the youngsters through encourage and promoting sectarian teachings.
    Keywords: Emerging Mysticisms, security, moral security, moral insecurity, insecurity feeling, soft war