فهرست مطالب

فصلنامه مطالعات بین المللی پلیس
پیاپی 27 (پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/09/18
  • تعداد عناوین: 6
|
  • قادر زارع مهدوی، مهدی حاجیان، صمد عباسی صفحات 9-28
    زمینه و هدف
    با ورود به عصر جهانی شدن طی دهه های اخیر، امنیت بین الملل کم کم مفهوم وستفالیایی خود را از دست داده و مفهومی پساوستفالیایی جایگزین آن شده است. تقریبا تا پایان دوره جنگ سرد، دیدگاه سنتی و تقلیل گرایی رئالیستی، دیدگاه غالب تعریف کننده امنیت بین الملل بود؛ اما پس از پایان جنگ سرد و تشدید فرایند جهانی شدن، ارزش های امنیتی نیز پیچیده و متکثر شده است.
    روش تحقیق: این مقاله از نوع توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی انجام شده است.
    یافته ها
    جهانی شدن باعث تغییر مفهوم صلح و امنیت بین المللی برگرفته از نظام وستفالیایی شده است. در این دوره ماهیت تهدیدها تغییر یافته و از جنبه نظامی به حوزه های دیگر از جمله فقر و گرسنگی، تروریسم، قاچاق و جرائم سازمان یافته، شیوع بیماری های مسری، مهاجرت های بی رویه، محیط زیست و نقض حقوق بشر تسری یافته است.
    نتیجه گیری
    بر اساس تحول در امینت بین الملل و تغییر در ماهیت تهدیدها از جنبه نظامی به جنبه های گوناگونی از جمله تروریسم، جرائم سازمان یافته فراملی، قاچاق، جرائم علیه بشریت، جرائم مالی و اینترنتی و... سازمان اینترپل می تواند در تامین امنیت بین المللی نقش بسزایی ایفا کند.
    کلیدواژگان: امنیت، امنیت بین المللی، اینترپل، جرائم
  • حمیدرضا دانش ناری، سید حسین حسینی صفحات 29-60
    کثرت گرایی فرهنگی به عنوان یکی از مباحث مطرح در علم جامعه شناسی بر این باور است که عقاید و باورهای کلیه گروه-های اجتماعی با رویکردهای فرهنگی مختلف باید توسط فرهنگ غالب به رسمیت شناخته شود. تبلور مفهوم کثرت گرایی فرهنگی در نظام قضایی هنگامی مطرح می شود که از یک سو، عملی جرم انگاری شده باشد و از سوی دیگر، انجام این رفتار در برخی گروه های فرهنگی مجاز تلقی شود. اثربخشی کثرت گرایی فرهنگی بر گفتمان قضایی موجب شکل گیری این ایده شده است که تفسیرهای قضایی از قوانین کیفری در جوامع چند فرهنگی باید متناسب با شرایط حاکم بر آن اجتماع باشد. بر این اساس، همچنان که گروه های مختلف فرهنگی در اجتماع زیست می نمایند، تفسیرهای قضایی نیز باید کثرت گرا باشند؛ بدین معنا که قضات باید هر رفتار جنایی را در بسترهای فرهنگی خاص خود، مورد بررسی قرار دهند. در این تحقیق که به دنبال موارد بسط و تحدید تفسیرهای قضایی کثرت گرا هستیم، بدین نتجه رسیده ایم که مهم ترین راهبردهای پیش رونده تفسیرهای قضایی کثرت گرا، نظام بومی گزینی قضات و پذیرش دفاع فرهنگی است. در نقطه مقابل، اعمال رویکردهای ارزشی در رسیدگی های کیفری و عدم حضور همه جانبه هیئت منصفه در محاکم کیفری، تفسیرهای قضایی کثرت گرا را با چالش مواجه می کند.
    کلیدواژگان: کثرت گرایی فرهنگی، تفسیرهای قضایی کثرت گرا، دفاع فرهنگی، هیئت منصفه
  • ابراهیم قربانی صفحات 61-90
    زمینه و هدف
    امروزه مواد مخدر و روانگردان ها از اصلی ترین معضلات جوامع بشری به شمار می روند. اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان یکی از مهم ترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی است که عوارض ناشی از آن تهدیدی جدی برای جامعه جهانی محسوب شده و موجب رکود اجتماعی در زمینه های مختلف در دنیا شده است. به طوری که باعث گردیده ملت ها و حکومت ها در عرصه های داخلی و بین المللی با ایجاد کنوانسیون ها، توافق نامه ها و پروتکل های مختلف به دنبال راه چاره ای برای رفع این معضل اجتماعی در سطح جهانی بوده تا از سقوط بشریت به سراشیبی تباهی جلوگیری به عمل آید. تحقیق حاضر به بررسی اجمالی نقاط قوت و ضعف کنوانسیون های 1961، 1971 و 1988 مواد مخدر و روانگردان، تبیین وجوه اشتراک و افتراق مفاد این کنوانسیون ها با قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران و عواملی که مانع از موفقیت کنوانسیون های متشکله شده، پرداخته است.
    روش
    مقاله حاضر با استفاد از روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان انجام شده است. یافته-ها: یافته ها نشان می دهد عدم وجود ضمانت اجرایی کنوانسیون ها و ناهماهنگی در قوانین کشورهای عضو معاهدات، این کنوانسیون ها را با شکست روبرو نموده است. دیگر یافته های تحقیق حاکی از وجود وجوه اشتراک (اجرای عملیات کنترل تحت نظارت، ضبط و توقیف اموال و عواید ناشی از قاچاق، آموزش و پژوهش) و افتراق (جرم انگاری اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان، معاضدت قضایی، انتقال دادرسی، استرداد مجرمین، سیاست جنائی مبنی بر مجازات اعدام) در قوانین موجود ایران با مفاد کنوانسیون-های بین الملل می باشد.
    نتایج
    نتایج حاصله نشان می دهد با وجود بسیاری از نقاط قوت در مفاد اسناد بین المللی و رعایت بسیاری از مجموعه الزامات موجود توسط کشورهای عضو معاهدات، متاسفانه پس از گذشت بیش از چند دهه از تصویب کنوانسیون های موجود، شاهد عدم نیل به موفقیت های چشمگیر در جامعه بین الملل بوده ایم که در پایان پیشنهاداتی در جهت نیل به وضعیتی بهتر و حل این مشکل جهانی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: کنوانسیون، مواد مخدر، روانگردان ها، نقاط قوت، نقاط ضعف
  • سامان عبدالهی صفحات 91-110
    زمینه و هدف
    پیشگیری از بزهکاری، محور آشکار یا پنهان سیاست جنایی در تمام نظام های جزایی است. بشر در تاریخ حقوق کیفری، رویکردهای مختلفی را برای نیل به این مقصود در پیش گرفته است. رویکردهای مبتنی بر انتقام، ارعاب، سزادهی، ناتوان سازی، اصلاح و درمان و حفاظت از آماج جرم، که همگی در ورای خویش، پیشگیری از وقوع جرم را مورد نظر داشته اند.
    روش تحقیق: در این مقاله با روش تحقیق تحلیلی – توصیفی به شیوه کتابخانه ای سعی شده است، با تکیه بر رویکرد اسناد بین المللی و مستنداتی از حقوق داخلی، نگرش حمایتی در تعریف طفل مطرح و مفهوم خطر از دیدگاه پیشگیری رشدمدار تببین شود.
    یافته ها
    عدم توفیق این رویکردها در پیشگیری از وقوع جرم، از یک سو و تحقیقات جرم شناسی، جامعه شناسی کیفری و روان شناسی جنایی از سوی دیگر، موجب شده است که اندیشمندان حوزه های جرم شناسی، ریشه های گرایش افراد به ارتکاب جرم را در طول دوران رشد جستجو نمایند که حاصل چند دهه تلاش در این زمینه، شکل گیری شاخه ی جدیدی در پیشگیری اجتماعی، با عنوان پیشگیری رشد مدار، بوده است. این پیشگیری، که براساس مدل پزشکی، رویکردی خطرمحور دارد به دنبال آن است تا با شناسایی عوامل خطر گرایش به بزهکاری، در زندگی اطفال و نوجوانانی، مداخلاتی را برای رفع عوامل خطر و تقویت عوامل حمایت کننده، طراحی و اجرا کند.
    نتیجه گیری
    برخلاف رویکردهای قضایی و وضعی پیشگیری، که به دنبال جلوگیری از وقوع جرم هستند، پیشگیری رشد مدار به دنبال پیشگیری از مجرمیت است و به همین لحاظ در حال حاضر رویکرد اصلی پیشگیری از جرم را در مجامع بین المللی و بسیاری از کشورهای جهان شکل می دهد. از آنجا که جمعیت هدف در پیشگیری رشد مدار، اطفال و نوجوانان در معرض خطر بزهکاری هستند، تبیین مفهوم طفل و مقصود از خطر، از ضرورت های ورود به مباحث پیشگیری رشدمدار است.
    کلیدواژگان: مفهوم اطفال در معرض خطر بزهکاری از دیدگاه پیشگیری رشدمدار با تاکید بر اسناد بین المللی
  • راضیه علی خاصی صفحات 101-126
    خاطرات تلخ نقض حقوق بشر دوستانه در قرن بیستم از مهم ترین عوامل تشکیل دیوان کیفری بین المللی می باشد این دیوان، نخستین مرجع کیفری بین المللی است که دائمی بوده و برای رسیدگی به جنایت های بین المللی شامل نسل زدایی، جنایت های علیه بشریت، جنایت های جنگی و تجاوز تاسیس شده است. با وجود اینکه بزه دیدگان یکی از عناصر مهم فرآیند کیفری هستند گاهی نسبت به بزه کاران و دیگر عوامل موثر در وقوع جرم از توجه و حمایت کمتری برخوردار بوده اند که در سایه ی مدافعان حقوق بشر امروزه جایگاه ویژه برای بزه دیدگان در دادرسی ها در نظر گرفته شده است. دیوان کیفری بین المللی در صدد است تا از طریق جبران خسارت و حمایت های دیگر، بزه دیده بتواند حقوق از دسته رفته خویش را باز یابد همچنین تدابیر و حقوقی ویژه برای وی در مراحل مختلف رسیدگی از جمله مرحله تجدید نظر در نظر گرفته شده است که برخی از این حقوق در مراحل دیگر قابلیت اعمال ندارند. بر این اساس، بزه دیدگان شایسته بهره مندی از حقوق در فرآیند جنایی هستند تا بتوانند بهتر در جهت دسترسی به عدالت و جبران آسیب ها و زیان دیدگی های خود اقدام کنند.
    کلیدواژگان: دیوان کیفری بین المللی، حقوق بزه دیده، تجدید نظر
  • رضا جلیلوند، سیده قدسی اولایی صفحات 137-157
    مطالعه ای در خصوص کاربرد تشخیص صدای فرد توسط دوایر ضابط قضایی سراسر جهان انجام شد و در این راستا پرسشنامه ای به دوایر ضابط قضایی 190 کشور عضو سازمان اینترپل ارسال و نود و یک پاسخ از شصت و نه کشور عضو دریافت شد. بر اساس پاسخ دریافتی، چهل و چهار کشور دارای ظرفیت تشخصیص صدای فرد را در محل و یا از طریق آزمایشگاه های بیرونی داشتند. نیمی از این پاسخ دهندگان از کشورهای قاره اروپا بودند. بر اساس گزارش دریافتی از بیست و هشت کشور پاسخ دهنده، آنها مجهز به سامانه اطلاعاتی ضبط صدای افراد بودند. آشکارترین ویژگی در بین پاسخ ها تنوع و گوناگونی بین آنها بود. براساس اطلاعات دریافتی رویکردهای مختلفی مربوط به تشخیص صدای فرد مورد استفاده قرار گرفت که شامل رویکرد غیر ارادی نظارت شده انسانی شایع ترین رویکرد در منطقه آمریکای شمالی؛ رویکرد آوایی صوت شناختی شنوایی در قاره اروپا، و رویکرد طیف نگاره شنوایی که شایع ترین رویکرد در قاره آفریقا، آسیا و مناطق خاورمیانه و آمریکای مرکزی و جنوبی بود. از نقطه نظر جهانی و در اروپا رایج ترین چارچوب برای گزارش گیری نتایج غیر قطعی، انحصاری و شناسایی بود. در قاره اروپا دومین چارچوب رایج کاربرد نسبی معیارهای احتمالی کلامی بود.
    کلیدواژگان: تحقیق، تشخیص صدا، مقایسه صوت جنایی، ضابط اینترپل