مجله راهور
پیاپی 24 (بهار 1397)

یکی از راهکار های پیشنهادی به منظور بهبود ایمنی عابران پیاده در موقع عبور عرضی از راه ها، احداث پل های عابر پیاده می باشد. در کنار هزینه های ناشی از احداث پل های عابر پیاده همواره این چالش وجود داشته است که آیا عابران پیاده از این روگذر ها استفاده خواهند کرد یا خیر. هدف از این مطالعه، بررسی رفتار غیرمجاز عابران پیاده در مواجهه با پل های عابر پیاده و دستیابی به راهکار های مفید در جهت ارتقای ایمنی عابران پیاده از طریق بهره وری بیشتر از این پل ها بوده است.
نوع پژوهش، کاربردی و روش آن از نظر گردآوری داده ها، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، عابران پیاده در دو شهر اصفهان و یزد بوده اند. در همین راستا، 392 نفر به عنوان نمونه آماری و به صورت تصادفی موردمصاحبه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش نامه ای پژوهشگرساخته است که با استفاده از نظر خبرگان، تعیین اعتبار شد و پایایی آن به کمک ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس و رگرسیون لجستیک استفاده شد.
نتایج بررسی تاثیر متغیرهای دموگرافیک بر پنج عامل بررسی شده عدم استفاده از پل های روگذر عابر پیاده نشان داد که متغیرهای دموگرافیکی مالکیت خودرو، جنسیت، سن، هدف سفر و میزان آشنایی با حوزه حمل ونقل، هرکدام در یک و یا چند مورد از این عوامل موثر بوده اند. این تحلیل نشان داد که صرفه جوئی در زمان عبور و اشکالات مختلف در پل های عابر پیاده موجود، مهم ترین عوامل عدم استفاده از آن ها توسط عابران پیاده بوده اند.

بهداشت روان، بخشی جدایی ناپذیر بهداشت عمومی است که فرد را از جهات شناختی، عاطفی و توانایی هایش در ایجاد رابطه با دیگران آگاه می کند. مسلما پی بردن به ارتباط حالت های روانی انسان ها با تخلفات رانندگی می تواند در پیشگیری یا تخفیف این معضل کارساز باشد. این پژوهش با هدف بررسی تفاوت بهزیستی روان شناختی در بین رانندگان با سطوح مختلف تخلف انجام شد.
پژوهش حاضر از نوع علی - مقایسه ای است و جامعه آماری آن، رانندگان متخلف با سطوح مختلف تخلف در سه ماهه اول سال 95 در شهر تهران بودند. حجم نمونه برابر با 384 نفر تعیین شد که با استفاده از معیارهای ورود به پژوهش در چهار گروه تقسیم شدند. این چهار گروه عبارت بودند از کسانی که هیچ تخلف حادثه سازی نداشته اند، کسانی که 1 یا 2 تخلف حادثه ساز داشته اند، کسانی که 3 یا 4 تخلف حادثه ساز داشتند و کسانی که 5 تخلف و بالاتر تخلف حادثه ساز داشتند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسش نامه بهزیستی روان شناختی ریف (1989)، استفاده و داده های جمع آوری شده توسط آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل گردید.
یافته های پژوهش نشان داد که بین بهزیستی روان شناختی در بین رانندگان با سطوح مختلف تخلف تفاوت وجود دارد. نتیجه پژوهش حاکی از آن بود که عواملی همچون بهزیستی روان شناختی در وقوع تخلفات حادثه ساز توسط رانندگان تاثیر داشته و با کنترل این موارد در بین رانندگان می توان از بروز تخلفات حادثه ساز و تصادفات رانندگی به میزان قابل توجهی کاست.
پیشنهادها: پیشنهاد می شود در زمان صدور و یا تمدید گواهی نامه، بهزیستی روان شناختی متقاضیان با انجام آزمون هایی، بررسی و بسته های آموزشی حاوی مطالبی در خصوص بهبود بهزیستی روان شناختی به رانندگان متخلف ارائه شود.

تصادفات جاده ای همواره یکی از عوامل مهم خسارات جانی و مالی بوده است. با توجه به اینکه تصادفات در جاده های برون شهری صدمات شدیدتری نسبت به جاده های درون شهری دارند، ارائه روشی مناسب به منظور افزایش ایمنی در قوس ها، کمک بزرگی برای کاهش این خسارات می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی و شناسایی قوس های افقی با ایمنی کم و ارائه روشی مناسب به منظور افزایش ایمنی با استفاده از معادله پیش بینی سرعت عملکردی می باشد. استفاده از معادله سرعت عملکردی به منظور افزایش ایمنی در عناصر مختلف جاده ازجمله قوس های افقی می تواند روشی مطمئن برای بهبود ایمنی در جاده ها باشد.
مولفه های هندسی قوس های افقی که توسط دوربین نقشه برداری در محل برداشت شده است، به عنوان متغیرهای مستقل و سرعت عملکردی وسایل نقلیه که توسط دوربین سرعت سنج اندازه گیری شده است، به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند.
در این پژوهش، تعداد 22 قوس افقی در محور مشهد - تربت حیدریه موردبررسی قرار گرفت که در هر قوس تعداد 100 سرعت از وسایل نقلیه برداشت شده است. از بین این قوس ها، 14 قوس دارای سازگاری خوب، 8 قوس دارای سازگاری متوسط بودند و هیچ یک از قوس ها سازگاری ضعیفی نداشتند. پس از تحلیل داده ها، مدل نهایی سرعت عملکردی ارائه و ایمن سازی قوس ها به وسیله آن انجام شد.
بر اساس نتایج و مدل خروجی حاصل از تحلیل داده ها، تغییر در مولفه شعاع قوس افقی برای قوس ها با ایمنی کم می تواند روشی مناسب برای افزایش ایمنی در این نقاط باشد. درنهایت، بررسی اقتصادی ایمن سازی بر اساس فهرست بهای راه و باند 1394 محاسبه شده است.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی بسته آموزشی روان شناختی بر رفتارهای دوستانه و احساس خصومت در رانندگان اتوبوس های درون شهری تهران بود.
این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون تک روی است. نمونه با روش در دسترس انتخاب شد که شامل 209 نفر از رانندگان شرکت واحد اتوبوس رانی شهر تهران بود. این آزمودنی ها به صورت تصادفی در چهار گروه تقسیم شدند و آموزش ها را دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از شرکت کنندگان خواسته شد در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به مقیاس رفتارهای دوستانه (ریزمن، 1983) و سیاهه احساس خصومت ردفورد – ویلیامز (ویلیامز، 1998) پاسخ دهند.
یافته های پژوهش نشان داد که مداخله حاضر به افزایش میانگین مربوط به زیرمقیاس های رفتارهای دوستانه و کاهش میانگین احساس خصومت منجر شده است؛ اگرچه این کاهش، تفاوت معنی داری را در میزان خصومت آزمودنی ها بین پیش آزمون و پس آزمون ایجاد نکرد.
بسته آموزشی حاضر توانسته است رفتار دوستانه و برخی خرده مقیاس های آن را بهبود بخشد؛ اما بر احساس خصومت موثر نبوده است.

با توجه به اینکه میزان تلفات در کشورمان 51 درصد در صحنه تصادف و 49 درصد در حین انتقال از صحنه تصادف به بیمارستان را به خود اختصاص می دهد؛ لذا انجام پژوهش مذکور ضروری به نظر می رسد. هدف از این پژوهش، ارائه الگوی مناسب مدیریت صحنه تصادف با تاکید بر کاهش تلفات پس از سانحه می باشد.
پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نوع، تحلیلی و توصیفی است. اطلاعات موردنظر از طریق انجام مطالعات میدانی و مصاحبه با خبرگان حوزه مدیریت صحنه تصادف و سوانح و تهیه و تکمیل پرسش نامه استخراج شد. جامعه و نمونه آماری این پژوهش، تعداد 56 نفر از خبرگان حوزه ایمنی و سلامت کشور می باشند. در تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده از پژوهش برای طبیعی بودن متغیرها از آزمون کولموگروف – اسیمرنوف برای تاثیر گذاری و برای آزمون معنی داربودن متغیرها و عوامل از آزمون t و همچنین برای نکوئی مدل از آزمون 2smart pls استفاده شده است.
یافته های پژوهش نشان داد که نه عامل در مدیریت صحنه تصادف تاثیر گذار هستند که عبارتند از: مدیریت واحد، زیرساخت های واحد و یکپارچه، آموزش و احساس مسئولیت در استفاده از تجهیزات مدرن، نظارت و مدیریت زمان، مسئولیت قانونی بر اساس شیوه نامه، سیاست گذاری، آمایش و مانور مشترک، مدیریت راهبردی، تعامل و اطلاع رسانی.
بر اساس نتایج به دست آمده، عوامل دارای اولویت عبارتند از مدیریت واحد، آموزش و احساس مسئولیت و زیرساخت های واحد و یکپارچه. همچنین آخرین اولویت و یا به تعبیر دیگر کمترین اولویت در پژوهش پیش رو، مسئولیت قانونی بر اساس شیوه نامه می باشد.

در بین عوامل سهگانه موثر بر ترافیک یعنی محیط، وسیله نقلیه و انسان، عامل اخیر یعنی انسان، عاملی پیچیده است. ازهمین رو فرهنگ ترافیک نیز که به طور مشخص به انسان و رفتارهای او بستگی دارد، پدیده ای پیچیده محسوب می شود. کشورهای مختلف جهان طی دهه های گذشته سعی کردهاند تا در کنار توجه به بهبود وضعیت محیط و وسیله، فعالیتها و اقدامات مهمی نیز در زمینه اصلاح رفتارهای افراد در عرصه ترافیک داشته باشند. منتها روشن است که آثار سرمایهگذاری در عرصه اخیر به دلیل پیچیدگی های رفتار انسانی، به تدریج نمایان می شود.
این مقاله به تبیین فرهنگ ترافیکی شهروندان در کاهش سوانح رانندگی با روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس جمع آوری، تجزیه وتحلیل مجدد داده های موجود به اخلاق و ترافیک شهروندی در ایران و برخی از کشورهای جهان می-پردازد.
مهم ترین ویژگی این کشورها در عرصه فرهنگ ترافیک، مشخص بودن متولیان، مشارکت نهادهای غیردولتی، تاکید بر آموزش در سنین پایین، تاکید بر افزایش هزینه تخلف و استفاده از تبلیغات است. اگرچه مرگ ومیر ناشی از حوادث رانندگی نسبت به سال های قبل تا حدودی کاهش داشته، اما کماکان در کشور ما شاخص های مرتبط با حوادث ترافیک نسبت به بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، وضعیت خوبی ندارد.
ارتقای سطح آگاهی شهروندان از قوانین، سرعت عمل پلیس، ایجاد مراکز مردم نهاد، اصلاح زیرساخت های حمل ونقل و جدی گرفتن قوانین می تواند اقدامات موثری در کاهش جرایم و تصادفات رانندگی باشد.

زمینه و هدف پژوهش: با افزایش تمایل به پیاده روی از سوی افراد در جوامع بشری، مسئله ایمنی محیط گذرگاه های عابران پیاده بیش از گذشته بایستی موردتوجه قرار گیرد. بنا بر آمار سازمان پزشکی قانونی کشور طی سالیان اخیر، یک چهارم کشته شدگان تصادفات جاده ای مربوط به عابران پیاده می باشد. لذا ارزیابی احتمال برخورد بین وسایل نقلیه و عابران پیاده در معابر شهری می تواند در راستای تعیین مدل های برخورد بین آن ها مفید واقع شود. مدل های برخورد به عنوان مجموعه ای از روابط علت و معلولی بین متغیرها، بیانگر نقش آن ها در به وجودآوردن این نوع از برخوردها می باشد.
روش پژوهش: در پژوهش حاضر با سنجش رفتارهای عابران پیاده و رانندگان وسایل نقلیه از طریق فیلم برداری در معابر شهری شهرستان بابل، احتمال برخورد وسایل نقلیه با عابران پیاده در شرایط مختلف عبور عابران پیاده موردواکاوی قرار گرفت. روابط علت و معلولی متغیرهای موردارزیابی از طریق دسته بندی کردن نمودارهای علیتی هریک از نمونه ها شکل گرفت و درنهایت الگوهای علیتی به وجودآورنده احتمال برخوردها در معابر شهری معرفی شدند.
در محل های خط کشی شده عواملی نظیر گوش دادن رانندگان به موسیقی، صحبت کردن رانندگان با سرنشینان خودرو، نبود تابلوهای هشداردهنده در خصوص محل های عبور عابران و در محل های فاقد خط کشی، رفتارهای غیرقابل پیش بینی عابران حین عبور و بی توجهی رانندگان به مسیر، احتمال وقوع احتمال برخوردهای خودرو - عابران پیاده را افزایش می داد.