فهرست مطالب

مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی - پیاپی 22 (بهار 1396)

فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی
پیاپی 22 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/31
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سخن سردبیر
  • مقالات پژوهشی
  • ابوالقاسم گلخندان* صفحات 19-37
    این مقاله به بررسی تاثیر فراوانی منابع طبیعی برهزینه های نظامی کشورهای خاورمیانه طی سال های 2014-1995 می باشد. به این منظور یک مدل عمومی مخارج نظامی، با حضور شاخص های فراوانی منابع طبیعی- شامل دو شاخص کلی سهم درآمدهای منابع طبیعی از GDP و سهم صادرات سوخت از صادرات کالایی - و هم چنین 5 شاخص تفکیکی- شامل سهم درآمدهای نفت، گاز طبیعی، زغال سنگ، جنگل و مواد معدنی از GDP-، برای این کشورها طراحی و به منظور برآورد آن از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) در قالب داده های ترکیبی پویا استفاده شده است. نتایج برآورد مدل نشان می دهد که شاخص های کلی فراوانی منابع طبیعی تاثیر مثبت و معناداری را بر هزینه های نظامی کشورهای مورد مطالعه داشته است. هم چنین، با تفکیک درآمدهای حاصل از منابع طبیعی، نشان داده شده که سهم درآمدهای نفتی و گاز طبیعی از GDP، اثر مثبت و معنادار و درآمدهای حاصل از سایر منابع طبیعی، اثر بی معنایی بر هزینه های نظامی این کشورها داشته اند. بر این اساس می توان گفت که منابع انرژی در کشورهای خاورمیانه بر بار نظامی این کشورها تاثیرگذارند.به گونه ای که با افزایش یک درصدی در سهم درآمدهای نفتی و گاز طبیعی از GDP، بار نظامی در این کشورها به ترتیب حدود 0/14 و 0/05 درصد افزایش خواهد یافت.
    کلیدواژگان: منابع طبیعی، نظامی گری، کشورهای خاورمیانه، روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM)
  • ناصر پورحسن *، سجاد احمدیان، وحید قربانی صفحات 39-54
    کشورهای آسیایی با امضای اعلامیه بانکوک و اعلامیه حقوق بشر آسه آن موجب تقویت مناظره هایی شدند که نقطه ثقل آن تمایز «ارزش های آسیایی» از ارزش های لیبرال دموکراسی مدعی جهان شمولی است. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که «نسبت حقوق بشر و توسعه در گفتمان ارزش های آسیایی چگونه است » یافته های بدست آمده از پردازش فرضیه مقاله نشان می دهد طرح گفتمان ارزش های آسیایی برآمده از اندیشه کشورهای آسیایی به توسعه بوده و جزئی از تلاش آن ها برای محقق ساختن لوازم توسعه است. گفتمان لیبرال حاکم بر سیاست توسعه با پافشاری بر در اختیار داشتن انحصاری فرمول مشروع توسعه کشورهایی را که تشخیص می دهند توسعه آن ها از راه دیگر می گذرد، تحت فشار قرار داده و به این ترتیب عملا توسعه را برای آن ها ناممکن می سازند. بر این اساس گفتمان ارزش های آسیایی تلاشی بود برای شکستن این انحصار و مشروعیت بخشیدن به راه دیگری از توسعه برای به چالش کشیدن هژمونی گفتمان حاکم. گفتمان ارزش های آسیایی با تاکید بر مولفه هایی چون اولویت وظیفه بر حقوق، خانواده گرایی، اصالت اجتماع و احترام به اقتدار و انضباط از طریق برون گذاری، طرد و ارائه بدیل از معنای نشانه های مفصل بندی شده در گفتمان لیبرال دموکراسی، هژمونی آن را از بین برده است.
    کلیدواژگان: توسعه، ارزش های آسیایی، لیبرال دموکراسی، اصالت اجتماع
  • محمد عبدالحسین زاده *، مهدی ثنایی، محمد مهدی ذوالفقارزاده صفحات 55-74
    یکی از رویکردهای نوین شکل گرفته در عرصه سیاستگذاری و حکمرانی، بحث سیاستگذاری داده باز حاکمیتی است. سیاستگذاری داده باز حاکمیتی، مفهوم و رویکردی جدیدی است که به دنبال بهره گیری از ظرفیت های مردمی در عرصه سیاستگذاری است. پژوهش حاضر با هدف فهم سیاستگذاری داده باز حاکمیتی و فواید و مزایای آن در عرصه سیاستگذاری شکل گرفته است. این پژوهش با روش و رویکرد توصیفی تحلیلی انجام شده است و با بهره گیری از روش تحلیل اسنادی، مزایا و فواید سیاستگذاری داده باز در عرصه حاکمیتی مشخص می شود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و اکتشافی است و فاقد فرضیه پژوهشی است. با مشاهده پژوهش های انجام شده در حوزه داده باز و همچنین اقدامات عملی که در سطح جهان انجام شده است، مشخص می شود که سیاستگذاری داده باز حاکمیتی باعث تاثیرات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تاثیرات مدیریتی و حاکمیتی می شود که این تاثیرات به نوبه خود گام هایی مهم در راستای تحول دولت و سیاستگذاری دولتی است
    کلیدواژگان: داده باز، داده باز حاکمیتی، سیاستگذاری عمومی، سیاستگذاری داده باز
  • آرش بیدالله خانی*، نصرالله حجازی صفحات 75-91
    شورای نوردیک متشکل از پنج کشور سوئد، نروژ، فنلاند ، دانمارک و ایسلند و همچنین سه منطقه خود مختار و مستقل جزائر فارو، سرزمین گرینلند و جزیره آلند می باشد. تمامی این کشورها دارای برند ملی و تصویر جهانی - منطقه ای مناسب می باشند. امروزه اسکاندیناوی و نوردیک دریچه واقعی خوشبختی و رفاه برای تعداد کثیری از مردم دنیا است و مدل حکومتداری، اقتصاد، فرهنگ، اجتماع ، کسب و کار و سیاست آنها ، الگوی بسیاری از کشورهای دنیا می باشد. اصولا برند نوردیک و اسکاندیناوی و نام و تصویر هر یک از این کشورها، امروزه حامل فرآیندهای ذهنی، ادراکی و بصری است که همراه با خود بسیاری از مفاهیم جذاب را به همراه دارد. بررسی روند ساخت برندینگ و تصویر سازی منطقه ای و ملی کشورهای شورای نوردیک از اهداف پژوهش حاضر است. بر همین اساس مقاله حاضر با بررسی روند سیاستگذاری و ساخت تصویر و برندینگ منطقه ای - ملی شورای نوردیک بر این امر اذعان می کند که سیاستگذاری شورای نوردیک در زمینه فرآیند برندینگ ملی و ساخت تصویر منطقه ای هر یک از کشورهای مربوطه هماهنگ و همگرا بوده است، به طوری که حاصل آن ساخت برند و تصویر منطقه ای- جهانی مناسب برای کشورهای حوزه نوردیک و اسکاندیناوی است که امروزه در کنار برندینگ و تصویر سازی ملی جداگانه هر یک از این کشورها، نقشی اساسی در ادراک بصری و ذهنی این منطقه در اذهان و تصور مردم دیگر نقاط دنیا دارد.
    کلیدواژگان: شورای نوردیک، برندینگ، تصویر، اسکاندیناوی
  • سید علیرضا رادمنش*، لعیا الفت صفحات 93-110
    مدیریت زنجیره تامین پایدار یکی از مباحث مطرح در میان دانشگاهیان و بخش صنعت در سالهای اخیر می باشد. در طول دو دهه اخیر بسیاری از سازمانها قدمهای مفیدی را در جهت ادغام پایداری و الزامات آن با تصمیمات کوتاه و بلند مدت خود برداشته اند. دلایل اصلی تمرکز فزاینده شرکتهای تولیدی به پایداری را می توان: کاهش ریسک و بهبود عملکرد اقتصادی زنجیره تامین، جذب مشتریانی که پایداری برای آنها دارای اهیمت زیادی است و نیز تلاش در جهت افزایش پایداری جهان دانست. حفظ محیط زیست یکی از ابعاد اصلی دین اسلام بشمار می رود. مسلمانان به حفظ و نگهداری تعادل محیط زیست که بوسیله خداوند ایجاد گشته است، تشویق و سفارش شده اند. براساس اعتقادات اسلامی، حفاظت از محیط زیست امری ضروری بوده مسئولیت حفظ و نگهداری محیط زیست بر عهده انسانها می باشد. هدف این مقاله شناسایی مبانی بینشی و ارزشی اسلامی پایداری زیست محیطی زنجیره تامین به منظور ایجاد بینشی جدید در دانشگاهیان، سیاستمداران و نیز مدیران صنعتی نسبت به اقتضائات الگوی اسلامی پیشرفت در حوزه مدیریت زنجیره تامین می باشد. روش گردآوری داده ها، کیفی و مبتنی بر مطالعه ادبیات و منابع کتابخانه ای می باشد. تحلیل تم به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه مبانی پایداری زیست محیطی زنجیره تامین مورد استفاده قرار گرفت. مبانی اسلامی پایداری زیست محیطی در دو دسته اصلی، مبانی بینشی و ارزشی، تقسیم بندی شدند. نتایج پژوهش می بایست به دانشگاهیان، سیاستمدران و نیز مدیران بخش صنعت سررشته هایی به منظور اتخاذ استراتژی های مناسب، ارائه دهد.
    کلیدواژگان: الگوی اسلامی پیشرفت، زنجیره تامین پایدار، محیط زیست
  • صیاد حسین زاده*، ابراهیم برزگر صفحات 111-129
    این پژوهش درپی معرفی و آزمون عملی مدلی از سیاستگذاری است که می تواند برخی چالش های مهم پیش روی سیاست سازان از قبیل گسیختگی مرحله تدوین از اجرا، عدم تئوری مطلوب برای سیاستگذاری و عدم تجمیع بازخوردهای شکل گرفته جوامع علمی و منتقدان را مرتفع و یا کاهش دهد. محققان تلاش دارند به معرفی چارچوبی بپردازند که بتواند الزامات حین سیاستگذاری و الزامات بعد از سیاستگذاری را پوشش دهد. بدین منظور در پژوهش کنونی سعی شده است «نظریه عقلانیت ترکیبی ایگنیس اسنلن» به عنوان مدل مطلوب مدنظر محققان در یک مطالعه موردی بر روی قانون «تثبیت قیمت ها» مورد محک قرار گیرد و راهبردهای آن برای سه مقام طراحی، اجرا و بازخورد استخراج گردد. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای- مصاحبه ای و روش تجزیه و تحلیل داده ها نیز کیفی- ساختاری بوده است. یافته ها موید توانایی این چارچوب نظری در ترمیم گسیختگی دو مرحله طراحی نظری و کاربست عملی سیاست هاست که هم زمان می تواند بستری مناسب برای تجمیع نظرات خبرگان مختلف در مرحله تحلیل و بازخورد نیز باشد.
    کلیدواژگان: اصلاح ماده(3) برنامه چهارم توسعه، تثبیت قیمت ها، سیاستگذاری، عقلانیت اسنلن
  • معین احمدی *، عباس ملکی، سعید ودادی کلانتر، محمدصادق کریمی صفحات 131-142
    پیرو رشد اقتصادی و رشد جمعیت و بالا رفتن استانداردهای سطح زندگی در ایران، در دهه گذشته مصرف انرژی در بخش های مختلف ازجمله بخش ساختمان رشد نسبتا زیادی داشته است. به گونه ای که از سوی مراکز مختلف اعلام شده است که با ادامه همین روند در کمتر از ده سال آینده عرضه و تقاضای انرژی برابر و سپس ایران به یک کشور وارد کننده انرژی تبدیل می شود. باوجود این که پیاده سازی سیاست گذاری های بهبود بهره وری انرژی از پتانسیل موجود بسیار فاصله دارد، ولی در دو دهه اخیر اقداماتی از سوی نهادهای مرتبط با بهره وری انرژی، صورت گرفته که در این مقاله به آن پرداخته شده است. هدف این مقاله شناسایی موانع بهره وری انرژی و پیشنهاد برای رفع آن ها است. ضعف سیستم اداری و ضعف قوانین بازار بهره وری انرژی در کنار پایین بودن قیمت حامل های انرژی، از عمده موانع مقابل بهبود بهره وری انرژی هستند. همچنین کمبود مشوق های اقتصادی و مالی بهبود بهره وری انرژی، در سیاست گذاری ها مشهود است. سرانجام ناظر بر سیاست-گذاری ها و موانع موجود، پیشنهادهایی در دو دسته کوتاه مدت و بلندمدت بیان شده است.
    کلیدواژگان: بهره وری انرژی، ساختمان، اسناد بالادستی، موانع، ایران
  • گزارش سیاستی
  • امیر ناظمی، حسین نوری*، محمد امین خرمی، حامد صمدی صفحات 145-153
    سناریوهای ایران 1396 در قالب یک طرح آینده پزوهی در مرکز بررسی های استراتژیک در سال 1395 انجام شد. در این طرح 4 سناریو بر اساس سه عدم قطعیت بحرانی به دست آمده است. همچنین به منظور شناسایی سازگاری سناریوها و حذف موارد ناسازگار از نرم افزار سناریووزارد استفاده شده است. در این مقاله متن 4 سناریو به همراه یک توضیح مختسر روش شناسی تشریح شده است.
    کلیدواژگان: سیاست های اقتصادی، راهبردها، سیاست های خارجی، ایران
  • ترجمه
  • علی پایا*، علیرضا همتی صفحات 157-184
    هدف مقاله ی حاضر ارزیابی نقادانه برخی از شناخته شده ترین روش هایی است که در مطالعات آینده ها (یا پژوهش آینده ها) [1] و شیوه های آینده نگاری[2] مورد استفاده قرار می گیرد. پس از ارائه برخی ملاحظات مقدماتی (بخش 1)، بحثم را از یک مسیر غیر مستقیم پی می گیرم: از طریق تحلیل تفصیلی شباهت ها و تفاوت های میان دانش نظری/علم نظری و فناوری. این بخش اساس بحث های بخش بعدی مقاله است. به علاوه، این بخش تاثیر مستقیمی بر موضوعات مهم دیگر مرتبط با مطالعات آینده هادارد، از جمله بحث های مربوط به ابهام در مفهوم «اتخاذ تصمیمات عقلانی »، روشن نبودن وضعیت مطالعات آینده ها به عنوان رشته ای دانشگاهی، و استفاده ی گمراه کننده از دو مفهوم کلیدی «روش» و «روش شناسی». در بخش های سه و چهار به این مفاهیم خواهم پرداخت. در بخش پنج، به شکلی نقادانه به ارزیابی چند چارچوب روش شناسی مشهور می پردازم که به طور کلی در علوم انسانی و اجتماعی ، و نیز در مطالعات آینده ها استفاده می شود. این روش شناسی ها عبارتند از: ، پوزیتیویسم، پساپوزیتیویسم، برساخت گرایی[3]، نظریه انتقادی[4] (انتقادی گرایی[5])، و کنش-تحقیق. استدلال خواهم کرد که این روش شناسی ها، علی رغم محبوبیت شان نزد متخصصین در رشته ی مطالعات آینده ها، کمبودهای جدی ای دارند. نقص های این چارچوب های روش شناسی بر پیامدهای تحقیقاتی که از طریق آنان انجام می شود، تاثیر می گذارد. در بخش 6، منظری فلسفی، به نام عقلانیت نقاد[6]، و یک چارچوب روش شناسی، به نام تحلیل موقعیت[7] را که می تواند (با تغییراتی مناسب)، در قالب یک روش جامع(meta-method) ظاهر شود معرفی می کنم. بخش 7 مربوط به مقایسه ای انتقادی میان عقلانیت نقاد و چند چارچوب روش شناسی مشهور در مطالعات آینده ها است، و در بخش پایانی (بخش 8) تلاش خواهم کرد به اختصار نشان دهم چطور عقلانیت نقاد می تواند به بهبود کارایی شیوه های آینده نگرانه کمک کند.
    کلیدواژگان: آینده نگاری، روش، روش شناسی، عقلانیت نقاد، منطق موقعیت
|
  • Amir Nazemi * Pages 11-15
  • A. Goolkhandan * Pages 19-37
    The main purpose of this paper is to estimate the effect of natural resources abundance on military expenditure in the Middle East countries during the years of 1995-2014. For this purpose, design a general model of military expenditure for this countries with the presence of natural resource abundance indicators, Includes two general index: The share of natural resource revenues from the GDP and the share of fuel exports from the merchandise exports and also 5 separate indicators, including: revenue share of oil, natural gas, coal, forests and minerals from the GDP and in order to estimate it, is used Generalized Method of Moments (GMM) in dynamic panel data form. The model estimation results show that general indicators of natural resources abundance had a positive and significant effect on the military expenditure of countries studied. Also, with separate of revenues from natural resources, show that the share revenues of oil and natural gas from the GDP, had a positive and significant effect and revenues from other natural resources, had a meaninglessness effect on the military expenditure in this countries. Accordingly, can say that the energy resources in Middle East countries influence on the military expenditure.So that a one percent increases in the share of oil and natural gas revenues of GDP, respectively, will increase military burden in this countries approximately 0.14 and 0.05 percent.
    Keywords: Natural Resources, Militarism, Middle East Countries, Generalized Method of Moments (GMM)
  • Naser Puorhassan * Pages 39-54
    Asian countries with their human rights action, namely the signing of the Bangkok Declaration of Human Rights and the Declaration of ASEAN strengthen its core point of differentiation debates that "Asian values"against hegemony of liberal democracy claims is the world-Shmvly. This paper seeks to answer the whats nature of asian values and why crreated and Asian discourse created and what are its components."Asian countries with their human rights action, namely the signing of the Bangkok Declaration of Human Rights and the Declaration of ASEAN strengthen its core point of differentiation debates that "Asian values"against hegemony of liberal democracy claims is the world-Shmvly. This paper seeks to answer the whats nature of asian values and why crreated and Asian discourse created and what are its components."Asian countries with their human rights action, namely the signing of the Bangkok Declaration of Human Rights and the Declaration of ASEAN strengthen its core point of differentiation debates that "Asian values"against hegemony of liberal democracy claims is the world-Shmvly. This paper seeks to answer the whats nature of asian values and why crreated and Asian discourse created and what are its components."
    Keywords: Development, Asian values, family?oriented
  • M. Abduolhoseiinzade * Pages 55-74
    One of the new approaches embodied in policy and governance, open data policy discussions of governance. Open data policy governance concept and a new approach that seeks to take advantage of the capabilities of people in the arena of policymaking. This study aims to understand the government open data policy and benefits in the policy arena is formed. This study was conducted descriptive and analytical approach and through a documentary analysis of the advantages and benefits of open data in government policy is determined. The study is exploratory and descriptive research hypothesis is lacking. change in government and public policy. his study was conducted descriptive and analytical approach and through a documentary analysis of the advantages and benefits of open data in government policy is determined. The study is exploratory and descriptive research hypothesis is lacking. change in government and public policy. his study was conducted descriptive and analytical approach and through a documentary analysis of the advantages and benefits of open data in government policy is determined. The study is exploratory and descriptive research hypothesis is lacking. change in government and public policy
    Keywords: Open data, open data government, public policy, open data policy
  • A. Bidallahkhani * Pages 75-91
    Nordic council consist of five countries including Sweden, Norway, Finland, Denmark, Iceland and three autonomous land including Faroe Islands, Greenland and Åland Islands. All of these countries have a high level of national brand and international image. Today, Scandinavian and Nordic countries are real window of happiness and prosperity for many of the countries in the world and their Governance, economic, cultural, social, business and politics are sample of many countries. Basically Nordic countries and their image and even their name have mental processes, perception and visual that comes with many fascinating concepts which combine with happiness. Thesis paper examine process of national and regional branding in Nordic council and emphasize that Nordic Council policy on the process of national branding and image building for each of the countries have been coordinated and convergent. Result of the this process made global and regional brand and regional image for Nordic countries.
    Keywords: Nordic council, Branding, Image, Scandinavian
  • Seyed Alireza Radmanesh *, Laya Olfat Pages 93-110
    The sustainable supply chain management is one of the most important issues among academicians and the industry sector in recent years. Over the past two decades, many organizations have taken some steps to integrate the principles of sustainability into their long- and short-term decision-making. The factors driving an increased focus on sustainability can be divided into three distinct categories: Reducing risks and improving the financial performance of the supply chain, attracting customers who value sustainability and making the world more sustainable.
    Environment protection is an important aspect of Islam. Muslims are to maintain the ecological balance created by Allah. Protection of the environment is essential to Islamic beliefs and mankind has the responsibility to ensure safe custody of the environment. The Purpose of this study is to identify Islamic principles in the field of environmental sustainability of the supply chain divided into two categories, the principle of Islamic insight and values, to provide a new insight to the perception of requirements of Islamic-Iranian model of progress in the field of supply chain management. The research method used for data gathering was qualitative based on the literature. Thematic analysis (TA) as a widely-used qualitative data analysis method was used to identify and present Islamic principles in the field of environmental sustainability. The results should give academicians, politicians and Industrial managers some clues to which strategic activities to employ.
    Keywords: Islamic model of progress, sustainable supply chain, environment
  • S. Hoseiinzade * Pages 111-129
    This study aimed to introduce and implement an applied model of policy-making, which was assumed to be able to remove or eliminate certain significant challenges policy-makers might encounter such as “separation of authoring phase from administration phase”, “lack of a best-fit policy-making theory”, and “lack of integration of the feedbacks taken from critics and scientific communities”. Researchers have tried to present a framework capable of covering while-policy-making as well as post-policy-making essentials. Hence, attempts were made in this case study to investigate the impact of “Ignace Snellen’s Rationality Theory” as the best-fit model on “price stabilization” rule and to elicit its strategies for three stages of planning, implementation and feedback. The data of the study were collected via library research as well as interviewing methods, and they were analyzed via a qualitative-structural method. The findings indicated the capability of the mentioned theoretical framework in removing the separation of theoretical planning and practical aspects of policies. This could provide an appropriate ground for integrating experts’ views during the process of analysis and feedback.
    Keywords: Modification of Article (3) of Fourth Development Plan, Price Stabilization, Policy Making, Snellen's Rationality
  • Moein Ahmadi *, Mohammad Sadegh Karimi Pages 131-142
    Economic development, population growth and enhancement of living standards in Iran over the past decade have led to significant uplift in energy consumption in various sectors including the building sector. As reported by various centers, the prolongation of this trend will lead to equality in energy supply and demand in less than ten years and the country will then become an energy importing one. Although the implementation of energy efficiency refinement is far from the existing potential, the country has witnessed invaluable activities towards this objective by relevant institutions in the past two decades. Implementation of energy efficiency improvement is the target of this research, where lack of economic and financial incentives is evident in taking this issue forward. In addition, major barriers in the way of energy efficiency improvement are discussed in this work.
    It is important to note that deficiencies in the administrative system, energy efficiency market provisions and low prices of energy carriers are the major barriers on the path of energy efficiency improvement. Finally, given the policy-makings and barriers present, a number of long-term and short-term solutions are proposed.
    Keywords: Energy efficiency, Buildings, Policy documents, Barriers, Iran
  • Amir Nazemi, Hosyin Noori*, Mohamadamin Khorami, Hamed Samadi Pages 145-153
  • Ali Paya*, Alireza Hemati Pages 157-184