فهرست مطالب

ترویج علم - سال یکم شماره 1 (پاییز و زمستان 1390)

مجله ترویج علم
سال یکم شماره 1 (پاییز و زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/12/17
  • تعداد عناوین: 10
|
  • رضا منصوری صفحه 4
  • علی پایا صفحه 8

    شیوه های متعارف ترویج علم در حوزه ی عمومی تاریخچه ای نسبتا دیرپا دارد و کا بیش به دوران ظهور علم جدید در سده هفدهم باز میگردد.مطالب زیادی درباره ی این نوع شیوه ها که از دهه 1980 به این سو به گونه ای نظامندتر مورد توجه قرار گرفته اند،انتشار یافته است.اما شیوه های نا متعارف ترویج علم،کمتر به نحوه نظام یافته معرفی و ارزیابی شده اند.مقاله ی حاضر دو نمونه از این شیوه ها را ،که هر دو به یک مورد تاریخی مربوط هستند،معرفی می کند.این دو نمونه هر چند در ظرف و زمینه های خاص شکل گرفته اند، نمونه های نوعی به شمار می آیند.به این معنی که می توان نظایر آن دو را در ظرف و زمینه های دیگر و شزایط تاریخی و فرهنگی متفاوت نیز مشاهده نمود و احیانا مشابه سازی کرد..

    کلیدواژگان: ترویج علم، پزشک بیماری های زنان، جایگاه زنان در علم، رمان پلیسی-جنایی، رسانه های مکتوب، قوه قضائیه
  • نسرین مصفا صفحه 17

    سازمان تربیتی ،علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)بر مبنای اصل همکاری های بین المللی مندرج در منشور ملل متحد،به منظور کمک به حفظ صلح و امنیت بین المللی تاسیس شد.یکی از محور های مهم فعالیت این سازمان،همکاری در زمینه علمی بوده است که نقش عمده ای در ترویج علم در چارچوب عمومی سازی دانش ،ظرفیت سازی انسانی و نهادی، پژوهش و ارایه کمک های فنی داشته است.هدف اصلی این مقاله،تبیین فعالیت های یونسکو در زمینه در زمینه علوم طبیعی و نقش آن در ترویج علم می باشد.نوشتار حاضر پس از ارایه تاریخچه تشکیل یونسکو و اهداف و وظایف آن ،به بیان مواردی از فعالیت های علمی -ترویجی آن سازمان در زمینه هایی مانند محیط زیست ،تغییرات اقلیم،آب و اقیانوس شناسی خواهد پرداخت.

    کلیدواژگان: یونسکو، ترویج علم، علوم طبیعی، عمومی سازی دانش، سازمان ملل متحد
  • زهرا اجاق صفحه 24

    در این مقاله ماهیت ارتباطات عمومی علم ، به مثابهء رشته ای علمی و دانشگاهی ، تبیین داده می شود و سپس از چهار مدل نظری مطرح در این رشته سخن به میان می آید.همچنین، درباره ی ضرورت شناخت ماهرانه و دقیق از رشته ی ارتباطات از یک سوء و از ماهیت علم برای ارتباط گران علم از سوی دیگر بحث می شود تا از این رهگذر میان حوزه علم و عرصه عمومی پیوندی برقرار کرد.در این میان به نظر می رسد که عدم شناخت از نظریه پردازی های این حوزه ،در جایگاه یک رشته علمی مشخص و مجزا ، سبب بی توجهی به ضرورت مطالعات و تحلیل های علمی در این رشته ی علمی در ایران شده است؛ چنان که تقریب مطالعه ای جدی در این حوزه در کشور انجام نشده است.همه ی این موارد به ، بهره نگرفتن از ظرفیت های ارتباطات عمومی علم در ایجاد و توسعه فرهنگ علمی و حمایت گر علم در ایران انجامیده است.

    کلیدواژگان: ارتباط گر علم، ارتباطات عمومی علم، مدل نقصانی، مدل بافتاری، عامه-متخصص، مشارکت عمومی، فرهنگ علمی
  • میثم نریمانی، مجمد امین قانعی راد صفحه 32

    یکی از ابعاد مهم سیاست گذاری علمی ،توجه به مسایل اجتماعی است.نوع نگاه به پویایی های علم باعث می شود زمینه های اجتماعی متفاوتی مورد توجه قرار گیرد.در این مقاله،تعیین دلالت های مناسب سیاست گذاری علمی در حوزه اجتماعی با تاکید بر انواع پویایی شناسی علم مدنظر قرار گرفته است.نخست تلاش شده است تا گونه شناسی جامعی از رویکرد های مختلف به دینامیک های تولید علمی ارایه شود.الگوی دو وجهی اریه شده در دو بعد خرد و کلان ، پویای های اجتماعی علم را توصیف می کند.بر مبنای این گونه شناسی ،مسایل مهم مورد مناقشه در حوزه سیاست گذاری علمی ، همچون رویکرد نخبه گرایانه، فرار مغزها ، سیاست های آموزشی و مانند آن ها ارزیابی شده اند.در مورد هر یک نیز تلاش شده است تا سیاست های کاربردی استخراج و معرفی شوند

    کلیدواژگان: نهاد علمی، برساخت گرایی، سیاست گذاری، جامعه شناسی دانش علمی، القای موازی
  • محمد جواد یزدانی ورزنه صفحه 46

    در تبیین پیشرفت یا افت تحصیلی در درس ریاضیات ، معمولا به عوامل شناختی توجه می شود و از عوامل عاطفی موثر بر آن غفلت می شود. هدف مقاله ی حاضر، معرفی اضطراب ریاضی ، به مثابه عامل عاطفی اثرگذار بر پیشرفت ریاضی است.بدین منظور،نخست به تعاریف این متغیر از دیدگاه صاحب نظران اشاره می شود و با بررسی شیوع آن ، از آثار مثیت و منفی اش سخن به میان می آید.پس از بحث درباره ی ماهیت نظری اضطراب ریاضی ، پیشایندهای آن ، به ویژه تاثیرات محیط و معلم ، و نیز راهکارهای پیشگیری و درمان آن به اختصار مرور می شود.

    کلیدواژگان: عوامل عاطفی، اضطراب ریاضی، آموزش ریاضیات
  • ناهید آموزگار صفحه 58

    این مقاله به بررسی علم مهندسی خوردگی و خسارت ناشی از خوردگی که سبب تخریب و از بین رفتن یک ماده در اثر واکنش با محیط اطراف آن در صنایع و تاسیسات می شود، می پردازد.خوردگی یک مشکل جدی و اجتناب ناپذیر و سالیانه باعث خسارت هنگفتی در صنایع و سازه های مختلف ، ساختمان ها ، پل ها ، محیط زیست و... می شود.با به کارگیری علم مهندسی خوردگی می توان از خسارت ناشی از خوردگی به طرق مطمین و اقتصادی جلوگیری کرد.

    کلیدواژگان: خوردگی، تخریب، صنایع و تاسیسات، محیط های خورنده، کنترل خوردگی، انواع خوردگی
  • لرابورودیتسکی ترجمه: شاهد سعیدی صفحه 63

    انسان ها برای برقراری ارتباط از زبان های متعددی استفاده می کنند که تفاوت های بسیاری در انتقال اطلاعات دارند. دیر زمانی است که کارشناسان درباره ی اینکه زبان های متفاوت تا چه حد بر توانایی های شناختی اثر می گذارند، مطالعه و پژوهش می کنند.در سال های اخیر ، شواهدی تجربی برای این رابطه ی علمی به دست آمده که آشکار می کند زبان مادری افراد درکشان را از بسیاری از جنبه های زندگی ، از جمله ، زمان و مکان ، شکل می دهد.یافته های اخیر همچنین مبین آن است که زبان جزیی جدایی ناپذیر از جنبه های بسیار دیکری از فکر است که دانشمندان قبلا به آن پی نبرده بودند

  • مایکل فارادی، حازم فریپور صفحه 68

    در سال 1356 که در سازمان کتاب های درسی ایران بودم در کتابخانه آنجا به کتابی برخوردم که برایم بسیار جالب و برانگیزاننده بود.عنوان کتاب «مایکل فارادی»و موضوع آن شرح زندگی و فعالیت های علمی و عملی و اثار او برای مردم سرزمینش انگلستان و در کل جهان بود.خواندن آن کتاب کششی در من بوجود آورد که حیفم آمد دیگران را در این لذت سهیم نکنم . از این رو به ترجمه ان دست زدم و آن را به پایان بردم و برای چاپ و نشر، آن را به انتشارات امیر کبیر سپردم که در اثر تحولات بعدی نه دیگر خبری از کتاب یافتم و نه از ترجمه ان . اما هیچ گاه فعالیت ،پشتکار ،سازگاری و امیدواری این پسر نعابند انگلیسی از خاطرم دور نشد.پرسشگری، مشاهده گری و بالاتر از همه آزمایشگری و گزارش نویسی او برایم بسیار جالب بود.

  • صفحه 71
|
  • Ali Paya Page 8

    Orthodox methods of popularising science have a long, though checkered, history which goes back to more or less the advent of modern science in seventeenth century. Much has been written about these methods which have been pursued and promoted in a more systematic manner since 1980s. The unorthodox methods, by contrast, have not received much critical attention. In this paper I shall discuss two related cases of unorthodox methods of popularising science which both concern one historical episode. These two cases though shaped and developed in particular socio-cultural contexts, are typical. In that, cases not dissimilar to them can be observed/reconstructed in other socio-cultural contexts. In this respect, it is hoped that the two cases discussed here will be of some educational value to the readers of this journal

    Keywords: Popularisation of Science, Women’s Place in Science, Gynaecology, Whodunit Detective Stories, Printed Media, Judiciary
  • Nasrin Mosaffa Page 17

    The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization has been established based on UN Charter, with a stated purpose to contribute to peace and security by promoting international cooperation through education, science, and culture. The promotion of science is an important theme of such cooperation that has been done through building inclusive knowledge societies, capacity building and technical assistance. This article will explore UNESCO’s activities in science promotion, focused on natural sciences, after providing a brief history of this organization. This paper will also elaborate on UNESCO’s science promotion activities on environment, climate change, water and oceanographic.

    Keywords: UNESCO, Science Promotion, Natural Science, Knowledge, United Nations
  • Seyedeh Zahra Ojagh Page 24

    The article describes Public Science Communication (PSC) as a scientific and an academic field and it presents four related theoretical model. According this, Science Communicator is a substantial part of PSC and it is necessary for him/her to have cognition about communication as a special field and the nature of science for relating between science and public spheres. Meanwhile, due to lack of cognition about theories of this field, there is not any research and scientific study in this field in Iran and this research area in Iran is ignored by communication and science communication’s researchers. Due to all of these, potentials of PSC doesn’t use in creation and development of scientific – science culture and science supportive culture in Iran.

    Keywords: Science Communicator, Public Science Communication, Deficit Model, Textual Model, Lay-Expertise, Public Engagement, Science Culture
  • MohhamadAmin Ghaneirad, Maysam Narimani Page 32

    Paying attention to social issues is an important dimension of science policy. This paper regards to define relevant implications of science policy in social field with emphasis on diverse dynamics of science. First of all, we attempt to provide an exhaustive typology of different approach to dynamics of science production. Two dimensional model provided in the paper describes social dynamics of science in micro and macro levels. Important challenging issues, in science policy domain such as elitist approach, brain drain, educational policies are assessed according to our Typology and in all cases we attempt to provide related policies.

    Keywords: scientific institution, construction, policy making, sociology of scientific knowledge, parallel induction
  • Mohammadjavad Yazdani Varzaneh Page 46

    To explain academic achievement or failure in math, cognitive factors are usually in focus and emotional factors affecting it are ignored. This paper aims to introduce math anxiety as an influential emotional factor on math achievement. To this end, experts’ definitions of this variable are first presented and then we will discuss its prevalence and positive and negative consequences. After discussing the theoretical nature of math anxiety, especially its causes, effects of environment and instructor as well as prevention and treatment strategies are briefly reviewed. At the end, considering the status of math education in Iran, suggestions will be given for internal research.

    Keywords: Affective Factors, Mathematics Anxiety, Mathematics Education
  • Nahid Amouzegar Page 58

    This article discuss about Corrosion science engineering and its damages in industries and structures which cause destruction and deterioration of a material because of reaction with its environment. Corrosion Phenomenon is a Serious Problem which annually causes high damages in industries, different structures, building, bridges and environment. Corrosion engineering application could prevent or control damages economically and safely.

    Keywords: corrosion, destruction, industries, structures, corrosive, environment, corrosion control, corrosion types
  • Shahedeh Saeedi Page 63

    People communicate using a multitude of languages that vary considerably in the information they convey. Scholars have long wondered whether different languages might impart different cognitive abilities. In recent years empirical evidence for this causal relation has emerged, indicating that one’s mother tongue does indeed mold the way one thinks about many aspects of the world, including space and time. The latest findings also hint that language is part and parcel of many more aspects of thought than scientists had previously realized.