فهرست مطالب

فصلنامه بهبود مدیریت
پیاپی 13 (پاییز 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/06/05
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمد اسکندری، جعفر قیدرخلجانی، سید محمد اعرابی صفحه 9
    در ادبیات نوآوری، موضوع اتخاذ راهبرد های مختلف نوآوری به اینجا رسیده است که استفاده توام از نوآوری محصول و فرآیند لازم است. ساز و کار این هماهنگی و انواع هر یک از این نوآوری ها موضوع این مقاله است. هدف این مقاله، ارائه الگوی هماهنگی نوآوری های محصول و فرآیند برای نیل به عملکرد برتر سازمانی است. بدین منظور، پس از ارائه چارچوب نظری پیشنهادی حاصل از مطالعه ادبیات موضوع، الگوی پیشنهادی در یک جامعه آماری متشکل از صنایع با فناوری بالا آزمون شده است. بدین صورت که با تعییین الگوی نوآوری محصول و فرآیند در هر واحد تحلیل، عملکرد واحدهای هماهنگ با الگوی پیشنهادی با واحدهای ناهماهنگ با این الگو مقایسه گردیده و مشاهده شده است که واحدهای هماهنگ، دارای عملکرد بهتری از واحدهای ناهماهنگ می باشند. در نهایت یک مدل رگرسیونی برای عملکرد به صورت تابعی از هماهنگی ارائه شده و در نهایت، نتایج نظری و پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی بیان گردیده است.
    کلیدواژگان: نوآوری، راهبرد نوآوری، هماهنگی، نوآوری محصول، نوآوری فرآیند
  • ابوالفضل کزازی، حبیب الله طباطباییان، محمد تقی تقوی فرد، امیر ناظمی صفحه 38
    مواجهه با عدم قطعیت هایکی از چالش های اصلی در برنامه ریزی های بلندمدت است. ابزارهای مختلفی مانند برنامه ریزی فرض بنیاد با هدف کاهش عدم قطعیت ها مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه با بهره گیری از روش برنامه ریزی فرض بنیاد، اقدامات کنش گرانه طراحی شده است. اقدامات کنش گرانه را می توان در قالب دو دسته از اقدامات شکل دهنده و پیش گیرانه تقسیم بندی کرد. استفاده از برنامه ریزی فرض بنیاد در یک فرآیند مشارکتی نظام مند که در این مطالعه پیاده سازی شده است، به تصمیم گیران کمک می کند تا هم بر اقدامات تدوین شده هم گراتر شده و هم آن که تعهد لازم به خروجی ها افزایش یابد. برنامه ریزی فرض بنیاد به مثابه یک ارزیابی پیشینی در فرآیند سیاست گذاری، منجر به کاهش شرایط آسیب پذیر از طریق تفکیک آن شرایط به 1)سناریوها و 2)سیاست های آسیب پذیر می شود. سند توسعه فناوری اطلاعات کشور با نام «نظام جامع فناوری اطلاعات کشور» که در افق 1404 تدوین شده است، به عنوان یک سند سیاست اشاعه فناوری بلندمدت مورد بررسی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی فرض بنیاد (برفاد)، آینده پژوهی، سیاست گذاری توسعه ی فناوری، فناوری اطلاعات، دلفی، ارزیابی پیشینی
  • حمیدرضا فرتوک زاده، محمدرضا دره شیری، محمد محبی، جواد وزیری صفحه 64
    موضوع همکاری در صنایع دفاعی با توجه به الگوی معماری هسته و شبکه روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. قوانین مالی و معاملاتی به عنوان یکی از مهم ترین ارکان همکاری های صنعتی و تحقیقاتی همواره باید از کارایی لازم نسبت به دغدغه های راهبردی سازمان برخوردار باشند. این دسته از قوانین سوای تاثیراتی که بر همکاری ها دارند بر ایجاد اعتماد متقابل، تسهیم منافع و ریسک ها، و توسعه تعهد متقابل میان کارفرما و پیمانکار، اثرگذارند. این پژوهش سعی دارد با بررسی و تحلیل دقیق این قوانین به عنوان مهم ترین رکن در ارتقای بستر نهادی صنایع دفاعی، ایده هایی را برای تغییر و بهبود در آن ها فراهم آورد. برای این منظور با انجام 48 مصاحبه از زوایای گوناگون این قوانین مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و سپس، محورهای استخراج شده در مصاحبه ها در جلسات گروه کانونی به بحث گذاشته شد و در نهایت، رهیافت هایی برای بهبود ارایه گردید.
    کلیدواژگان: شبکه سازی، سطوح همکاری، قوانین مالی و معاملاتی، انگاره سازمانی، تحول و تعالی
  • سارا صباغچی، سید سپهر قاضی نوری، شعبان الهی صفحه 80
    بسیاری از محققان توسعه محصول جدید را به عنوان یک فرایند متمرکز بر دانش معرفی کرده اند که با رشد فزاینده پیچیدگی محصولات و فناوری ها،به مدیریت دانش موثر، احتیاج مبرم دارد.تا کنون مطالعات زیادی بر روی اثرات بکارگیری مدیریت دانش بر فرایند توسعه محصول جدید صورت گرفته است ولی کار زیادی روی ابزارهای مدیریت دانش کارامد در این فرایند صورت نگرفته است.در این تحقیق با استفاده از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی، اولویت بندی میان ابزارهای مدیریت دانش در فرایند توسعه محصول جدید نرم افزاری و نیز در هریک از مراحل، در سه بخش نظرات خبرگان دانشگاهی،خبرگان حوزه کسب و کار و نیز ترکیب نظرات خبرگان صورت گرفته است.در مدل سلسله مراتبی تحقیق، انتخاب ابزارهای مدیریت دانش در توسعه محصول جدید نرم افزاری به عنوان هدف در سطح صفر، مراحل توسعه مبتنی بر مدل مرحله-دروازه در سطح بعدی، فرایندهای مدیریت دانش به عنوان معیارهای مقایسه در سطح سوم، و در نهایت ابزارهای مدیریت دانش به عنوان گزینه ها در سطح آخر قرار دارند. بنابر نتایج به دست آمده، فرایند انتقال و انتشار دانش،هم از دیدگاه خبرگان دانشگاهی و هم خبرگان صنعت، اولویت اول را در میان فرایندها و گروه افزارها و ابزارهای همکاری و همچنین اولویت اول را در میان ابزارهای مدیریت دانش در اغلب مراحل توسعه به خود اختصاص داده اند.
    کلیدواژگان: فرایند توسعه محصول جدید، مدل مرحله، دروازه، توسعه نرم افزار، مدیریت دانش، تحلیل سلسله مراتبی
  • محمد سعید جبل عاملی، ماندانا آزادگان مهر صفحه 102
    سرمایه گذاری ریسک پذیر، یکی از زیرساخت های مهم کارآفرینی فناورانه است که موفقیت شرکت های نوبنیان فناوری محور علاوه بر تامین مالی با در اختیار نهادن کمک های مشاوره ای و مدیریتی تسهیل می نماید. بنابراین هنگامی که خلا وجود صنعت سرمایه گذاری ریسک پذیر یا عدم جذابیت بخش برای سرمایه گذاران ریسک پذیر مستقل، دسترسی کارآفرینان را به این زیرساخت حمایتی با چالش مواجه سازد، واکنش سیاست-گذاران، تسهیل و تشویق شکل گیری یا دخالت مستقیم در تاسیس صندوق های ریسک پذیر خواهد بود که این گونه صندوق ها تحت عنوان صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر غیر سنتی طبقه بندی می شوند. صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر دانشگاهی، به عنوان یک گونه سرمایه گذاری ریسک پذیر غیر سنتی، برای حمایت از شکل گیری شرکت های انشعابی دانشگاهی و تجاری سازی دستاوردهای دانشگاه مطرح است. در این مقاله یک مدل برای تاسیس صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر غیر سنتی بررسی گردیده و مدل برای تاسیس یک صندوق دانشگاهی در ایران بومی-سازی شده است. به عنوان مطالعه موردی و بر اساس مدل فوق، راه کارهای تاسیس چنین صندوقی در دانشگاه علم وصنعت استخراج گردیده اند.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاری ریسک پذیر غیر سنتی، مدل برکلی، صندوق سرمایه گذاری ریسک پذیر دانشگاهی، دانشگاه کارآفرین
  • محمد ابراهیم سنجقی، برزو فرهی بوزنجانی، ایمان ظهوریان نادعلی صفحه 124
    رهبری تحول آفرین همواره از منظر تاثیرگذاری بر عملکرد سازمان های دانشپایه از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. از طرفی توانمندسازی تیمی که در این پژوهش بعنوان تلفیقی از کار تیمی و خودکارآمدی تیمها بازتعریف شده است، می تواند به مثابه متغیری میانجی، فرآیند تاثیرگذاری رهبری بر عملکرد این سازمانها را شدت بخشد. لذا هدف اصلی این تحقیق، بررسی ساز و کار میانجی گری موثر بر رابطه بین رهبری تحول آفرین و عملکرد سازمانی بوده و توانمندسازی تیمی در این راستا مورد واکاوی قرار گرفته است. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، پرسشنامهای در واحدهای مورد مطالعه توزیع گردید. در تحلیل نتایج از روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل نسخه 8/8 استفاده شد و خروجی های این نرم افزار از برازش خوبی برخوردار بودند. تحلیل مسیر مدلهای معرفی شده نشان داد که اگرچه رهبری تحول آفرین بر عملکرد سازمانی تاثیر مستقیم نداشته است؛ اما توانمندسازی تیمی به طور موثر در رابطه ی بین رهبری تحول آفرین و عملکرد سازمانی نقش مثبت معنادار ایفا کرده است. به بیان دیگر رهبری تحول آفرین از طریق توانمندسازی تیمی بر عملکرد سازمانی در نمونهی آماری مورد مطالعه تاثیر مثبت و معنادار داشته است.
    کلیدواژگان: رهبری تحول آفرین، توانمندسازی تیمی، عملکرد سازمانی
  • مهدی الیاسی، ابوالفضل کزازی، مهدی محمدی صفحه 139
    در دهه های اخیر، با توجه به ماهیت و پیچیدگی فناوری در حوزه های فناوری برتر مانند صنایع هوافضایی، همکاری فناورانه صنایع مختلف برای ارائه این سامانه های پیشرفته به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است. با این وجود به دلیل چالش ها و پیچیدگی های موجود در این مسیر (به ویژه در کشورهای در حال توسعه)، مدیران ارشد صنایع همواره نگران عدم موفقیت کافی در شکل دهی و جاری سازی فرایند همکاری هستند. در ادبیات علمی مطالعات زیادی برای بهبود و افزایش اثربخشی این همکاری ها به ویژه از منظر فرایندها و ویژگی های درون سازمانی بنگاه های همکار، انجام شده است. اما مطالعات علمی و مشاهدات میدانی نشان می دهد که رویکردهای درون بنگاهی برای تحلیل علل عدم موفقیت کافی در همکاری ها کفایت ندارد و باید موضوعات دیگر از جمله محیط نهادی همکاری نیز مورد بررسی قرار گیرد. در این میان سازمان های میانجی با ایفای نقش های گوناگون از جمله کمک به سازمان های سیاستگذار تنظیم محیط نهادی، یکی از عوامل تاثیرگذار بر توسعه همکاری ها هستند که در کشور ما مورد توجه لازم قرار نگرفته اند. در این مقاله در چارچوب تئوری نهادی به بررسی و تبیین نقش سازمان های میانجی در تنظیم محیط نهادی و تاثیر آن بر اثربخشی فرایند همکاری بین بنگاه ها پرداخته شده است. به این منظور از دو روش تحقیق مکمل مطالعات کیفی دیدگاه خبرگان فعال در ده تجربه همکاری در صنایع هوافضایی و همچنین مطالعات پیمایشی بین 220 نفر از مدیران ارشد و میانی فعال در سازمان های میانجی و بنگاه های صنعتی این بخش استفاده شد. همچنین نتایج پیمایش با استفاده از ابزارهای تحلیل عاملی و مدل یابی معادلات ساختاری، تحلیل گردید. بر اساس نتایج این تحقیق مشخص شد که سازمان های میانجی می توانند با استفاده از ایفای نقش در تنظیم محیط نهادی از ابعاد سیاستگذاری و تشویق بنگاه ها به همکاری، فرهنگ سازی و بهبود نظام مالکیت معنوی بر اثربخشی فرایند همکاری تاثیرگذار باشند و در میان متغیرهای فرایند همکاری، نیز«خاتمه همکاری»، «جستجو وانتخاب همکار» و «طراحی همکاری» به ترتیب بیشترین تاثیر را از تنظیم محیط نهادی می پذیرد.
    کلیدواژگان: سازمان میانجی، فرایند همکاری فناورانه، محیط نهادی، مدل یابی معادلات ساختاری