نشریه مدیریت استاندارد و کیفیت
سال دوم شماره 4 (پیاپی 6، زمستان 1391)

در چند سال گذشته پنج استاندارد و سه الگوی توانمندساز در مهندسی سیستم منتشر شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
بنابراین ممکن است برگزینی یک استاندارد یا الگوی پایه، دشوار به نظر برسد. در این مقاله به بررسی شباهت ها و تفاوت های این
استانداردها و الگوها می پردازیم. استانداردها و الگوهای برگزیده شده، برای این منظور شامل: انواع نظامی، تجاری و بین المللی می شود.

چالشی که هم اکنون در مهندسی نوین وجود دارد حصول اطمینان از کاهش هزینه های دوره ی عمر و افزایش قابلیت اطمینان محصولات میباشد. بدلیل عدم توجه صحیح به بحث مهندسی آزمون در طی چرخه عمر محصولات (یعنی از ابتدای پیدایش ایده تا خلق محصول و پایان عمر آن، بعد از خروج محصولات از کارخانه و تحویل آن به مشتری)، هزینه های زیادی به هر یک ذینفعان تحمیل خواهد شد. هدف از ارایه این مقاله آشنایی با دسته بندی کلی انواع آزمون ها و جایگاه مهندسی آزمون در طول عمر یک محصول نظامی تا لحظه تحویل به مشتری می باشد.
یکی از علل پایین بودن قابلیت اطمینان و کیفیت محصولات در طول عمر خود، به خصوص بعد از تحویل به مشتری تا پایان عمر آن، عدم وجود تمرکز در صنایع سازنده نسبت به مساله آزمون و ارزیابی میباشد. این عدم توجه به صورت متمرکز روی بحث مهندسی آزمون و متعاقب آن پرورش نیافتن متخصصین طراحی و انجام آزمون، سبب شده است تا این موضوع در چرخه طراحی محصول، به صورت خیلی کم رنگ جلوه گر شود. برنامه ی آزمون بخشی ضروری از تصدیق و صحه گذاری کامل یک محصول به حساب می آید. هدف این برنامه در طول چرخه عمر محصولات، اطمینان از این امر است که آن محصول به تمام الزامات مربوط به طراحی، کارایی و کیفیت رسیده باشد.
باید توجه داشت که طرح ریزی الزامات و ملاک های آزمون باید از الزامات طراحی استنتاج شوند. به طورکلی آزمون های مورد استفاده در فازهای مختلف چرخه عمر یک محصول تا زمان تحویل آن به مشتری عبارتند از آزمون تکوین، آزمون تایید صلاحیت و آزمون پذیرش که هر یک از این نوع آزمونها در مرحله خاصی از چرخه تکوین یک محصول مورد استفاده قرار میگیرند و عدم توجه به آنها سبب ایجاد مشکلات متعددی برای مصرف کننده و سازنده خواهد شد.

با قبول امر فراگیری و قابلیت تطبیق مبانی مدیریت و کنترل پروژه در بخش عظیمی از فعالیت های روزمره ی جوامع، واقعیت آشکار آنست که هرگونه پیشرفت و توسعه در تعریف و فرهنگ مدیریت پروژه، هرچند که محدود باشد، میتواند در ارتقای کارایی و بهره وری صحیح منابع طبیعت اثربخش بوده، و نهایتا رفاه، آسایش و ارتقای ارزش ها و کرامات انسانی را به دنبال داشته باشد. امروزه دیگر ضرورت اندازه گیری عملکرد، بر کسی پوشیده نیست. در سازمان های پروژه محور این موضوع اهمیت به سزایی دارد. ارزیابی عملکرد مدیران پروژه به معنای سنجش نسبی عملکرد انسانی در رابطه با نحوه ی مدیریت کار مشخص در یک دوره زمانی معین، در مقایسه با استاندارد انجام کار و همچنین تعیین استعداد و ظرفیتهای بالقوه فرد به منظور برنامه ریزی در جهت به فعلیت در آوردن آنها میباشد. انتخاب الگوی مناسب و انجام صحیح و دقیق مراحل ارزیابی امری نسبتا مشکل است زیرا کار ارزشیابی مستلزم اعمال نوعی قضاوت و داوری در مورد رفتار و عملکرد افراد است. هدف ارزیابی عملکرد مدیران پروژه، شناسایی میزان اثربخشی و کارآمدی آنان به وسیله ایجاد و توسعه ی اطلاعات حیاتی منابع انسانی است. این مقاله با بررسی کتابخانه ای مقالات معتبر علمی در حوزه مدیریت پروژه و همچنین ارزیابی عملکرد، عملکرد مدیران پروژه را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده است.

در این مقاله مسئله تخصیص کد یکتا به کالاهای تدارک شده و نقش آن در بهبود عملیات آمادی، اصلاح الگوی مدیریت موجودی ها و کاهش مصارف در سازمان های بزرگ و گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. این نوشتار از طریق بیان مشخصات، کاربردها و فواید سامانه های شناسه گذاری کالاهای تدارک شده که در حوزه نسبتا وسیعی در سطح واحدهای دفاعی قابل پیاده سازی است، به شرح و تبیین موضوع پرداخته است. هدف این نوشتار بیان الگویی برای بهبود سیستم مدیریت موجودی با تاکید بر کاهش هزینه ها در مصارف مربوط به کالاهاست که از ابعاد و جنبه های گوناگونی بدست می آید. از آنجا که در سازمان های بزرگ که دارای چند بخش یا واحد جداگانه هستند، حجم قابل توجهی از دارایی ها و منابع مالی و فیزیکی سازمان در تامین و تدارک کالاها و پشتیبانی واحدهای عملیاتی به مصرف می رسد، به کارگیری ابزارها و روش هایی مانند کدگذاری اقلام نقش مهمی در نیل به اثربخشی و کارایی بالاتر دارد. همچنین سازمان پشتیبان برای هدایت و مدیریت سامانه کدگذاری اقلام از ضرورت های مدیریت سامانه های به کاررفته در سطحی گسترده است. این نقش در دل سازمان های دفاعی ایران به مرکز دفاعی راهبری سامانه کدگذاری اقلام (مدرسکا) سپرده شده است. مدرسکا در سال 0931تاسیس و راه اندازی گردیده است.

با شکل گیری اندیشه ی ایجاد یک استاندارد در حوزه امنیت اطلاعات در کشور انگلستان و انتشار اولین نسخه ی استاندارد در سال 5991م و تقویت نگاه سیستمی به مقوله امنیت اطلاعات، تحولات گسترده ای در این بخش صورت گرفته است. در این زمینه، موسسه بین المللی استاندارد (OSI) با همکاری و پیش گامی موسسه استاندارد انگلستان (ISB) تا کنون چندین استاندارد و گزارش فنی منتشر نموده است. این مقاله ضمن اشاره به سیر پیدایش و تکامل استانداردهای حوزه امنیت اطلاعات به معرفی اجمالی استانداردها و همچنین ترسیم وضعیت فعلی اسناد بالادستی کشور در این بخش و لزوم حرکت پر شتاب تر آن خصوصا در بخش دفاعی پرداخته است.

امروزه طراحی و توسعه ی مدلهای مختلف از یک محصول جهت تحقق نیازهای جدید مشتریان به مهمترین چالش سازمان ها تبدیل شده است. حفظ و گسترش بازارهای داخلی و خارجی مستلزم ارایه ی محصولات با کیفیت مناسب، با کمترین هزینه ممکن و منطبق با خواسته های مشتریان میباشد. استفاده از منطق مدولاریتی، به عنوان روشی جهت انعطافپذیری بیشتر محصولات در اعمال تغییرات طراحی، سهولت در ارتقا و تعمیر محصولات میباشد. بنابراین، مدولار نمودن محصول در راستای پاسخگویی سریع به نیازهای مشتریان و با کمترین تغییرات در ساختار محصول است. در این مقاله برخی از روش های طراحی و توسعه مدولار محصولات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

ایمنی یک مفهوم نسبی است و نه مطلق. هدف سیستم های ایمنی بالا بردن ایمنی و پایین آوردن ریسک تا سطح قابل قبول میباشد. پتانسیل خطر را به طور کامل نمیت وان از بین برد، زیرا پتانسیل خطر نتیجه عملیات شرکت های هواپیمایی است و در واقع محصول جانبی ارایه خدمات می باشد. در این تحقیق عوامل کلیدی موفقیت در سیستم های مدیریت ایمنی مورد بررسی قرار گرفته است. عوامل انسانی نقش بسیار عمده ای در موفقیت سیستم های ایمنی دارند و از طرف دیگر همین عوامل انسانی (مخصوصا از نظر فرهنگ ایمنی)برای شرکت های هواپیمایی مشکلات زیادی را در پیاده سازی سیستم های مدیریت ایمنی به وجود میآورند. عامل بسیار مهم دیگری که هم تاثیر بالایی در موفقیت داشته و هم مشکلات زیادی در این زمینه وجود دارد و آن هم امکان به اشتراک گذاشتن اطلاعات ایمنی در داخل صنعت است.