فهرست مطالب

پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی - سال ششم شماره 1 (بهار 1396)

فصلنامه پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی
سال ششم شماره 1 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/21
  • تعداد عناوین: 8
|
  • ساره رشیدی، راضیه نیازمند، اکرم آریان فر صفحه 1
    در پژوهش حاضر، اثر مخلوط روغن کنجد با روغن سرخ کردنی (غلظت های 1 و 2 درصد، وزنی/وزنی) و ترکیبات صابونی ناشونده با روغن سرخ کردنی (غلظت های 0/02 و 0/04 درصد، وزنی/وزنی) در مقایسه با روغن سرخ کردنی به تنهایی بر میزان آکریل آمید، جذب روغن و رطوبت دونات طی فرایند سرخ کردن عمیق در دمای 180 درجه سانتی گراد بررسی شد. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی و براساس آزمون توکی تجزیه وتحلیل شدند. نتایج حاکی از آن بود که باتوجه به نقش آنتی اکسیدانی روغن کنجد، میزان آکریل آمید و جذب روغن، در همه نمونه های سرخ شده در مقایسه با نمونه شاهد کمتر بود. کارایی نمونه های سرخ شده حاوی مواد صابونی ناشونده کنجد 0/04 درصد، در کاهش محتوای آکریل آمید و کاهش جذب روغن بهتر از سایر نمونه های سرخ شده بود. نمونه های فاقد روغن کنجد کمترین تاثیر را بر میزان آکریل آمید و جذب روغن نسبت به سایر نمونه ها داشتند. نمونه های سرخ شده در مخلوط روغن حاوی 2 درصد روغن کنجد، 9/6 واحد جذب روغن و 45/20 درصد آکریل آمید را نسبت به شاهد کاهش داد. همچنین در نمونه های سرخ شده در مخلوط روغن حاوی 0/04 درصد مواد صابونی ناشونده، جذب روغن، مقدار آکریل آمید و رطوبت به ترتیب 9/8 واحد، 58/64 درصد و 13/33 واحد در مقایسه با شاهد کاهش یافت.
    کلیدواژگان: آکریل آمید، دونات، جذب روغن، روغن کنجد، مواد صابونی ناشونده
  • محمدعرفان بهرامی، مسعود هنرور صفحه 11
    همواره تعیین ویژگی های کیفی و کمی محصولات کشاورزی در آزمایشگاه های کنترل کیفیت کارخانه ها با مشکلات متعددی مواجه بوده است. هدف از این تحقیق، بررسی خصوصیات مرفولوژیک کریستال های شکرخام به وسیله سیستم پردازش تصویر دیجیتال و در ادامه پیش بینی برخی خصوصیات کیفی نمونه ها با استفاده از خصوصیات ظاهری به دست آمده از کریستال ها بود. ویژگی های فیزیکوشیمیایی مورد بررسی در این پژوهش شامل درصد خاکستر، ساکارز، اینورت، شدت رنگ محلول، غلظت نشاسته، غلظت دکستران، میزان pH و ضریب شکست بوده و خصوصیات ظاهری تعیین شده توسط سیستم پردازش تصویر شامل میانگین و میانه مساحت کریستال ها ، میانگین و میانه محیط کریستال ها ، میانگین و میانه مربعیت و شمارش تعداد کریستال های شکرخام در 0/5 گرم نمونه بود. بررسی های انجام شده نشان داد که همبستگی بالایی بین برخی خصوصیات کیفی شکرخام همچون میزان خاکستر، ساکارز، نشاسته، دکستران و ضریب شکست با خصوصیات ظاهری کریستال ها وجود دارد که درنهایت با کمک معادلات به دست آمده می توان خصوصیات کیفی کریستال ها را با دردست داشتن فاکتورهای ظاهری با ضرایب اطمینان بالا پیش بینی کرد.
    کلیدواژگان: پردازش تصویر رقمی، خصوصیات فیزیکوشیمیایی، دکستران، شکرخام
  • مرضیه پناهی، حسن برزگر، محمد حجتی صفحه 25
    بنه (Pistacia Atlantica) از گونه های غالب پسته وحشی موجود در ایران می باشد. صمغ بنه یک صمغ الئورزینی است که در ایران سقز نامیده می شود. در این تحقیق ابتدا اسانس از صمغ بنه به روش تقطیر آبی استخراج شد، سپس فیلم نشاسته ای حاوی اسانس بنه در 4 سطح مختلف (0، 0/5، 1 و 2 درصد) تولید و خصوصیات فیزیکی، مکانیکی، نفوذپذیری آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش اسانس باعث افزایش ضخامت در فیلم شده و از حلالیت در آب و استحکام کششی فیلم به طور معنی داری کاست ولی بر کشش پذیری آن تاثیر قابل توجهی نداشت. همچنین رنگ فیلم ها به طور قابل توجهی تحت تاثیر اسانس قرار گرفت و اختلاف رنگ کل (ΔE) به طور معنی داری کاهش یافت. ازطرفی نفوذپذیری به بخار آب فیلم های حاوی اسانس در مقایسه با نمونه شاهد افزایش یافت ولی این افزایش در سطوح مختلف اسانس معنی دار نبود. در فیلم-های حاوی اسانس، افزایش غلظت اسانس باعث ایجاد تاثیر معنی داری در نفوذپذیری آنها نسبت به اکسیژن نشد. به منظور بررسی ریزساختار فیلم ها از آزمون میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) استفاده شد، نتایج حاصل از این آزمون بیانگر تولید فیلم های یکنواخت و بدون ترک بوده و تاییدکننده نتایج حاصل از آزمون های نفوذپذیری بود.
    کلیدواژگان: اسانس، صمغ بنه، فیلم خوراکی، نشاسته، ویژگی های مکانیکی
  • رامیار قوامی، افشین ملکی، هیوا دارایی صفحه 39
    در این مطالعه فرایند انعقاد الکتریکی پالسی (PEC) در شفاف سازی آبمیوه بررسی شد. در ادامه اثر 3 متغیر زمان پالس دهی (1، 3 و 5 دقیقه)، زمان فرایند (5، 10، 30 و 45 دقیقه) و شدت جریان الکتریکی (0/03 ، 0/1 و 0/5 آمپر) هرکدام در 3 تکرار بر کارایی فرایند بررسی شد. مطالعه تاثیر پارامترهای عملیاتی نشان داد در فرایند PEC، بهترین کدورت برابر با 5 NTU، در شدت جریان الکتریکی 0/03 آمپر، زمان پالس 5 دقیقه، زمان فرایند 30 دقیقه و بدون تغییر pH آبمیوه طبیعی (3/5=pH) حاصل می شود. سپس، جهت رسیدن به سطح استاندارد کدورت آب سیب از اثر هم افزایی مقادیر اندک آنزیم های پکتیناز و آمیلاز و عامل شفاف کننده ژلاتین به عنوان کمک منعقدکننده استفاده شد. این روش کدورت را به کدورت استاندارد (2 NTU) نزدیک کرد. این مطالعه نشان داد روش PEC به دلیل کاهش قابل توجه کدورت بدون نیاز به آنزیم ها و مواد کمکی و با کاهش چشمگیر زمان فرایند می تواند به عنوان روشی جایگزین و یا کمکی در صنعت آبمیوه سازی مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: آب سیب، انعقاد الکتریکی پالسی، شفاف سازی، کدورت
  • فرشته سبزی، محمد جواد وریدی، مهدی وریدی صفحه 53
    این پژوهش به منظور بررسی تاثیر غلظت آبغوره بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و بافتی عضله بایسپس فموریس گاو و با هدف بهبود تردی و افزایش بازارپسندی آن انجام شد. بدین منظور، آبغوره با درصدهای صفر، 30، 70 و 100 درصد به همراه کلرید سدیم 2 درصد (w/w)، به تکه های گوشت با ابعاد 3×15×15 سانتی مترمکعب (به مقدار 10 درصد وزن اولیه آن) تزریق گردید. سپس به منظور یکنواختی توزیع محلول در قسمت های سطحی و عمقی گوشت، نمونه ها در محلول آبغوره (با همان غلظت تزریق شده به آنها و با نسبت 1:4) قرار داده شدند و به مدت 12 ساعت در دمای 4 درجه سانتی گراد نگهداری گردیدند. نتایج نشان داد با افزایش غلظت آبغوره، میزان pH به طور معنی دار کاهش یافت (P<0/05). همچنین نگهداری در محلول آبغوره باعث افزایش معنی دار درصد جذب محلول، افت پخت و میزان WHC گردید (P<0/05). پارامترهای رنگی *L و *b نمونه های تیمارشده به طور معنی داری بیشتر از نمونه شاهد و مقدار *a آنها کمتر از نمونه شاهد به دست آمد (P<0/05) و نمونه های نگه داشته شده در آبغوره 100 درصد به مدت 12 ساعت دارای بالاترین شاخص تخریب میوفیبریل (MFI) و طول سارکومر و نیز کمترین مقدار نیروی برشی وارنر براتزلر (WBSF) بودند. بنابراین نتیجه گرفته شد که محلول آبغوره می تواند به عنوان جایگزینی برای ترد کننده های شیمیایی مورد استفاده در صنعت گوشت بدون تاثیر منفی بر دیگر پارامترهای کیفی آن استفاده گردد.
    کلیدواژگان: آبغوره، تردکردن، خصوصیات بافتی، عضله بایسپس فموریس گاو
  • جواهر ساکی، آی ناز خدانظری، سیدمهدی حسینی صفحه 71
    قابلیت تشکیل فیلم و خواص حفاظتی ژلاتین و کیتوزان موجب شده که به عنوان پوشش ها و فیلم های ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی مورد استفاده قرار بگیرند. در مطالعه حاضر، اثر فیلم (مخلوط و دولایه) و پوشش (مخلوط و دولایه) تهیه شده از کیتوزان (1 درصد وزنی/حجمی) و ژلاتین (3 درصد وزنی/حجمی) در نگهداری فیله شوریده بلانگر (Johnius belangerii) در دمای 4 درجه سانتی گراد یخچال (4±1 درجه سانتی گراد) به مدت 16 روز مورد بررسی قرار گرفت. آزمون های میکروبی (بارمیکروبی کل، سرمادوست و انتروباکتریاسه) بیانگر تاثیر ضدمیکروبی پوشش ها و فیلم های کیتوزان ژلاتین بود اما بین خاصیت ضدمیکروبی فیلم و پوشش و همچنین بین انواع مخلوط و دولایه هریک تفاوت معنی داری وجود نداشت. آزمون های شاخص اکسیداسیون چربی (تیوباربیتوریک اسید، اسید چرب آزاد) نیز حاکی از کمتر بودن میزان اکسیداسیون در نمونه های دارای فیلم و پوشش کیتوزان ژلاتین نسبت به نمونه شاهد (فیله فاقد پوشش و فیلم) بود. علاوه براین، در آزمون حسی (فیله های خام) مشاهده شد که فیلم ها و پوشش های به کاررفته 4 روز بر ماندگاری فیله های نگهداری شده در یخچال افزود. بدین ترتیب اعمال کیتوزان لاتین به عنوان پوشش و فیلم خوراکی (مخلوط و دولایه) منجربه افزایش عمر ماندگاری فیله (Johnius belangerii) در شرایط یخچال شد.
    کلیدواژگان: پوشش، دولایه، ژلاتین، فیلم، کیتوزان
  • یونس خورشیدی، داود کلانتری، علی اصغری صفحه 87
    خشک کردن محصولات کشاورزی یکی از مهم ترین فرایندها برای نگهداری طولانی مدت این محصولات می باشد. لذا در پژوهش حاضر، اثر پارامترهای دما و سرعت جریان هوا بر تغییرات رنگ، چروکیدگی و pH برش‏های نازک گلابی رقم درگزی با قطر متوسط 60 میلی متر و ضخامت 5 میلی متر در حین خشک شدن مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش ها در 4 سطح دمای هوای خشک کن 50، 60، 70 و 80 درجه سانتی گراد و 3 سطح سرعت جریان هوای ورودی 0/5 ،1 و 1/5 متر بر ثانیه انجام پذیرفت. نتایج حاصل از پردازش تصویر نشان داد که بالاترین میزان تغییرات رنگ کلی (30/78) مربوط به دمای خشک کردن 80 درجه سانتی گراد و سرعت جریان هوای 1/5 متر بر ثانیه و پایین ترین میزان آن (14/38) مربوط به دمای 50 درجه سانتی گراد و سرعت 0/5 متر بر ثانیه می باشد. نتایج بیانگر آن بود که pH نمونه ها در طول خشک کردن کاهش می یابد. بیشترین مقدار pH در دمای 50 درجه سانتی گراد و سرعت هوای 0/5 متر بر ثانیه به میزان 4/49 و کمترین مقدار pH در دمای 80 درجه سانتی گراد و سرعت هوای 1/5 متر بر ثانیه به میزان 3/93 به دست آمد. باتوجه به نتایج حاصل از مطالعه حاضر، کمترین زمان خشک شدن با کمترین تغییرات صفات کیفی در دمای 70 درجه سانتی گراد و سرعت جریان هوای 0/5 متر بر ثانیه اتفاق افتاد، لذا این شرایط به عنوان مناسب ترین دما و سرعت جریان برای خشک -کردن برش های گلابی توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: پردازش تصویر، تغییرات رنگ، چروکیدگی، گلابی، pH
  • جعفر محمدزاده میلانی، شهره خدمتی، آزاده قربانی حسن سرایی، عبدالخالق گل کار صفحه 103
    در این پژوهش، تاثیر صمغ کتیرا (Astragalus gummifer) در 5 غلظت 0، 0/25، 0/5، 0/75 و 1 گرم صمغ در کیلوگرم شیر مصرفی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی (رطوبت، خاکستر، pH، نمک، چربی و پروتئین)، رنگ و خصوصیات بافتی پنیر لیقوان طی 90 روز دوره رسیدن (روزهای 0، 15، 30، 45، 60 و 90) ارزیابی شد. نتایج نشان داد که افزودن صمغ کتیرا میزان چربی پنیر لیقوان را در مقایسه با نمونه شاهد کاهش داد. افزودن صمغ کتیرا منجربه افزایش رطوبت و پروتئین نمونه ها در مقایسه با شاهد شد. چربی، خاکستر، نمک و پروتئین پنیرهای لیقوان طی دوره رسیدن افزایش یافت. ویژگی های بافتی (سفتی، پیوستگی، قابلیت جویدن، صمغی بودن و فنریت) به طور معنی داری (P<0/05) با افزودن صمغ کتیرا تا 0/25 گرم در یک کیلوگرم شیر افزایش و در مقادیر بالاتر کاهش یافت. ویژگی های بافتی تمامی نمونه ها طی دوره رسیدن افت کرد. نتایج رنگ سنجی نمونه ها نشان داد که فاکتور *L و *b به ترتیب طی دوره نگهداری روند کاهشی و افزایشی نشان دادند. درنهایت، براساس خصوصیات بافتی، نمونه تولیدی با 0/25 گرم صمغ کتیرا در یک کیلوگرم شیر اولیه به عنوان بهترین فرمولاسیون انتخاب گردید.
    کلیدواژگان: بافت، پنیر لیقوان، خصوصیات فیزیکوشیمیایی، دوره رسیدن، صمغ کتیرا
|
  • Sareh Rashidi, Razieh Niazmand, Akram Arianfar Page 1
    In this study, the effect of sesame oil mixture (1 and 2% w/w concentrations) and unsaponifiable components (0.02 and 0.04% w/w concentrations) was compared with frying oil in terms of acrylamide content, oil absorption and moisture in donuts during deep frying process at 180oC. The data were analyzed in completely randomized design based on Turkey test. The results showed that considering the antioxidant role of sesame oil and its water barrier effect, the level of acrylamide and oil absorption were lower in all samples compared to control sample. Performance of fried samples containing 0.04% unsaponifiable compounds of sesame oil was much better than other fried samples. Samples lacking sesame oil had the least effect on acrylamide content and oil absorption compared with other samples. Samples fried in 2% sesame oil had 9.6 measure oil absorption and 45.20% acrylamide reduction compared with control sample. In addition, in samples fried in oil containing 0.04% unsaponifiable compounds, oil absorption, acrylamide content and moisture decreased 8.9 units, 58.64% and 13.33 units compared with the control sample, respectively.
    Keywords: Acrylamide, Donuts, Oil absorption, Sesame oil, Unsaponifiable compounds
  • Mohammad Erfan Bahrami, Masoud Honarvar Page 11
    Assessment of quality characteristics of agricultural and food products has been associated with many problems. The main purpose of this study was the evaluation of morphological characteristics of raw cane sugar crystals and then estimation of the raw cane sugars quality using digital image processing techniques. The quality properties of raw cane sugars such as ash content, sucrose content, invert sugar, color solution, pH, concentration of starch and dextran, moisture content and refractive index and also different morphological characteristics such as area means and medians of crystals, perimeter means and medians of crystals, quadrangle ness means and medians of crystals and count number of crystals were identified using digital image processing. The results demonstrated that there was a good correlation between morphological and some physicochemical properties of raw cane sugar such as ash, sucrose content, concentration of starch and dextran as well as refractive index using the obtained equations, some of the quality parameters can be estimated by their morphological characteristics.
    Keywords: Dextran, Digital Image Processing, Physicochemical Properties, Raw Cane Sugar
  • Marzieh Panahi, Hassan Barzegar, Mohammad Hojjati Page 25
    Pistacia atlantica is the dominant species of Pistachio in Iran. Mastic Gum is a resinous gum, which is called Saghghez in Iran. Firstly, the essential oil (EO) of Pistacia atlantica gum was extracted by hydrodistillation method, then the starch film containing Pistacia atlantica essential oil at 0, 0.5, 1 and 2% (V/V) were prepared applying casting method and their physicochemical, mechanical, permeability properties were evaluated.The results showed that the incorporation of EO caused a significant increase (P
    Keywords: Bene gum, Edibel film, Essential oil, Mechanical properties, Starch
  • Ramyar Qavami, Afshin Maleki, Hiua Daraei Page 39
    In this study, the effects of pulse elecrocoagulation (PEC) process on apple juice clarification was investigated. Influences of three variables of pulse time (1, 3 and 5 seconds), process time (5, 10, 30 and 45 minutes), and electrical current (0.03, 0.1 and 0.5 Ampere) on process efficiency were studied in three repeats. The results revealed that the minimal turbidity 5 NTU was achieved at 0.03 ampere of electrical current, 5 minutes of pulse time, process time 30 minutes, and natural juice pH (pH=3.5). In order to attaint apple juice turbidity standard level, the synergistic effect of low amounts of pectinase, amylase, and gelatine fining agents were used as co-coagulant. Using this method reached turbidity up to 3 NTU wich is very close to industrial standard turbidity (2 NTU) and this level is generaly required to produce stable clarified juice. This study showed that PEC can successfully be used as an alternative or an auxiliary method for juice clarification because of high turbididy removal potential in noticeable lower process time and lower amounts clarifying agents.
    Keywords: Apple Juice, Clarification, Pulse Electrocoagulation, Turbidity
  • Fereshteh Sabzi, Mohammad Javad Varidi, Mehdi Varidi Page 53
    This study was performed in order to examine the effect of verjuice concentration on the physicochemical and textural properties of beef Biceps femoris, which aimed at improving its tenderness and enhancing its marketability. To that end, verjuice (0, 30, 70 and 100%) and sodium chloride (2% w/w) were injected into the beef pieces with dimensions of 3×15×15 cm3 (10% of each piece initial weight). Then, for the uniform distribution of the solution on the surface and deep parts of the beef, the samples were immersed in verjuice solution (with the same concentration as was injected and at a ratio of 4:1) and stored at 4 °C for 12 h. The results showed that as verjuice concentration increased, pH decreased significantly (P
    Keywords: Beef Biceps Femoris, Tenderization, Textural Properties, Verjuice
  • Javaher Saki, Ainaz Khodanazary, Seyed Mehdi Hosseini Page 71
    Chitosan and gelatin are biopolymers with preservative effects and film forming ability to form antimicrobial and antioxidant coatings and films. In the current study, the effect of chitosan (1% w/v) and gelatin (3% w/v) coating (composite and bilayer) and film (composite and bilayer) was investigated on the storage of Johnius belangerii fillet in refrigerator (4 °C) for 16 days. Bacterial experiments (total count, pscychrotrophic bacteria and enterobacteriaceae) showed the antibacacterial effect of chitosan-gelatin coating and film but there was no significant difference between coating and film or composite and bilayer. Lipid oxidation value experiments (thiobarbituric acid and free fatty acid values) showed lower oxidation value in coated and film wrapped fillets. Also, sensory evaluations showed that refrigerated coated and film-wrapped samples had more durability (4 days) than control. Thus, chitosan-gelatin as edible coating and film (composite and bilayer) can enhance shelf life of Johnius belangerii fillet during refrigerated (4 ± 1 °C) storage.
    Keywords: Bi-layer, Chitosan, Coating, Film, Gelatin
  • Younes Khorshidi, Davood Kalantari, Ali Asghari Page 87
    Drying of agricultural and horticultural crops is one of the most important processes for their long term storage. Therefore, in this study, the influence of drying temperature and air flow velocity on the variation of color, shrinkage and pH were investigated during the drying process of thin-sliced Dargazi pear varieties. Drying air temperature varied in four levels of 50, 60, 70 and 80 °C and the air flow velocity at three levels of 0.5, 1 and 1.5 m/s. The image processing results indicated that maximum variation of the sample’ color (30.78) occurred at drying temperature of 80°C and air velocity of 1.5 m/s. In contrast, the minimum variation of the color (14.38) occurred at drying temperature of 50 °C and air velocity of 0.5 m/s. The results indicated that PH of the examined samples increases during the drying process. The maximum value of pH (4.49) was obtained at drying temperature of 50 °C and air velocity of 0.5 m/s, whereas the minimum value (3.93) was measured at 80 °C and air velocity of 1.5 m/s. Given the overall results obtained in this study, minimum drying time with minimum variation of qualitative specifications occurred at drying temperature of 70 °C and air flow velocity of 0.5 m/s; therefore, this condition could be suggested as the best combination for drying of thin-sliced pears.
    Keywords: Discoloration, Image Processing, Pear, pH, Shrinkage
  • Jafar Mohammadzadeh Milani, Shohreh Khedmati, Azadeh Ghorbani Hasansarai, Abdolkhalegh Golkar Page 103
    In this research, the effect of tragacanth gum (Astragalus gummifer) at five different concentrations of 0.25, 0.5, 0.75 and 1 gram of gum per 1 kg of consumed milk on physicochemical (moisture, ash, pH, salt, fat and protein), colorimetric measurement and textural properties of Lighvan cheese during 90 days of ripening (0, 15, 30, 45, 60 and 90 days) was evaluated. The results showed that gum addition, decreased the fat content of Lighvan samples in comparison of control one. Gum increased the moisture and protein of samples in comparison with control. Fat, ash, salt and protein of Lighvan cheese increased during ripening. Textural properties (hardness, cohesiveness, gumminess, chewiness and springiness) significantly (P0.05) increased with addition of 0.25 gram of gum in one kilogram of primary milk before cheese-making; however, these parameters decreased at higher gum concentrations. All textural parameters of cheese decreased during 90 days of ripening. Colorimetric observation revealed that L* and b* parameters decreased and increased during ripening, respectively. Finally, based on textural properties of Lighvan cheese, X0.25 sample was selected as the best formula in five produced cheeses.
    Keywords: Lighvan cheese, Physicochemical properties, Ripening period, Texture, Tragacanth Gum