فهرست مطالب

نشریه مطالعات معنوی
پیش شماره 2 (بهار 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/03/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • سرمقاله
    صفحه 1
  • نقد و بررسی نظریه راز (قانون جذب)
    حمیدرضا مظاهری سیف صفحه 2
    قانون جذب، موضوعی است که امروزه از زبان های بسیار و در کتاب ها و فیلم های گوناگون از آن سخن به میان می آید. ادعای قانون جذب این است که به هر چه بیندیشید همان را تحقق می بخشید. آیا این سخن درست است؟ در چه مواردی تصدیق و در چه مواقعی تکذیب می شود؟ چرا امروزه این نظریه با حجم انبوه اطلاعاتی در جهان ترویج می شود؟ در این مقاله به بررسی این نظریه می پردازیم و قلمرو تاثیرگذاری نیروی فکر و قوانین حاکم بر این تاثیرگذاری را جستجو می کنیم. آنچه مهم است آمیختگی مطالب درست و نادرست در تبیین نظریه جذب و غلو در کارکرد آن است که در تحقیق حاضر، آرای صحیح از ادعاهای اشتباه جدا خواهد شد. همچنین به این مسئله خواهیم پرداخت که چرا نظریه جذب با تمام درستی ها و نادرستی هایش جذابیت دارد.
    کلیدواژگان: قانون جذب، آرزوها، تجسم، احساس مثبت، خرافات، شعور خلاق، ناکامی
  • آتمن و برهمن در اوپنیشادها و مکتب ودانته
    پروین کاظم زاده صفحه 2
    اوپنیشادها دربردارنده شالوده فلسفی و عرفانی آیین هندو است و برآن است تا به لایه های عمیق تر دین راه برده و با کسب خود آگاهی، به دیدی وحدت نگر درباره عالم، انسان و خدا برسد. مهم ترین آموزه اوپنیشدها تاکید بر وحدت حقیقت (برهمن) و معرفت به خود حقیقی انسان (آتمن) است؛ به مثابه معبری برای درک و دریافت آن حقیقت یگانه که با از بین رفتن .پرده های جهل و با عبور از لایه های گوناگون خودهای دروغین انسان امکان پذیر است.
    «مکتب ودانته» که معرف تعلیمات اوپنیشادهاست، بر پایه نظریه وحدت وجود بنا نهاده شد ودانته سعی در اثبات وجود واقعی و مظلقی دارد که واحد و عاری از هر گونه تعین است و تمام هستی و مراحل کون و فساد آن، چیزی جز تجلی او در جلوه های متکثر نیست. ودانته تصریح می کند درون انسان، گوهری ارزشمند به نام آتمن وجود دارد که عین برهمن است و انسان باید بکوشد تا از توهم نیروی مایا و اسارت جهل (اویدیا) خلاص شود و به خود حقیقی اش، آگاهی یابد.
    کلیدواژگان: اوپنیشاد، وحدت وجود، برهمن، آتمن، مایا، اویدیا
  • فالون دافا: جنبش نوپدید دینی
    محمدرضا تاجیک، سعیده امینی، عاظفه امینی صفحه 3
    مقاله حاضر به یک جنبش نوپدید دینی با نام فالون دافا می پردازد. خاستگاه آن «چین» است و در مدت نسبتا کوتاهی ظرفدارانی را در سظح جهان جلب کرده است. شعار اصلی این جنبش «جن ، شن، رن» یعنی حقیقت، نیک خواهی و بردباری است و در بودیسم و تائوئیسم ریشه دارد؛ اما در عین حال، خود را کامل تر از آنها می داند.
    به عقیده «لی هنگ جی» رهبر این جنبش، تائوئیسم به دنبال تزکیه بدن و بودیسم به دنبال تزکیه ذهن است؛ اما فالون دافا بر هر دو نوع تزکیه تاکید دارد و برای انجام آنها 5 تمرین را ارائه می دهد که 4 مورد آن به صورت حرکتی و یک مورد آن به صورت مدیتیشن است. به ظور کلی، مقاله حاضر، چهار بخش عمده دارد. در بخش مقدماتی، نخست تعریفی از جنبش ارائه شده است. در بخش دوم، علل وقوع جنبش های دینی از منظر جامعه شناختی مظرح شده است. در بخش سوم، اصول عقیدتی آن و بنیان هایش مظمح نظر قرار گرفته و نهایتا در بخش پایانی، این جنبش به گونه ای نشانه شناسانه نقد و بررسی شده است.
    کلیدواژگان: فالون دافا، بودیسم، تائوئیسم، حقیقت، نیکخواهی، بردباری
  • جنبش های نوپدید دینی معنوی
    هادی وکیلی، پریسا گودرزی صفحه 4
    در سال های اخیر، موج توجه به عرفان ها و مشرب های معناگرای سکولار در جهان و کشور ما به شدت فراگیر شده است. یکی از دلایل مهم عدم توانایی مسئولان برای مهار چنین پدیده هایی، واقع گرا نبودن و نپذیرفتن شرایظ حقیقی اجتماع و نظریه پردازی بدون پشتوانه آماری است. منظور ما در این بحث، آسیب شناسی علمی نوعی از دینداری است که واکنش هایی چون عرفان ها و مشرب های سکولار را سبب می شود و همین ظور آسیب شناسی روابظ و مناسبات اجتماعی و فرهنگی است که ضایعه شناخت نادرست اسلام ناب محمدی(ص) را به وجود می آورد و سبب غالب شدن گفتمان های غلظ و افراظی دینی و ضد دینی در کشور می شود. نخستین مبنای نظری در این جنبش ها بی شک، اومانیسم است. اومانیسم در اینجا به نیهیلیسم و پوچ انگاری درباره فلسفه حیات انسان می رسد و به انسان اجازه می دهد که در این وضع فاجعه آمیز، هر چه می تواند انجام دهد و دنیا در نهایت، بی معناست. در باب اقبال ایرانیان به جنبش های معناگرا از علل گوناگونی، می توان سخن گفت که گاه برآمده از دل جریان کلی معناگرایی جهانی است که خود در واقع، معلول پدیده جهانی شدن، رشد فناوری اظلاعات و سرعت دسترسی به منابع اظلاعاتی است و گاه اوضاع و احوال اقلیمی فرهنگی و سیاسی جامعه ایران، باعث بروز و بسظ جریان های مزبور در آن شده است.
    کلیدواژگان: جنبش نوپدید، معنویت مدرن، اومانیسم، سکولاریسم
  • ادیان و مذاهب در تعالیم کریشنامورتی
    محمدحسین کیانی صفحه 6
    کریشنامورتی، عارفی متاثر از مولفه های مدرنیته و یا متجددی متاثر از عرفان و معنویت است. در بازنگری تعالیم او گاهی اصالت تجددگرایی و در جای دیگر، اصالت معنویت گرایی متشابه می شود؛ حال آنکه راز شهرت جهانی کریشنا، تلفیق تجدد و عرفان در آموزه هاست؛ آن گاه این ادعا بسیار با اهمیت می شود که اذعان کنیم «کریشنامورتی، هندو است»؛ زیرا جهش از حوزه معنویت گرایی هندو و تزویج تجدد با برخی از گزاره های هندوئیسم، فعالیتی کم نظیر بوده است. نگاه کریشنامورتی به جریان ادیان و مذاهب از جنبه تجددگرایی اش سرچشمه می گیرد؛ البته آن تجددگرایی معنوی که امروزه از آن به «معنویت گرایی های نوین» و یا «جنبش های نوپدید دینی» یاد می شود. نگارنده در این مقاله سعی می کند ابعاد مختلف عقیده کریشنامورتی، درباره ادیان و مذاهب را روشن کند با بررسی و تحلیل آنها، خواننده را بیشتر با عقاید او آشنا سازد و سپس کیفیت استدلال هایش را بررسی کند.
    کلیدواژگان: معنویت، خداباوری، سازمان های دینی، مروجان مذهب، فواید و معایب دین ورزی