فهرست مطالب

پژوهش نامه ی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان - پیاپی 3 (بهار 1392)

پژوهش نامه ی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
پیاپی 3 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/03/05
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سخن سردبیر
    صفحات 1-3
    مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازنمایی اصول انگاره ی نیشن و مک آلیستر در برنامه های درسی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
    رضامراد صحرایی*، امیررضا وکیلی فرد، مریم سلطانی صفحات 5-36
    برنامه ی آموزشی، به مسائل مرتبط با یادگیری زبان، تجربه و هدف یادگیری، ارزش یابی و اهمیت روابط معلم و زبان آموز می پردازد. داشتن برنامه ی آموزشی علمی، می تواند ضامن موفقیت هر دوره ی آموزش زبان باشد. هدف پژوهش حاضر، معرفی انگاره ای سازمان یافته (نیشن و مک آلیستر، 2010)، برای طراحی برنامه ی آموزشی زبانی است. در این پژوهش، ابتدا مراحل طراحی برنامه ی آموزشی بر پایه ی این انگاره معرفی شده و سپس، میزان به کارگیری اصول آن انگاره در برنامه ی درسی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، به عنوان نمونه ای از مراکز آموزش زبان فارسی، مورد تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور، 20 اصل موجود در این انگاره، با در نظر گرفتن دانش مورد نیاز برای پاسخ گویی، در قالب سه پرسش نامه (معلم، زبان آموز، و پژوهشگر) پیاده شد. زبان آموزان و معلمان، با توجه به تجربه ی خود در کلاس های زبان فارسی مرکز آموزش زبان فارسی به پرسش ها پاسخ دادند و پژوهشگر، پرسش نامه-ی خود را بر اساس تحلیل محتوای آموزشی سطح پیشرفته تکمیل کرد. آزمودنی های پژوهش، 15 مدرس آموزش زبان فارسی و 64 زبان آموز سطح پیش دانشگاهی همان مرکز بودند. تحلیل پاسخ ها نشان داد که برنامه ی درسی این مرکز، در سطح پیشرفته، به جز سه اصل بسامد، ادامه ی پیشرفت، و آموزش پذیری، از دیگر اصول این انگاره پیروی می نماید.
    کلیدواژگان: برنامه ی آموزشی، برنامه ی درسی، نیاز کاوی، انگاره ی نیشن و مک آلیستر
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل مجموعه کتاب های «زبان فارسی» از منظر نشانه شناسی فرهنگی
    مهین ناز میردهقان*، فرزان سجودی، حمید آقایی صفحات 37-68
    این پژوهش، به تحلیل فرهنگ و آموزش آن در مجموعه کتاب های «زبان فارسی»، تالیف صفارمقدم، می پردازد. به این منظور، رویکرد «نشانه شناسی فرهنگی مکتب تارتو- مسکو» به عنوان مبنای نظری این پژوهش در نظر گرفته شده و مفاهیم موجود در این رویکرد، نظیر «سپهر نشانه ای»، «مرکز و حاشیه» و «متن» و نیز برخی الگوهای ارائه شده برای این رویکرد در زمینه ی فرهنگ و تعامل فرهنگی مورد توجه قرار می گیرد. در این مقاله، همچنین، تبیین و الگویی نظری از آموزش زبان و فرهنگ پیشنهاد می گردد. در این الگوی پیشنهادی، فرایند آموزش و یادگیری زبان به مثابه ی گفتگویی فراگیر میان دو فرهنگ در نظر گرفته شده و نحوه ی تشکیل سپهر نشانه ای زبان تازه، در درون سپهر نشانه ای زبان «خود»، با توجه به نوع جذب رمزگان های زبان تازه و نیز فراهم شدن زمینه ی رشد و در نهایت، استقلال نسبی این سپهر به منظور تولید متن و ارتباط زبانی توضیح داده خواهد شد. در ادامه، با استفاده از رویکرد «نشانه شناسی فرهنگی» و تبیین پیشنهادی برای آموزش زبان و فرهنگ، نحوه ی بازنمایی رمزگان های پوشاک، خوراک، مکان و جنسیت در ارتباط با «خود» و «دیگری» فرهنگی در این مجموعه کتاب ها بررسی و مشخصه های سوگیری، تکرار، حضور و غیاب سوژه و بسندگی رمزگانی به عنوان مشخصه های اصلی بازنمایی رمزگان های فوق، شناسایی و تحلیل می شوند. نتایج این تحلیل نشان می دهد نحوه ی بازنمایی ها در این مجموعه، چندان در جهت الگوی تعاملی «هم خود و هم دیگری» و گفتگوی فراگیر فرهنگی نیست.
    کلیدواژگان: نشانه شناسی فرهنگی، سپهر نشانه ای، خود و دیگری فرهنگ
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • گرافیک در کتاب های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان: نقش ارتباطی و کارکرد آثار گرافیک در رویدادهای آموزشی
    نگار داوری اردکانی*، آناهیتا فارسی صفحات 69-97
    کاربرد گرافیک در آموزش زبان، از عناصر بنیادین طراحی آموزشی است. بر پایه ی نظریه های یادگیری شناختی، عناصر دیداری اگر به درستی به کار روند، نقش بسزایی در پشتیبانی از یادگیری دارند؛ همان گونه که کاربرد نادرست آن ها نیز به آموزش آسیب می رساند. با وجود این، در تهیه ی مواد آموزشی، اغلب، یا گرافیک نادیده گرفته می شود و یا کاربرد آن آگاهانه نیست. این پژوهش با توجه به نظریه های یادگیری شناختی، به بررسی نقش ارتباطی آثار گرافیک و نیز همراهی یا مشارکت این آثار در رویدادهای آموزشی در متون منتخب آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان می پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که 1) در طراحی متن های آموزشی یاد شده، به کارگیری کارکرد حسی اثر گرافیک بیش از کارکرد شناختی آن بوده است، 2) بیشترین تاثیر شناختی آثار گرافیک مربوط به کاربرد آن ها در تمرین های درس است و این آثار، کمتر در ارائه ی متن زبانی مشارکت داشته اند. با توجه به نتایج این پژوهش، تهیه کنندگان متون یاد شده، چندان به چگونگی کاربرد آثار گرافیک از منظر نظریه های یادگیری شناختی توجه ننموده اند. بنابراین، بایسته است کاربرد گرافیک در این متون، بر اساس شاخص های یاد شده، بازتعریف و اعمال شود.
    کلیدواژگان: گرافیک، نقش ارتباطی، رویدادهای آموزشی، نظریه ی رمزگذاری دوگانه، طراحی آموزشی، کتاب های آموزش زبان فارسی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • آغازه و پایانه ی کلامی در درس نامه های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
    علیرضا قلی فامیان* صفحات 99-116
    منظور از آغازه و پایانه، کلمات یا عباراتی هستند که گوینده، مکالمه ی خود را با آن ها آغاز یا تمام می کند. نمونه ی کلیشه ای آغازه، «سلام» است و عبارت «خداحافظ» نیز نمونه ای رایج از پایانه ی کلامی به شمار می آید. عبارات کلیشه ای و رایجی همچون «تولدت مبارک» یا «نوروزتان پیروز» را نیز می توان به اعتبار کارکرد واقعی شان در میان کاربران زبان، آغازه یا پایانه نامید. در این پژوهش، الگوهای آغازه و پایانه ی شش درس نامه ی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان بررسی شده است. منابع مورد مطالعه عبارتند از: پورنامداریان (1386)، ثمره (1384)، ضرغامیان (1384)، صفارمقدم (1391)، فرزاد (2004) و شعبانی جدیدی و پرویز بروکشا (2010). یافته های تحقیق نشان می دهد درس نامه های مورد مطالعه، در استفاده از عناصر آغازه و پایانه ی کلامی، به الگوهای طبیعی و متعارف زبان توجه نکرده اند. همچنین، استفاده از صورت های خطاب رسمی، نسبت به غیررسمی بیشتر است. کاربرد آغازه ها نسبت به پایانه ها بیشتر است و بسیاری از مکالمات در پیکره ی پژوهش، ناگهان و به گونه ای مصنوعی خاتمه می یابند و در واقع قطع می شوند. محقق بر این باور است که یافته های پژوهش حاضر می تواند توجه مولفان متون آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبان را به کاستی های منابع موجود جلب کرده و اهمیت بازنگری در متون مذکور را خاطرنشان سازد.
    کلیدواژگان: آغازه، پایانه، درس نامه، آموزش زبان فارسی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تبیین خاستگاه همگانی های زبانی و کاربردهای آن در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان
    ضیا تاج الدین* صفحات 117-134
    تفکر رایج در میان شمار چشمگیری از زبان شناسان و روان شناسان زبان این است که راه حل مسئله ی فراگیری زبان که مسئله ی فرافکنی یا مسئله ی افلاطونی نیز خوانده می شود، در دانش پیشین نهفته است. فرضیه ای که شالوده ی این تفکر را تشکیل می دهد این است که شکاف بین داده های موجود برای کودک (داده های اولیه) و نظام زبانی ای (توانش زبانی) که در او ایجاد می شود، به قدری عظیم است که فراگیری زبان را می توان فقط بر اساس دانش زبانی پیشین تبیین کرد. فرضیه ی دیگری که شالوده ی این تفکر را تشکیل می دهد، این است که یگانه خاستگاه همگانی های زبانی، دانش فطری است. در این مقاله تلاش شده است تا این تفکر رایج از سه جنبه ی کثرت گرا به چالش طلبیده شود: 1) خصیصه های بنیادین دستور همگانی، 2) راه های دستیابی به دستور همگانی، و 3) خاستگاه های همگانی های زبانی. سپس پیامد های آموزشی این رویکرد کثرت گرا برای آموزش فارسی به غیر فارسی زبانان به تفصیل بررسی شده است.
    کلیدواژگان: دستور همگانی، همگانی های زبانی، خردگرایی، معناشناسی، گفتمان، منظورشناسی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • طراحی یک بسته ی الکترونیکی برای بهبود آموزش و سنجش واژگان پایه ی زبان فارسی
    زری سعیدی*، حسنیه شرفی نژاد صفحات 135-154
    توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات، گامی موثر و مفید در برنامه های آموزشی است که توانسته در اهداف، برنامه ها و روش های آموزشی، تحولی چشمگیر ایجاد کند و بدین ترتیب، بر اثربخشی و سرعت آموزش بیافزاید. مقاله ی حاضر تلاش نموده با معرفی «نرم افزار آموزش و سنجش واژگان پایه ی فارسی به غیر فارسی زبانان» گامی در راستای تحقق نقش آفرینی فناوری در آموزش، خصوصا آموزش زبان برداشته، به توسعه ی حیطه ی آموزش از طریق رایانه در کشور کمک نماید. روال ساخت و تکمیل این نرم افزار بدین صورت بود که نخست، نسخه ی آزمایشی پس از طراحی و تولید در اختیار 20 نفر از زبان آموزان دبستان بین المللی پسرانه ی تهران در سال تحصیلی 92- 93 قرار گرفت. در مرحله ی بعد، تعداد 20 نفر از کارشناسان نرم افزارهای آموزشی، آن را مورد ارزیابی قرار دادند. پس از انجام اصلاحات نسخه ی آزمایشی، نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که این نرم افزار توانسته در جذب زبان آموزان به یادگیری واژگان پایه تا حد زیادی موفق باشد.
    کلیدواژگان: واژگان پایه، نرم افزار، غیر فارسی زبانان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Language Curriculum Design: Analyzing and evaluating the Syllabi of Teaching Persian to Non-Persian Speakers Based on the Nation and Macalister Model
    Rezamorad Sahraei*, Amirreza Vakilifard, Maryam Soltani Pages 5-36
    A Curriculum deals with all the aspects of language learning including experience and purpose of learning، evaluation، and teacher-student relationship. An accurately planned curriculum for instruction can basically guarantee the success of an educational course. The present study is aimed at introducing Nation & Macalister language curriculum design (2010). Doing so، the stages and principles for designing a language curriculum were explained and then the extent to which the principles are employed in the curriculum of Persian in Language Center of Imam Khomeini International University was analyzed. To do so، 20 principles of Nation and Macalister language curriculum were implemented in the form of three questionnaires (including teacher، learner and researcher). Applicants included 15 Persian teachers and 64 learners studying in pre-university at the Persian Language Center. Receiving the data from learners and teachers، the questionnaires were analyzed with regard to the content of advanced level. Findings showed that the curriculum of Persian Language Center met all principles of Nation and Macalister Design except frequency، keep moving forward، and teachability.
    Keywords: Curriculum, Syllabus, Need Analysis, Nation, Macalister Model
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Analysis of "Zabane Farsi" Book Series Based on Cultural Semiotics
    Mahinnaz Mirdehghan*, Farzan Sojudi, Hamid Aghaei Pages 37-68
    The present study analyzes the education and culture in “Persian Language”، the book series authored by Ahmad Saffar Moghaddam. To do so، Tartu-Moscow’s approach to cultural semiotics was employed as theoretical framework in which، concepts such as semiosphere، text، center and periphery. In addition، the present study is an attempt to introduce a theoretical framework in which teaching language is considered as a dialogue between two cultures، also it tries to clarify the formation of semiosphere of the new language within the semiosphere of the “their” language with regard to absorbing capacity of language codes، grounds for progressive growth and relative independence of the semiosphere in producing texts and communicative dialogue. Furthermore، using ‘cultural semiotics approach’ the representation of clothing، food، place and gender codes in interacting with cultural “self” and “other” in selected books as well as orientation، repetition، presence and absence of subjects and sufficiency were analyzed. Findings showed that representations in book series of «Farsi Language» were not consistent with interactive approach of cultural “self” and “other” and the dialogism of language and culture.
    Keywords: Cultural Semiotics, Semiosphere, Cultural Self, Other
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Function and Effectiveness of Graphics in Persian Language Textbooks for Non-Persian Speakers
    Negar Davari Ardakani*, Anahita Farsi Pages 69-97
    Appropriate application of graphics in textbooks of Teaching Persian to Speakers of Other Languages (TPSOL) could play an important role in the process of Teaching Persian to non-Persian Speakers. According to the theories of cognitive learning، visuals، if used properly، would have a greatly positive effect in learning; however، their erroneous application can have negative result. However، it seems that graphical illustrations are either neglected or misused in developing syllabus for Persian textbooks. The present research aims to examine the communicative role of graphics in TPSOL textbooks based on theories of cognitive learning as well as their role in the instructional events of selected Persian texts to non-Persian speakers. The results indicated that 1) the application of the sensory functions of graphics was more frequent compared to their cognitive function in syllabus design of the texts at question; 2) the most cognitive effects of illustrations was related to their application in the exercises whereas they had no active role in syllabus of text skills. It was concluded that syllabus designers have neglected the appropriate application of graphical illustrations in the selected textbooks.
    Keywords: Graphics, Communicative Function, Educational Events, Dual Coding Theory, Educational Design, TPSOL Textbooks
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Teaching Persian to Non-Persian Speakers
    Alireza Gholi Famiyan* Pages 99-116
    Openings and closings are words or expressions that speakers use to start or end a dialog. ‘Hello’ or ‘Hi’ are typical examples of an opening، and ‘goodbye’ or ‘bye’ represent a usual closing. Some expressions like ‘Happy Birthday’ or ‘Merry New Year’ are of other examples which function as opening or ending words. The corpus of this study included six textbooks for teaching Persian to non-Persian speakers as Purnamdariyan (2006)، Samare (2004)، Zarghamiyan (2004)، Saffar Moghadam (2011)، Farzad (2004)، and Shabani Jadid & Parviz Brookshaw (2010). Findings indicated that the textbooks have not provided their learners with a normal and conventional pattern of openings and/or closings words. Also، the use of formal titles was more frequently employed compared to informal ones. In addition، the openings were reported more frequent than closings، also many dialogs end artificially and abruptly interrupted with no closing or pre-closing clue. Results would reflect the weaknesses of the syllabi of Persian language learning and accentuate the necessary revisions to materials.
    Keywords: Opening, Closing, Syllabus, Teaching Persian Language
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Explaining the Origins of Language Universals and Their Implications in Teaching Persian to Speakers of Other Languages
    Zia Tajeddin* Pages 117-134
    The common belief among a great number of linguists and psycholinguists is that the solution to the problem of language acquisition، also called the projection problem or Plato’s problem، lies within the prior knowledge. One hypothesis that constitutes the foundation of this belief is that the gap between the child-exposed input (primary data) and the linguistic system (linguistic competence) is so vast that the first language acquisition can be explained only in terms of the prior knowledge. Another hypothesis that underpins this belief is that innate knowledge is the only source of language universals. This paper challenges this common belief from three perspectives: (a) the main features of universal grammar، (b) routes to universal grammar، and (c) the origins of language universals. In addition، it discusses this pluralistic perspective in teaching Persian to speakers of other languages.
    Keywords: Universal Grammar, Language Universals, Rationalism, Semantics, Discourse, Pragmatics
    Abstract View Paper Original: Persian
  • An Electronic Package to Improve Teaching and Evaluation of Persian Core Vocabulary
    Zari Saeidi*, Hosniyeh Sharafinezhad Pages 135-154
    The development of the information and communication technology is considered as an effective step that has considerably changed the educational goals، plans، and teaching procedures and improved educational effectiveness. Introducing ‘The Software for Assessing and Teaching Core Vocabularies to non-Persian Speakers’، the present study aims to accentuate the role of technology in the educational system، especially in language teaching and to take a step forward in expanding the scope of Computer Assisted Language Learning (CALL). The software test version was given to 20 learners who studied at Tehran International Primary School in 2012-2013. Then، 20 educational software experts evaluated the developed version. Having made the modifications، results indicated that the software had been largely successful in teaching Persian core vocabulary to non-Persian speakers.
    Keywords: Core Vocabulary, Software, Non, Persian Speakers
    Abstract View Paper Original: Persian