فهرست مطالب

پژوهش نامه ی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان - پیاپی 7 (تابستان 1393)

پژوهش نامه ی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
پیاپی 7 (تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/11/27
  • تعداد عناوین: 7
|
  • صفحات 1-2
  • مریم پورجمشیدی، حسین زنگنه، اکبر مومنی راد صفحات 3-24
    آموزش و یادگیری زبان دوم برای زبان آموزان، به ویژه در دوره های آموزش عالی، نیازمند بهره گیری از رویکردها و راهبردهای آموزشی مناسبی است که بتواند یادگیری را برای زبان آموزان تسهیل کند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه ی بین تکیه گاه سازی آموزشی و میزان یادگیری زبان فارسی در بین نمونه ای از فارسی آموزان است. روش مورد استفاده در این مطالعه از نوع همبستگی و جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی دانشجویان غیرفارسی زبان مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 92- 93 بوده است. در ادامه، 126 نفر به شیوه ی نمونه گیری نسبی انتخاب شدند که این تعداد به مقیاس تکیه گاه سازی آموزشی پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین تکیه گاه سازی آموزشی و انواع آن (شناختی، فنی، رویه ای، فراشناختی و انگیزشی) با یادگیری زبان فارسی رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که تکیه گاه سازی شناختی، فنی، رویه ای، فراشناختی و انگیزشی به طور مثبت و معناداری یادگیری زبان فارسی را پیش بینی کرده اند. نتایج این پژوهش حاکی از اهمیت توجه به تکیه گاه سازی آموزشی و انواع آن در افزایش یادگیری زبان فارسی یادگیرندگان غیرفارسی زبان است.
    کلیدواژگان: تکیه گاه سازی شناختی، تکیه گاه سازی فراشناختی، تکیه گاه سازی رویه ای، تکیه گاه سازی فنی، تکیه گاه سازی انگیزشی
  • محمود بی جن خان، عباس نصری، شهره جلایی صفحه 25
    هدف این مقاله تبیین نقش واژگان بسامدی در مطالعه ی مهارت واژگانی فارسی آموزان است. این تحقیق ناظر به الگوی توزیع فراوانی کلمات فارسی، ارتباط آن با مهارت واژگانی و شیوه ی استخراج واژگان بسامدی از پیکره فارسی است. برای این منظور، از روش تحقیق پیکره بنیاد استفاده شده است. براین اساس، یک پیکره ی فارسی رسمی و محاوره ای انتخاب شده و توزیع آماری کلمات در سطوح سه گانه ی قانون زیف-مندلبرات به عنوان معیار مطمئنی برای ارزیابی مهارت واژگانی زبان آموزان به دست آمد. بر این اساس، معیار نمایه ی فراوانی واژگانی (لاوفر و نیشنن، 1995) برای اندازه گیری غنای واژگانی معرفی شده که در آن به میزان به کارگیری واژه های پربسامد توجه ویژه ای شده است. استخراج واژگان پربسامد از پیکره ی رسمی و محاوره ای پس از اجرای عملیات بن واژه سازی انجام شده است. چهار آزمون خی دو بر روی 861 کلمه ی مشترک، که برحسب چهار مقوله ی دستوری تقسیم بندی شدند، نشان داد که پیکره ی رسمی و محاوره ای از نظر واژگانی به دو جامعه ی آماری متفاوت تعلق دارند. یافته های تحقیق نشان می دهد که می توان از سطوح بسامدی واژگان رسمی و محاوره ای فارسی زبانان برای ارزیابی مهارت واژگانی فارسی آموزان استفاده کرد.
    کلیدواژگان: واژگان بسامدی، مهارت واژگانی، نمایه ی فراوانی واژگانی، پیکره ی زبانی
  • بهمن زندی، بلقیس روشن، امیررضا وکیلی فرد، لیلا گلپور * صفحه 47

    کنش زبانی شنیدن و صحبت کردن از لحاظ کاربرد شناسی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. از این رو ممکن است اندازه گیری درک شنیداری بدون در نظر گرفتن گفتار، کمی عجیب به نظر برسد؛ با این حال می توان برخی از انواع کنش شنیداری را از کنش های گفتاری جدا کرد چون در زندگی روزانه ی خود گاهی فقط با درک شنیداری سروکار داریم؛ مثلا گوش دادن به رادیو و تلویزیون، سخنرانی استاد در کلاس درس، پیام های بلند گو در فرودگاه و مکان های دیگر. بنابراین امروزه سنجش و ارزیابی مهارت شنیدن مورد توجه خاصی قرار گرفته و برای زبان آموزان نیز آزمون شنیدن نسبت به سایر مهارت ها از اهمیت بیشتری برخوردار است چون امکان بازگشت به آنچه گفته شده و بازنگری آن (بر خلاف درک خوانداری) مقدور نیست. هدف این پژوهش، پاسخگویی به این سوال است که چه نوع آزمونی برای ارزیابی مهارت شنیدن مناسب تر است؟ آزمونی با قالب نوشتاری مانند آزمون های استاندارد تافل یا آیلتس که توانایی مهارت خواندن شرط اصلی آن است یا آزمونی با قالب گفتاری مانند همان اتفاقی که در زندگی واقعی روی می دهد؟ بر این اساس برای سنجش درک شنیداری، آزمونی با دو قالب نوشتاری و گفتاری طراحی و مورد آزمایش قرار گرفت. جامعه ی آماری این پژوهش را 36 نفر از فارسی آموز مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین در رده ی سنی 18 تا 25 سال تشکیل می دادند که از لحاظ زبانی در سطح تکمیلی بودند و به طور تصادفی انتخاب شدند. روش انجام تحقیق از نوع میدانی بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار«اس پی اس اس» استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که در مقایسه با آزمون گفتاری، دیدگاه آزمودنی ها نسبت به آزمون نوشتاری مثبت تر و رضایت مندی آنان نیز از این آزمون بیشتر بوده است اما آزمودنی ها در آزمون گفتاری عمل کرد بهتری داشته و نمرات بالاتری به دست آورده اند.

    کلیدواژگان: مهارت درک شنیداری، آزمون، سوالات چندگزینه ای گفتاری و نوشتاری
  • اعظم کریمی صفحه 69
    مقاله ی حاضر مربوط به درک مطلب شنیداری آکادمیک تعداد 59 نفر از دانشجویان خارجی دختر و پسر سطوح متوسط و متوسط به بالا از ملیت های مختلف را بررسی می کند. این دانشجویان کلاس های پیش دانشگاهی مرکز زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین را در زمستان 2011 گذرانده بودند. موضوعات مورد بحث در مقاله شامل بررسی ماهیت راه کار های درک مطلب شنیداری و تنوع استفاده از این راه کار ها و میزان پیش بینی این راه کار ها به عنوان شاخص مهارت شنیداری آکادمیک فارسی آموزان خارجی است. بر اساس یافته های یک پژوهش پیمایشی سه بخشی به زبان فارسی، مشخص شد که در کلاس های یکسان، زبان آموزان قوی تر بواسطه ی سطح شنیداری بالاتر از همپاهای ضعیف تر خود بهتر عمل می کردند. هم چنین مشخص شد که اگرچه همه ی زبان آموزان از انواع راه کار ها استفاده می کردند اما دانشجویان سطح بالاتر مهارت بیشتری را در به کارگیری چهار راه کار شنیداری مورد نظر به نمایش گذاشتند؛ با این حال در مورد مهارت فراشناختی عمل کرد ضعیف تری داشتند. از طرفی، زبان آموزان قوی تر در استفاده از راه کار هایی مثل یادداشت برداری، خلاصه برداری از نکات مهم، سخنرانی های کلاسی و درک نکات کلیدی که در کسب موفقیت دانشگاهی بسیار مهم اند، ضعیف تر از انتظار عمل کردند. علاوه بر این طبق یافته ها، راه کار های شناختی، اجتماعی- عاطفی، فراشناختی و حافظه به ترتیب از قابلیت پیش بینی بیشتری برخوردار بودند. پژوهشگر با تکیه بر یافته های به دست آمده، علاوه بر ارایه ی پیشنهاداتی در زمینه آموزش زبان فارسی، بر این مساله ی تاکید می کند که مراکز زبان فارسی در ایران باید راهکارهای درستی را درخصوص تقویت مهارت شنیداری آکادمیک دانشجویان خارجی اتخاذ کنند.
    کلیدواژگان: درک مطلب شنیداری آکادمیک، فارسی در مقام زبان دوم، دانشجویان خارجی، راه کار های درک مطلب شنیداری
  • وحیدرضا میرزاییان صفحه 103
    این مقاله قصد دارد براساس جلد اول کتاب زبان فارسی که توسط دکتر احمد صفار مقدم (1391) تالیف شده است، یک سیستم بازخورددهنده‍ی هوشمند را براساس دو موتور پردازش برای زبان های انگلیسی و فارسی طراحی کند. این سیستم از طریق مقایسه‍ی شکل‍های منطقی که از جملات انگلیسی و فارسی به دست آمده عمل می کند و ناهنجاری های موجود در آن ها را نمایش می‍دهد. فارسی‍آموزان به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شده‍ و گروه کنترل از طریق کلاس آنلاین و باحضور مدرس اقدام به فراگیری دستور پایه فارسی کرده درحالی که گروه آزمایش با استفاده از نرم افزار طراحی شده سعی در سنجش درستی جملات فارسی خود نموده است. گروه آزمایش، ترجمه ی انگلیسی جملات کتاب را در نرم افزار مشاهده و اقدام به ترجمه ی آن ها به فارسی نموده‍است. گروه کنترل، ترجمه های خود را از طریق حضور در کلاس مجازی به مدرس ارایه کرده و از معلم بازخورد دریافت کرده اند. عمل کرد هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفته و تفاوت معناداری در عملکرد گروه آزمایش مشاهده شد که نشان از برتری گروه آزمایش بر گروه کنترل دارد. علاوه براین، واکنش فارسی آموزان به سیستم از طریق پرسش نامه و مصاحبه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت که یافته ها بیانگر نگرش مثبت فارسی آموزان نسبت به استفاده از این نرم افزار در آموزش زبان فارسی بوده است. تعامل این گروه با سیستم ذخیره شده و مشکلات رایج در هنگام تولید جملات فارسی نیز بررسی و گزارش شده است.
    کلیدواژگان: کاربرد رایانه در آموزش زبان، آموزش هوشمند، دستور، فارسی، انگلیسی
  • سعیده شمسایی، محمدرضا هاشمی* صفحه 123
    توجه روزافزون عبارت شناسان به ترکیب های قالبی در دهه ی اخیر نشان دهنده ی اهمیت کارکردی آن هاست. ترکیب های قالبی، عناصر زبانی پیش ساخته ای هستند که به صورت یک مجموعه، نگهداری و بازیابی می شوند. تا کنون پژوهش های بسیار اندکی درباره ی ترکیب های قالبی در فارسی منتشر شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های کارکردی ترکیب های قالبی فارسی و ارتباط آن ها با مهارت نگارش است. در این پژوهش، ترکیب های قالبی در نوشته های فارسی تولیدشده توسط 10 گویشور زبان فارسی از نظر کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفته اند. پیکره ی تولید شده در این پژوهش شامل 100 نمونه نوشته ی فارسی بوده که از نظر کیفیت به کارگیری ترکیب های قالبی از انواع کارکردی مختلف و همچنین سطح مهارت نگارش نمره گذاری شده اند. در بخش کمی، از تحلیل بسامد، تحلیل همبستگی و تحلیل آزمون خی و در بخش کیفی از تحلیل محتوا و مصاحبه های گذشته نگر برای کاویدن پیش فرض ها، تحلیل ها و داوری مشارکان استفاده شده است. نتایج مطالعه ی حاضر نشان می دهد که در وهله ی اول بسامد بالای استفاده از ترکیب های قالبی فارسی لزوما کیفیت نوشتار را بالا نمی برد و در وهله ی دوم بررسی ویژگی های کارکردی ترکیب های قالبی باید با توجه به وجوه بینازبانی آن ها و گاه با توجه به دانش زبان انگلیسی گویشوران فارسی انجام شود. یافته های این پژوهش را می توان در مطالعات زبان شناختی و آموزش زبان فارسی به گویشوران سایر زبان ها مورد توجه قرار داد.
    کلیدواژگان: ترکیب های قالبی، نوشتار، وجوه بینازبانی
|
  • Maryam Purjamshidi, Hosein Zangeneh, Akbar Momeni Rad Pages 3-24
    Teaching and Learning a second language، especially in postgraduate requires teachers to use appropriate teaching approaches and strategies since they can facilitate language learning considerably. The present research aims to study the relationship between instructional scaffolding and language learning among a selected group of Persian learners in Persian Language Centre in Qazvin، Iran. The research population included all Persian learners in Persian Language Centre of International Imam Khomeini University in Qazvin in 2013-14. The research was conducted in a correlational framework، and then 126 applicants were selected by ratio sampling method. The data were gathered through instructional scaffolding questionnaire and analyzed using Pearson''s Correlation Coefficient and Stepwise Regression. Findings showed that there existed a significant positive relationship between instructional scaffolding and its types (cognitive، contextual، procedural، metacognitive and motivational) with Persian learning. In addition، stepwise regression analyses revealed that the cognitive، texture، procedural، metacognitive and motivational scaffolding could significantly and positively predict learning of Persian in applicants. The results indicated that instructional scaffolding and its types would play a crucial role in enhancing Persian learning in non-Persian speakers.
    Keywords: Cognitive Scaffolding, Metacognitive Scaffolding, Procedural Scaffolding, Technical Scaffolding, Motivational Scaffolding
  • Mahmud Bijankhan, Abbas Nasri, Shohre Jalaei Page 25
    The present paper aims to examine the role of frequency lexicon in assessing lexical proficiency of Persian learners. Addressing the frequency distribution pattern of Persian words، the research in corpus-based method studies the relationship between words and lexical proficiency as well as derives the frequency lexicon from Persian corpus. To do so، formal and colloquial Persian sub-corpora were selected. To assess lexical proficiency، statistical distribution of the words was computed according to the three-level law of Zipf-Mandelbrodt as a reliable criterion. To measure lexical richness، the lexical frequency profile (Laufer and Nation، 1995) was employed as it pays special attention to frequency lexicon. It is to be noted that most frequent lexemes of both corpora were extracted after doing lemmatization. Four Chi-square tests on 861 common words in four parts of speech showed that formal and colloquial corpora belonged to two different statistical populations in terms of lexical diversity. Findings، in addition، revealed that formal and colloquial lexical frequency levels of Persian learners could be effectively used as a tool to assess lexical proficiency of Persian learners.
    Keywords: Frequency Lexicon, Lexical Proficiency, Lexical Frequency Profile, Language Corpus
  • Bahman Zandi, Belgheis Roushan, Amirreza Vakilifard, Leila Golpur Golpur Page 47

    Listening and speaking are closely interrelated from a pragmatic perspective. Thus، assessing listening comprehension requires assessment of speaking proficiency. Nevertheless، it is possible to distinct some listening performance types from speaking performances; for example، listening to radio or TV، listening to teacher and listening to pager in an airport. Taking into account the fact that reviewing listening text is impossible in exams، presenting methods to enhance this skill has been brought into sharper focus by researchers and teaching experts. The present study is an effort to compare the effectiveness of oral and written multiple-choice listening tests for Persian Learners. In fact، this study answers this question that whether an IELTS or TOEFL-like Persian test would be efficient in measuring learners’ listening proficiency or not. To do so، a researcher-made oral and written multiple-choice listening test was designed (each of which with 10 items). The research was conducted in a survey and the population included all learners in Persian Language Center in Imam Khomeini International University، Qazvin، among whom a total number of 36 applicants were randomly selected. Their ages ranged 18 to 25 years old and they were studying at complementary level. The results، analyzed through SPSS، showed applicants considered written format of listening test as more appropriate although they had better performance in oral format of this skill.

    Keywords: Comprehension Listening Skill, Test, Written, Oral Multiple, choice Questions
  • Azam Karimi Page 69
    The present research examines the academic listening comprehension strategies (LCS) of a total number of 59 intermediate and high-intermediate Persian learners who were taking pre-university courses in 2012 in Persian Language Centre in Imam Khomeini International University، Qazvin. The study brought application of listening comprehension strategies (LCS) among Persian learners into focus; in addition، it concentrated on learners’ multifaceted nature of LCS، as an index for listening proficiency. Results of three-part translated-into-Persian survey showed that Persian learners in advanced level had better performance compared to other learners. Moreover، it was revealed that upper-intermediate and advanced learners demonstrated comparatively more mastery in all four types of strategies; however، they had less proficiency in metacognitive strategy. Furthermore، skillful learners were reported weaker in applying taking notes، summarizing lectures، and understanding the main ideas. Findings، also، showed that cognitive، socio-affective، metacognitive، and memory strategies could considerably predict the application of strategies among learners، respectively. It could be concluded that Persian teachers would require employing appropriate in enhancing learners’ listening requirements.
    Keywords: Academic Listening_Persian as a Second Language_Persian Learners_Listening Strategies
  • Vahidreza Mirzaeian Page 103
    Considering Teaching Persian by Safar Moghaddam (2012)، the present research aimed to design an intelligent tutoring system based on two natural language processing engines in order to teach Persian to English speakers. The system basically worked by comparing logical forms derived from both languages and reported anomalies in the system. To do so، Persian learners were divided into control and experimental groups. Learners in control group were exposed to Persian grammar via teachers in an online class while learners in experimental group were exposed to English translations through software and they were asked to translate the sentences as well as verify their accuracy. In addition، learners in control group presented their translations to online tutors and received corrective feedback. Data analyses revealed a significant difference between learners in both groups، i. e.، experimental group outperformed control group. Moreover، learners’ attitudes toward the system were reported positive. Finally، learners’ interaction with the system and their common mistakes were reported.
    Keywords: Computer, assisted Language Learning, Intelligent Teaching, Grammar, Persian, English
  • Saeide Shamsaei Shamsaei, Mohammadreza Hashemi* Page 123
    The growing attention to formulaic sequences during the last decade indicates that the functional features of such sequences play a great role in wrting. Formulaic sequences are prefabricated linguistic components which are stored and retrieved as a whole. So far، few studies have examined Persian formulaic sequences. The present study aims to examine the functional features of such sequences in Persian writings. To do so، 10 writing samples of Persian native speakers were qualitatively and quantitatively analyzed. In addition، the corpus includes 100 sample writings which were scored with regard to using formulaic sequences from different functional categories as well as writing skills. In the quantitative phase، frequency analysis، correlation analysis and Chi-square analysis were employed whereas in the qualitative phase، content analysis and retrospective interviews were used to explore the participants'' presumptions، analyses، and judgments. The results showed that high frequency of using formulaic sequences would not necessarily guarantee the quality of writing; moreover، studying the functional features of formulaic sequences is suggested to be conducted while paying full attention to inter-lingual characteristics as well as the Persian speakers'' knowledge of English. The findings of the research could be utilized in linguistic studies and Teaching Persian to Speakers of Other Languages (TPSOL).
    Keywords: Formulaic Sequences, Writing, Inter, lingual Characteristics