فهرست مطالب

سیاست های راهبردی و کلان - پیاپی 10 (تابستان 1394)

فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان
پیاپی 10 (تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/07/24
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدطاهر احمدی شادمهری، آزاده داودی صفحه 1
    هدف اصلی این تحقیق، بررسی اثرات انواع مخارج دولت بر کاهش فقر در ایران است. در این مطالعه برآورد عوامل موثر بر فقر بر اساس آمارهای سری زمانی برای دوره های 1391-1360و سیستم معادلاتی از متغیرهای تاثیرگذار بر فقر بر اساس ادبیات موجود برآورد گردیده است. این سیستم معادلات شامل توابع فقر، بهره وری نیروی کار، دستمزد، اشتغال، دستیابی به زیرساخت های اقتصادی (برق، آب، تلفن) و اجتماعی(آموزش، بهداشت) می باشد، که بر طبق آزمون اریب همزمانی و تست قطری بودن ماتریس واریانس- کوواریانس جملات پسماندها از روش حداقل مربعات سه مرحله ای استفاده شده است. هزینه های دولت در امور مختلف اثرات متفاوتی را بر فقر دارا می باشند، بنابراین هزینه های دولت به تفکیک امور اجتماعی شامل (آموزش، بهداشت، تامین اجتماعی، مسکن، عمران شهری و عمران روستایی) و امور اقتصادی (برق، آب، تلفن و راه) در نظر گرفته شده و اثرات نهایی مخارج دولت بر فقر از طریق محاسبه کشش های جزیی محاسبه گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد، سرمایه گذاری عمومی در بخش های بهداشت، آموزش، تامین اجتماعی و زیرساخت هایی مانند جاده و مخابرات اثرات مثبت و معنی داری بر کاهش فقر دارند و همچین صرف هزینه در امور اجتماعی نیز برکاهش فقر تاثیرگزار بوده و منفعت بیشتری را در مقایسه با توسعه زیرساختهای اقتصادی را نصیب فقرا نموده است.
    کلیدواژگان: مخارج دولت، فقرزدایی، زیرساخت، حداقل مربعات سه مرحله ای
  • سیدعلی پایتختی اسکویی، لاله طبقچی اکبری صفحه 17
    اهمیت روز افزون منابع انرژی در شکل گیری و رشد فرآیندهای اقتصادی و نیز ضرورت بهره برداری از این منبع باارزش، شناسایی و مطالعه عوامل تاثیرگذار بر مصرف انرژی را برجسته می کند. در این مقاله اثر تجارت خارجی بر مصرف انرژی 9 کشور از اعضای سازمان اکو طی سالهای 1994 تا 2013 مورد مطالعه قرار گرفته است. برای برآورد مدل های تصریح شده، از تکنیک هم انباشتگی پانلی به شیوه حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) استفاده شده است. نتایج برآورد حاکی از آن است که متغیرهای تجارت خارجی (مجموع صادرات و واردات)، درآمد و جمعیت دارای تاثیر مثبت و معنی دار می باشند، درحالیکه متغیرهای قیمت نفت و پیشرفت تکنولوژی تاثیر منفی و معنی دار بر مصرف انرژی دارند. همچنین به منظور پی بردن بیشتر به جزئیات نتایج، علاوه بر بررسی تجارت خارجی بصورت کلی (مجموع صادرات و واردات)، دو مدل جداگانه بر اساس تفکیک به صادرات و واردات تصریح و برآورد شده اند؛ که نتایج حکایت از تاثیر مثبت و معنی دار صادرات و واردات به تفکیک بر مصرف انرژی می باشند. که در این بین صادرات تاثیر بیشتری نسبت به واردات دارد. لذا لازم است با اتخاذ و اجرای سیاست های منطقی سازگار با نقش انرژی در بخش تجارت، در زمینه توسعه پایدار قدم برداشت و زمینه رشد و توسعه اقتصادی را فراهم نمود.
    کلیدواژگان: تجارت، مصرف انرژی، تکنیک هم انباشتگی پانلی، اکو
  • ابوالقاسم گلخندان صفحه 39
    بر اساس نظریه رودریک (1998) تحت عنوان فرضیه رودریک، جهانی شدن اقتصادی می تواند اندازه دولت را افزایش دهد. در این راستا، مقاله حاضر سعی دارد با ارائه یک الگوی مفهومی در زمینه عوامل موثر بر اندازه دولت و آزمون تجربی آن از طریق تحلیل های هم انباشتگی پانلی با وابستگی مقطعی و روش به روزرسانی مکرر و کاملا تعدیل شده (Cup-FM) (ارائه شده توسط بای و همکاران (2009)) با استفاده از داده های 8 کشور در حال توسعه و اسلامی گروه D8، رابطه بین جهانی شدن اقتصادی و اندازه دولت را بررسی کند. به این منظور از جنبه اقتصادی شاخص جهانی شدن KOF، به عنوان شاخص جهانی شدن اقتصادی استفاده شده است. این جنبه، شامل جریان های واقعی تجارت از قبیل تجارت، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و سرمایه گذاری در پرتفولیو و هم چنین موانع تجارت از قبیل محدودیت ها و تعرفه ها بر روی جریان های واقعی است. نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر مثبت جهانی شدن اقتصادی بر اندازه دولت و در نتیجه تایید فرضیه رودریک برای کشورهای مورد مطالعه است. نتایج دیگر این تحقیق، نشان دهنده تاثیرپذیری مثبت و معنادار اندازه دولت از تولید ناخالص داخلی سرانه (تایید قانون واگنر) و خالص دموکراسی و تاثیرپذیری منفی آن از درجه شهرنشینی است.
    کلیدواژگان: جهانی شدن اقتصاد، اندازه دولت، وابستگی مقطعی، به روز رسانی مکرر و کاملا تعدیل شده (Cup، FM)، فرضیه رودریک
  • احسان رسولی نژاد، محمد نصر اصفهانی صفحه 63
    کمیابی منابع در جهان امروز یکی از موضوعات اساسی و با اهمیت تلقی می گردد و اقتصاد دانان برتر جهان این روند را ازچالش های بزرگ اقتصاد آینده جوامع قلمداد می نمایند. مبحث مصرف و بهینه مصرف کردن منابع محدود با جهت گیری های مختلف و گوناگونی مورد توجه دانشمندان مختلف در حوزه های مختلف قرار گرفته است. این جهت گیری ها هر کدام به بخشی از ابعاد مصرف اشاره نموده است ولی تاکنون یک مدل جامع و یکپارچه با عنوان الگوی مصرف منابع در سطح کلان ارایه نشده است. در این مقاله، الگوهای تولید، توزیع، مصرف و رویکردهای کاهش، بازیابی، مصرف دوباره در قالب ماتریس رویکرد الگو بررسی می شود. همچنین ابعاد و شاخص های مدل با استفاده از فرهنگ اسلامی مصرف شناسایی و با استفاده از یک متدولوژی نوین تحت عنوان مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) روابط بین ابعاد و معیارهای مدل مذکور تعیین و بصورت یکپارچه مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج مدلسازی این تحقیق نشان می دهد که مدل یکپارچه اقتصادی مصرف منابع در برگیرنده چهار بعد دولت (سیاستگذاری مدیریت منابع)، خانواده (اصلاح رفتار مصرف کننده)، بنگاه (بهره گیری مناسب از منابع در فعالیت های اقتصادی) و نهادهای عمومی (فرهنگ سازی اجتماعی و عمومی) است که تعامل این ابعاد، نیاز به وجود ماتریس تعامل الگوها و رویکردها دارد. همچنین شاخص های فرهنگ اسلامی مصرف راهکاری برای برون رفت از بحران مصرف در جهان خواهد بود.
    کلیدواژگان: الگوی اقتصادی، مصرف منابع، طراحی مدل، مدلسازی تفسیری ساختاری
  • یوسف عیسی زاده روشن صفحه 89
    هدف اصلی این مقاله، بررسی جهت و شدت تاثیر پذیری قیمت واردات و صادرات نسبت به تغییرات نرخ ارز در ایران می باشد.برای این منظور با استفاده از مدل جاریتا دوآسا وبااستفاده ازاطلاعات فصلی 1391-1369، اثر نرخ ارز بر قیمت واردات و صادرات درایران مورد بررسی قرار می گیرد. از تکنیک مدل تصحیح خطا برداری (VECM) برای برآورد مدل استفاده شده و از طریق تجزیه واریانس (VDC) منابع نوسانات قیمت صادرات و واردات تجزیه و با استفاده از عکس العمل ضربه (IRF) اثرشوک های وارده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج برآورد مدل تحقیق نشان می دهد که اثر افزایش نرخ ارز با یک وقفه تاخیر بر قیمت صادرات مثبت و کمتر از یک بوده و بنابر این انتقال نرخ ارز به قیمت صادرات در دوره مورد مطالعه در اقتصاد ایران ناقص می باشد. همچنین نتایج حاصل از آزمون هم جمعی جوهانسون در سطح بحرانی 5% درصد، وجود رابطه ی تعادلی بلندمدت تایید می شود. تجزیه واریانس نشان داده است که نرخ ارز در نوسانات قیمت صادرات سهم ناجیزی داشته، اما حدود یک جهارم ار نوسانات قیمت واردات ناشی از نرخ ارز می باشد. نتایج حاصل از عکس العمل ضربه موید این موضوع بوده و نشان می دهد شوکی که بر نرخ ارز وارد می شود تاثیر بیشتری را بر روی قیمت واردات خواهد داشت.
    کلیدواژگان: عبور نرخ ارز، قیمت صادرات، قیمت واردات، خود رگرسیون برداری
  • حمید سپهردوست، صابر زمانی شبخانه صفحه 107
    بهبود پارتو یک مفهوم تعادل اقتصادی در عرصه توزیع کالا و خدمات بین مصرف کنندگان و منابع تولید بین عرضه کنندگان است و به وضعیتی اطلاق می شود که در آن با فرض وجود یک تخصیص اولیه از کالا و خدمات مصرفی و منابع تولید، هرگونه تغییر برای تخصیص مجدد و بهتر شدن رفاه یک فرد، بدون بدتر شدن رفاه دیگران امکان پذیر باشد. از طرف دیگر در مدل رشد اقتصادی سولو، با فرض ثابت ماندن نرخ پس انداز، اثر سیاست گذاری مالیاتی بر رشد اقتصادی و بهبود پارتویی توزیع درآمد دیده نشده و طبق این چارچوب نظری، حتی اگر نرخ پس انداز نیز تغییر نماید، هنوز گزینه های محدودی از فعالیت های اقتصادی را می توان برای اجرای سیاست مالیاتی انتخاب نمود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر کارآمدی انواع مالیات های بر مصرف و درآمد دولت بر رشد اقتصادی کشور از طریق بهبود توزیع درآمد طی سال های 1353 الی 1391 است. نتایج نشان داد که بر خلاف چارچوب نظری ارایه شده در مدل رشد سولو و طی سال های مورد بررسی، متغیرهای تورم، بیکاری و تولید ناخالص داخلی باعث افزایش ضریب جینی و نابرابرتر شدن وضعیت توزیع درآمد و متغیرهای درآمد مالیاتی، نرخ باسوادی، مربع تولید ناخالص داخلی، نسبت هزینه های عمرانی به هزینه های جاری دولت باعث بهبود وضعیت رشد اقتصادی شده اند. همچنین مشخص گردید که متغیر مالیات بر درآمد، مالیات بر درآمد با یک وقفه، مالیات بر مصرف و مالیات بر مصرف با یک وقفه اثر معناداری بر ضریب جینی داشته و باعث بهبود وضعیت توزیع درآمد شده اند.
    کلیدواژگان: بهبود پارتو، مدل رشد سولو، توزیع درآمد، مدل رشدکوزنتس، مالیات
  • سوده رضایی صفحه 129
    گسترش دموکراسی در نظام های کنونی جهان، ابعاد جمعی و گروهی جوامع را برجسته نموده است. انتخابات به عنوان برجسته ترین و مردمی ترین مولفه دموکراسی های نمایندگی، نیازمند بیشترین مشارکت از سوی افراد جامعه است. ارزش های یک گروه به عنوان سرمایه های غیرمادی آن گروه بسیار اهمیت دارند و تداوم و پابرجایی آن گروه را عامل می شوند، چنین ارزش هایی را سرمایه اجتماعی می نامند. انتخابات نیز به عنوان یک کار گروهی نمی تواند خالی از چنین سرمایه ای باشد و تغییراتی سازنده در فرآیندهای جاری انتخاباتی می تواند در راستای افزایش سرمایه اجتماعی موثر واقع گردد. در این مقاله تلاش شده است با نگاهی بازنگرانه به فرآیند جاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، مدلی را بر مبنای برهم زدن مرزهای مشخص و ثابت حوزه های انتخابیه، و شناورسازی این مرزها که در هر برهه زمانی با درنظرگیری تغییرات جمعیتی، سطح توسعه یافتگی هر منطقه استانی و مواردی چون قومیت های آن مناطق تعیین می گردند، ارائه نماید تا در راستای بروزرسانی فرآیند مذکور، به ارتقای سطح سرمایه اجتماعی بینجامد. سوال اصلی این پژوهش، نشان دادن چگونگی تاثیرگذاری مدل شناورسازی مرز حوزه های انتخابیه بر افزایش اعتماد سیاسی و مشارکت انتخاباتی ایرانیان به روش توصیفی-تحلیلی است.
    کلیدواژگان: انتخابات مجلس شورای اسلامی، مرز حوزه های انتخابیه، اعتماد سیاسی، شناورسازی
|
  • Mohammad Taher Ahmadi Shadmehri, Azadeh Davoodi Page 1
    The objective of this study is to analyze impact of various types of government expenditures on poverty reduction in Iran. Estimation is based on time series data 1981-2012، using a system of equations including variables affecting poverty. The system equations include poverty، labor productivity، employment، wage، access to facilities (Electricity، pipe water، and telephone)، educational attainment، and life expectancy that according to simultaneity and diagonality of variance –covariance matrix of residual tests has been estimated with “three stage least square” method. Different types of public spending may have differential effects on poverty reduction. Therefore، government expenditures are disaggregated into different types: social affairs (education، health، social security، housing، rural community development and urban community development) and economic affairs (including roads، telecommunications، water، roads، and electricity). Marginal effects of public spending on poverty are calculated. The results reveal that public investments on health، education، social security، and economic infrastructure (including roads and telecommunications)، still have positive and significant marginal impacts on poverty reduction and totally spending on social sectors is more likely to benefit the poor than are other types of expenditure.
    Keywords: Government Expenditures, Poverty Reduction, Three Stage Least Squares. System of Equations
  • Seyyed Ali Paytakhti Oskooe Page 17
    The increasing importance of energy resources in the growth of economic activity and the need to take advantage of this valuable resource, highlights identification and study factors that influence energy consumption. In this paper, the effect of foreign trade on energy consumption has been studied for 9 members of ECO during the period 1994-2011. In order to estimate the specified model, panel cointegration techniques with the dynamic ordinary least squares (DOLS) approach is used. The estimation results suggest that the variables of foreign trade (exports and imports), income and population have positive and significant impact on energy consumption, while the impact of oil prices and advances in technology is negative. Also, to further clarify the details of the results, in addition to a general review of foreign trade (exports and imports), two separate models are estimated for exports and imports. The results indicate a significant and positive impact of exports and imports on energy consumption separately. Wherease, the impact of exports is more than imports.
    Keywords: trade, Energy consumption, panel cointegration, ECO
  • Page 39
    According to the Rodrik theory (1998) under the Rodrik hypothesis, economic globalization can increase the government size. In this context, this article tries to presents a conceptual model of the factors affecting the government size and it empirical test through panel cointegration analysis with cross-sectional dependency and continuously-updated and fully-modified method (Cup-FM) (proposed by Bai et al (2009)) by using data from 8 developing and islamic countries in D8 group, review relationship between economic globalization and government size. For this purpose, is used the economic aspects of KOF globalization as an indicator of economic globalization. These aspects include the actual flows of trade, including trade, foreign direct investment and portfolio investment and trade barriers such as tariffs and restrictions on real flows. The results show a positive impact of economic globalization on the government size and thus confirm the Roderick hypotheses for the countries studied. Other results of this study indicate a positive and significant influence on the government size of GDP per capita (confirmed the Wagner’s low) and democracy net and it negative influence of degree of urbanization.
    Keywords: Economic Globalization, Government Size, Cross, Sectional Dependency, Continuously, Updated, Fully, Modified (Cup, FM), Rodrik Hypothesis
  • Page 63
    Resources Scarcity is one of the most important problem in the whole world and a large number of futurologists state it as a big challenge in future life. The consumption topic and optimized consuming of the limited resources have mentioned in many researches and essays. But a macro and integrated model of resources consumption management has not presented yet. This paper describes how we can design a model within and across the principles dimensions and interaction patterns and approaches along to Islamic culture factors through an ISM. Islamic culture presents some unique and great factors which can be used for developing and improving the quality of the macro consumption model. The final model will be an innovative model which can be used by societies and has implications for future researches. The results and finding show the rank of model’s levels which can be interpreted for an Islamic nation like Iran.
    Keywords: Resourses consumption, Modelling, Interpreted structural model
  • Page 89
    The main objective of this paper is to investigate the feasibility and impact of import and export prices to changes in exchange rates in Iran.For this purpose, using the model of jarita Duasa, 2008 and also using periodical information 1369-1390, the effect of exchange rate on the manner of chronological series. Technique used in these way is named vector error correction model (VECM)and sources of oscillation of the price of imports and exports are analyzed by variance decomposition analysis(VDC(and finally using impulse response the effect of received shocks is inspected. The results show that the converter with a delay interval has a positive effect on the price of imports and exports. The results of the Johansen test mass at the critical level of 5%, the long-run equilibrium relationship is confirmed. Analysis of variance indicated that exchange rate fluctuations have a low share of export prices, but about one-fourth of import prices due to exchange rate fluctuation is. This confirms the results of the impulse response and shock indicates that the converter enters will have more impact on import prices.
    Keywords: Exchange rate pass, through, export price, import price, vecm
  • Page 107
    Geneally, the Pareto Principle of Income Distribution referred to this reality that, the majority of wealth belongs to a minor portion of the nation. On the other hand, assuming a constant saving rate, the Solow model leaves little attention to tax policy for its impact on economic growth. The main purpose of this study was to find out the effectiveness of different type of taxes on economic growth through improving the situation of income distribution for the period 1975-2012. The results show that variables including inflation, unemployment and gross domestic product (GDP) have negative effects on GINI index and cause unequal income distribution, while variables like taxes, literacy, GDP and the ratio of government constructive expenditures on current expenditures have positive effects on GINI index and improve income distribution index. Meantime, since GDP and squared GDP have significant and positive effect on GINI index in both models, Kuznets's U-Inverted Curve hypothesis is confirmed.
    Keywords: Pareto efficiency, solo growth model, distribution of income, kuznets's growth model, tax
  • Page 129
    Extension of democracy in world’s modern systems, shows collective dimensions in societies. Election as the most prominent and most popular component of legation democracy, needs most participation by population. Values of one group as immaterial capitals are very important and cause continuation and stability of the group, name such values social capital. Election as one collective action can’t empty of this capital. Effective alterations in current elective process can be effected for increasing social capital. In this article with retrospective view to current process of Islamic council parliament election, showing the model based on breaking down defined and fixed boundary in electoral areas, and floating these boundaries that determinate based on attention to population changes, level of developmentally in each provincial region, and items such as regions’ ethnicities, until caused upgrading level of social capital. The main question in this research is showing how effecting of floating electoral areas boundary on increase of political trust and Iranian’s election participation by analytical and descriptive method.
    Keywords: Islamic council parliament election, Electoral area's boundary, Political trust, Floatation