فهرست مطالب

سیاست های راهبردی و کلان - پیاپی 11 (پاییز 1394)

فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان
پیاپی 11 (پاییز 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/09/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • زینب محمدزاده*، کیوان صالحی صفحه 1

    (صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) شادی و نشاط، بنیادی ترین مفهوم در روانشناسی مثبت گرا و از مهمترین عوامل بالندگی و تعالی در مراکز علمی است. اساتید و دانشجویان به عنوان سرمایه های انسانی و پیشگام در تحول جوامع، برای انجام رسالت های خود، به محیط و روحیه ای شاد نیازمندند. فقدان اجماع در تعریف و تعیین مصادیق واقعی نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی و دانشگاهی و حساسیت این پدیده، موجب شد تا در پژوهش حاضر، آسیب های موجود و محتمل در پدیده نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی و دانشگاهی مورد واکاوی قرار گیرد. داده ها با استفاده از نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 22 مشارکت کننده گردآوری شد و به روش کلایزی تحلیل گردید؛ در چهاردهمین مصاحبه، اشباع نظری داده ها حاصل شد اما به منظور اعتباربخشی یافته ها، مصاحبه ها تا بیست و دومین نفر ادامه یافت. نتایج حاصل از این مطالعه به اساتید شرکت کننده در این پژوهش ارائه و نتایج مطالعه، تایید شد.یافته ها به شناسایی و طبقه بندی شاخص های نشاط و پویایی علمی و ارائه تعریفی مرجع از «نشاط و پویایی علمی» منتج گردید. همچنین مقایسه وضعیت موجود نشاط و پویایی علمی با وضعیت مطلوب ترسیم شده، موجب بازنمایی فاصله قابل توجه نشاط و پویایی حاکم بر مراکز علمی و دانشگاهی فعلی کشور با نشاط و پویایی علمی ممکن و مطلوب گشت. در نهایت ضمن شناسایی علل احتمالی بروز افت نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی و دانشگاهی، راهکارهایی عملیاتی برای برون رفت از این وضعیت و زمینه سازی حرکت در مسیر مرجعیت علمی، ارائه شد.

    کلیدواژگان: پویایی، شادی، دانشگاه ها، تولید علم، پدیدارشناسی
  • ارزیابی فرآیند خصوصی سازی در راستای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی (افزایش سهم بخش خصوصی)
    محمدحسین کریم*، وحید شقاقی شهری، لیلا نصری صفحه 3

    خصوصی سازی در راستای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی در خردادماه 1384 توسط مقام معظم رهبری ابلاغ گردید و با ابلاغ این سیاست ها که از آن به انقلاب اقتصادی یاد می شد، قرار بود ریل گذاری جدیدی در اقتصاد کشور ایجاد گردد. حال با گذشت حدود 10 سال از ابلاغ این سیاست ها که بندهای الف و ج این سیاست ها به صراحت به توسعه بخش خصوصی و غیردولتی در اقتصاد ایران اشاره دارد، لازم است آسیب شناسی از میزان تحقق اهداف این بندها و فرایند خصوصی سازی طی سال های اخیر بعمل آید. آنچه از شواهد مشخص است این سیاست ها از اهداف خود به صورت فاحشی فاصله دارد و فضای لازم برای توسعه بخش خصوصی و غیردولتی فراهم نشده، لذا لازم است آسیب شناسی از میزان تحقق اهداف به همراه راهکارها ارائه گردد. در این مطالعه با بکارگیری مدل مفهومی به بررسی روند افزایش سهم بخش خصوصی در اقتصاد ملی پرداخته شد و شاخص های کمی مربوطه انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس با استفاده از این متغیرها شاخص های ترکیبی طراحی گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد سیاست های کلی اصل 44 نتوانسته به اهداف اجرایی خود برای توسعه بخش خصوصی واقعی دست یابد و تاکنون سهم بخش خصوصی واقعی از واگذاری ها حدود 12 درصد برآورد می گردد. لذا پیشنها د می شود به توانمندسازی بخش خصوصی و الزامات نهادی و ساختاری توسعه این بخش توجه ویژه مبذول گردد.

    کلیدواژگان: خصوصی سازی، اصل 44 قانون اساسی، الگوی نظارت و راهبردی
  • بررسی عوامل اقتصادی مهاجرت در کشور ایران (تاکید بر شاخص های درآمد و بیکاری)
    سمیرا متقی صفحه 4
    (صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) مقاله حاضر بر آن است تا با رویکردی تحلیلی و با بهره گیری از تئوری های مهاجرتی مربوط به کارکردگرایان، ساختارگرایان و توسعه گرایان، عوامل اقتصادی موثر بر مهاجرت از کشور ایران را مورد واکاوی قرار داده و به این منظور، به مدل سازی رابطه میان مهاجرت و دو شاخص اصلی اقتصادی اثرگذار بر آن یعنی درآمد و بیکاری، بپردازد.
    به منظور به کارگیری موثرتر شاخص های مذکور، روش الگوی خود توضیح برداری با وقفه های گسترده، در دوره زمانی 1980 تا 2010 (آخرین دوره آمار موجود مربوط به مهاجرت)، مورد استفاده قرار می گیرد.
    نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که، شاخص های تولید ناخالص داخلی، بیکاری و میزان توسعه یافتگی (شاخص حکومت داری خوب)، از عوامل اصلی بلندمدت تاثیرگذار بر میزان مهاجرت از کشور ایران، محسوب می شوند. در این میان، کاهش بیکاری، افزایش تولید ناخالص داخلی و افزایش توسعه یافتگی، منجر به کاهش میزان مهاجرت از کشور ایران شده و این نتیجه موید نظریات مربوط به کارکردگرایان، ساختارگرایان و توسعه گرایان برای کشور ایران می باشد.
    کلیدواژگان: مهاجرت، بیکاری، الگوی خود توضیحی با وقفه های گسترده
  • محمود صفدری نهاد *، غلامرضا معمارزاده، میترا عزتی صفحه 27
    (صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) ددر ایران از اوایل دهه 1380 تصمیم بر تغییر در نوع و شکل بودجه ریزی مطرح گردیده است که ابتدا در بودجه سالانه و در سال های بعد، در قوانین فرادستی مطرح شد ولی علی رغم قوانین تصویب شده تاکنون اجرای این شیوه به نحو مطلوبی تحقق نیافته است به همین منظور مقاله حاضر با هدف بررسی نقش عوامل سازمانی بر اجرای بودجه ریزی عملیاتی در راستای قوانین بالا دستی انجام شده است. تغییر شیوه بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های دولتی با چالش های درون سازمانی و برون سازمانی روبرو بوده است. از میان عوامل برون سازمانی با عوامل محیطی و اندازه دولت به عنوان مهمترین عوامل روبرو بوده و برای عوامل درون سازمانی می توان به تطابق میان تجهیزات، منابع انسانی و منابع مالی به عنوان مهمترین چالش اشاره نمود. بودجه ریزی عملیاتی را می توان از طریق تمرکز به عوامل ذیل به گونه ای مطلوب اجرایی نمود:1 توجه به فرهنگ و رهبری؛ 2 تعهد و حمایت از اجرا؛ 3 شرایط گروه هدف؛ 3 توجه به بهای تمام شده و تدوین شاخص اندازه گیری؛ 4 توجه به گرایش مجریان و جو سازمانی.
    کلیدواژگان: بودجه ریزی عملیاتی، طرح سازمانی، شناسایی عوامل درون سازمانی
  • حسین محمدی، بهزاد فکاری صفحه 75
    یکی از موضوعاتی که آسیب پذیری اقتصاد کشور از اعمال تحریم ها را افزایش می دهد، وابستگی بیش از حد اقتصاد کشور به صادرات نفت است و بدلیل عدم تنوع صادرات و تمرکز بر صادرات فرآورده های نفتی، اقتصاد کشور وابستگی بسیاری به درآمدهای حاصل از صدور این فراورده ها دارد و هر گونه اعمال فشاری از این ناحیه می تواند کل سیستم اقتصادی کشور را با اخلال مواجه سازد. از این رو بررسی این موضوع که چه عواملی روی تمرکز صادرات بر روی محصول خاص اثر می گذارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تنوع صادرات از دو جنبه کیفیت نهادهای اقتصادی و متغیرهای کلان اقتصادی تاثیر می پذیرد. بنابراین در این مطالعه به بررسی اثرات متغیرهای کلان اقتصادی و نهادی بر تمرکز صادرات ایران با استفاده از اطلاعات دوره 1374 تا 1391 با بکارگیری الگوی رگرسیون ریج پرداخته شده است. نتایج نشان داد که سرمایه گذاری خارجی، درآمد ناخالص سرانه و همچنین شاخص های کیفیت قوانین و مقررات، انتقادپذیری و پاسخ گویی اثرات معنی داری روی تمرکز صادرات در ایران داشته اند.
    کلیدواژگان: تمرکز صادرات، زیرساخت نهادی، رگرسیون ریج، تحریم، صادرات نفت
  • زریر نگین تاجی*، افشین هاشمی گل سفیدی صفحه 95
    (صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) تاثیر شفافیت سود بر هزینه سرمایه و بازده اضافی(مطالعه موردی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)چکیدهاین پژوهش به دنبال بررسی تاثیرات شفافیت سود بر هزینه سرمایه و بازده اضافی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور، اطلاعات مالی 108 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 92-1386 مورد بررسی قرار گرفته است (648 شرکت - سال). روش گردآوری داده ها به صورت اسنادی و روش تجزیه و تحلیل اقتصادسنجی است. برای تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده پژوهش، از نرم افزارهای 20 Spss، 7 Eviews و 16 Minitab استفاده شده است.
    نتایج پژوهش نشان می دهد که شفافیت سود تاثیری منفی و معنی دار بر هزینه سرمایه دارد، به طوری که با یک واحد افزایش شفافیت سود، هزینه سرمایه شرکت ها نیز به میزان 0.4068 واحد کاهش می یابد. همچنین نتایج نشان می دهد که شفافیت سود تاثیری معنادار و مثبت بر بازده اضافی شرکت ها دارد، به طوری که با افزایش 1 واحدی شفافیت سود، بازده اضافی شرکت ها نیز به میزان 0.5930 واحد افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: شفافیت سود، هزینه سرمایه، بازد مورد انتظار، بورس اوراق بهادار تهران، تحلیل داده های تابلویی
  • پرویز بیات*، محمود صبوحی، احمدعلی کیخا، محمود احمدپور، عزت الله کرمی صفحه 115
    معمولا بحران آب به عنوان عدم تعادل بین عرضه و تقاضای آب به حساب می آید، در صورتی که، این مسئله فراتر از یک پدیده ی فیزیکی و هیدرولوژیکی هست. بحران آب به یک شکاف فراگیر در ابعاد نهادی و اقتصادی در توسعه، تخصیص، بهره برداری و مدیریت منابع آب بر می گردد. بنابراین برای مقابله با شرایط کنونی کم آبی، نیاز است ضمن بررسی وضعیت موجود قوانین، سیاست ها و مدیریت های منابع آب، اصلاحات نهادی جهت به روز کردن نهاد آب انجام شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی معنا و مفهوم نهاد آب و ارزیابی اصلاح نهاد آب در کشورهای مختلف هست. تحقیق حاضر از حیث هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها نوعی مطالعه مروری و استنادی است. برای رسیدن به اهداف تحقیق، مراجع، مقالات و کتب مرتبط انتخاب و تحلیل منابع با رویکرد تعریف نهاد آب و اصلاح آن انجام گرفت. مرور تجارب کشورها نشان می دهد که انجام اصلاح نهاد آب به هدف ارتقاء بهره وری، اثربخشی، پایداری و کاهش بار مخارج دولتی بوده و توجه به برابری و عدالت نیز در بعضی از کشورها ملاحظه می گردد. برای افزایش کارایی و امنیت لازم برای سرمایه گذاری در منابع آبی، وجود قوانین شفاف و لازم الاجرا آب و بازنگری آن در طول زمان ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: نهاد آب، قوانین آب، خصوصی سازی، نظارت، اصلاحات نهادی
|
  • Zeinab Mohammadzadeh*, Keyvan Salehi Page 1

    Happiness and validity is the most basic concept in the positive psychology and the most important factor of growth and excellence in the scientific centers. Professors and students of universities need to happy environment and happy spirit for doing their missions as human capital and pioneer in the upheaval of societies. The lack of consensus in defining the real examples of scientific vitality and dynamism and sensitivity of this phenomenon in scientific and academic centers led to this study that analyzed plausible damages in this phenomenon. Data were gathered in semi-structured interviews with 22 participants by purposive sampling. Also, the Colizzi’s seven- step method was employed for information analysis. The theoretical saturation of data occurred in fourteenth interview but in order to accreditation findings have been continued to the twenty-second interview. The results of this study were showed to the professors that participating in this research and the results were confirmed. Findings led to identifying and classifying indicators of scientific vitality and dynamism and proposing a reference definition of "scientific vitality and dynamism”. Also comparison of vitality and dynamism in current academic centers represented a significant distance between with vitality and dynamism of them with possible and favorable vitality and dynamism. Finally, we identified possible causes of the decline of scientific vitality and dynamism in the scientific and academic centers, classified and proposed strategies to go out of the current situation by promoting dynamism and reaching scientific reference.

    Keywords: “dynamism”, ” happiness”, “universities”, ”production of science”, “Phenomenology”
  • Assessment of the Privatization in Iran pertaining to the General Policies of Article 44 of Constitution (private sector increment)
    Mohammad Hossein Karim*, Vahid Shaqaqi Shahri, Leila Nasri Page 3

    Following the Article 44 of the constitution, economic privatization policies were announced by the Iran’s supreme leader, Ayatollah Seyed Ali Khamenei, in May. These policies were supposed to revolutionize the Iranian economy. After almost a decade, it is necessary to evaluate the progress of privatization program and investigate the cons and pros of the program. It seems that the economic privatization is behind of its schedule. Identifying the reasons of this delay would help the decision makers to enhance the methods and improve the plans. In this research, we investigate increasing the share of private ownership in the economy using conceptual models. The related quantitative criteria are evaluated and new aggregated criteria are developed in order to get a better insight of the current status of privatization in Iran. The computational results reveal that the privatization goals have not been accomplished yet.

    Keywords: Privatization, Article 44 of the constitution, Monitoring, strategic pattern
  • The impact of economic factors on migration in Iran (Emphasis on income and employment indicators)
    Samira Motaghi Page 4
    This article examin the impact of economic factors on migration by analytical approach using the theories of functionalism, structuralism and developmentalism in Iran country.to this end, it has modeld the relationship between migration and two main influenced economic indicators (the income and unemployment).The used methode in this article is ARDL over the spanning of 1980 to 2010 (the statistics of the last period of migration).The results of this research show that: the variables of GDP, unemployment and good governance are the main factors affecting on the long-term migration. Furthermore the decrease of unemployment and increase GDP and good governance leading to lower rates of immigration from the country, and this result confirms the theories of functionalism, structuralism and developmentalism for the country's fundamentalist Iran.
    Keywords: Migration, unemployment, ARDL
  • Mahmood Safdari Nahad*, Gholam Reza Menarzadeh, Mitra Ezati Page 27
    In Iran since the beginning of the 2001 decision on a change in the type and form of budgeting has been raised at the annual budget in the first years after the law was superior but despite approval, implementing has not been yaced fulfilled practices in an appropriate manner for the same purpose. This paper aims to examine the role of organizational factors on the implementation of performance budgeting in process line with the above rules manually. Result implies that Change in the operating budget at the state has faced with internal and external challenges. Among the external factors, environmental factors and the size of government as the most important factors are facing and internal factors although can be adapted to the equipment, but human resources and financial resources cited as the main challenges. Operational budget can be implemented by concenter ting on the following factors to be desired:1- Attention to the culture and leadership. 2- commitment and support runs. 3- target group conditions. 4- consider the determination of measuring indicators. 5- Regards tendency of executives and organizational situation.
    Keywords: Key words:
  • Page 75
    Perhaps one of the issues that sanctions increases the vulnerability of the economy, is that Iran is too dependent on oil exports and revenues. Due to lack of export diversification and focus on the export of petroleum products, the country's economy depends greatly on revenues of exporting these products and any pressures from this side could disturb the entire economic system of the country. Thus investigating what factors affect the concentration of exports on particular products is important. Export diversification and trying to go after dependence on oil incomes, affected by Quality of economic institutions and macroeconomic variables. Therefore, this study investigates the effects of macroeconomic and institutional variables on Iran export concentration using data for 1995 to 2012 using ridge regression model. The results showed that foreign investment, GDP per capita and indicators of quality regulations and Voice and Accountability a have significant effects on the concentration of exports in Iran.
    Keywords: export concentration, institutional infrastructure, Ridge Regression, sanctions, oil export
  • Page 95
    The effect of Transparency Profit on the capital cost and additional returns(Case Study: Companies in Tehran Stock Exchange)AbstractThis study aims to investigate the effect of Transparency Profit on the capital cost and additional returns for the Companies in Tehran Stock Exchange. For this purpose, financial data of 108 companies listed in Tehran Stock Exchange during the period 92-1386 has been studied (648 companies - year). The method of data collection is document and the method of analyze is econometrics. To analyze the results of research, Software’s Spss 20, Eviews 7 and Minitab 16 has been used.The results show, Transparency benefit significantly negative impact on its cost of capital, so that with a transparency unit profit, Capital expenditure also decreased by 0.4068 units. As well as, The results show that the Transparency benefit significantly negative impact on its additional returns, so that with a transparency unit profit, additional returns also increased by 0.5930 units
    Keywords: Transparency profit, cost of capital, additional return, the Tehran Stock Exchange, panel data analysis
  • Parviz Bayat Page 115
    The water crisis is usually described as the imbalance between supply and demand when this problem is beyond a physical or hydrological phenomenon. The water crisis is rise out of a big gap in the organizational and economic aspects of the development, allocation, utilization and management of water resources. So to overcome the current deficit water situation it is required to do organizational reforms to update the water institution, in addition to investigate the current status of rights, policies and management of water resources. The main goal of this research was to study the meaning and concept of the water institution and water institutional reforms in different countries. Although this work was a review in view of data collection, but it is practicable. To achieve the objectives, analysis was done with emphasis on definition of water institution and its reforms. Reviewing the experience of countries shows that water institutional reforms have been done to improve water efficiency, effectiveness, sustainability and reduce governmental cost. In addition, equity and justice could be seen in some countries. To increase the required efficiency and security for investment in water resources, there should be transparent and compulsory rules and these rules must be revised over time.
    Keywords: Water institution, Water rights, Privatization, Regulation, Institutional reforms