فهرست مطالب

نشریه سیاست های راهبردی و کلان
پیاپی 5 (بهار 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/02/05
  • تعداد عناوین: 7
|
  • نادر مهرگان، لیلی سلطانی صحت صفحات 1-24
    هدف از این مقاله بررسی رابطه بین برخی فاکتورهای موثر بر رشد بهره وری بخش های صنعتی ایران است. با توجه به اهمیت روزافزون مقوله رشد بهره وری در شکوفایی و رشد اقتصادی کوتاه مدت و بلندمدت کشورها، در این تحقیق سعی شده است با استفاده از داده های مربوط به صنایع مختلف در دوره 1389-1373، اثر برخی متغیرهای موثر مانند مخارج تحقیق و توسعه، هزینه های آموزش، مهارت و مزد و حقوق بر رشد بهره وری بخش های صنعتی مختلف بر طبق کدهای صنعتی دورقمی ISIC، سنجیده شود. نتایج حاصل، حاکی از اثر قابل توجه مثبت و معنی دار هزینه های تحقیق و توسعه و آموزش و مهارت بر رشد بهره وری کل صنایع می باشد. همچنین در بخش دیگری به بررسی اثرات فردی عامل تحقیق و توسعه در صنایع مختلف پرداخته شده است که نتایج حاصل از آن نشان می دهد که تحقیق و توسعه در برخی صنایع اثر مثبت داشته، در یک صنعت اثر منفی و در برخی صنایع کاملا بی معنی بوده است.
    کلیدواژگان: بهره وری کل عوامل تولید، تحقیق و توسعه، آموزش، مهارت
  • علی اسدی صفحات 25-39
    با نگاه توحیدی عالم دارای یک نظام واحد و هماهنگ است.این نظام زیرمجموعه هایی دارد«نظام اقتصادی» یکی ازاین زیرمجموعه هاست. در این مقاله منظور از نظام اقتصادی، نظامی است که با بکارگیری قواعد اقتصادی نظام الهی، در ارتباط با سایر نظامها و استفاده از ابزارهای اقتصادی وظیفه تامین، توزیع و مصرف نیازهای جامعه را بر عهده دارد.یک نظام اقتصادی با این تعریف شامل سه بخش عمده«مکتب اقتصادی»، «نهادهای مرتبط با اقتصاد» و«علم اقتصاد» می شود.با ترکیب این سه عنصر «اقتصاد ملی» که به نوعی دریک نظام اسلامی همان «نظام اقتصاد اسلامی» است، شکل می گیرد و اقتصاد اسلامی هم در قالب یک «حکومت اسلامی» تحقق می یابد.هدف نظام اقتصاد اسلامی در سطح کلان افزایش ثروت جامعه و «رفاه عمومی» است. بااین نگاه گفته شد که«اقتصاد مقاومتی» محصول اقتصاد اسلامی است.اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که در شرایط بروز ناملایمات و حوادث و بحران ها و یا در مسیر اهداف، پویا و پایدار تخصیص بهینه منابع بدهد.با این نگاه اقتصاد اسلامی لزوما مقاومتی هم هست. زیرا اقتصاد در یک نظام اسلامی ظرفیت ها و قابلیت های علم اقتصاد و مکتب اقتصادی را تواما داردواز نهادهای اقتصادی واجتماعی مناسب هم بهره می گیرد.
    کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، مکتب اقتصادی، علم اقتصاد، نظام اقتصادی، اقتصاد اسلامی
  • سیدجمال الدین محسنی زنوزی، سیدمیثم اسماعیلی صفحات 41-65
    نرخ ارز موثر حقیقی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل رقابت پذیری بین المللی تلقی می شود. لذا شناسایی منابع تاثیرگذار بر آن در جهت تعدیل نوسان این متغیر در هر اقتصادی بسیار مهم است. بر همین اساس، در این پژوهش به دنبال شناسایی تاثیر شاخص نقش تصدی گرایانه و حاکمیتی دولت در بلند مدت و کوتاه مدت بر نرخ ارز حقیقی موثر در اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت آزمون کرانه ها و کاربرد آن در مدل های خود رگرسیون برداری با وقفه های توزیعی (ARDL) و داده های فصلی برای دوره 1371 تا 1390 هستیم. متغیرهای بکار رفته در این پژوهش عبارتند از: نرخ ارز موثر حقیقی، شاخص نقش تصدی گری و حاکمیتی دولت، رشد اقتصادی، درجه باز بودن اقتصاد و درآمد نفتی. به طور کلی یافته ها، نشان دهنده ی این واقعیت است که افزایش حضور دولت به صورت تصدی گرایانه در اقتصاد، توان رقابت پذیری کالاهای داخلی را در سطح بین المللی کاهش داده و برعکس، افزایش حضور دولت به صورت حاکمیتی در بلندمدت، توان رقابت پذیری کالاهای داخلی را با انواع مشابه خارجی افزایش می دهد؛ که نتایج کوتاه مدت هم تا حدودی موید همین واقعیت است. ضریب تصحیح خطای مدل برابر با 265/0- می باشد و با توجه به نتایج آزمون علیت گرنجری شرطی می توان وجود رابطه علیت غیرمستقیم از مجموعه متغیرهای مستقل به نرخ ارز موثر حقیقی را در سطح 5 درصد پذیرفت. با توجه به این یافته ها تاثیر بلندمدت دولت بر نرخ ارز موثر حقیقی به صورت قوی پذیرفته می شود
    کلیدواژگان: دولت، شاخص نقش تصدی گری دولت، شاخص نقش حاکمیتی دولت، نرخ ارز حقیقی موثر، آزمون کرانه ها (ARDL)
  • ابراهیم نگهداری صفحات 67-75
    سرمایه گذاری یکی از بخشهای اساسی و غیر قابل تفکیک اقتصاد است که به دو صورت داخلی و خارجی ظاهر می شود سرمایه گذاری مستقیم خارجی مستلزم یک ارتباط بلند مدت است و نشان دهنده منافع پایدار و کنترل واحد اقتصادی مقیم کشور دیگر است در این مطالعه به بررسی اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی در کشورهای حوزه خلیج فارس و ایران در طی سالهای 2011-1995 پرداخته شده است. نتایج مطالعه نشان دهنده آن است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی از طریق افزایش سرمایه فیزیکی اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی این کشورها داشته است. اثر متقابل سرمایه انسانی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورها اثر منفی و از لحاظ آماری معنی دار است. به عبارت دیگر، با توجه به سطح پایین سرمایه انسانی در این مجموعه از کشورها امکان انتقال تکنولوژی از طریق سرمایه گذاری خارجی وجود نداشته که این امر مانع از افزایش بهره وری و نیز بهره مندی از سرریز های تکنولوژی می گردد، که عاملی بازدارنده در برابر رشد اقتصادی این مجموعه از کشورها می باشد.
    کلیدواژگان: سرمایه انسانی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، رشد اقتصادی
  • سید فخرالدین فخرحسینی صفحات 77-95

    هدف اصلی از این مقاله بررسی اثر تغییرات نرخ ارز حقیقی بر تولید ناخالص داخلی حقیقی در کشورهای منتخب است. به این منظور مدل ادواردز (1986) برای بررسی این اثر در نظر گرفته شده است. بررسی با استفاده از اطلاعات بانک جهانی(WDI)، داده های تلفیقی دوره ی 1993-2010 انجام شده است. با توجه به نتایج آزمون ایستایی ایم، پسران و شین و عدم ایستایی متغیرها در سطح و برای بررسی وجود یا عدم وجود ارتباط بلندمدت بین متغیرها، آزمون هم انباشتگی پدرونی و کاو به کار گرفته شده است. نتایج این آزمون ها وجود ارتباط بلندمدت بین متغیرها در این کشورها را تایید کردند. بر اساس نتایج آزمون هاسمن، روش اثرات ثابت برای داده های تلفیقی در برآورد مدل استفاده شد. برآورد مدل، اثر مثبت کاهش ارزش پول بر تولید را در کشورهای منتخب تایید کرد. اما برای اقتصاد ایران این رابطه معنی دار نبوده است. نتایج تحقیق نشان داد که اثر سیاست های مالی و پولی بر تولید مثبت ارزیابی شده است.

    کلیدواژگان: نرخ ارز حقیقی، داده های پانل، آزمون همجمعی پدرونی
  • سکینه صفری، مهدی رحمانی، حسن احمدی صفحات 97-109
    در تهیه، تدوین و تصویب برنامه های توسعه و بودجه های سالیانه، این نکته مورد توجه قرار می گیرد که شاخصهای کلان، باید متناسب با سیاستهای توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز تنظیم و تعیین گردد و این سیاستها و هدفها به صورت کامل مراعات شود. امروزه کشوری که اقتصادآن برمحور تک محصولی باشد در تحولات اقتصادی بیشتر در معرض خطر قرار می گیرد. بند دوم سیاست های کشاورزی بر حمایت از صادرات محصولات کشاورزی تاکید دارد. صادرات غیرنفتی، یکی از مباحث مهم اقتصادی در کشورهای دارای نفت و به طور کلی بحثی است که در آن، در مورد تنوع و گسترش صادرات در مقابل صادرات تک محصولی سخن به میان می آید. بنابراین، اتخاذ سیاست هایی جهت تنوع بخشی و گسترش صادرات غیر نفتی با از میان برداشتن موانع و نیز راهکارهای مناسب در این زمینه در همه کشورهای در حال توسعه دارای اقتصاد تک محصولی ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. در این میان نرخ ارز متغیری است که چگونگی سیاست گذاری در زمینه آن متغیرهای کلان اقتصادی به ویژه رشد صادرات غیر نفتی را متاثر می سازد. هدف از این تحقیق بررسی اثر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات بخش کشاورزی در ایران طی دوره 1360-1390می باشد.مدل بکار گرفته شده الگوی خود توضیح با وقفه های توزیع شده (ARDL)می باشد.نتایج تحقیق رابطه معکوس بین نوسانات نرخ ارز و صادرات بخش کشاورزی را نشان می دهد.
    کلیدواژگان: صادرات غیر نفتی، صادرات بخش کشاورزی، الگوی خود توضیح با وقفه های توزیع شده
  • یحیی کمالی صفحات 111-132
    سلامت اداری در سازمان های دولتی منجر به تصمیم سازی و تصمیم گیری های درست و اجرای مناسب سیاست ها می شود و ارائه کارآمد و اثربخش خدمات عمومی را به دنبال دارد. عوامل مختلفی مانند کنترل و نظارت کارآمد، فرهنگ سازمانی، محیط سازمانی و ساختار دولت در تحقق سلامت اداری نقش دارند. یکی از عوامل اصلی موثر بر سلامت نظام اداری، ساختار غیرمتمرکز اداری است. عدم تمرکز اگر به خوبی برنامه ریزی و هدایت شود می تواند فرصت های مهمی را برای تحقق سلامت اداری فراهم آورد. در این مقاله مفهوم سلامت اداری و کارکردهای آن تبیین شده و نقش و تاثیر تمرکززدایی اداری به مثابه یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار بر سلامت اداری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: سلامت اداری، ساختار اداری، نظام اداری، تمرکز، تمرکز زدایی
|
  • Nader Mehregan, Leili Soltani Sehat Pages 1-24
    The purpose of this paper is to investigate the relationship between some important factors and productivity growth of industrial sector in Iran. Given the increasing importance of productivity growth in the short term and long term countries’ economic growth، using data from the period of 1389-1373 this study is attempting to analyze the impacts of variables research and development costs، training costs، employees skill and employees wage and salary on the productivity growth of the industrial sectors which is categorized according to industry codes of double-digit ISIC. The results indicate that R&D and training costs and skill have significant positive effect on productivity growth while wage and salary has negative impact on total productivity growth. in second part، this article has showed that R&D costs have different effects on different industries productivity، as have positive impact on some industries’، negative impact on just one industry’s and meaningless on others’ productivity growth.
    Keywords: total factor productivity, R, D, training, skill
  • Ali Asadi Pages 25-39
    In divine opinion the world has a unique and coordinate system. This system has some subsets that «Economic system» is one of them. In this paper the Economic system is the system that uses the economic rules of divine system، it associates with other systems and uses economic tools، to provide، distribution and consumption of society needs. in such definition، the Economic system divides in to three important parts that are «Economic school»، related economic «institutes» and «Economic science». Aggregating these elements results «National Economy». In fact، that is «system of Islamic economy». Islamic economy forms in through Islamic regimen framework. The aim of Islamic economy in macro level is increasing the communities wealth and social welfare. By this view that is mentioned before، «Resistive Economy» is a product of Islamic economy. Resistive Economy is a stable and dynamic one that allocates the sources in optimized form in hardships and crises or to reach its goals. Also Islamic economy is necessarily Resistive، because Islamic system includes economic science''s and economic school''s potentials together.
    Keywords: Resistive Economy, Economic school, Economic science, Economic system, Islamic economy
  • S.Jamaleddin Mohseni Zonozi, S.Meysam Esmaeili Pages 41-65
    The real effective exchange rate is regarded as one of the most important factors of international competitiveness. Thus identifying effective sources to offset fluctuations in these variables is very important in any economy. There for، this research aims، are to identify the impact of the enterprise and sovereign state in the long-term and short-term measures on the effective real exchange rate of the economy. In this study، the bounds testing approach application and it used in the Auto-Regressive Distributed Lag method (ARDL) for Quarterly data the period 1371 to 1390. Variables used in this study are: the real effective exchange rate، index of the policies and governance، economic growth، opennes and the income of oil. Overall، the findings indicate a negative relationship between the increase of state enterprises in economy and competitiveness goods، and positive long-term relationship between the sovereignty of the government''s index and the competitiveness. Somewhat، short-term results are reflects this fact. Error correction factor model is -0/265، this show that، in each period، about 26 percent of the imbalances affecting the volatility of the real exchange rate be resolved، and less than four courses are required to balance the error correction term. And model return to long-run equilibrium. The Granger causality test results show that، indirect causal relationship between the independent variables of the real effective exchange rate was at 5% level. Given these findings، the state-run effect on the real effective exchange rate could be accepted stronger.
    Keywords: State, real effective exchange rate, bounds testing (ARDL)
  • Ebrahim Negahdari Pages 67-75
    Investment fundamental and inseparable part of the economy that appear to both domestic and foreign. this study examines the effect of FDI on economic growth in the Persian Gulf states and Iran، has been studied during 2011-1995. The results indicate that foreign direct investment through increased physical capital on economic growth has had a significant positive effect. Interaction between human capital and FDI on economic growth and the negative effect is statistically significant in other words، Given the low level of human capital. n this set of countries there is no possibility of technology transfer through foreign investment This prevents increased productivity and technology spillovers will benefit from the deterrent to economic growth in this category of countriesin other words، Given the low level of human capital. n this set of countries there is no possibility of technology transfer through foreign investment This prevents increased productivity and technology spillovers will benefit from the deterrent to economic growth in this category of countries.
    Keywords: Human Capital, foreign direct investment, economic growth
  • Seyed Fakhreddin Fakhrehosseini Pages 77-95

    The main aim of this is to survey the effect of real exchange rate changed on real gross domestic product in selected countries. Edwards (1986) model have been considered for this survey. Panel data is used for the period 1993-2010. Im Pesaran، Shin stationary، and Pedroni and Kao co ntigration tests are used to verify the existence of long run relationship among variables. Based on Hausman test، fixed effect model for Panel data is used. The estimated coefficient is statistically significant positive for the effect of devaluation on output. The results show the effect of monetary and fiscal policies on output is positive.

    Keywords: Real exchange rate, panel data, pedroni co integration test
  • Sakine Safari, Mehdi Rahmani, Hassan Ahmadi Pages 97-109
    Today، in the economic developments، a country that has an economy based on the mono-product is on the most risk. Non-oil exports is one of the most important economic issues in the oil -rich countries and a general discussion in which، there is talking about diversity and expansion of exports compared to the single product exporting. Therefore، the adoption of policies for diversification and expansion of non-oil exports with the elimination of barriers and good strategies in this field is inevitable necessity in all of the developing countries with single-product economy. Meanwhile، the exchange rate is a variable that affected the policies of the macroeconomic variables، especially the growth of non-oil exports. The purpose of this study was to investigate the effect of exchange rate instability on agricultural exports in the period 1360-1390. The applied model is Autoregressive Distributed Lag (ARDL). The results of the study show the inverse relationship between volatility of exchange rate and the agricultural exports.
    Keywords: non, oil exports, agricultural exports, Autoregressive Distributed Lag