فهرست مطالب

سیاست های راهبردی و کلان - پیاپی 9 (بهار 1394)

نشریه سیاست های راهبردی و کلان
پیاپی 9 (بهار 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/03/26
  • تعداد عناوین: 7
|
  • اصغر میرفردی صفحه 1
    جامعه شناسی، به عنوان علم مطالعه پدیده ها و واقعیات اجتماعی، نقش مهمی در مراکز علمی، نهادها، حوزه های عمومی و مکاتب و اندیشه های انسانی دارد. این مقاله، درصدد بوده است تا فرصت ها و چالش های فراروی جامعه شناسی در ایران را مورد بررسی قرار دهد. این بررسی با روش اسنادی و کتابخانه ای و با مراجعه به منابع و متون نظری و پژوهشی موجود و همچنین نتایج سرشماری و گزارشهای معتبر انجام شده است. مطالعه نشان داد که ویژگی هایی چون تنوع قومیتی جامعه ایران، بوم شناسی انسانی، خرده فرهنگ ها و نظام های اقتصادی و اجتماعی این جامعه؛ وجود مراکز دانشگاهی متعدد، دانش آموختگان و متخصصین حوزه علوم اجتماعی، علاقه و اقبال عمومی جوانان و اقشار تحصیلکرده به جامعه-شناسی از مهمترین فرصت ها و زمینه های رشد و گسترش جامعه شناسی در ایران می باشند. از سوی دیگر، مشکلات فراروی جامعه شناسی در ایران در سه دسته اساسی شامل مشکلات فراروی علم، چالش های مربوط به علوم انسانی و چالش های خاص جامعه شناسی قرار می گیرند. از مهمترین این چالش ها می توان به بی توجهی به نقش جامعه شناسی و جامعه شناسان در ساختار عمومی و برنامه ریزی جامعه، پایین بودن بودجه های پژوهشی در مقایسه با دیگر بخش های جامعه، گسترش روحیه مدرک گرایی و عام زدگی در زمینه آموزش، شناخت و یادگیری و همچنین بکارگیری مفاهیم و دانش جامعه شناسی اشاره کرد. این ویژگی ها موجب شده تا جامعه شناسی و جامعه شناسان کمتر در عرصه های گوناگون زندگی اجتماعی نقش لازم را ایفا نمایند و مراکز دانشگاهی نیز بیشتر بر آموزش علم جامعه شناسی تاکید داشته و پژوهش های جامعه شناختی کمتر مورد توجه قرار گیرند. این مقاله، در پایان پیشنهادهایی را برای بهبود جایگاه جامعه شناسی در ایران ارائه نموده است.
    کلیدواژگان: جامعه شناسی، علوم اجتماعی، پژوهش، دانشگاه، ایران
  • خسرو پیرایی، حسینعلی رجایی صفحه 21
    هدف از انجام این مطالعه برآورد و بررسی ابعاد اقتصاد زیرزمینی در ایران در طول دوره زمانی 1353 تا 1392 می باشد.بدین منظور با استفاده ازروش شاخص چندگانه- علل چندگانه سری زمانی از اقتصاد زیرزمینی در ایران فراهم و مهمترین علل و آثار آن نیز بررسی شده است.. نتایج برآورد سری زمانی اقتصاد زیرزمینی نشان دهنده آن است که در دوره زمانی مورد بررسی اقتصاد زیرزمینی دارای روند افزایشی بوده است، هرچند که در نیمه اول سری زمانی فراز و نشیب های دارد و شدت کمتری را نشان می دهد د اما دردو دهه اخیر روندی کاملا صعودی را نشان می دهد بطوریکه اندازه آن از 7%تولید ناخالص داخلی در سال 1353 شروع شده و به 20% در سال 1372 می رسد و تا 5 /38%در سال 1392 افزایش می یابد. از سویی دیگر نتایج نشان می دهند که بیشترین تاثیر اقتصاد زیرزمینی بر بازار پول می باشد و از بین علت های پیدایش اقتصاد زیرزمینی؛ شاخص بهاء کالا و خدمات مصرفی (تورم) بیشترین اثر مثبت بر اقتصاد زیرزمینی را داراست و بعد از آن بار مالیاتی مستقیم، شاخص باز بودن تجاری، اندازه دولت و نرخ بیکاری به ترتیب بیشترین اثر را بر اقتصاد زیرزمینی دارند.
    کلیدواژگان: اقتصاد زیرزمینی، روش شاخص چندگانه، علل چندگانه، تورم
  • معصومه آقاجانی، سعید فراهانی فرد صفحه 43
    سفر واژه ای کوچک اما پرمعناست که ازآغاز آفرینش همراه بشر بوده است. اگربرسفر نام گردشگری نهاده و آن رااز منظراقتصاد مطالعه کنیم بایکی از سودآورترین صنایع درعرصه بین المللی روبروییم. همچنین موضوع سیاحت و جهانگردی درفرهنگ وتمدن اسلامی با اندیشه وباور مسلمین پیوندی محکم دارد. از این رو ضروریست اهمیت صنعت گردشگری (گردشگری مذهبی) رادرگستره فرهنگ اسلامی بررسی کرده مفاهیم، ویژگی ها، اهداف و آثار آن را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین به بررسی عوامل موثر بر گردشگری مذهبی و میزان اثر گذاری مهمترین عوامل با توجه به آمار موجود در این زمینه در ایران پرداخته خواهدشد. در این میان نگاهی گذرا خواهیم داشت بر وضعیت گردشگری در برخی کشورهای اسلامی نظیر عربستان، مصر و.... نتایج پژوهش نشان میدهد که گردشگری از نگاه اسلام اهمیت بسیاری دارد و میتوان آینده گردشگری مذهبی در ایران را مثبت ارزیابی کرد. برای برآورد میزان اثر عوامل موثر بر میزان گردشگری مذهبی نرم افزار Eviews7 استفاده شد. آمارو داده ها مربوط به سال 2000 تا 2012 از گزارش هاو آمارنامه های بانک جهانی، سازمان جهانی گردشگری، و... استخراج شده است.در نهایت با توجه به نتایج حاصل از برآورد، راهکارها و تدابیر لازم از سوی ایران به منظور بهره گیری از فرصت های گردشگری مذهبی جهت افزایش درآمدهای ناشی از صنعت جهانگردی مذهبی درایران به عنوان یکی از بهترین راه های خارج شدن از اقتصاد تک محصولی نفت بیان خواهدشد.
    کلیدواژگان: اقتصاد گردشگری، گردشگری مذهبی، عوامل موثر بر گردشگری مذهبی، کشورهای اسلامی
  • سید محمد موسوی، سید حسن نوربخش، میثم شفیعی رودپشتی صفحه 67
    فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروه های انسانی کار کرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. از آن طرف نیز بر اساس رویکرد کاربردی می توان گفت که یکی از ویژگی های سازمان های پیشرو و رقابت پذیر، برخورداری از شایستگی های بازارگرایی و توجه و تاکید آنها به خواسته های مردم بوده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مدل مناسب فرهنگ سازمانی و طراحی مدلی برای بازارگرایی مطابق با نیازهای نظام بانکی کشور به بررسی اثرات فرهنگ سازمانی بر توسعه بازارگرایی در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران می پردازد. جامعه ی آماری این پژوهش را گروهی از کارمندان و کارشناسان و مدیران شعب بانک مهراقتصاد تهران بزرگ طی سال های 92-1391 تشکیل می دهند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه ی فرهنگ سازمانی و بازارگرایی استفاده شده به طوریکه در مقیاس بازارگرایی مولفه های پرسشنامه بر اساس ابعاد مدل درایسدل طراحی شده و برای مقیاس فرهنگ سازمانی پرسشنامه استاندارد دنیسون بکارگرفته شده است. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، از تحلیل رگرسیون تک متغیره و چند متغیره با استفاده از نرم افزار spss و نیز جهت برازش مدل بازارگرایی نرم افزار Lisrel به کارگرفته شده است. نتایج این تحقیق حاکی
    کلیدواژگان: فرهنگ سازمانی، بازارگرایی، نظام بانکی، بانک مهر اقتصاد
  • صدیقه عطرکار روشن، میر حسین موسوی، فاطمه رسولی صفحه 97
    در تئوری های رشد، بهره وری به عنوان یکی از مهمترین عوامل رشد اقتصادی مطرح، و سطح بهره وری در تولید صنعتی، یکی از معیارهای مهم و تعیین کننده قدرت یک فعالیت صنعتی برای دستیابی به مزیت های نسبی در سطح داخلی و خارجی است. دراین پژوهش به اندازه گیری، مقایسه، و تجزیه و تحلیل شاخص های بهره وری جزئی نیروی کار و سرمایه و همچنین محاسبه رشد یهره وری کل، دربخش صنعت استان کردستان و به تفکیک زیربخش های آن، با استفاده از داده های ترکیبی طی سال های 90-1384 پرداخته شده است. محاسبه رشد بهره وری کل با استفاده از روش حسابداری رشد بعمل آمد. براین اساس، نرخ رشد TFP به تفکیک زیر بخشها وبر حسب 16 گروه صنعتی براساس طبقه بندی استاندارد بین المللی با کد دورقمی (ISIC. Rev.2) مورد بررسی و طی سالهای مختلف محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت. سپس سهم رشد بهره وری کل عوامل تولید و نهاده های تولید در رشد ارزش افزوده صنعت بررسی شد.
    نتایج حاصل از محاسبه ی بهره وری جزئی عوامل تولید، حاکی از آن است که طی دوره ی مورد مطالعه، میانگین بهره-وری نیروی کار در سطح کل صنعت 7/ 3 بوده و میانگین بهره وری سرمایه در سطح کل صنعت 70/ 0 بوده است. همچنین نتایج حاصل از محاسبه متوسط رشد سالانه بهره وری کل عوامل تولید بیانگر رشد سالانه 3 درصد در استان بوده که در مقایسه با میزان رشد 06/ 2 درصدی بهره وری کل عوامل تولید بخش صنعت ایران رشد بیشتری را نشان می دهد.
    کلیدواژگان: بهره وری جزئی عوامل تولید، رشد بهره وری، صنعت، کردستان
  • سیدعلی نکویی نایینی صفحه 123
    اقتصاد مقاومتی، اقتصادی را ترسیم می کند که توانایی مقابله با تکانه های وارده بر اقتصاد را دارد. چنین اقتصادی باید قابلیت انعطاف در شرایط مختلف و توانایی عبور از بحران را داشته باشد. با توجه به نقش بخش کشاورزی در تولید ناخالص ملی، اشتغال و تامین نیاز کشور به محصولات باغی، زراعی و دامی با حداقل وابستگی به خارج نسبت به سایر بخش های اقتصادی، بخش کشاورزی در چارچوب اقتصاد مقاومتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هدف مطالعه پایداری نظام های کشاورزی خرده مالکی، تعاونی تولید روستایی، تعاونی مشاع، شرکت سهامی زراعی و کشت و صنعت ها در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی، همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هر یک از نظام بهره برداری کشاورزی استان اصفهان است. برای نمونه گیری از روش خوشه ایاستفاده شد. اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه اسناد، پرسشنامه ساختار یافته و مطالعات میدانی بدست آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد نظام بهره برداری سهامی زراعی با توجه به سه اصل هم پیوندی، اختیارمندی و مسئولیت پذیری زراعی و تعاونی تولید با توجه به سه اصل حاکمیت، مالکیت و فاعلیت از طریق ایجاد تنوع در تولیدات، با استفاده از تکنولوژی پیشرفته کشاورزی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی، پایدار و نظام بهره برداری خرد دهقانی نیمه پایدار و تعاونی های مشاع ناپایدار می باشند.
    کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، نظام های کشاورزی، بخش کشاورزی
  • عباس شادلو*، رزا کرم پور صفحه 141

    رابطه بین کارآمدی و مشروعیت یکی از موضوعات اصلی مورد علاقه مکتب انتقادی بوده است. کلاوس اوفه چهره شاخص مکتب انتقادی تحقیقات وسیعی در خصوص مکانیسم ها و گرایش های بحرانی سرمایه داری انجام داد که اطلاعات ارزشمندی درباره ریشه های کسری مشروعیت و تناقض بین کارآمدی دولت نوسرمایه داری و فرآیند مشروعیت یابی آن بدست می دهد. در این تحقیق با استفاده از نظریه دولت اوفه به بررسی چنین رابطه ای در دولت جمهوری اسلامی طی دوره زمانی پس از سال 1368 تاکنون پرداخته و درصدد برآمدیم تا به این سوالات پاسخ گوییم که آیا وجود تناقض بین مشروعیت و کارآمدی ذاتی نوسرمایه داری که در نظریه اوفه بر آن تاکید شده قابل تعمیم دهی بر دولت های در حال گذار به نوسرمایه داری همچون ایران است یا خیر؟ همچنین در صورت وجود چنین تناقضی علل آن چیست؟ روش تحقیق مطالعه تاریخی-تطبیقی از طریق ابزار نمونه ایدآل است. نمونه ایدآل کشور نوسرمایه داری طبق تعریف اوفه معیار مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که در ایران بر خلاف کشورهای نوسرمایه داری با ناکارآمدی نظام اقتصادی(تورم بالا) مواجه هستیم که در ضمن با کسری مشروعیت در برآوردن نیاز اساسی اشتغال شهروندان همراه است. همان مکانیسم هایی که در دولت نوسرمایه داری موجب این تناقض است قابل تعمیم به کشوری چون ایران است. نتیجه دیگر اینکه علت اساسی تناقض بین کارآمدی و مشروعیت در ایران تمرکز اقتصاد در دست دولت است که به روش مدیریت سرمایه داری بطور ناقص اداره می شوند.

    کلیدواژگان: تورم، بیکاری، نوسرمایه داری، تناقض
|
  • Page 1
    Now-a-days، higher education has an important role in human beings’ life. Sociology، as a science of scientific study of social phenomena، behaviors and institutions; has important role in academic centers and national and international organizations. This paper aimed to study the challenges and opportunities of sociology in Iran. Using documentary and archive method، national bureau reports and related texts reviewed. Analyzing data and texts showed that various ethnicities in Iran، human ecologies، subcultures، and economic and social systems of Iran، several universities، educated and many experts in social sciences field، public interest to sociology، are the most important opportunities; and science field problems، at whole، human sciences problems، and social sciences problems are the most important challenges of sociology in Iran. Neglecting the role of sociology in society management and planning، extension of credentials، vulgarizes are the most important challenges of sociology in Iran، factually. This paper، finally، proposed for improving of sociology situation in Iran.
    Keywords: Sociology, Social Sciences, Research, University, Iran
  • Page 21
    The extend underground economy ia main of economic problem in iran.the underground economy very incersed in recent year in iran. This paper aim to estimate the size of the IRAN underground economy from 1974 to 2013. In order to carry out the econometric analysis, a multiple indicators multiple causes (MIMIC) model to obtain time series and investigated main causes and effect of underground economy. The results indicated that the size of underground economy Was associated with an increased in the period. although, that indicated fluctuations and less severe in first half of study but shows quite ascending in the past two decades.the size of underground economy from 7 percentege gross national product from 1974 Increased to 38/5 in 2013.also result indicated most effect of underground economy is on money market.main causes of underground economy include: first inflaition next direct tax, openence, size of government and unemployment rate.
    Keywords: underground economy, MIMIC, INFLAITION
  • Masoumeh Aghajani Page 43
    Travel is a Small but full senses word that is been with the human being from beginning of creation. If travel is named tourism and we study it from an economic perspective, we will face with one of the most profitable industries in the international arena. Also subject of travel and tourism in Islamic culture and civilization has a strong link with the thought and beliefs of Muslims. Therefore it is necessary to examine importance of tourism (religious tourism) in the range of Islamic culture and study the concepts, features, purposes and its effects. And will be studied factors affecting on religious tourism and examine influence of the most important factors according to available statistics in Iran in this field. Meanwhile we will take a quick look at status of tourism in some Islamic countries such as Saudi Arabia, Egypt, and.... The results show that tourism is very important from the perspective of Islam. And religious tourism in the future can be evaluated positive. To estimate the effect of effective factors on religious tourism, Eviews7 software was used. Statistics and data relating to the 2000 and 2012 extracted from reports of The World Bank and the World Tourism Organization, and …. Finally According to this results, it is expressed some strategies, In order to take advantage of the opportunities of religious tourism to increase revenues from Religious tourism industry In Iran As one of the best ways to get out of the monoculture oil economy.
    Keywords: tourism economics, religious tourism, effective factors on religious tourism, Islamic countries
  • Page 67
    Organizational culture is a collective thoughts planning that in recent years in organization has been the dominant thinking. The collective thought, distinguishing members of one species to another. Anyone who has worked a total and human groups, is aware of the existence of this organization phenomenon. It is also based on a practical Approach, we can say that one of the characteristics of leading and competitiveness businesses, Have the market orientation competence and attention to the demands of their customers. In this context, the present study attempts, aims to identify organizational culture appropriate model and design model for market orientation, examine the effects of organizational culture on market orientation of the Banking system in Islamic republic of iran. Statistical population is Tehran's economy Mehr Bank staff and experts (Tehran, Rey, Shamirn and Islam Shahr) during the 92-1391. Data were collected from two corporate culture and market orientation questionnaires. So in market orientation scale, questionnaire components was designed based on Draysdl model dimensions. Dennison questionnaire has been used to organizational culture scale. In order to test the research hypotheses, univariate and multivariate regression analyzes were used Spss16 software
    Keywords: Organizational culture, Market orientation, Banking system Mehr economy bank
  • Sedigheh Atrkar Roshan, Mir Hossien Mousavi, Fatemeh Rasouli Page 97
    In this research the Average productivity index of labor and capital are measured and analyzed. The growth of the total factor productivity (TFP) and its share in value added is then measured. The case under study is the industrial sector of province of Kordestan in Iran. In order to achieve this goal, based on the International classification of the commodities, (ISIC Riv, 2) and applying panel data for the period 2005 – 2011, the industrial sector is categorized into 23 groups and the productivity is measured. The findings of this research show that, the Average productivity index of labor and capital for the industry level as a whole was 3.7 and 0.70 respectively. The results of the calculation of the annual growth of total factor productivity of factor production was 3 percent, which shows a higher growth, in compare with the industrial sector of Iran, based on a number of other studies.
    Keywords: TFP, Average productivity, Kordestan, Industrial production
  • Page 123
    Acctually, Reselience Economy draws upon the ability to cope with shocks to the economy. In such an economy must be flexible in different situations and have the ability to pass from crisis. Agriculture sector has an important role in GDP and employment and needs of people with minimal dependence on outside (the supply of inputs, planting, and harvesting) and the least challenge to sanctions against other economic sectors, therefore, according to the resilience of the agricultural sector in the economy is a special place.The purpose of this study was to determine, assessment and analysis sustainability of agricultural farming systems (small-farmers, agriculture cooperatives, agriculture corporation societies) in Isfahan province. Method in this research is descriptive, correlational. A census of all kind of farming system was used. Cluster sampling in Isfahan Province was utilized.To analyze the stability index of integrated assessment model for environmental, agricultural ecology, economy and society was Optimize the allocation and increase the efficiency of some factores. The results show that the utilization of sustainable farming in agricultural cooperatives and agriculture corporation societies were stable and Small farmers, joint cooperatives were unstable.
    Keywords: resilience economy, farming system, agricultural sector
  • Abbas Shadloo Page 141

    One of the subject has interested by critical school is relationship between efficiency and legitimacy.claus offe who is famous person of critical school perform long research about capitalism state critisis mechanism and tendencies, that worth informations present about bases lack of the legitimacy and contradiction between efficiency and legitimacy and process that it is acquire legitimacy. This research investigate such relationship in the republic Islamic of iran since 1988 by use of the offe state thesis and we intend to response to this questions: whether contradiction between efficiency and legitimacy that is inherent modern capitalism state, can generalize to the state such as iran that it is transition to modern capitalism? So whereas to be exist the contradiction, what are the causes it? Research method is comparative – historical by ideal type impelement. Ideal type of modern capitalism state base on offe’s define is as competition criteria. Results research indicate to be exist inefficiency in the iran economic system dispite modern capitalism state, incidentally it is with lack of the legitimacy to provide fundamental require of the citisen employment.same mechanisms that are cause to this contradiction, can generalize on iran. Other result, this is that fundamental reason the contradiction in iran, to dominate state over economy that it manage defectly base on capitalism method.

    Keywords: contradiction, inflation, modern capitalism, unemployment