فهرست مطالب

پژوهش حقوق خصوصی - پیاپی 7 (تابستان 1393)

فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی
پیاپی 7 (تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/09/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • میثم اکبری دهنو، مرتضی شهبازی نیا صفحات 9-28
    یکی از مباحثی که امروزه ذهن متفکرین حقوق دادرسی را به خود معطوف داشته است، رویکرد «قراردادی کردن دادگستری» است؛ این رویکرد با مخیرانه تفسیر نمودن مقررات قانون آیین دادرسی مدنی قائل به افزایش ابتکار عمل اصحاب دعوا، در این شعبه است. در این مقاله با عنایت به چنین رویکردی، پایان دادرسی مدنی را مورد بحث قرار دهیم.
    اصحاب دعوا می تواند به وسیله «طرق جایگزین حل اختلاف» و یا «اختتام توافقی دادرسی مدنی» و یا «التزام به رای دادگاه» با تراضی یکدیگر به دادرسی مدنی پایان دهند. در باب قسم دوم و خصوصا قسم سوم کمتر سخن به میان آمده است؛ در قسم دوم اصحاب دعوا با توافق یکدیگر دادرسی مدنی را مسترد می نمایند. در قسم سوم نیز اصحاب دعوا به صورت صریح (و با اسقاط حق خویش در شکایت از رای) و یا ضمنی (از طریق توافق در زمینه التزام به نظریه ی کارشناسی) درصدد پایان دادن به دادرسی مدنی هستند.
    کلیدواژگان: دادرسی مدنی، اصحاب دعوا، اراده مشترک، مختوم نمودن دعوا
  • منصور جباری، مجید حسن نژاد، نادر ولایی صفحات 29-48
    کنوانسیون قرارداد حمل ونقل بین المللی کالا از طریق جاده که در سال 1956 تدوین گردیده و مورد الحاق کشورهای بسیاری، از جمله ایران قرار گرفته، سبب یکسان شدن مقررات، در این عرصه گردیده است. مطابق این کنوانسیون، متصدی حمل ونقل زمینی برای خسارات وارده به فرستنده و گیرنده کالا مسئول می باشد.
    به هنگام بروز خسارت، در مواردی، برای متصدی حمل ونقل معافیت هایی در نظر گرفته شده است. بررسی شیوه های دفاعی متصدی و شرایط استنادی آن ها علاوه بر فواید کاربردی، آثار علمی مهمی دربردارد از جمله این که نقش بسزایی در درک مبنای مسئولیت حداکثر مراقبت مطرح در کنوانسیون مزبور دارد. موارد معافیت مطرح محدود به قوه قاهره نمی باشد و حتی به نحو قابل توجهی مخاطرات ذاتی حمل ونقل زمینی مورد توجه قرار گرفته است. تمسک به برخی از موارد معافیت مستلزم اثبات رابطه سببیت بین موارد یاد شده با خسارت تحقق یافته است و در برخی موراد صرف اثبات وجود موارد معافیت مربوط به مخاطرات ذاتی حمل ونقل جهت رفع مسئولیت کافی است. مرور زمان نیز به عنوان یک مورد دفاعی در کنوانسیون پیش بینی شده است.
    کلیدواژگان: حمل ونقل کالا، معافیت از مسئولیت، حمل ونقل جاده ای، حمل ونقل بین المللی، حداکثر وظیفه مراقبت
  • میر قاسم جعفرزاده*، عباس انصاری صفحات 49-68
    توافقات عمودی ممکن است حاوی شروط محدود کننده ای باشند که با اهداف حقوق رقابت ناسازگارند. برخی از آنها هم واجد آثار مثبت و هم منفی بوده و منع یا جوازشان تنها از طریق اعمال قاعده معقولیت مشخص می شود. در برخی دیگر آثار مضر آنچنان زیاد است که در اکثر نظام های حقوقی پیش فرض ضدرقابتی بودن و دید منفی نسبت به آنها وجود داشته و اصطلاحا شروط ممنوع محض یا ذاتا غیرمشروع نامیده میشوند. شرط تثبیت حداقل قیمت بازفروش و شروط راجع به تقسیم بازار و تخصیص مشتریان از آن جمله اند. در این مقاله ابتدا مفهوم توافقات ممنوع ذکر و پس از ذکر مصادیق، هر شرط از منظر حقوق رقابت اتحادیه اروپا، آمریکا و برخی کشورهای دیگر بررسی می شود. در بخش دوم نیز پس از بررسی موضع حقوق ایران، با دیدگاهی نقادانه کاستی های مقررات ذکر و در پایان پیشنهاداتی جهت تصحیح و تکمیل مقررات رقابتی ایران ارایه میگردد.
    کلیدواژگان: توافقات عمودی، شرط تثبیت قیمت بازفروش، محدودیت های قلمروی، محدودیت ذاتی
  • مهدی قبولی درافشان، سعید محسنی صفحات 69-88
    به طور معمول مذاکرات مقدماتی زمینه ساز انعقاد قراردادهای مهم است؛ در این مرحله از مراحل مقدماتی انعقاد قرارداد نیز اصل آزادی حکومت دارد؛ با این همه مساله این است که در صورت قطع مذاکرات توسط یکی از طرفین با وجود اصل مزبور، بر اساس چه مبنایی می توان قطع کننده مذاکره را مسئول دانست و چه اثری بر مسئولیت مزبور بار می شود. این جستار با بررسی تطبیقی موضوع در حقوق فرانسه، حقوق ایران و اصول قراردادهای بین المللی و اصول حقوق اروپایی قراردادها به این نتیجه دست یافته است که در حقوق فرانسه و اصول پیش گفته نقض تعهد حسن نیت و ارتکاب تقصیر مبنای مسئولیت مزبور است و در نظام حقوقی ایران بسته به مورد و در صورت وجود شرایط، می توان از مبانی عام مسئولیت مدنی (تسبیب، لاضرر، غرور و تقصیر) در این زمینه بهره جست. در هر حال در صورت تحقق شرایط مسئولیت قطع کننده مذاکره، وی مکلف به پرداخت غرامت در خصوص کلیه خسارت های وارده خواهد بود؛ البته خسارت های مثبت و به تعبیری منافع صرفا احتمالی حاصل از انعقاد قرارداد قابل مطالبه نخواهد بود.
    کلیدواژگان: مذاکرات مقدماتی، مسئولیت مدنی، خسارت مثبت، خسارت منفی
  • حبیب الله رحیمی، محمد قاسم حاجیان صفحات 89-118
    به طور معمول مذاکرات مقدماتی زمینه ساز انعقاد قراردادهای مهم است؛ در این مرحله از مراحل مقدماتی انعقاد قرارداد نیز اصل آزادی حکومت دارد؛ با این همه مساله این است که در صورت قطع مذاکرات توسط یکی از طرفین با وجود اصل مزبور، بر اساس چه مبنایی می توان قطع کننده مذاکره را مسئول دانست و چه اثری بر مسئولیت مزبور بار می شود. این جستار با بررسی تطبیقی موضوع در حقوق فرانسه، حقوق ایران و اصول قراردادهای بین المللی و اصول حقوق اروپایی قراردادها به این نتیجه دست یافته است که در حقوق فرانسه و اصول پیش گفته نقض تعهد حسن نیت و ارتکاب تقصیر مبنای مسئولیت مزبور است و در نظام حقوقی ایران بسته به مورد و در صورت وجود شرایط، می توان از مبانی عام مسئولیت مدنی (تسبیب، لاضرر، غرور و تقصیر) در این زمینه بهره جست. در هر حال در صورت تحقق شرایط مسئولیت قطع کننده مذاکره، وی مکلف به پرداخت غرامت در خصوص کلیه خسارت های وارده خواهد بود؛ البته خسارت های مثبت و به تعبیری منافع صرفا احتمالی حاصل از انعقاد قرارداد قابل مطالبه نخواهد بود.
    کلیدواژگان: مذاکرات مقدماتی، مسئولیت مدنی، خسارت مثبت، خسارت منفی
  • اعظم انصاری، محمد مهدی حاجیان صفحات 121-152
    بسیاری از افراد جامعه مبادرت به انعقاد قراردادهایی با بانک ها و موسسات مالی تحت عنوان «سپرده گذاری» می نمایند. علی رغم شیاع این گونه قراردادها، ماهیت آن در نظام حقوقی ما روشن نمی باشد و حتی قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز به نظر می رسد کمکی در این خصوص ننموده است و مقاله حاضر سعی دارد به این موضوع بپردازد. از این رو ابتدا سعی شده است اوصاف و ویژگی های اصلی این قراردادها شناسایی گردد. در مرحله بعد قرارداد سپرده گذاری بانکی با عقود مشابه نظیر قرض، مضاربه، وکالت و غیره مقایسه شده و در نهایت سعی بر آن است تا ماهیت قرارداد مذکور به روشنی تبیین گردد.
|
  • Pages 9-28
    These days، one of the topics which has attracted the attention of lawyers is the due process rights، that is، an approach to «deal out justice». This approach enables parties to interpret provisions of the Civil Procedure Code. In other words، it provides parties with an initiative in this area of law. This article discusses the end of civil procedure by focusing on this approach. Parties can end the civil procedure by proposing an alternative means of dispute resolution، by terminating the agreement on civil proceedings or by complying with the court’s judgment. There has been less literature and debate on the second and third methods of ending the civil procedure. In the second method، parties agree to withdraw their civil dispute (s). In the third method، parties end the civil procedure either expressly by waiving the right of appealing the judgment or impliedly by agreeing to abide by expert opinion.
    Keywords: Civil Procedure, parties, joint wills, finishing the fight
  • Pages 29-48
    The 1956 International Convention on Transport of Goods by Roads، which has been adopted by many countries، including Iran، led to the uniformity of regulations in this area. According to this convention، the carrier is liable to pay compensation for damages occurred in road transport. In some cases، the carrier may exempt from liability. The basis of liability and its exemptions are interrelated، and hence it is necessary to consider both of them in order to understand exemptions of liability. This article examines exemptions in this convention، and discusses adopted requirements for applying these exemptions. Whenever it is necessary، Iranian law will also be discussed.
    Keywords: Transport of Goods, exemption from Liability, Road Transport, International Transport, Utmost Care
  • Pages 49-68
    Vertical agreements refer to agreements made between those entrepreneurs who are at different level of the production chain. These agreements may contain some restrictive clauses which are not compatible with competition rules and regulation. Some of them have both negative and positive effects on competition. Rule of reason and economic analysis can determine their prohibition or permission. At the same time there are some other terms which، due to their special features and inherent negative effects، are regarded as presumptively and Per se illegal and named as hardcore restrictions، such as minimum resale price maintenance and territorial restrictions. At the first part، this article discusses the concept of prohibited vertical agreements. It also examines various instances of these agreements، and analyses each instance from comparative perspective of European Union، United States and some other countries. At the second part of this article، Iranian competition law in the light of vertical restrictive clauses is examined. In doing so، some shortcomings of Iranian competition rules and regulation in respect of hardcore restrictions will be highlighted by presenting a practical and critical assessment. This article concludes by proposing some recommendations for reform of Iranian competition law as to restrictive vertical agreements.
    Keywords: Vertical Agreements, Resale Price Maintenance, Territorial Restrictions, Hardcore Restriction
  • Pages 89-118
    One of the most important and practical topics in civil liability is driving accidents. This article considers elements of civil liability for driving accidents، and examines some rules regarding this issue. Economic analysis is one of the main methods which help legislators and policy makers to seek for effective rules and regulation. Although numerous researches have been carried out in relation to this area، their analysis is not based on local law. The goal of this article is، rather، to elaborate major elements of civil liability for driving accidents by conducting an economic analysis based on local law.
    Keywords: Economic Analysis of Law, Law, Economics, Elements of Civil Liability, Accident Law, Driving Accidents, Automobile Accidents