فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
پیاپی 11 (تابستان 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/10/15
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 9-38
کیفر، همچون دیگر پدیدارهای اجتماعی، نقش های متعددی را در فرایند تعاملات روزمره میان شهروندان و حتی فراتر از آن، میان ساختارهای موجود در یک جامعه و شهروندان آن ایفا می کند. شماری از این نقش ها آشکار بوده و به سهولت قابل شناسایی هستند. در مقابل، تحمیل مجازات نمایشنامه ای از ایفای نقش های پیچیده و پنهان است که گاه شناخت آنها نه تنها برای شهروندان بلکه حتی برای دست اندرکاران نظام عدالت کیفری نیز دشوار خواهد بود.
مجازات آخرین زنجیره از سلسله ی واکنش های تنبیهی است که در روابط شهروندان با یکدیگر و نیز با ساختارهای اعمال کننده ی قدرت اجتماعی پیوسته اعمال می گردند. مجازات یک تحمیل رنج صرف به عنوان واکنش در برابر بزهکاری نیست؛ مجازات یک فناوری عقلانی است که در قالب اقتصاد تنبیه قابل فهم خواهد بود. فراتر از تصورات مرسوم در خصوص اهداف مجازات ها، تمامی اشکال واکنش های تنبیهی ارتباطی مرموز و پیچیده با مناسبات قدرت برقرار کرده اند. تکرار بی پایان الگوی انضباط – تنبیه در حقیقت، همان هنر ساختن و پرداختن انسان هاست؛ شهروندانی که نخست از طریق اجبار به پیروی از هنجارها به موجوداتی از پیش تسخیر شده بدل گردیده و سپس با بهره گیری از روش های تنبیهی دوباره جامعه پذیر و به تعبیر شایسته تر قدرت پذیر می شوند.
مجازات فناوری به غایت پیچیده ی مطیع کردن است. واکنش کیفری نه مطلقا یک عکس العمل ناخودآگاه برای حراست از ارزش های اجتماعی که یک رفتار محاسبه شده برای وادار کردن شهروندان به تبعیت در برابر قدرت اعمال کننده ی آن است. این اجبار به پیروی به تناسب اشکال مختلف اعمال اقتدار گاه از طریق خشونت و گاه از طریق روش های پیچیده ی ساختن و پرداختن حاصل می گردد. به واسطه ی ارتباط ناگسستنی میان قدرت و مجازات، تغییر در چهره ی قدرت موجب دگرگونی در شیوه های اعمال آن و از جمله الگوهای کیفرگذاری می گردد.
در این مقاله، تلاش بر آن است تا از طریق کالبدشکافی مفهوم پیچیده ی قدرت و نیز با بهره گیری از تبارشناسی تاریخی اشکال این مفهوم، ارتباط میان پدیدار قدرت و واکنش های کیفری آشکار گردد.کلیدواژگان: اقتصاد تنبیه، قدرت کیفری، حقیقت های رفتاری، خشونت کیفری، انسان قابل شناخت -
ساز و کارهای رسیدگی به ادعای بی گناهی محکومان: مطالعه تطبیقی نظام های حقوقی ایران، آمریکا و انگلستانصفحات 39-62هدف نظام عدالت کیفری، مقابله با مجرمان از طریق مجازات است. با این وجود، در مواردی به جای مجرمان واقعی، افراد بی گناه محاکمه و محکوم می شوند. مساله پژوهش حاضر، بررسی سازوکارهای نظام عدالت کیفری در اصلاح این برآیند ناعادلانه و نادرست است. واقعیت این است که همواره محکومان بی گناهی وجود خواهند داشت که هیچگاه فرصت و امکان اثبات بی گناهی شان را بدست نخواهند آورد. به نظر می رسد تاکید نظام عدالت کیفری به اعتبار محکومیت های کیفری صادره، مانع مسئولیت پذیری این نظام در رسیدگی به ادعاهای بی گناهی پس از محکومیت شده است. کشورهای معدودی مانند آمریکا و انگلستان، نظام تخصصی را برای احراز و رسیدگی به ادعای گناهی محکومان پیش بینی کرده اند. علاوه بر آن، نقش نهادها و جنبش های مدنی در این ارتباط غیر قابل انکار است. اعاده دادرسی، یعنی برگزاری یک رسیدگی فوق العاده، ساز و کاری است که نظام حقوقی ایران همانند بسیاری از کشورهای دیگر در این زمینه پیش بینی کرده است. با این وجود، امکان استفاده از این ساز و کار با موانع قانونی شکلی مانند جهات محدود اعاده دادرسی و مرور زمان مواجه است و همه ادعاهای بی گناهی را در بر نمی گیرد. در نظام حقوقی ایران، حذف ناروای ساز و کار قانونی امکان اعلام اشتباه به وسیله قاضی صادر کننده رای و سایر مقامات قضایی در سال 1381، بر کاستی ها افزوده است.
کلیدواژگان: محکومان بی گناه، خطاهای قضایی، اعاده دادرسی، طرح های احراز بی گناهی، مطالعه تطبیقی -
صفحات 63-83قلمرو کیفری بر اساس تفسیر دیوان اروپایی حقوق بشر از ماده 6 کنوانسیون اروپایی حمایت از آزادی های بنیادین بشر وارد ادبیات حقوقی شده است. در پرتو این نهاد، رسیدگی به تخلفاتی که ضمانت اجرای ماهیتا کیفری دارند، با رعایت الزامات دادرسی عادلانه انجام می شود. سوالی که مطرح می شود اینکه کدام یک از تخلفات انضباطی کارکنان پلیس که از نیروهای مسلح محسوب می شوند، در قلمرو کیفری قرار می گیرد؟ آیا رسیدگی به این تخلفات در مراجع شبه قضایی سازمان پلیس با رعایت الزامات دادرسی عادلانه انجام می شود؟
در این تحقیق ابتدا به مطالعه معیارهای قلمرو کیفری و انواع تنبی هات انضباطی موجود در سازمان پلیس پرداخته شده تا از این گذر بتوان تنبی هات انضباطی مشمول قلمرو کیفری را شناسایی کرد. پس از شناخت تخلفاتی که در قلمرو کیفری قرار می گیرند، به مطالعه فرایند رسیدگی به این تخلفات در کمیسیون های انضباطی ناجا پرداخته شده تا در پرتو آن بتوان به سوال دوم تحقیق پاسخ داده و نقص های موجود در مقررات و رویه های جاری را شناسایی کرد. در گام بعد، از طریق شناخت وضع موجود، راهکارهای نیل به وضع مطلوب بررسی شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که 10 عنوان از تخلفات انضباطی موجود در سازمان پلیس در قلمرو کیفری قرار می گیرند و رسیدگی به آن ها باید با رعایت تشریفات دادرسی عادلانه انجام شود. در مقررات و رویه های جاری، اصل بی طرفی مرجع رسیدگی کننده به تخلفات انضباطی و حقوق دفاعی متهمان به شدت نقض می شود. برای نیل به وضع مطلوب، اصلاح مقررات و رویه های اجرایی در راستای تقویت حقوق دفاعی افراد مظنون به تخلف و ایجاد مراجع بی طرف برای رسیدگی به این تخلفات ضروری است.
کلیدواژگان: تخلفات انضباطی، قلمرو کیفری، دادرسی عادلانه -
صفحات 85-112عدالت ترمیمی به عنوان رویکردی نوین در عرصه عدالت کیفری، در صدد جبران زیان های حاصل از جرم و ترمیم روابط از هم گسیخته است. آنچه در این میان مهم است، شناخت مبانی نظری این مفهوم است.
در این پژوهش، نظریه خنثی سازی جرم به عنوان یکی از مبانی نظری عدالت ترمیمی مورد بررسی قرار گرفته است تا ارتباط این دو مشخص شود. مطابق این نظریه، فرد بزهکار علی رغم آگاهی از زشتی و نادرستی عمل خویش، با به کارگیری پنج فن؛ «انکار بزهدیده»، «انکار مسوولیت»، «انکار صدمه و زیان»، «وفاداری به تعهدات بالاتر» و«محکوم کردن محکوم کنندگان» اقدام به خنثی ساختن تصویر قبیح جرم کرده و ارتکاب جرم را «موجه» می داند که در نتیجه آن، مسیر وقوع جرم هموارتر می شود.برنامه های عدالت ترمیمی زمینه ای فراهم می سازند تا شخص بزهکار در جریان یک فرایند مشارکتی و جامعوی پی به نادرستی کردار خود و فنون توجیه-کننده آن برده و مسوولیت اعمال خود را بپذیرد.
این پژوهش در صدد است تا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و شیوه کتابخانه ای به بررسی این موضوع بپردازد.
-
صفحات 113-146بدون شک یکی از جالب ترین پدیده ها در حقوق بین المللی کیفری نوین در دهه آخر قرن گذشته و اوایل قرن بیست و یکم، ظهور نسل سوم محاکم کیفری بین المللی موسوم به «محاکم مختلط» است. یکی سازوکارهای موجود در سطح بین المللی برای تعقیب و کیفر جنایات، تاسیس محاکم کیفری بین المللی مختلط است. به علاوه، جامعه جهانی، ضرورت مشارکت نظام قضایی و حقوقی کشور محل ارتکاب را نیز برای کیفر موثر این گونه جنایات احساس و محاکم مزبور را تاسیس نمود. در سطح بین المللی، مراجع کیفری دائمی و موردی، گزینه های مناسبی جهت استفاده جامعه جهانی برای مقابله با جنایات بین المللی هستند. از اینرو، دیوان کیفری بین المللی تنها مرجع قضایی دائمی و صالح به رسیدگی به جنایات بین المللی است، اما وجود برخی محدودیت ها هم چون لزوم ارجاع وضعیت ارتکاب جنایات بین المللی به شورای امنیت مانع نیل به مقصود است. با وجود این، محاکم موردی، اعم از بین المللی صرف، یا مختلط توام با مراجع ملی، نیز می توانند به منظور تعقیب و رسیدگی به این دسته از جنایات تشکیل شوند، اما این اقدامات مستلزم اتخاذ تصمیم از سوی شورای امنیت مطابق فصل هفتم منشور ملل متحد است.
کلیدواژگان: محاکم مختلط، صلاحیت تکمیلی، اساسنامه رم، دیوان کیفری بین المللی، محاکم داخلی -
صفحات 147-167
بر اساس یافته های جرم شناسی در فرایند فعلیت یافتن قصد مجرمانه، عوامل مختلفی نقش ایفا می کنند. ویژگی های خاص زیستی، روانی و اجتماعی بزه دیدگان به عنوان یکی از این عوامل، همواره در محاسبات مجرمان برای ارتکاب جرم و شکل گیری وضعیت های پیش جنایی اهمیت زیادی دارد. در این راستا برخی افراد نظیر زنان به لحاظ ویژگی های ذاتی خود اهداف مناسب و مطلوبی برای بزهکاران محسوب شده و بیش از سایرین، مستعد و در معرض بزه دیدگی می باشند. ولیکن صرف نظر از اینکه معمولا زنان به عنوان «بزه دیدگان مستعد» یا «بزه دیدگان بالقوه آسیب پذیر» شناخته می شوند؛ اگر چگونگی تکوین اوضاعی که منجر به ارتکاب عمل مجرمانه شده است را نیز بررسی نماییم، با بزه دیده ای روبرو خواهیم شد که با برخی از اعمال و رفتارهای خود به طور ضمنی در وقوع جرم نقش عمده ای دارد. این در حالی است که زنان به مثابه نقشی که در تکوین و ارتکاب برخی جرایم نظیر جرایم جنسی دارند، با رعایت برخی مسائل می توانند در پیشگیری از وقوع بسیاری از این جرایم نیز نقش داشته باشند. نگارندگان در این مقاله در پی آن هستند طی دو بخش مجزا بیان کنند، زنان چگونه با رفتار و اعمال خود، در ارتکاب و پیشگیری از فرایند بزه دیدگی در جرایم جنسی نقش دارند.
کلیدواژگان: بزه دیدگی، بزه دیدگی زنان، جرایم جنسی، پیشگیری از جرایم جنسی
-
Pages 9-38
Punishment like other social phenomena plays several roles in social interaction. Some of these roles are explicit but some implicit. The relation between punishment and power is among the implicit roles of these social phenomena. Punishment is not merely a tool for protecting from Social Solidarity. In contrast, we must see punishment as technology of Power. Punishment can be used to protect and generation of authority. There is deep relation between punitive reactions such as punishment and shapes of power. Power based on the violation uses physical and harsh punishments. But, power based on the industry uses producing punishments. And ultimately, modern power based on the economics of chastisement. Close relation between modern power and science, brings for modern power ability of training and generate law – abiding citizens.
Keywords: economic of chastisement, punitive power, social norms, Violence, identifiable human -
Pages 39-62The purpose of the criminal justice system is to deal with criminals by punishing them. However, in some cases, instead of the actual criminals, innocent individuals are convicted for a crime. The main question of this study is to consider the mechanisms of the criminal justice system to improve the unfair and inaccurate result of trail. Reopening trail, which is a mechanism that Iran's legal system, like many other countries, has predicted. However, some procedural restrictions such as laps of time, make problem to hear all claims of innocence. Actually, there will be innocent convicts who never will get the opportunity to prove his/her innocence. After conviction, criminal justice system assumes the conviction is completely true. Hence, it does not find itself responsible so much.Few countries, have special system includes commission and procedure to consider the claims of innocence. finally,the role of non-governmental organization and innocence movements in this connection is undeniable.Keywords: wrongful conviction, criminal justice system, miscarriages of justice, reopening trail, innocence project
-
Pages 63-83According European Court of Human rights interpretation on section 6 of European convention of fundamental rights, “penal realm” interred legal texts. In light of this legal institution, hearing process of offences naturally have penal sanctions must be done in observance of fair trial requirements. This paper attempt to answer two questions: which Police disciplinary offenses can inter penal realm? Is process of hearings in semi judicial commissions in police Organization accord whit fair trial requirements? This Research firstly considers penal realm criteria and kinds of disciplinary sanctions in Police organization to identify which sanctions included in penal realm. After identifying offenses included in penal realm, the Paper considers hearing process of Police disciplinary commissions to answer second question and identify defects current in provisions and practices. In next game through identifying conditions of current situation, the Paper gives resolution to achieve good situation. Paper findings identify 10 disciplinary offences can be categorized in penal realm and hearing process of these offences must be done with consideration of fair trial requirements. In current provisions and practices, impartiality of hearing entity and defensive right of suspect extremely violated. In order to achieve good model, that is necessary amendment of provisions and executive practices to enhance defensive rights and create impartial hearing entity for proceeding offenses that police staffs suspect commit them.Keywords: Disciplinary offenses, penal realm, fair trial
-
Pages 85-112Restorative justice as a new approach in the field of criminal law seeks to compensate damages resulted from crimes and repair interrupted relationships. The important point here, is uderstanding the theoretical bases of this concept. In the present research, the theory of neutralization of crime was studied as one of the theoretical bases of restorative justice in order to determine the relationship between these two. According to this theory, the offender despite being aware about wrongfulness of his action, tries to neutralize the shameful picture of the crime through five techniques: “denial of the victim”, “denial of responsibility”, “denial of damages”, “loyalty to the upper commitments” and “condemnation of condemners”, and make it seem reasonable to pave the way for committing crime. Restorative justice programs make it possible for delinquent person to understand the wrongfulness of his act and its justifying techniques in a participatory and community-based process and accept the responsibility of his actions. This research analyses this issue with descriptive and analytical approach and by review article method.
-
Pages 113-146Undoubtedly, the advent of third generation international criminal tribunals called mixed tribunals is one of the most interesting phenomena in modern international criminal law in last decade of past century and early 21th one. Internationally, one of mechanisms existing to prosecute and punish crimes is to establish different international tribunals. In addition, international community recognized the need for judiciary and legal system partnership of states where crimes were being committed in order to punish international crimes effectively therefore, it established mentioned tribunals to this end. Internationally, permanent as well as ad hoc criminal authorities are an appropriate option to be used by international community to combat international crimes. Thus, international criminal court is the only permanent and competent judiciary authority for considering international crimes, but presence of such limitations as necessity of bringing situations of international crime commission before U:N security council prevent this goal achievement. However ad, hoc tribunals, including merely international and/ or mixed ones with national authorities, can be created in order to prosecute and address this category of crimes. But such actions demand making decision by security council under chapter VII of united Nations charter.Keywords: international mixed criminal tribunals, complementary jurisdiction, Rome Statute, International Criminal Court, domestic tribunals
-
Pages 147-167
In the light of criminological research findings, various factors play role in the process which criminal intent turns into action. Specific social, mental, and biological characteristics of victims have been always considered significant factors in the eyes of criminals; the way criminals weigh different possibilities of committing crime and pre-criminal states are highly based on such characteristics. In this regard, some individuals like women are considered well huntable by criminals due to their inherent characteristics and are more exposed to the risk of victimization. However, regardless of this fact that women are usually known as “potential victims” and “vulnerable victims”, we face a victim who might implicitly facilitate the commission of crime by her behaviors, in case the circumstance in which crime came into existence is examined. As women can play an important role in committing sexual crimes, they can also play role in prevention of such crimes. The authors tend to express how women can play significant role in perpetration and prevention of sexual crimes.
Keywords: Victimization, Victimization of women, Sexual crimes, Sexual crimes prevention
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.