فهرست مطالب

پژوهشنامه اقتصادی - پیاپی 59 (زمستان 1394)

پژوهشنامه اقتصادی
پیاپی 59 (زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1395/01/14
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ماتریس حسابداری اجتماعی مالی ایران و کاربردهای آن در اقتصاد
    فاطمه بزازان*، زهرا سیفی شهپر صفحه 1
    هدف این مقاله سنجش آثار جریان های مالی بر بخش واقعی اقتصاد ایران است. یکی از الگوهای قابل استفاده برای سنجش این آثار، الگوی ماتریس حسابداری اجتماعی مالی است. در این راستا، سوال اساسی پژوهش این است که بسط جریان مالی در چارچوب ماتریس حسابداری اجتماعی چگونه ضرایب فزاینده تولید را تحت تاثیر قرار می دهد؟ برای این منظور با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) ایران در سال 1378و ماتریس حسابداری اجتماعی مالی (FSAM) مستخرج از آن، ابتدا ضرایب فزاینده بخش واقعی اقتصاد در چارچوب SAM و ضرایب فزاینده توامان بخش واقعی و مالی در چارچوب FSAM محاسبه شده و سپس به منظور سنجش میزان اثرگذاری جریان های مالی بر بخش واقعی اقتصادیک تحلیل مقایسه ای بین ضرایب فزاینده SAM و FSAM ارائه شده است.
    نتایج نشان می دهند 1) در تمام حساب ها، ضرایب فزاینده FSAM بزرگ تر از ضرایب فزاینده SAM است، 2) در FSAM با تزریق یک واحد در هر یک از اقلام برونزا، بخش فعالیت های واسطه گری مالی پس از بخش کشاورزی بیشترین افزایش درآمد را برای عوامل تولید و نهادهای داخلی جامعه در کل اقتصاد ایجاد می کند. همچنین این بخش بیشترین افزایش در درآمد نیروی کار را در اقتصاد ایجاد می کند که این میزان افزایش در درآمد می تواند یکی از دلایل حرکت عوامل تولید به سمت فعالیت های واسطه گری مالی و رشد روزافزون بخش مالی اقتصاد در قیاس با بخش واقعی باشد. 3) محاسبات به دست آمده نشان می دهند که فعالیت های تولیدی به منظورتامین نیازهای مالی خود تا حد زیادی به نظام بانکی وابسته هستند و به منظور رفع نیازهای مالی خود در مقیاس کمتری به نهادهای بازار سرمایه اتکا دارند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از دیدگاه ماتریس حسابداری اجتماعی مالی ایران، نظام مالی حاکم بر اقتصاد ایران بانک محور است.
    کلیدواژگان: ارتباط بخش واقعی و مالی اقتصاد، ماتریس حسابداری اجتماعی مالی، رشد اقتصادی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تاثیر رقابت سیاسی بر رشد اقتصادی
    جواد طاهرپور*، فاطمه رجبی صفحه 35
    طی دو دهه اخیر، مطالعات حوزه اقتصاد سیاسی بر تبیین چگونگی اثرگذاری ساختار سیاسی بر بروندادهای اقتصادی تمرکز بیشتری داشته اند. استدلال می شود هرچه درجه رقابت سیاسی بالا باشد، احتمال اتخاذ سیاست های کارشناسی شده و پخته افزایش می یابد و مجلس نقش اصلی خود که کنترل و نظارت بر عملکرد دولت است را به نحو بهتری بازی می کند و این تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی دارد. اما با کاهش درجه رقابت یا مجلس همسو با دولت می شود یا در مقابل دولت قرار می گیرد که در هر دو حالت احتمال اتخاذ سیاست های کارا و ارتقادهنده رشد اقتصادی کاهش می یابد. در مطالعه پیش رو اثر رقابت سیاسی بر رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. برای آزمون ارتباط یادشده در خصوص اقتصاد سیاسی ایران، میزان همسویی تفکر سیاسی میان مجلس و ریاست جمهوری به عنوان معیاری از میزان حضور احزاب و رقابت سیاسی در نظر گرفته شد و در کنار سایر متغیرهای رایج در مدل سازی رشد وارد مدل شد. برآورد مدل طی دوره 93-1367 نشان می دهد همسویی قوه مقننه و قوه مجریه یا به عبارت صحیح تر کاهش رقابت سیاسی تاثیر منفی بر رشد اقتصادی داشته است.
    کلیدواژگان: اقتصاد سیاسی، رشد اقتصادی، رقابت سیاسی، توزیع قدرت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل نقش بانک مرکزی در کاهش احتمال رخداد ریسک نقدینگی در شبکه بانکی کشور
    اعظم احمدیان*، مهران کیانوند صفحه 57
    نقدینگی بانک، توانایی بانک را در صورت کاهش ناگهانی سپرده ها و همچنین توانایی آن را در تامین مالی اعتبارات اعطایی افزایش می دهد. بانک مرکزی به عنوان یک نهاد سیاستگذار نقش مهمی می تواند در جلوگیری از بحران نقدینگی در شرایط افزایش ریسک نقدینگی بانک ها داشته باشد. یکی از ابزارهای مهم بانک مرکزی می تواند به صورت تزریق نقدینگی به سیستم بانکی در شرایط بحران نقدینگی باشد. از آنجا که اثربخشی تزریق نقدینگی در کاهش احتمال رخداد ریسک نقدینگی به میزان سلامت بانک بستگی دارد، در این مقاله سعی خواهد شد با بهره گیری از روش پانل لاجیت و با استفاده از داده های ترازنامه و سود و زیان بانک های موجود در کشور در دوره 92-1385 نقش سیاست پولی در کاهش احتمال رخداد ریسک نقدینگی شبکه بانکی کشور با توجه به میزان سلامت بانک ها مورد تحلیل قرار گیرد. نتایج حاصل از بررسی موضوع بیانگر این است که تزریق نقدینگی می تواند احتمال رخداد ریسک نقدینگی را در شبکه بانکی کشور کاهش دهد. همچنین سیاست پولی در بانک هایی که در مقایسه با سایر بانک ها از سلامت بیشتری برخوردار هستند، نقش موثرتری در کاهش احتمال رخداد ریسک نقدینگی دارد.
    کلیدواژگان: ریسک نقدینگی، تزریق نقدینگی، سلامت بانکی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • محاسبه اریب ضرایب فزاینده تصادفی تولید از منظر تدوین کنندگان و تاثیر اندازه حجم نمونه بر آن
    علی اصغر بانویی، زهرا ذبیحی، پریسا مهاجری*، الهام تبریزی صفحه 95
    بروز خطا در فرآیند جمع آوری پایه های آماری و تدوین جداول داده-ستانده متقارن اجتناب ناپذیر است و همین موضوع سبب شده است تا تصادفی بودن آمارهای مندرج در جداول داده-ستانده، به عنوان یکی از مباحث اساسی در ادبیات اقتصاد داده-ستانده مطرح شود.پژوهشگران خارجی در مطالعات نظری اثبات کرده اند که اگر ماتریس ضرایب فنی، تصادفی باشد، ضرایب فزاینده تولید لئونتیفی دارای اریب مثبت خواهند بود. هر چند یافته های مطالعات کابردی (که مشتمل بر رویکرد کاربران و تدوین کنندگان است)، نتیجه فوق را تایید می کنند، اما نشان می دهند که میزان این اریب، بسیار ناچیز است و می توان از آن چشم پوشی کرد. در این مطالعه، رویکرد کاربران و تدوین کنندگان را در خصوص تجزیه و تحلیل تصادفی داده-ستانده و برآورد میزان اریب ضرایب فزاینده تبیین کرده و با استفاده از شبیه سازی مونت کارلو و رویکرد تدوین کنندگان به برآورد میزان اریب ضرایب فزاینده تولید و تاثیر اندازه نمونه بر آن خواهیم پرداخت. یافته های این مقاله حاکی از آن است که اولا به موازات افزایش حجم نمونه از میزان اریب ضرایب فزاینده کاسته می شود. دوما هر چه بر اندازه نمونه افزوده می شود، درصد بیشتری از درایه های ماتریس ضرایب فزاینده تولید با اریب مثبتی مواجه خواهند شد. سوما در اندازه های بزرگ نمونه، تمامی ضرایب فزاینده دارای اریب مثبت و معنی داری هستند که در راستای نتایج و یافته های مطالعات تحلیلی قرار دارد، هر چند که میزان این اریب بسیار کوچک است.
    کلیدواژگان: تجزیه و تحلیل تصادفی داده، ستانده، ضرایب فزاینده داده، ستانده، فرض تکنولوژی محصول
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل رابطه هم انباشتگی میان نرخ بیکاری و رشد اقتصادی با رویکرد آزمون کرانه ها: شواهدی از اقتصاد ایران
    رضا اخباری*، حمید آماده صفحه 125
    رشد تولید ناخالص داخلی و نرخ بیکاری از مهم ترین مولفه های توصیف کننده هر اقتصادی بشمار می آید. اوکان (1962) با مطالعه داده های این دو متغیر به رابطه معکوس بین آنها پی برد. بازنگری های صورت گرفته در الگوی ارائه شده توسط اوکان منجر به توسعه فرم های تفاضلی ، شکاف تولید و تابع تولید شد. از آنجا که مباحث متعددی در رابطه با بازار کار در سالیان اخیر صورت گرفته است، در این مطالعه با هدف ارایه تحلیلی علمی از شرایط موجود اقتصاد کشور با بکارگیری رهیافت پسران و همکاران، ضرایب بلندمدت و کوتاه مدت اوکان در قالب الگوی ARDL برآورد شد. نتایج وجود رابطه هم انباشتگی بین دو متغیر نرخ بیکاری و نرخ رشد GDP در قالب سه فرم مزبور برای بازه زمانی 1353 تا 1390 را تایید کرد. همچنین نتایج نشان داد برای کاهش نرخ بیکاری به کمتر از 10 درصد، نرخ رشد اقتصادی 10 درصد لازم است. در پایان، تحلیل علیت گرنجری نشان داد که در فرم های تفاضلی، شکاف تولید و تابع تولید، رابطه علیت میان متغیرهای توضیحی وارد شده به مدل از قبیل نرخ بیکاری و رشد GDP به صورت یک سویه برقرار است.
    کلیدواژگان: قانون اوکان، هم انباشتگی، آزمون کرانه ها، الگوی خود بازگشت با وقفه های توزیعی (ARDL)، علیت گرنجری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مفهوم و ارزیابی تاب آوری اقتصادی ایران
    ابوالفضل غیاثوند*، فاطمه عبدالشاه صفحه 161
    دریک تعریف ساده، تاب آوری «توانایی یک سیستم جهت جذب آشفتگی و سازماندهی مجدد در حالی که متحمل تغییر شده، تعریف می شود به طوری که سیستم هنوز وظیفه، ساختار، مشخصات و بازخورهای یکسانی را حفظ کند.» در این مقاله میزان تاب آوری اقتصاد ایران با استفاده از یک شاخص کلی که مبنای آن شاخص جک بورمن و همکارانش است در طول دوره زمانی 1392-1375 مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج آن با شاخص بریگوگلیو مقایسه شده است. برای محاسبه شاخص تاب آوری نهایی در مرحله اول، متغیرها را هم جهت، سپس نرمال کرده تا همه مقادیر بین صفر و یک قرار بگیرند. در نهایت متوسط وزنی این متغیرها را به دست می آوریم که مقدار شاخص های تاب آوری بین صفر و یک به دست می آید. هر چه این شاخص به صفر نزدیک تر باشد، تاب آوری کمتر و هر چه به یک نزدیک تر باشد، تاب آوری بیشتر است. نتایج نشان می دهد که تاب آوری صرفنظر از روندهای افزایشی یا کاهشی در طول دوره ها، پایین بوده است و تقریبا در تمامی دوره مورد بررسی کمتر از 5/0 است. در سال 1380 تاب آوری به دلیل کاهش کسری بودجه و کاهش نرخ تورم و همچنین بهبود حکمرانی به حداکثر خود رسیده و در سال های بعد روند کاهشی پیدا کرده است. این شاخص از سال 86 به بعد، در پایین ترین حد خود قرار دارد. که براساس شاخص ها می توان گفت دلیل اصلی آن بدتر شدن مولفه های حکمرانی و کارایی بازار بوده است.
    کلیدواژگان: تاب آوری اقتصادی، مخاطرات، شاخص سازی، شاخص کلی تاب آوری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Financial Social Accounting Matrix for Iran and Its Applications
    Fatemeh Bazazan*, Zahra Seyfi Shahpar Page 1
    The aim of this paper is to evaluate the impact of financial flows on the real side of the economy. FSAM is one of the useful models used to assess those impacts. In this context, the main research question is how the extension of financial flows in the SAM framework, would affect production multipliers? For this purpose, by using the Social Accounting Matrix for Iranian economy in year 1999, the resulting Financial Social Accounting Matrix is calculatedat the national level, and the real SAM and FSAM multipliers are calculated and compared. The results show that: 1) FSAM multipliers are greater than SAM multipliers for all accounts, that difference clearly describes the important role of the financial flows in the economy. 2) By increasing one extra unit in each one of the exogenous items, the financial intermediation sector generates the second maximum increase in the income for the factors ofproduction and domestic institutions of the society after the agricultural sector which creates the largest increase in income in the economy. It is also creating the largest increase in the income of labors, that this can be one of the reasons of movement of the factors of production towards the financial intermediation and the growth of the financial sector in comparison to the real sector of the economy. 3) according to FSAM maltipliers results, it can be concluded that the financial system in Iran is a bank-oriented.
    Keywords: Real, Financial Linkage, Financial Social Accounting Matrix, Economic Growth
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Political Competition and Its Effect on Economic Growth
    Javad Taherpoor*, Fatemeh Rajabi Page 35
    During last two decades, studies in the area of political economy focused more on how the political structure of a country can influence economic outcomes. It is reasoned that the higher the degree of political competition, the more the likelihood of implementing mature policies and parliament can do better its role to control and monitor the government and this has a positive impact on economic growth. On the other hand, when the degree of political competition decreases, the parliament either aligns with the government or confronts it, which in both cases the probability of implementing efficient and pro-growth policies will decrease. In this study, we examine the effect of political competition on economic growth. Accordingly, the alignment between the parliamentary and presidential political party was considered as a measure of the presence of the political parties and political competition and it is entered in an economic growth model alongside other variables. Estimation of the model during years 1988-2014 showed that alignment of legislative and executive branches has a negative relationship with economic growth or more clearly, the decline in political competition has had a negative effect on economic growth.
    Keywords: Political Economy, Economic Growth, Political Competition, Constitution
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Analysis of the Role of Central Bank in Reducing the Probability of Liquidity Risk in the Banking System of Iran
    Azam Ahmadian*, Mehran Kiyanvand Page 57
    Bank liquidity increases the ability of banks in case of suddenly decreasing deposits and for the purpose of credit financing. The central bank as a policy-maker institution can play an important role in preventing a liquidity crisis, when the bank's liquidity risks have increased. One of the most important tools for central bank is liquidity injection in the banking system in a liquidity crisis. Since effectiveness of liquidity injection in reducing the probability of liquidity risk depends on the health status of the banks, in this paper we study the effect of liquidity injection on reducing liquidity crisis with a consideration for soundness of banking activities, using a a panel-logit model and balance sheet and income statement data for the period of 2006-2013. Results show that liquidity injection reduces liquidity risk and if one bank is more stable than other banks, it will have lower liquidity risk than others.
    Keywords: Liquidity Risk, Liquidity, Banking Activity Soundness
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Investigating the Bias of Stochastic Multipliers of Production from the Complier's Viewand the Effect of Sample Size on the Bias
    Ali Asghar Banoui, Zahra Zabihi, Parisa Mohajeri*, Elham Tabrizi Page 95
    Errors which occur in the process of collecting and compiling databases and developing symmetric input-output tables are inevitable. The issue of stochastic data contained in the input-output tables has been one of the key issues discussed in input-output economic literature. Foreign researchers have demonstrated in theoretical studies that if the matrix of technical coefficients is stochastic, the Leontief production multipliers will be positively biased. Although the findings of applied studies (that include the complier's and practitioner's approach) confirm the above observation, but they also show that this bias is trivial and therefore can be ignored. In this study, the approaches of practitioner and complier to the analysis and estimation of the bias of stochastic input-output multipliers and the estimation of multiplier bias are explained. For this purpose, we use Monte Carlo simulation method from the Complier’sview to estimatethe bias of production multipliers and the effect of sample size on the bias. The findings of this study suggest that, first, the greater the sample size the less the amount of bias of multipliers and second, the greater the sample size, the higher percentage of elements in matrix of production multipliers demonstrate a positive bias. Third, in a sample with large size, all multipliers have significant positive biases that is in line with the findings and results of analytical studies, however this bias is very small.
    Keywords: Stochastic Analysis of Input, Output, Input, Output Multipliers, Production Technology Assumption
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Bounds Test Approach to Cointegration Analysis of the Relationship between Unemployment and Economic Growth: Evidence from Iran
    Reza Akhbari*, Hamid Amadeh Page 125
    GDP growth and unemployment rate are both important factors that characterize economies. Okun (1962) examined data about GDP and unemployment rate and found that there was a negative relationship between these two variables. After that, economists reexamined this relationship and presented it in different forms such as difference version, gap version and production function form. Because of much debate that is done in recent years regarding the labour market, in this study with the aim of presenting scientific analysis of current conditions in Iranian economy, we used pesaran et al (2001) approach to estimate long-run and short-runOkun coefficients in an ARDL model and the data is for the period of 1974-2011. We found that there is long run relationship between variables in three models that we used. The results show that to reduse the unemployment rate to less than %10, GDP growth rate must be over %10. These results points to deterioration of current economic conditions. At the end, Analysis of Granger causality showed that there are unidirectional causality relationships in all three forms of Okun’s law.
    Keywords: Okun's Law, Cointegration, Bounds Test, ARDL Model, Granger Causality Test
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Concept and Measurement of Economic Resilience
    Abolfazl Ghiyasvand*, Fatemeh Abdolshah Page 161
    In this paper, resilience of an economic system is measured by an overall index, based on the Borman et al. index, for the period of 1996-2013. The results are then compared with Briguglio index. To measure the final index, the first step is to make variables have a similar direction. The second step is normalization of variables that their values reside between zero and one. In the last step we calculate the weighted average of variables. The value of Resilience Index is between zero and one. The closer the index to zero, the less resilient will be the economic system. In versus, The closer the index to one, the more resilient the economy. The results show that resilience was low during whole the period under consideration. Resilience reached its peak in 2001, because the budget deficit and inflation rate were reduced and governance has been improved. Then the trend started to decline. The Resilience index reached its minimum level after year 2007. According to the indeces, the main reasons were governance and market efficiency indeces.
    Keywords: Economic Resilience, Risks, Index Analysis, Overall Resilience Index
    Abstract View Paper Original: Persian