فهرست مطالب

نشریه حسابداری و منافع اجتماعی
سال چهارم شماره 2 (پیاپی 13، تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/05/05
  • تعداد عناوین: 10
|
  • رضوان حجازی، مینا ابوحمزه صفحات 1-19
    در امتداد نقش اجتماعی شرکت ها، شهروند شرکتی به عنوان یک مفهوم مهم در ادبیات مدیریتی پدید آمد. این مقاله به بررسی مفاهیم موجود از شهروند شرکتی و تجمیع آن ها در قالب یک مدل مفهومی جامع می پردازد. دو دیدگاه متداول از شهروند شرکتی وجود دارد که عبارتند از دیدگاه محدود و دیدگاه تلفیقی. در دیدگاه محدود، شهروند شرکتی یعنی استراتژی های بشردوستانه و در دیدگاه تلفیقی شهروند شرکتی یعنی تلفیقی از جنبه های گوناگون مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتی. محدودیت ها و مشکلات موجود در این دیدگاه ها نیاز به بسط مفهوم شهروند شرکتی را به وجود آورد. هدف این مقاله تبیین یک تعریف علمی گسترده از شهروند شرکتی است که از نظر توصیفی کامل تر و از نظر مفهومی برتر از مفاهیم موجود در ادبیات موضوع باشد. نگاه گسترده به شهروند شرکتی یعنی در نظر گرفتن شرکت به عنوان یک شهروند با تمام حقوق و وظایف آن. هر شهروند حقیقی دارای سه نوع حق شهروندی است: حقوق مدنی، اجتماعی و سیاسی که معمولا توسط دولت ها تامین می شوند. در نهایت مفهوم شهروند شرکتی، استفاده از قدرت و منابع شرکت در جهت منافع اجتماعی، اقتصادی و محیطی جامعه تعریف شده است.
    کلیدواژگان: مسئولیت اجتماعی شرکتی، مدل های مفهومی مسئولیت اجتماعی شرکتی، اصول مسئولیت اجتماعی شرکتی، شهروند شرکتی، اصول شهروند شرکتی، دلایل پذیرش شهروند شرکتی و مزایای آن
  • علی غیوری مقدم، حمیدرضا حاجب، حجت پارسا صفحات 21-35
    هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر رقابت در بازار محصول بر روی کیفیت سود (اطلاعات) است. به این منظور 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1390-1382 با استفاده از رگرسیون داده ها ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که رقابت در بازار محصول تاثیر مثبت و معنی داری بر کیفیت سود (اطلاعات) دارد. لذا می توان چنین گفت که افزایش در رقابت بازار محصول می تواند نقش موثری در افشای با کیفیت اطلاعات داشته باشد. به بیان دیگر، این پژوهش بیان می دارد که در یک محیط کمتر رقابتی (متمرکز) مدیران واحدهای تجاری تمایل دارند تا با ایجاد یک فضای اطلاعاتی غیر شفاف هزینه های سیاسی و مالکانه افشای اطلاعات را کاهش داده و مزیت رقابتی خود را حفظ نمایند.
    کلیدواژگان: کیفیت سود (اطلاعات)، رقابت در بازار محصول، شاخص هرفیندال، هیرشمن و بورس اوراق بهادار تهران
  • علیرضا نیازپور، داریوش جاوید، علیرضا غیاثوند صفحات 37-55
    در ایران تا سال 1380 گزارش های مالی مطابق قوانین مالیاتی تهیه و ارائه می گردید. از سال 1380 به بعد در پی الزامی شدن اجرای استانداردهای حسابداری، تمامی بنگاه های اقتصادی ملزم به تهیه و ارائه ی گزارش های مالی منطبق بر استانداردهای حسابداری گردیدند. با توجه به وجود تفاوت بین اهداف استانداردهای حسابداری و اهداف قوانین مالیاتی، وجود مغایرت بین این دو مقوله امری طبیعی است. این مغایرت سبب ایجاد تفاوت بین سود حسابداری و درآمد مشمول مالیات می گردد. از طرفی همانطور که می دانیم یکی از کارکردهای مهم سود استفاده از آن به عنوان مبنایی برای محاسبه ی مالیات است. بنابراین این مقاله به دنبال «بررسی عوامل ایجادکننده ی مغایرت بین استانداردهای حسابداری و قوانین و مقررات مالیاتی، در ایران» می باشد تا بدین وسیله رهیافتی جهت کاهش اختلافهای موجود ارائه شود. به نظر می رسد چنانچه سازمان حسابرسی به عنوان مرجع رسمی تدوین استانداردهای حسابداری و سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان مرجع رسمی تدوین قوانین و مقررات مالیاتی تدبیری اتخاذ نمایند که تعامل این دو را بیشتر کرده و تا حد امکان مغایرت های موجود را برطرف نمایند بسیاری از مشکلات میان سازمان امور مالیاتی، مودیان مالیاتی و حسابرسان مستقل حل خواهد شد
    کلیدواژگان: استانداردهای حسابداری، قوانین و مقررات مالیاتی، سود حسابداری، درآمد مشمول مالیات
  • محمدحسین صفرزاده، محمد عرب مازار یزدی صفحات 57-78
    صدها متدولوژی ایجاد سیستم اطلاعاتی حسابداری وجود دارد که تا حد زیادی با یکدیگر متفاوت هستند. با این وجود، تعداد متدولوژی هایی که سازمانها در عمل از آنها استفاده می کنند، چندان زیاد نیست. به منظور انتخاب آگاهانه از بین متدولوژی های مختلف، باید آنها را طبقه بندی نمود به گونه ای ویژگی های اصلی و بنیادی آنها از ویژگی های غیراصلی مجزا شود. هدف این مقاله، ارائه یک طبقه بندی است تا به افراد دانشگاهی و حرفه ای در انتخاب یک متدولوژی از بین متدولوژی های متعدد کمک کند. مطابق این ساختار، متدولوژی ایجاد سیستم اطلاعاتی حسابداری، برگرفته از یک یا چند رویکرد ایجاد سیستم اطلاعاتی است. رویکردهای ایجاد سیستم اطلاعاتی از برخی ویژگی های ذاتی تشکیل شده اند که آن ویژگی ها در متدولوژی های ایجاد سیستم اطلاعاتی مشترک است. ارائه فشرده رویکردهای ایجاد سیستم اطلاعاتی، فراهم کننده مجموعه ای از متدولوژی ها برای ایجاد کنندگان سیستم محسوب می شود.
    کلیدواژگان: متدولوژی، ایجاد سیستم اطلاعاتی، رویکرد
  • محمد علی آقایی، رضا حصار زاده، آمنه بذرافشان صفحات 79-96
    غلبه کاپیتالیسم بازار بر جهان، از یک سو سلطه نظام های بزرگ اقتصادی را بر زندگی فردی و اجتماعی افراد بیشتر نموده است و از دیگر سو موجب شده است که قدرت های اقتصادی نه تنها پاسخ گویی به کشور و انتخاب کنندگان خود نداشته بلکه در عوض ملل و جوامع به آن ها پاسخ گو باشند. پاسخ گویی موضوع اقتصاد را قابل سوال می کند. به این مفهوم که فرد متعهد است از طریق حساب دهی منطق عملش را برای دیگران نمایش دهد. با این حال تئوری اقتصاد، با تاکید صرف بر منفعت خود، دنیایی را ایجاد نموده است که دیگر گرایی در آن محو شده است. تکای حسابداری مدرن، بر اقتصاد نئوکلاسیک ریشه های پاسخ گویی را در آن قطع نموده است و تعهد حسابداری را از سطح حساب دهی به جامعه، به سطح حساب دهی به منافع شخصی واحد اقتصادی تقلیل داده است. بنابراین خود گرایی در تئوری اقتصاد، هم پاسخ گویی را مخدوش نموده و هم وظیفه اخلاقی دانش حسابداری در ارایه هر چه بهتر حساب دهی را ناکارآمد کرده است. چنانچه بخواهیم واحدهای اقتصادی را نسبت به اهداف جامعه انسانی و محیطی پاسخ گو نگه داریم، باید این هدف را از منفعت طلبی شخصی جدا کنیم. این مستلزم یک امر اخلاقی است که بتوان پاسخگویی و حساب دهی را اصلاح نموده و از تقلیل آن به سطح موضوعات اقتصادی جلوگیری کرد. نوشتار حاضر ضمن بررسی و تبیین ادعاهای مذکور، با بهره گیری از مبانی فلسفی-اخلاقی امانوئل لوین به چگونگی اصلاح چنین نابسامانی هایی می پردازد.
    کلیدواژگان: پاسخ گویی، تئوری اقتصاد، مکتب اطلاعات، بنیادهای مدرن، فلسفه، اخلاق، دیگران، امانوئل لوین
  • حمید سلیمانی، حجت سلیمانی، داوود صالح فر صفحات 97-116
    کارکرد اصلی حرفه حسابداری سودمندی در حل مسائل اجتماعی فرهنگی و انسانیست، توسعه و پیشرفت صنعتی، اقتصادی اجتماعی هر جامعه مرهون پژوهش و تحقیق مستمر در همه زمینه ها می باشد. آنچه مسلم است حرفه حسابداری و علی الخصوص نظام اموزشی آن در ارتباط با تربیت نیروی پژوهشگر ماهر ضعیف عمل کرده است. هدف این پژوهش مطالعه و بررسی علل و عوامل عدم گرایش دانشجویان تحصیلات تکمیلی حسابداری کشور به تحقیق و پژوهش می باشد، به این منظور تعداد 310 پرسشنامه حاوی 25 سوال در دو مرحله بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های مادر ارائه دهنده رشته حسابداری (دولتی، آزاد و پیام نور) توزیع گردید بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق عدم وجود امکانات تحقیقاتی در دانشگاه ها وعدم رضایت دانشجویان از امکانات موجود در صدر عوامل شناسایی شده قرار دارند، بین محل تحصیل و تمایل به تحقیق نیز رابطه معنی داری وجود دارد همچنین دانشجویان توانایی خود را در خصوص انجام فعالیت های پژوهشی اندک می شمارند که بیانگر ضعف مفرط نظام آموزشی موجود در این خصوص می باشد.
    کلیدواژگان: توسعه اجتماعی، پژوهش، حسابداری، تحقیق
  • رحیم بنابی قدیم، حسین کرباسی یزدی صفحات 117-133
    مطالعات زیادی نحوه عملکرد غیر منطقی افراد را در مباحث سرمایه گذاری و پولی اثبات کرده است. بیشتر نظریه های اقتصادی بر این اساس بنا شده اند که افراد در مواجه با رویدادهای اقتصادی به صورت منطقی عمل می کنند و کلیه اطلاعات موجود را در فرایند سرمایه گذاری در نظر می گیرند. این فرضیه مبنای اصلی فرضیه بازار کارا است. اما محققان این فرضیه بنیادی را زیر سوال برده اند و مدارکی را کشف کرده اند که عدم رفتار منطقی در مبحث سرمایه گذاری را بازتاب می دهد. به نظر می رسد نظریه انتخاب، همراه با حسابداری ذهنی بتواند اثر این تغییر وضعیت را تشریح کنند. در این مطالعه بعد از ارائه چارچوبی از تئوری حسابداری ذهنی، کاربردهای عینی از حسابداری ذهنی در حیطه گزارشگری مالی، مورد موشکافی قرار می گیرد، به گونه ای که کاربردهای عینی آن توسط استفاده کنندگان اطلاعات مالی، تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری و تهیه کنندگان صورتها و گزارش های مالی مورد برسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: حسابداری ذهنی، تئوری چشم انداز، استفاده کنندگان، تهیه کنندگان گزارشهای مالی
  • علی رحمانی، روناک طه زاده صفحات 135-156
    هدف این پژوهش، شناسایی عواملی است که بر تغییرات دریافتنی ها و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و تاثیر می گذارد. همچنین این پژوهش، ارتباط بین تغییرات نسبت دریافتنی ها به فروش و نسبت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول به دریافتنی ها و تغییرات در سودهای آتی را برآورد می کند. داده های مورد نیاز جهت آزمون فرضیه ها از بانک اطلاعاتی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در طول سال های 1388-1380 جمع آوری شد و رابطه بین متغیرها از طریق آزمون های همبستگی و رگرسیون چندگانه برآورد شد. نتایج نشان می دهد که تفاوت رشد فروش نقدی، تعداد سال های زیان ده بودن، اندازه و عمر شرکت بر روی نسبت دریافتنی ها تاثیرگذار می باشند؛ به عبارت دیگر هرچه تعداد سال هایی که شرکت زیان ده بوده است، بیشتر باشد، نسبت دریافتنی ها بیشتر می شود. همچنین هرچه اندازه شرکت و عمر آن بیشتر باشد، میزان دریافتنی های آن نیز بیشتر است.
    کلیدواژگان: تجزیه و تحلیل بنیادی، حساب های دریافتنی، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
  • ویدا مجتهدزاده، حمیده اثنی عشری، مژگان رباط میلی صفحات 157-179
    سیستم آموزش دانشگاهی فعلی به گونه ای است که موجب پرورش حسابدارانی دارای مهارت استدلال قاعده محور می شود. دانش آموختگان حاضر، از مهارت تفکر انتقادی و استدلال تحلیلی برخوردار نیستند و در مواجهه با رویدادهایی که در پوشش قوانین، استانداردها و آیین رفتار حرفه ای موضوعه قرار نمی گیرند، با مشکلات عدیده روبرو می شوند. رسوایی های مالی سال های اخیر نشان داد، توجه به تقویت مهارت استدلال اخلاقی در کنار مهارت های فنی(تخصصی) نقش مهمی در محیط تجاری کنونی بر عهده دارد. بنابراین شایسته است دانشگاه ها وموسسات آموزش عالی به منظور ایفای رسالت خود جهت تربیت نیروی انسانی متخصص متناسب با نیازهای بازار کار، تدابیر مناسبی را اتخاذ نمایند. این مقاله بر آن است تا ضمن تشریح نقش اخلاق و استدلال اخلاقی در حسابداری، به چالش هایی اشاره نماید که در حرکت به سمت پوشش دروس اخلاقی در برنامه آموزشی، پیش روی دانشگاه ها قرار دارد.
    کلیدواژگان: اخلاق فضیلت گرا، استدلال های اخلاقی، آیین رفتار حرفه ای، آموزش دانشگاهی
  • آزیتا جهانشاد، سپیده سرداری زاده صفحات 181-198
    این پژوهش به بررسی رابطه بین معیار مالی و گزارشگری مالی متقلبانه، رابطه بین معیار غیر مالی و گزارشگری مالی متقلبانه و تاثیر آن ها بر کشف تقلب در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می پردازد.در راستای دست یابی به این هدف، تاثیر معیار رشد درآمد و رشد تعداد کارکنان به عنوان متغیرهای مستقل، بر گزارشگری مالی متقلبانه به عنوان متغیر وابسته، با در نظر گرفتن تاثیر برخی متغیرهای کنترلی، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه آماری انتخابی متشکل از 80 شرکت (40 شرکت متقلب و 40 شرکت غیر متقلب) پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برای دوره زمانی 1384-1390 است. شرکت های متقلب بر مبنای شمول شرکت در فهرست سازمان بورس و اوراق بهادار به دلایلی مرتبط با 1) تحریف داده های مالی و 2) انجام معاملات نهانی در خصوص تحریف در گزارشگری مالی انتخاب شده اند.نتایج تحقیق وجود یک رابطه منفی و معنادار میان رشد درآمد، رشد کارکنان و اختلاف این دو متغیر با گزارشگری مالی متقلبانه را تایید کرد. به طور کلی نتایج حاصل از تحقیق به بیان این موضوع می پردازد که برای کشف تقلب در شرکت ها می توان در کنار معیارهای مالی از معیارهای غیر مالی نیز بهره گرفت.
    کلیدواژگان: رشد درآمد، رشد کارکنان، اختلاف رشد درآمد و رشد تعداد، نوع صنعت، گزارشگری مالی متقلبانه
|
  • Rezvan Hejazi, Mina Abouhamzeh Pages 1-19
    Corporate citizenship (CC) has emerged as a prominent term in the management literature dealing with the social role of corporations. This paper examines the concepts of corporate citizenship and integrates them into a comprehensive conceptual model deals. Two conventional views of corporate citizenship، are catalogued، a limited view and Consolidated view. In limited view، corporate citizenship means humanitarian strategy and in consolidated view، corporate citizenship means a compilation of the various aspects of the concept of corporate social responsibility. This article aims to define corporate citizenship in the best way that is more complete than existing concepts in the literature. Extensive look at corporate citizenship means taking the corporation as a citizen، with all its rights and obligations. Each individual citizen has three types of citizenship rights: civil، political and social rights، which are usually supplied by the government. Finally Corporate citizenship is the use of corporate power and resources in ways that benefit the city/region’s social، economic and environmental conditions’.
    Keywords: Corporate Social Responsibility, conceptual models of corporate social responsibility, principles of corporate social responsibility, corporate citizenship, principles of corporate citizenship, reasons for accepting corporate citizenship, its benefits
  • Ali Ghayouri Moghaddam, Hamidreza Hajeb, Hojat Parsa Pages 21-35
    These findings revealed that product market competition has a significant positive impact on earnings quality. Therefore، increasing product market competition has an effective role on disclosure of more quality information. In other words، this study expresses that management in less competitive or concentrated industries tend by creating opaque information environment decreases Proprietary and Political Costs and protect their competitive advantage as well.
    Keywords: Earnings Quality(information), Product Market Competition, Herndahl–Hirschman index, Tehran Stock Exchange
  • Mohammad Hosein Safarzadeh, Mohammad Arabmazar Pages 57-78
    There are hundreds of accounting information systems development methodologies (AISDMs) which differ significantly from each other. Yet، the number of AISDMs that an organization can consider for adoption or adaptation must be quite small for practical reasons. In order to make an informed choice for the selection of preferred ISDMs a hierarchical classification is needed that separates fundamental or «essential» features from «accidental» details. The principal purpose of this paper is to propose such a classification that would allow academics and practitioners alike keeping up with continuing growth of the «methodology jungle». According to this structure، an ISDM is merely an instantiation of one or more information systems development approach (ISDA). ISDAs comprise the essential features، which are then inherited by the ISDMs belonging to that class. The condensed presentations of ISDAs make it possible to broaden the methodological repertoire of systems developers.
    Keywords: Methodology, Information System Development, Approach
  • Hamid Soleimani, Hojjat Soleimani, Davood Salehfar Pages 97-116
    Professional accounting utility functions resolving social problems and human culture، industrial development، economic، social، society، Continuous research in all fields is due. What is certain accounting profession and its education system especially in relation to the training of skilled researchers is weak. This study investigated the factors accounting for the lack of interest in research are graduate students، 310 questionnaires containing 25 questions in order to graduate students in the accounting of the mother of universities (the state azad and Payam Noor) were distributed. Based on the results of this study، the lack of research facilities in universities، and lack of facilities at the forefront of student satisfaction are identified. To investigate the relationship between the school and there is significant interest in the ability of the students to do a little research activities in the count which represents the weakness of the educational system.
    Keywords: community development, study, accounting, research
  • Rahim Bonabi Ghadim, Hossein Karbasi Yazdi Pages 117-133
    Many studies have proven the irrational performance of people in the investment and financial issues. Most economic theories are built on the basis that people act reasonably in the face of economic events and all information contained in the investment process are considered. This assumption is the basis of the efficient market hypothesis. But researchers are questioning the fundamental premises،and seized documents that reflects the lack of rational behavior in investments. Seems that choice theory with mental accounting can explain this change of status. In this study،after presents the framework of mental accounting theory،objective applications of mental accounting in the field of financial reporting are placed under scrutiny. So that its objective applications by users of financial information،accounting standards drafters and preparers of financial statements and financial reports are examined.
    Keywords: mental accounting, perspective theory, users, preparers of financial reports
  • Dr Ali Rahmani, Ronak Tahazadeh Pages 135-156
    The purpose of this paper is identifying factors that influence changes in accounts receivable and bad debt reserves. Although this paper estimates the relation between changes in the accounts receivable-to-sales ratio and the bad debt reserve-to-receivables ratio and changes in future earnings. The data used to test the hypotheses is primarily taken from the Tehran Stock Exchange database over the years 2001- 2009 and the relation between the factors examined in several sets of cross- sectional regressions. The results show that there is a positive relation between the number of years that firms exhibit and/ or anticipate losses and investment in receivables. Furthermore، the results indicate that the firm''s age، size and growth in sale are positively related with the ratio of accounts receivable-to-sales.
    Keywords: Fundamental Analysis, Accounts Receivable, Bad Debt Reserves
  • Dr Vida Mojtahedzade, Dr Hameadeh Asna Ashari, Dr Mozhgan Robatmili Pages 157-179
    Current accounting education system tends to train accountants with rule-based cognitive skills. Graduates without critical thinking and analytical reasoning abilities have many problems to handle issues that specific codes such as standards، regulations and ethical codes، do not exist about. Recent scandals indicate taking attention to strengthen ethical reasoning alongside technical skills is important in today''s business environment. Therefore، it is required that universities and higher-education institutions in order to meet their mission make arrangement to effectively prepare expert human proportional to career''s market needs. The goal of this paper is to describe the role of ethic and ethical reasoning in accounting and to address education challenges in the way of coverage ethic in accounting educational programs.
    Keywords: virtue ethic, ethical reasoning, ethical codes, educational programs of universities
  • Pages 181-198
    In this research the relation of discovering fraud between the financial measure (revenue growth) and non-financial measure (employee growth) are examined. Statistical samples of this study comprises of 80 companies، (40 fraudulent companies and 40 non-fraudulent companies) that have been listed in the Tehran Stock market for the period between 2005-2011. The fraudulent companies on the basis of listing on the shares and Stock market related by- 1) deflected financial reports and 2) hidden deals. Research show the negative and meaningful relation between increase in revenue and the increase in number of employee and the differences between these two، and together their differences with the fraudulent financial reporting thereof. In a nutshell، the result of this research is expressed as that of discovering the fraud practiced in companies not only by way of financial measures but also through nonfinancial measures.
    Keywords: revenue growth, employee growth, fraudulent financial reporting