فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست
پیاپی 21 (تابستان 1396)
- تاریخ انتشار: 1396/06/30
- تعداد عناوین: 9
-
-
صفحات 9-40فقه اسلامی و ابعاد متعدد آن، به دلیل جامعیت و خاستگاه الهی، نقش بی بدیلی را در حیات فردی و اجتماعی انسان ایفا می نماید. با این وجود، از مدلی کاربردی و جامع از فقه اسلامی برای کاربست در طراحی سیستم های سیاسی و اجتماعی سود نبرده ایم. اهمیت این امر، نگارنده را بر آن داشت، تا به ترسیم فرایند دستیابی به دکترین فقهی امام خمینی(ره) مبادرت نماید. ابتدا به تبیین منظومه فقهی با عنایت به بازشناسی فقه با تاکید بر نگاه حضرت امام(ره) مبادرت می گردد و لایه های سه گانه فقه، یعنی فلسفه و عرفان، اخلاق و فقه متعارف، با عناوین، فقه اکبر، فقه اوسط و فقه اصغر، معرفی می شوند. سپس ترسیم سه نوع دامنه اثرگذاری آنها بر اندیشه و رهبری معظم له با نام های دامنه ساده، دامنه مشترک و مرکب صورت می گیرد. در حقیقت، منظومه فقهی، مشخص چارچوب نظری مناسب نیز می باشد. در بخش دوم، چارچوب تحلیلی دکترین، به عنوان مدلی مناسب جهت بیان نتایج بخش اول در قالب دستورالعمل های اداره جامعه، در سه لایه استراتژیکی، عملیاتی و تاکتیکی، تبیین می گردد. این تحقیق کیفی، با مطالعه اسنادی و استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است.کلیدواژگان: امام خمینی، فقه، دکترین فقهی، منظومه فقهی، سیاست
-
صفحات 41-72
هدف پژوهش حاضر ارائه الگویی نظری برای شناسایی یکی از عوامل موثر بر سرنوشت رقابت انتخاباتی و پیروزی یک کاندیدا یا کاندیداهای یک حزب بر رقبای خود با استفاده از رهیافت بسیج منابع و تعیین نوع منابع در اختیار کاندیداها و نظریات آن، در انتخابات ریاست جمهوری به صورت خاص و دیگر انتخابات های به صورت عام است. فرضیه اصلی پژوهش «بسیج منابع در اختیار کاندیدا یا کاندیداهای یک حزب،در فرایند انتخابات، عامل پیروزی کاندیدا یا کاندیداها بر رقبای آن ها» است. الگوی نظری، برساخته ای از نظریات بسیج منابع در انطباق با الزامات و لوازم و فرآیند و شرایط انتخابات است. برای سنجش اعتبار الگو از روش مراجعه به نخبگان استفاده شده است. جامعه آماری شامل اساتید علوم سیاسی دانشگاه های شهر تهران، با جمعیتی حدود 140 می باشد که از بین این 140 نفر با روش فرمول کوکران و با استفاده از جدول مورگان به 100 نفر از آن ها مراجعه شده است.
برای تعین رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد و نتایج نشان داد که تمام پنج فرضیه فرعی تعیین شده در پژوهش رابطه ی نسبتا معناداری دارند. . میزان تاثیرگذاری متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از طریق کاربست آزمون رگرسیون چند متغیره با بهره گیری از روش Enter ، تعیین شده است. مقدار ضریب همبستگی رگرسیون چند متغیره عدد (791/0 =R) است که بیانگر همبستگی شدید و بالاتر از متوسطی از واریانس متغیر وابسته، توسط پنج متغیر مستقل تحقیق می باشد. یعنی با ورود همه متغیرهای مستقل، حدود 63 درصد از تغییرپذیری یا احتمال پیروزی یک کاندیدا بر رقبای خود توسط این عوامل تبیین می شود.کلیدواژگان: بسیج، بسیج منابع، انتخابات، منابع، بسیج منابع و انتخابات -
صفحات 73-96پدیده خشونت سیاسی از آن دسته آسیب های اجتماعی- سیاسی است که نظم حاکم بر جامعه را مختل می کند و همواره مواجهه با آن مورد توجه سیاستمداران می باشد. پژوهش حاضر به بررسی عوامل تاثیرگذار بر میزان گرایش رفتارهای خشونت آمیز سیاسی در بین شهروندان بلوچ شهر زاهدان می پردازد. مسایل قومی- طایفه ای این منطقه بستر جغرافیایی مناسب برای ناامنی و بی ثباتی ایجاد می کند. همانندی های فرهنگی، قومی، مذهبی با دو کشور بحران زده افغانستان و پاکستان نیز بر افزایش خشونت در این منطقه می افزاید. روش تحقیق مورد استفاده در این بررسی روش پیمایشی است. تکنیک جمع آوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه می باشد. جامعه آماری نوشتار حاضر شامل کلیه شهروندان اهل سنت بلوچ زاهدان می باشد که حجم نمونه 384 نفری به شیوه نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. اطلاعات گردآوری شده به کمک نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد در کنار عوامل جامعه شناختی مانند محرومیت نسبی، عوامل دیگری همچون ساختار اجتماعی فرهنگی خاص، سیستم قوم مداری، جعرافیای طبیعی استان، قاچاق مواد مخدر، تعداد زیاد اتباع بیگانه در منطقه و تقویت گروه های تروریستی توسط عوامل خارجی بر میزان خشونت در این منطقه تاثیرگذار است.کلیدواژگان: خشونت سیاسی، شکاف اجتماعی، محرومیت نسبی، قوم مداری، تروریسم
-
صفحات 97-126پژوهش حاضر باهدف شناخت تهدیدات امنیتی گروه سلفی گری پاکستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است و مساعی اصلی نویسندگان در این پژوهش ارائه پاسخی علمی و عینی بدین سوال است که گروه های سلفی موجود در پاکستان با آرا و عقاید دیوبندی و وهابی که ضد شیعه و جمهوری اسلای ایران است چه تهدیداتی را می تواند علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟و تهدیدات امنیتی گروه های سلفی پاکستان چه ابعادی از امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را در بر خواهد گرفت؟ فرضیه پژوهش حاکی از این است که سلفیسم موجود در پاکستان تهدیداتی را در دو بعد کلان نرم و سخت علیه امنیت جمهوری ملی اسلامی ایران به وجود خواهد آورد که در داخل متن به هرکدام به صورت جداگانه خواهیم پرداخت. روش پژوهش این مقاله نیز مبتنی بر روش تحلیلی توصیفی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی می باشد.کلیدواژگان: سلفیسم، پاکستان، امنیت ملی، ابعاد نرم و سخت، ج، ا، ایران
-
صفحات 127-150محور سیاست خارجی امریکا در دوره اوباما به ویژه در دوره دوم، حل بحران های بین المللی این کشور در خاورمیانه و نیز حل مساله هسته ای ایران بوده است. هدف کاخ سفید فشار آوردن به ایران از طریق نظام تحریم و هماهنگ با اروپا به منظور ایجاد و گسترش نارضایتی داخلی از سیاست های دولت و حاکمیت ایران در قبال اتخاذ رویکرد جدید در موضوع هسته ای می باشد. تنش های ایران و غرب نه محصول برنامه هسته ای ایران، بلکه مبتنی بر ایدئولوژی دینی حکومت ایران و حضور اسرائیل در منطقه است، هرچند نباید از نقش برخی کشورهای عربی به ویژه عربستان غافل شد. فرضیه مورد سنجش، سیاست خارجی ایالات متحده امریکا در پرونده هسته ای ایران با پیروی از الگوی عقلایی، سازمانی و بروکراتیک مدل های تصمیم گیری به سوی تعامل منافع ملی هدایت شده است. نتیجه پژوهش این است که اتاق های فکر در جهت دهی به دولتمردان امریکا در تصمیم سازی سیاست خارجی کاخ سفید در قبال ایران بسیار تاثیرگذار هستند به گونه ای که بازیگران دیپلماسی، گریزی از آن ندارند.کلیدواژگان: ایالات متحده آمریکا، رویکرد سیستمی، پرونده هسته ای، منافع ملی
-
صفحات 151-174اتحاد استراتژیک ایران و سوریه از جمله اتحادهای دیرپای منطقه ای در خاورمیانه محسوب می شود. اما فاصله زمانی 2003 تا2011 یعنی از حمله امریکا به عراق در مارس 2003 تا شروع نا آرامی ها در مارس 2011 در سوریه، روابط استراتژیک جمهوری اسلامی با سوریه گسترش بیشتری یافته است. در همین راستا هدف اصلی این پژوهش پاسخگویی به این سوال محوری است که چرا ایران در فاصله زمانی مارس 2003 تا مارس 2011 در مقایسه با سال های 2003- 1979،گرایش بیشتری به تعمیق روابط استراتژیک خود با سوریه داشته است؟ یافته های این پژوهش بر این مبنا است که فشارهای سیستمیک به عنوان یک متغیر مستقل، از جمله یک جانبه گرایی امریکا در نظام بین الملل، اشغال عراق توسط امریکا در سال 2003 و مسئله هسته ای ایران، متغیرهای اساسی در تمایل ایران به گسترش روابط استراتژیک با سوریه در بازه زمانی 2011- 2003 می باشد. تاثیرگذاری این متغیرها بدون واسطه نبوده بلکه فشارها و تهدیدهای سیستمیک از طریق متغیرهای سطح واحد به خصوص ادراک نخبگان از نظام بین الملل، منجر به تمایل ایران به گسترش روابط استراتژیک با سوریه در این فاصله زمانی شده است. روش تحقیق در این نوشتار توصیفی- تحلیلی بر مبنای روش کیفی و روش گردآوری داده ها، منابع کتابخانه ای و اسنادی است.کلیدواژگان: ایران، سوریه، نظام بین الملل، یک جانبه گرایی، ادراک نخبگان
-
صفحات 175-196به دلیل تنوع قومی، زبانی و فرهنگی، ظرفیت بالقوه وقوع اختلافات و تنش های قومی در عمده جوامع وجود دارد، اما ظهور و بروز منازعات قومی به رویکرد دولت ها در مدیریت و یا سرکوب تنوعات قومی، زبانی، فرهنگی و عواملی همچون ماهیت دولت ها و تجارب تاریخی بستگی دارد. از مهمترین مکانیسم هایی که دولت ها برای مدیریت تنوع قومی، زبانی و فرهنگی استفاده می کنند، فدرالیسم است. فدرالیسم به مفهوم تمرکززدایی و اعطای اداره امور به مناطق برحسب تقسیم بندی جغرافیایی، فرهنگی و یا قومی است. اما کارکرد فدرالیسم در کاهش منازعات قومی، الزاما ایجابی و در جهت کاهش این منازعات نیست و در برخی از موارد منجر به تشدید منازعات قومی شده است. بر همین اساس، مسئله محوری پژوهش، بررسی تاثیر فدرالیسم بر منازعات قومی با تاکید بر منازعات قومی در عراق است. فرضیه پژوهش این است که فدرالیسم از طریق ایجاد ساختارهای بوروکراتیک، توسعه احزاب سیاسی، شناسایی و پذیرش اشتراکات فرهنگی و زبانی موجب محدودسازی و کاهش خشونت ها و منازعات قومی می شود. روش پژوهش، توضیحی تبیینی با استراتژی قیاسی است و شیوه جمع آوری اطلاعات مراجعه به داده ها و اطلاعات در پایگاه های اطلاعاتی و بررسی روند منازعات قومی در عراق دوره صدام حسین و بعد از آن است.کلیدواژگان: منازعه قومی، فدرالیسم، عراق، اعراب، کردها
-
صفحات 197-223سیاست منطقه ای عربستان سعودی به عنوان کشوری تاثیرگذار در خاورمیانه و جهان عرب در طول دهه اخیر متاثر از تحولات جدید خاورمیانه به ویژه نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به ویژه در عراق شکل گرفته است. اغلب تحلیل ها پیرامون سیاست خارجی ریاض در قبال دولت جدید عراق، بر مبنای رویکردهای واقع گرایانه شکل گرفته و کمتر به نقش عناصر هنجاری و هویتی توجه شده است. نوشتار سعی دارد با روش تحلیلی- توصیفی و نظریه سازه انگاری با تحلیل سیاست خارجی عربستان، به این سوال پاسخ گوید که انگاره های هویتی چه نقشی در سیاست خارجی عربستان در قبال عراق داشته است ؟ همچنین این فرضیه را به آزمون می گذارد که سیاست خارجی عربستان در قبال عراق را علاوه بر رویکردهای مادی و واقع گرایانه، می توان بر اساس انگاره های هویتی این کشور نیز تبیین کرد. یافته ها نشان می دهند که سیاست خارجی عربستان در قبال عراق در حوزه های منطقه ای و بین المللی در واقع از تلفیق انگاره های هویتی این کشور از قبیل عربیت، اسلام وهابی، سیستم سیاسی سلطنتی و نفت خیزبودن شکل یافته که نقش بسزایی در رویکرد آن در مداخله، تغییر وضع موجود و افزایش بی ثباتی در عراق داشته است.کلیدواژگان: عربستان سعودی، عراق، انگاره های هویتی، تحلیل سیاست خارجی، سازهانگاری
-
صفحات 225-250با گذشت دو سال از ظهور گروه موسوم به داعش، این گروه به سمت آسیای مرکزی روی آورده است. با هدف قرار دادن آسیای مرکزی توسط این گروه، سوالاتی در نزد تحلیل گران به وجود آمده است. این نوشتار نیز در پی پاسخ به این سوال است که چه عواملی موجب ظهور و نفوذ داعش در آسیای مرکزی و جذب عده ای از این منطقه به این گروه شده است؟ به عبارت دیگر بستر ها، زمینه ها و علل نفوذ داعش در آسیای مرکزی چیست؟ فرضیه این نوشتار بر آن است که وجود عوامل و بستر هایی در آسیای مرکزی نظیر فقر، عدم توسعه یافتگی، بی ثباتی سیاسی و اقتصادی، وجود افراط گرایی اسلامی در میان برخی از مسلمانان این منطقه از یک سو، و وجود منابع معدنی غنی در این منطقه، وجود دو کشور مسلمان بنیادگرا(پاکستان و افغانستان) در همسایگی کشورهای این منطقه، نزدیکی کشور روسیه به این منطقه، حضور مسلمانان غرب چین (در استان سین کیانگ) در نزدیکی و همسایگی کشورهای منطقه آسیای مرکزی و از همه مهمتر استراتژی داعش در بین المللی کردن خود موجب شده است تا این منطقه مورد توجه این گروه تروریستی-تکفیری قرار گیرد و این گروه بتواند در این منطقه نفوذ کند و در این منطقه یارگیری کند.کلیدواژگان: داعش، آسیای مرکزی، افراط گرایی، بنیادگرایی اسلامی، جمهوری اسلامی ایران
-
Pages 9-40Due to the integrity and divinity of the Islamic jurisprudence it plays a unique role in human life. However, there isnt a practical and comprehensive model for the application of Islamic law in the political and social system. The importance of this matter moved the author of this paper to study the process of achieving jurisprudence doctrine of Imam Khomeini (RA).First, the jurisprudence system is analyzed with regard to the recognition at law and with emphasis on Imam Khomeini (RA) thoughts. Then three layers of jurisprudence, philosophy and mysticism, ethics and common law, are introduced and entitled: major jurisprudence, mediocre jurisprudence and minor jurisprudence. In fact, the system of jurisprudence, characterize theoretical framework. Later, the analytical framework of the doctrine, is explained as a good model to express the results of the first part in the form of instructions for governance. In this qualitative study, has been accomplished using documents and library resources.Keywords: Imam Khomeini, jurisprudence, jurisprudence system, Policy
-
Pages 41-72
This study aims to investigate the relationship between resoruce mobilization and the wining of a candidate in presedetial election according to resource mobilization theories. To do this, five hypotheses were formulated. The theoretical framework was based on different theories and models in election behaviors analysis. Three viewpoints were more outstanding than others including sociological pattern, political-psychological pattern and rational selection pattern.
The main hypothesis was, There is a significant relationship between mobilizing and allocating resources by candidates and their winnigs in the elections campaign. Data were collected from library and other documents. Resources mobilization was the independent and campain wining was the dependent variables.
Pearson correlation was utilized to find the relationship between the two variables. All five variables were reported to be highly correlated. To investigate the degree of the relationship between variables, regression test was used utilizing ENTER.
Regression was indicative of the high correlation between variables (R=0.791). The regression index (R=0.625) showed a high variance of the dependent variable. Sixty three percent of election victory was predicted based on the regression line.
In this study, the researchers attempted to present a model to explaion how a candidate wins the election campaign?with the aim to shed light on some aspects of explanation problems of Irans presidential and other elections. -
Pages 73-96Political violence is one of the social deficiencies which causes disorder and have been politicians core of concentration. The present study examines the structural factors affecting the political orientation of violent behaviors among citizens of Zahedan. The ethnic-tribal issues have paved the way for insecurity and instability in the region. The cultural, ethnic, and religious similarity of the region to Afghanistan and Pakistan, as two troubled countries, has led to increased violence. The methodology used in this study is a survey method and data collected through questionnaires. The research population consisted of all the citizens of the city of Zahedan, a sample size of 384 were selected by cluster sampling. The results showed that there is a significant correlation between the sense of structural constraints and violent behaviors among citizens. Moreover, the sociological factors such as relative deprivation, tribalism, drug trafficking, foreign inhabitants, and foreign involvement in strengthening terrorist groups caused increased violence in this region.Keywords: Political violence, social gaps, relative deprivation, Ethnocentrism, Terrorism
-
Pages 97-126This study tries to study the security threats of the Pakistani Salafists for national security of The Islamic Republic of Iran. The main question of this paper is: regarding Deobandi and Wahhabi ideas of Pakistani Salafists which are basically anti- Shiite, what the threats of Salafist groups of Pakistan are for the national security of The Islamic Republic of Iran? And what aspects of the Islamic Republic of Iran's national security will be influenced by the threats of Pakistan's Salafist groups? The hypothesis of the research is: Salafism in Pakistan can pose threats to both hard and soft macro dimensions of national security of the Islamic Republic of Iran. The Methodology in this article is descriptive-analytic.Keywords: Salafism, Pakistan, National Security, Soft, Hard Dimensions, The Islamic Republic of Iran (IRIB)
-
Pages 127-150The core Obamas foreign policy, specifically in his second term, was to solve the countrys international crisis in the Middle East and also to solve Irans nuclear issue. White House, in harmony with Europe, tried hard to put pressure on Iran, taking advantage of sanctions to create and expand civil unrest in Iran in order to undermine legitimacy of the government. It is clear that the root of the Iranian-Western conflicts cannot be reduced to Irans nuclear program. In fact, religious ideology of Irans Islamic system is the main reason of this controversy. Meanwhile, presence of Israel in the region and the role of other countries specifically Arab countries should not be neglected. The hypothesis of this paper is: US foreign policy in Irans nuclear issue follows rational, organizational and bureaucratic models of decision making and orchestrated toward interaction of national interests.Keywords: United States of America (USA), Systemic Approach, Nuclear file, National interests
-
Pages 151-174The strategic alliance between Iran and Syria is considered as one of the longstanding regional alliances. However a very important point in the strategic relationship between the two countries is the tendency of Iran toward deepening its strategic relationship with Syria from 2003 to 2011; which started from U.S. invasion of Iraq until the outbreak of uprising in Syria in March 2011. This paper tries to answer this question: By comparison to 1979- 2003 period, why Iran was more determined to deepen its strategic ties to Syria from 2003 to 2011? Findings show that, systemic pressures including U.S unilateralism in the international system, occupation of Iraq by the U.S. in 2003 and Iran's nuclear issue have been essential variables in pushing Iran toward expansion of strategic ties with Syria from 2003 to 2011. However, these pressures and threats are interpreted through unit-level variables, especially the perceptions of elites from the international system in this period. The research methodology is descriptive-analytic based on qualitative method.Keywords: Iran, Syria, international system, unilateralism, elite's perceptions
-
Pages 175-196Variety of ethnic groups, different languages and cultural differences can cause conflicts and ethnic tensions in communities, but the emergence of an ethnic conflict depends on the government's approach in managing these diversity. One of the most important mechanisms for governments to manage ethnic diversity, language and cultural differences, is federalism. Federalism can be defined as decentralization and granting administrative autonomy to a Region in terms of geographic divisions. But federalism function to reduce ethnic conflicts, is not necessarily positive and can lead to deterioration in some cases. Accordingly, this study tries to analyze the impact of federalism on ethnic conflicts in Iraq. The research hypothesis is: through a process of creating bureaucratic structures, development of political parties and the recognition and acceptance of cultural differences, federalism can reduce sectarian violence and ethnic conflicts. The methodology of research is descriptive-explanatory.Keywords: Ethnic conflict, Federalism, Iraq, Arabs, Kurds
-
Pages 197-223Saudi Arabia's Regional Foreign Policy as an important player in the Middle East and the Arab world is affected by Middle East new changes, especially Iran's presence in Iraq. Most analyses about Saudi Arabia's Foreign Policy toward Iraq were formulated based on realistic approaches and less attention paid to the role of normative and identity elements. Taking advantage of the analytic method and constructivism theory of Foreign Policy, the present paper tries to answer this question: what is the role of identity elements in Saudi Arabia's foreign policy toward Iraq? The hypothesis of the paper is: the Saudi Arabia's foreign policy in Iraq can be explained based on its identity elements and material and tangible benefit. Findings of the paper illustrate that Saudi Arabia's Foreign Policy in Iraq in local and regional areas, actually composed of identity elements such as Arab identity, Wahhabi Islam, Saudi political system and material elements that has helped in its interventionist approach in order to change current situation and increased instability in Iraq.Keywords: Saudi Arabia, Iraq, Identity ideas, analyze of foreign policy, Constructivism
-
Pages 225-250Two years after the creation ISIS, the group moved towards Central Asia. This advancement raised many questions and worried analysts. This paper tries to answer the question that: What are the causes for the advancement of ISIS in Central Asia? The hypothesis of this paper is that some regional factors such as poverty, underdevelopment, political and economic instability, spread of extremism among some Muslims, rich mineral resources of this area, the two fundamentalist Muslim communities (Pakistan and Afghanistan) as the neighboring countries, Russian influence, the presence of Muslims in the West China (Xinjiang province) and most importantly ISIS strategy for Internationalization led to the advancement of this group in the region.Keywords: ISIS, Central Asia, Extremism, Islamic fundamentalism, Islamic Republic of Iran
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.