فهرست مطالب
مجله پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی
پیاپی 4 (پاییز 1391)
- بهای روی جلد: 36,000ريال
- تاریخ انتشار: 1391/07/24
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 11عبدالرحمن شکری شاعری حساس و تیزبین بوده و از حوادثی که در اطرافش به وقوع می پیوست بسیار متاثر می شد.برخی از پژوهشگرانی که به بررسی شعر شکری پرداخته اند، بر این باورند که شواهد شعری متعددی دال بر بدبین بودن او یافته اند، امری که آنان را بر آن داشته که به شکری صفت بدبینی را بدهند، این در حالی است که در دیوان همین شاعر ابیات بی شماری یافت می شود که دال بر خوشبینی وی است. چرا که بدبینی شکری تماما سیاه و تاریک نبوده بلکه در آن بارقه های امید زیادی دیده می شود، امیدواری که موجب تقویت اراده می-شود و انسان را به جلو حرکت می دهد. ما در بخشهای زیادی از شعرش روزنه های امید و آرزو را می بینیم. شاعر بر این باور است که انسان قدرتی دارد که به موجب آن می تواند بدبینی را به خوشبینی تبدیل کند، لذا شکری در دوره های مختلف شعری و زندگی شخصی اش به صورت شاعری کاملا خوشبین بروز کرده و خواننده را به زندگی زیبا و در پرتو نور و خوشبینی فرامی خواند، و به زندگی و زندگان با چشم بدبینانه نمی نگرد، بلکه آن را به شکل واقعی خود می بیند هرچند که این نگاه واقعی، ظاهری بدبینانه داشته باشد. ما در مقاله ی حاضردر پی آنیم که صحت ادعای منتقدان بدبینی شکری را با ذکر ادله ی آنان بررسی کرده و با استناد به پاره ای از این شواهد به نوعی پرده از این دیدگاه و نگاه شکری برداریم، امری که تاکنون در مقاله و کتابهای نوشته شده درباره ی شکری به آن پرداخته نشده است. ما بر این باوریم که شکری نه تنها شاعری بدبین نبود بلکه رایحه ی خوشبینی از جای جای دیوانش به مشام منتقدان منصف می رسد.
کلیدواژگان: شعر معاصر عربی، خوشبینی، بدبینی، عبدالرحمن شکری -
صفحه 25جاحظ یکی از بزرگترین ناقدان و اندیشمندان ادبیات عربی – نظم و نثر – به شمار می رود. اندیشه ها و نظرات وی به طور پراکنده در آثارش به ویژه کتابهای البیان و التبیین و الحیوان آمده است. اندیشه های جاحظ در حقیقت زمینه ساز استقلال نقد در دوره های آتی است؛هرچند که نقد در آن دوره فاقد مبانی و ساختارهای مدونی بوده است. از همین روی در تاریخ ادبیات عربی، جاحظ از بنیانگذاران نقد ادبی و نقد شعر شمرده می شود.
از موضوعات شعری و نقدی که جاحظ در آنها نظرات واندیشه هایی را بیان نموده است، می توان به موارد زیر اشاره نمود: پیدایش شعر، ارزش و تاثیر شعر، طبقات شعرا، طبع وتکلف، قدیم وجدید، لفظ و معنا، سرقتهای شعری و مساله ی انتحال و وحدت موضوع در شعر.
کلیدواژگان: جاحظ، نقد ادبی، شعر، البیان و التبیین، الحیوان -
صفحه 43موسیقی واژه ای با ریشه ی یونانی است که در لغت «جریان یافتن و جاری شدن» معنا می دهد و موسیقی شعری به توالی منظم مجموعه ای از عناصر آوایی و غیر آوایی که به شعر زیبایی می بخشند، اطلاق می شود. موسیقی یکی از مهم ترین ارکان شعر بوده که به دو قسمت موسیقی داخلی و موسیقی خارجی تقسیم می شود. با توجه به رهاشدن شعر جدید از بند وزن و قافیه، اهمیت موسیقی خارجی که مشتمل بر این دو عنصر می باشد، رو به کاهش نهاده، لذا موسیقی داخلی در شعر جدید از اهمیت به سزایی برخوردار است.
این مقاله در ابتدا به تعریف ایقاع و موسیقی و چگونگی کاربرد این دو اصطلاح در آثار نقدی پرداخته و سپس، بررسی موسیقی داخلی و عناصر آن را در شعر عبدالوهاب بیاتی، شاعر معاصر عراقی، با استناد به دیوان «الموت فی الحیاه» به دنبال دارد.
موسیقی داخلی در دو بخش صوتی و معنوی نمود داشته که بخش معنوی آن، موسیقی افکار نیز نامیده می شود. در بخش صوتی عناصری همچون جناس و انواع تکرار در شعر بیاتی بررسی شده است، چنانچه در بخش معنوی نیز از عناصری هچون تضاد، رمز و اسطوره، مراعات النظیر و التفات بحث می شود.
روش و منهج این پژوهش، تحلیلی- توصیفی است و با شیوه ی مطالعه ی کتابخانه ای انجام گرفته است.
کلیدواژگان: ایقاع، موسیقی، موسیقی داخلی، موسیقی خارجی، موسیقی افکار، عبدالوهاب بیاتی -
صفحه 61فاروق جویده، شاعر و روزنامه نگار معاصر مصری (1946م)، در شعر خود دو مکتب متفاوت رومانتیسم و واقع گرایی را به شکل تقریبا مطلوبی پیوند داده است و شاخصه هایی از هر دو مکتب را در قصائدش جاری ساخته است؛ او به عنوان شاعر، دنیا را از منظر دنیای درونی خود می نگرد و رابطه ی انسان با عالم درون، معنویات، و عواطف را به تصویر می کشد؛ در کنار این نگرش به عنوان یک روزنامه نگار به دنیای واقع خارج از خود و مسائل سیاسی، اجتماعی و معیشتی جاری در آن می نگرد و جایگاه انسان را در دنیای حاضر ترسیم می کند. بر این اساس اشعار فاروق جویده به عنوان مبنایی برای این مقاله انتخاب شد تا چگونگی آشتی دادن دو مکتب متفاوت در شعر یک شاعر تحلیل و بررسی گردد.
مقاله ی حاضر مکتب رومانتیسم را در اشعار فاروق جویده در ذیل مضامین عشق، درد و اندوه، رویا و امید بررسی کرده و واقع گرایی را نیز در دعوت شاعر به قیام و خیزش در کشورهای اسلامی- عربی، توصیف وضعیت ملت ها، مقاومت و وطن تحلیل نموده است. سپس ویژگی مشترک میان این دو مکتب یعنی به-کارگیری پدیده های طبیعت را کنکاش نموده است.
شیوه ی پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی است که بر دیوان های متعدد فاروق جویده از جمله دائما انت بقلبی، الف وجه للقمر و لانی احبک تکیه نموده است.
کلیدواژگان: فاروق جویده، شعر، رومانتیسم، واقع گرایی، مقاومت، امید -
صفحه 81موتیف که در زبان فارسی به آن درون مایه یا بن مایه یا نگار مایه گفته می شود، به عنوان عنصری مهم در نقد و تحلیل متون ادبی، در نقد اروپایی مورد توجه قرار گرفته است. اصل کلمه ی «موتیف» فرانسوی است و در ادبیات به معنای فکر اصلی، موضوع یا لفظ تکرار شونده است. موتیفها در شعر حاوی دلالتهای نمادینی هستند که با روح و اندیشه ها و عواطف شاعر ارتباطی تنگاتنگ و بنیادین دارند.
موتیفها در شعر یحیی سماوی در اشکال و قالبهای مختلفی همچون مضامین، مفردات و رمز مطرح شده اند از جمله مهمترین موتیفهایی که در قالب رمز تجلی یافته، موتیف «ابوذر غفاری» است. این موتیف، بسیار در شعر وی تکرار می شود، اما نه به معنای حقیقی آن، بلکه با دلالتها و دیدگاه های جدید، و اغلب نماد آزادی، ایثار، پایداری، عدالت و نجات دهنده ی مردم از ظلم وستم حاکمان است.
مقاله ی حاضر بر آن است که بر مبنای روش توصیفی - تحلیلی، به موتیف ابوذر غفاری و دلالتهای نمادین آنها در شعر یحیی سماوی بپردازدو در پی پاسخ دادن به سوالات زیر می باشد:- موتیف چیست و در شعر چه کارکردهایی دارد؟
- شاعر تا چه اندازه ای به شخصیت ابوذر به عنوان موتیف، پرداخته است؟
- این موتیف چه تاثیری بر ذهن خواننده دارد؟
- بارزترین دلالتها و نمادهایی که دارد، کدامند؟
کلیدواژگان: شعر معاصر عراق، موتیف، یحیی سماوی، رمز، ابوذر غفاری -
صفحه 97زبان عربی به عنوان یکی از زبان های مهم دنیا از دیرباز با چالش های بسیاری روبه رو بوده است، در حالی که شاید یکی از مهم ترین چالش های این زبان، پدیده جهانی شدن (globalization) و تاثیر آن بر زبان قرآن است. اگرچه علمای زبان و ادبا توجه زیادی به زبان عربی کرده اند ولی به مساله ی چالش های این زبان در عصر جهانی شدن، چندان که بایسته و شایسته است توجه نشده است و همین موضوع سبب شده که زبان عربی در دوره ی معاصر و به ویژه پس از گسترش جهانی شدن، تحت تاثیر این پدیده قرار گیرد و با چالش های فراوانی دست و پنجه نرم کند.
نوشتار حاضر بر آن است تا ضمن بررسی پدیده جهانی شدن، تاثیر آن بر زبان عربی را با تکیه بر مفاهیمی همچون «دوگانگی زبانی» (وجود یک زبان معیار به همراه لهجه های عامیانه در یک جامعه) و «دو زبانی» (وجود دو زبان متفاوت در یک جامعه همچون وجود زبان عربی و گسترش زبان های انگلیسی و فرانسوی در کشورهای عربی شمال آفریقا) کند و کاو نماید.
کلیدواژگان: جهانی شدن، جهان شمولی، دوگانگی زبانی، دو زبانی، تمدن و فرهنگ -
صفحه 109از جمله نمودهای بازتاب میراث در ادبیات، بازتاب شخصیت ها و داستان های قرآنی است؛ به گونه ای که ادبیات بر آن است داستان های قرآنی را در بر گرفته، آنگاه آن را دستخوش تغییر نموده، سپس با رعایت شکوه و عظمت متن اصلی، به اهداف مورد نظرش تحقق بخشد.
شعرای عصر اموی کوشیده اند با بهره گیری از میراث اسلامی به ویژه داستان های قرآنی، بعد معنا شناسانه ای به واقعیت سیاسی و اجتماعی خویش ببخشند.
مقاله ی حاضر در برگیرنده ی مباحثی پیرامون بکارگیری داستان های قرآنی در شعر عصر اموی است. لذا جهت تحقیق و تحلیل روشن تر به بررسی قصایدی که ماده ی اصلی خویش را از قرآن برگرفته اند پرداخته شده است تا به میزان تعامل این اشعار با داستان های قرآنی و مشابه سازی شرایط اجتماعی و سیاسی آن روزگار اشاره نماید.
جهت بررسی شیوه های هنری ای که شعرای عصر اموی در بکارگیری شخصیت های قرآنی به کار برده اند، با بن مایه ی تحلیل و استنتاج، بر شیوه ی توصیفی- تحلیلی تکیه داشته ایم و بر آن بوده ایم که این پژوهش مبتنی بر شیوه ی گزینش نمونه های جالب شعر اموی در این زمینه باشد.
کلیدواژگان: شعر اموی، داستان های قرآنی، بازتاب میراث -
صفحه 129نشانه های احیای زبان عربی در ایران از زمانی آشکار شد که پادشاهان صفوی با علمای شیعه در جبل عامل لبنان تماس گرفتند و از جمع زیادی از آنان دعوت کردند تا برای حمایت از مذهب شیعه و احیای آن در ایران به این سرزمین بیایند. مهاجرت فقهای شیعه از لبنان، و اندکی پس از آن از بحرین به ایران، و توجه ایشان به حوزه های علمیه ای که پایه های آن را در اصفهان و سایر شهرهای ایران استوار کردند نقش مهمی در ایجاد زمینه ای مناسب برای احیای این زبان در ایران ایفا کرد. آثار شعرای ایران در این دوره تحت تاثیر عوامل زیادی است که می توان از راه مطالعه چارچوب های این قصائد و انواع آنها و تعیین اغراض موجود در این قصائد با برخی از این عوامل آشنا شد. در مقاله ی حاضر درباره ی چارچوب مدایح دینی سخن می-گوییم. چارچوب این گونه از قصائد نسبت به سایر چارچوب ها از تنوع بیشتری برخوردار است. این چارچوب-ها بر اساس مقدمات، به سه دسته تقسیم می شوند: چارچوب هایی که با نسیب شروع می شوند، چارچوب -هایی که با مقدمه هایی جز نسیب شروع می شوند، چارچوب هایی که مستقیما با مدح شروع می شوند. برخی از شاعران این دوره برای نشان دادن توانایی شعری خود بخش نسیب را طولانی تر از مدح قرار داده-اند. برای رسیدن به نتیجه ای روشن از این موضوع از شیوه ی نقد موضوعی استفاده کردیم.
کلیدواژگان: صفویه، فقهای شیعه، مدح، چارچوب، نسیب
-
Page 11As a sensitive and astute poet,Abd al-Rahman Shokry was very impressed by the events that took place around him. Researchers who have examined Shokry’s poems believe that his poetry has had several traces of pessimism, an attidude which made them believe that he is but a pessimistic poet. However, there have appeared in his Divan several poems that make him an optimistic one. It is why Shokryspessimism is not totally dark and there, we can see glimmers of hope that will reinforce one's will, and encourage one to remain hopeful. We can see rays ofhope anddesire in many parts of hispoetry. He believes that the human being has got a power that enables him to turn pessimism into optimism.So he can be definitely regarded as optimistic in several stages of his poetic and personal life. He does not look at life pessimistically, but rather realistically, wrapped in a little bit pessimism, though. In this paper, we seek to examine the validity of the critic's claim regarding Shokry’s pessimism by referring to their arguments, andtry to make Shokry's views unveiled by giving some illustrative evidence, an issue for which we can see no traces in the previous papers or books. We believe that Shokry cannot be regarded as a pessimistic poet, but rather a just critic can smell the flavour of optimism here and there in his poetry.Keywords: Arabic contemporary poetry, Optimism, Pessimism, Abd al Rahman Shokry
-
Page 25Jahiz is one of the greatest critics and scholars of Arabic prose and poetry. Jahiz' ideas and thoughts on criticism have appeared here and there but mostly in his famous books, al-Hayawān and al-Bayān wa al-Tabyīn. In fact, his ideas pave the way for criticism to becomeindependent and autonomous in later periods. In Jahiz' time, criticism had no well-organized principles and it is why, Jahiz is regarded as one the founders of literary and poetic criticism in the history of Arabic literature. Jahiz has talked about different poetictopics including: the genesis of poetry, the value and the impact of poetry, the classification of poets, nature and mannerism, the old and the new, the form and the content, poetic plagiarism, and "intihāl" and the unity of the subject in poetry.Keywords: Jahiz, Literary criticism, Poetry, al, Hayawān, al, Bayān wa al Tabyīn
-
Page 43As a word having a Greek root, Rhythm (Iqa') means "to flow, to be in stream". In poetry, however, it means the regular sequences of a series of phonological as well as non-phonological elements, making poetry seem beautiful. As one of the most important parts of the poem, rhythm is divided into internal and external one. Becauuse of thefreedom of new poetry from rhyme and rhyming rhythm, the importance of external rhythm having had these two elements, is decreasing while the internal rhythm has played an important role in new poetry. Firstly, this paper defines the rhythm of music and its application into critical works. Secondly, the paper examines closely the internal rhythm and it's componants in Abd al-Wahhab al-Bayāti’s poetry – Iraqi's contemporary poet – with regard to al-Mowt fi-l- Hayāt. Intrenal rhythm has two kinds: phonological and meaning-based rhythm, or so-called the rhytm of thought. Phonological rhythm studies such features as pun and different types of repetition and meaning-based rhythm examines such features as antithesis, symbol and myth, parallelism and apostrophe (Iltifāt). The methodology is analytic-descriptive through the means of the library studies.Keywords: Rhythm, Music, Intrenal rhythm, External rhythm, Rhythm of thought, Abd al Wahhāb al Bayāti
-
Page 61Farouk Gweda, the contemporary poet and journalist (1946) gathers two different schools in his poems very nicely. His elegies hold the qualities of both Romanticism and Realism. As a poet, he looks at the external world from the view point of his own internal world and visualizes human being’s relation with the inner world, spiritualities and sentiments. In addition to this view, as a journalist he looks at the external world outside himself and its current political, social and livelihood issues and introduces human’s position in the present world. In this way, Farouk’s poems are chosen as a base for this study to find out how a poet can intermingle two different schools in his poetry. The present paper studies Romanticism in Farouk Gweda’s poems under the themes of love, pain, dream and hope, and analyzes Realism manifest in the poet’s invitation to revolt and rise in Islamic-Arabic countries, description of nation’s situations, resistance and homeland. After studying these two schools, similar qualities common between these two, that is, use of natural phenomena, are analyzed as well. The research method is descriptive-analytic that emphasizes on various poetical works of Farouk Gweda.Keywords: Farouk Gweda, Poem, Romanticism, Realism, Resistance, Hope
-
Page 81As one of the important elements in literary critisism and analysis, motif is taken into consideration in European criticism. Originally as a French word, motif means the main thought or the subject or the iterative words and phrases in literature. In poetry, motifs have a close and fundamental relation with the poet's soul, thoughts and emotions. Motifs have appeared in various forms such as themes and symbols in Yahyaal-Samawy's poetry. In his poetry, "AbuzarGhaffari"motif isone themost prominentones in the form of symbol. Being repetitive, this motif has no literal meaning but rather it stands for freedom,devotion, dedication, persistence, justice, and as a saviour to get people rid oftyrannyof the oppressor. Having taken the analytic–descriptive method as its methodology, this paper tries to examine "AbuzarGhaffarimotif" and its signification in Yahyaal-Samawy 's poetry. In doing so, it answers the following questions: What are the important motifs used by the poet in his poetry? Why does the poet insist on using such repetitive motifs? What kinds of effects do these motifs have on the meanings? To what extent has the poet paid attention to"AbuzarGhaffari's character as a motif"? How does this motifaffect the reader? What kinds of symbols and signififation such a motif bring about?Keywords: Iraqi's contemporary poetry, Motif, Yahya al Samawy, Symbol, AbuzarGhaffari
-
Page 97As one of the major languages in the world, Arabic has long been faced with many challenges, but perhaps the phenomenon of globalization and its impact on the language of the Qur’an could be considered as one of the most crucial ones. Although linguists, writers and poets have paid much attention to Arabic in the era of globalization, its challenges have not been considered appropriately as it should have been; as a result, in the contemporary period and especially after the expansion of globalization, Arabic has been affected by the phenomenon and is still fighting the challenges. Beside studying the phenomenon, this article is going to verify the impressions of globalization on Arabic, focusing on concepts such as "linguistic duality" (the standard language and the dialects in the society) and "bilingualism" (the existence of two different languages in a society, for instance the presence of Arabic and expansion of English and French in Arabic countries of Northern Africa).Keywords: Globalization, Universal, Linguistic Duality, Bilingualism, Civilization, Culture
-
Page 109Among the instances of representing traditional heritage in literature are the representation of quranic stories and characters, in such a way that literature intends to incorporate the quranic stories and modify them in order to meet its intended purposes, observing the magnificence of the original text. The Ummayyid poets made attempts to depict the political and social circumstances of their society meaningfully by employing the Islamic tradition, espicially the quranic stories. This paper consists of issues about employing quranic stories in Ummayyid poetry; hence, we have surveyed a number of odes that have taken their subject matter from the Quran. We intend to point to the extent these poems dealt with quranic stories and simulated their social and political circumstances with them. In this research, we have applied a descriptive-analytic method, based on analysis and induction, in discussing the aesthetic methods that were applied by Ummayyid poets in employing quranic characters, as we have tried to base the research on selection of illustrative poetic samples in Ummayyid period.Keywords: Ummayid Poetry, Quranic Stories, Representation of Heritage
-
Page 129The traces of the revival of the Arabic language in Iran was appeared when the Safavid kings invited most of the Shiite clergymen in Jabal Āmel, Lebanon, to come to Iran to support Shiism and to revive it. The immigration of Shiite jurisprudents from Lebanon and later from Bahrain to Iran as well as their attention to Iranian seminaries in Isfahan and other Iranian cities, have played a very important role in paving a suitable path to revive this movement in Iran. The works of Iranian poets in this era have been influenced by many factors some of which could be traced if we study the orations of these long poems and their variations and intentions. In this paper, we talk about the orations of the religious praises that are much more variant than the other orations. Due to their introductions, these orations are divided into three groups: the one starting with nasīb (a kind of lyrical poem); the second, starting with something other than nasīb and the third one, starting directly with praise. Some poets of this era have devoted more space to nasib rather than praise, to show their poetical ability. We take the subject criticism as a method to come to a much more clear result.Keywords: Iran, Safavid, Afshar, Zand, Religious, Praise, Cadr, Nasib
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.