فهرست مطالب
مجله تعامل انسان و اطلاعات
سال دوم شماره 3 (پاییز 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/08/25
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 1زمینه و هدفهدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر گرایش شیمیدان های ایرانی به عضویت در پرمخاطب ترین شبکه های اجتماعی علمی است. بدین منظور، روند رشد عضویت در این شبکه ها و ویژگی های جمعیت شناختی و همچنین متوسط تعداد مقالات، استناد و شاخص اچ شیمیدان های عضو بررسی و با شیمیدان های غیرعضو در شبکه های اجتماعی علمی آکادمیا، ریسرچ گیت و ریسرچر آی دی مقایسه شد.روشیک پیمایش بر نمونه ای هدفمند از میان شیمیدان های عضو و غیرعضو در شبکه های اجتماعی علمی انجام شد. اعضایی برای بررسی انتخاب شدند که دست کم در یکی از سه شبکه علمی نامبرده، حداقل یک مقاله به اشتراک گذاشته بودند. اطلاعات نمونه مورد مطالعه از طریق جستجوی گسترده در وب و همچنین شبکه های مذکور صورت گرفت.یافته هاشمار شیمیدان های ایرانی عضو شبکه های اجتماعی علمی اندک است و بر اساس نتایج آزمون خی دو، زنان عضو شبکه ها در مقایسه با مردان کم شمارترند. با این حال، شمار اعضا بر اساس مدلی نمایی از رشدی معنادار برخوردار بوده است همچنین وضعیت تحصیلی، وضعیت دانشگاهی و بهره وری علمی اعضا از شرایط مطلوبی برخوردار است.نتیجه گیریاستقبال شیمیدانهای ایرانی، به ویژه زنان، از شبکه های اجتماعی علمی چندان بالا نبوده است. گرایش به این شبکه ها در میان دانشمندانی که از مرتبه دانشگاهی و سطح فعالیت علمی بالاتری برخوردارند، بیشتر است. در نتیجه، به منظور بهره برداری بیشتر از مزایای وب اجتماعی، ضروری است سیاستگزاران علمی کشور عضویت در شبکه های علمی را تشویق کنند و در عین حال امکان ارزیابی پژوهشگران بر پایه فعالیت آنان در این شبکه ها را بررسی نمایند.کلیدواژگان: شبکه اجتماعی علمی، تولید علم، ارتباطات علمی، شیمیدان های ایرانی، بهره وری علمی
-
صفحه 13زمینه و هدفهدف از این پژوهش، بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی در تبادلات علمی کتابداران سازمان های دولتی شهر تهران بوده است.روشاین پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی صورت گرفت که اطلاعات به دست آمده از طریق نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرارگرفته است. و جامعه آماری پژوهش شامل کتابداران 13 کتابخانه مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. فن گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است. نمونه آماری شامل 245 کتابدار بود. از میان 245 پرسشنامه، 220 پرسشنامه عودت داده شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و برای معناداری تفاوت ها از آمار استنباطی (آزمون تی و تحلیل واریانس) استفاده شد.یافته هایافته های منتج از پژوهش نشان داد که کمتر از 20% کتابداران، آموزش را در پیشبرد کاری خود موثر می دانند. همچنین به طور میانگین 3% کتابداران راغب به انتقال اطلاعات به همکاران خود می باشند. 5/35% از کتابداران با امکانات و خدمات شبکه های اجتماعی آشنایی دارند. ضریب همبستگی چندگانه 067/0 نشان از همبستگی ضعیف بین متغیر مستقل و وابسته (استفاده از شبکه و ارتقا دانش کتابداران) دارد. ضریب تعیین در این آزمون 004/0 می باشد که نشان از نقش کمتر متغیر «استفاده از شبکه» در تعیین واریانس متغیر ارتقای دانش دارد. ضریب همبستگی چندگانه 09/0 نشان دهنده همبستگی ضعیف بین متغیر مستقل و وابسته (استفاده از شبکه های اجتماعی، ارتقا شغلی کتابداران) می دهد. ضریب تعیین در این آزمون 008/0 می باشد که نشان از نقش کمتر متغیر استفاده از شبکه در تعیین واریانس متغیر وابسته یعنی ارتباط و همکاری دارد.نتیجه گیرینتایج به دست آمده نشان می دهد کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران کمتر از شبکه های اجتماعی به صورت کاربردی استفاده می کنند و استفاده از شبکه های اجتماعی باعث ارتقا علمی و ارتقا شغلی کتابداران نمی شود. به عبارتی استفاده از شبکه های اجتماعی تاثیری در ارتقا علمی و شغلی کتابداران ندارد.کلیدواژگان: شبکه های اجتماعی، کتابدار، کتابخانه های دانشگاهی، دانشگاه های دولتی، شبکه های مجازی، تبادل اطلاعات
-
صفحه 24زمینه و هدفهدف از انجام این پژوهش شناخت وضعیت موجود طبقه بندی کتب غیردرسی کودکان و نوجوانان در ایران و کسب نظر صاحب نظران در خصوص چگونگی بازنگری در طبقه بندی این کتب می باشد.روشدر این بررسی از روش کیفی استفاده شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشد که بر مبنای اهداف تحقیق تدوین شده است. روش جمع آوری اطلاعات مصاحبه باز بر مبنای محورهای تعیین در پرسشنامه می باشد. جامعه آماری شامل... نفر از نویسندگان، منتقدین، مترجمین کتب کودکان و نوجوانان می باشد که با استفاده از روش Snowball یا گلوله برفی انتخاب شده اند. نحوه تحلیل داده ها بر مبنای روش SWOT می باشد.یافته هایافته بیانگر این است که صاحب نظران در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان در چهار محور نقاط مثبت، نقاط منفی، فرصت ها و تهدید به نکاتی اشاره داشته اند. آنان بر این نظرند که امروزه استفاده از طبقه بندی سنی نمی تواند پاسخگوی نیاز این قشر سنی باشد. همچنین استفاده از رویکردهای روان شناختی و تربیتی بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی رشد کودکان و نوجوانان نمی تواند مبنای مناسبی برای تعیین طبقه بندی کتب باشد.نتیجه گیرینتایج به دست آمده بیانگر این است که گرچه رویکرد حاکم بر نظرات مطرح شده، موافق با محدودیت سنی برای کودکان و نوجوانان برای استفاده از کتاب نیست، لکن برای استفاده از کتب ملاحظاتی را در نظر دارد و موافق با استفاده کودکان و نوجوانان از کتاب تحت شرایطی خاص می باشد. در این خصوص می توان از تعیین کف سنی، توجه به ویژگی های فرهنگی و اجتماعی، توجه به دانش به روز کودکان و نوجوانان، لحاظ نمودن نظرات این دو قشر در طبقه بندی کتب نام برد.کلیدواژگان: طبقه بندی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتاب، کودکان، نوجوانان
-
صفحه 33زمینه و هدفبا توجه به توسعه رسانه های اجتماعی در کتابخانه ها و ضرورت برخورداری کتابداران از سواد رسانه های اجتماعی، پژوهش حاضر باهدف تبیین دیدگاه ها و تجربه های کتابداران در خصوص سواد رسانه های اجتماعی و راهکارهای ارتقای آن صورت گرفته است.روشاین پژوهش یک مطالعه کیفی است که از طریق مصاحبه صورت گرفته است. جامعه ی آماری شامل 40 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگا هی منطقه سیستان است که 14 نفر از این افراد با روش نمونه گیری در دسترس جهت مصاحبه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است.یافته هامضامینی همچون آگاهی شبکه ای ازجمله شناخت انواع رسانه های اجتماعی و شیوه ی صحیح استفاده از هر یک از آن ها، آگاهی از حق مولف و رعایت حریم شخصی، مصرف نقادانه و ارزیابانه، تبادل اطلاعات و استفاده هدفمند از رسانه های اجتماعی ازجمله مسائلی بود که پاسخگویان در این پژوهش به عنوان مضامینی از سواد رسانه های اجتماعی مورد اشاره قرار دادند. کتابداران مورد بررسی همچنین بر لزوم آموزش سواد رسانه های اجتماعی تاکید داشتند.نتیجه گیریبرنامه های آموزش رسمی و غیررسمی سواد رسانه های اجتماعی می بایست به عنوان ضرورت اساسی جامعه اطلاعاتی به طور جدی دنبال گردد. استفاده صحیح و مناسب از رسانه های اجتماعی نیاز به فرهنگ سازی دارد. همچنین توجه پژوهشگران به تولید آثار کاربردی درزمینه ی سواد رسانه های اجتماعی به ویژه در ارتباط با جامعه کتابداری و اطلاع رسانی ضروری به نظر می رسد.کلیدواژگان: رسانه های اجتماعی، سواد رسانه های اجتماعی، کتابدار
-
صفحه 43زمینه و هدفاین مقاله، بنا دارد تا از طریق بررسی روش شناختی برخی از شاخص ترین پژوهش های صورت گرفته در حوزه رفتار اطلاع یابی در خارج از کشور و تدقیق در مراحل معرفی الگوهای اطلاع یابی مورد بررسی، چشم اندازی هر چند مختصر پیش روی پژوهشگران ایرانی این حوزه قرارداده و امکان مقایسه وضعیت روش شناختی این گونه مطالعات را در داخل و خارج از کشور فراهم آورد.روشدر مطالعه حاضر سعی شده تا به روش اسنادی، و بررسی متون نگاشته شده در حوزه های مرتبط با هریک از الگوهای اطلاع یابی، خاستگاه های روش شناسانه هر الگو، به صورت جداگانه، مورد تحلیل قرارگیرد.یافته هابررسی ها حکایت از آن دارد که پژوهشگران ایرانی، در مطالعات اطلاع یابی خویش، از سنت روش شناختی حاکم بر پژوهش های تاثیرگذار این حوزه، که عمدتا مبتنی بر رعایت اصل تنوع روش شناختی هستند، غافل بوده و رویکردی کلیشه ای (و گاه الگوبرداری صرف از آثار دیگران) را در دستورکار قرارداده اند. نکته تناقض آمیز قضیه اینجا است که این بی اعتنایی، در شرایطی صورت می پذیرد که پژوهشگران ایرانی، بارها و بارها در بخش پیشینه مطالعات خود، به پژوهش های تاثیرگذار گذشته ارجاع می-دهند بی آنکه اندک نگاهی به روش های بکارگرفته از سوی آن ها داشته باشند.نتیجه گیریبه کمک مطالعه ی آثار نگاشته شده در زمینه روش و روش شناسی های پژوهش در امتداد گستره وسیعی از رشته های علمی، می توان به شیوه ی استقرائی، به فهرستی از روش های علمی دست یافت و آن ها را به تناوب، در قالب پژوهش های مستقل، به بوته آزمایش نهاد تا میزان توانمندی آن ها در مطالعاتی همچون مطالعات کاربران به اثبات برسد. کلید مشکلات موجود، ایجاد تنوع روش شناختی است.کلیدواژگان: رفتار اطلاعیابی، روش شناسی پژوهش، مطالعات کاربران، الگوهای اطلاعیابی، تنوع روششناختی
-
صفحه 61زمینه و هدفبهره گیری از قابلیت های وب 2 در حوزه پژوهش و فرصت های متعددی را برای پژوهشگران به وجود آورده است. از طریق این امکانات، افراد قادر خواهند بود با یکدیگر در تعامل باشند و انتشارات خود را با طیف وسیعی از پژوهشگران دیگر، به اشتراک بگذارند. پژوهش حاضر باهدف شناسایی میزان فعالیت اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت انجام شده است.روشرویکرد به کار رفته در این مقاله، علم سنجی استفاده از آلتمتریکس بوده است. برای گردآوری داده ها از صفحه دانشگاه شهید بهشتی و مطالعه پروفایل اعضای هیئت علمی این دانشگاه در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت استفاده شد.یافته هایافته های پژوهش نمایان ساخت که رشته های شیمی، لیزر و پلاسما و فیزیک بیش ترین میزان حضور را در شبکه علمی ریسرچ گیت داشته اند. این مقاله نشان داد که رشته های علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی در شبکه ریسرچ گیت فعالیت جدی ندارند.نتیجه گیریهر چند معیارهای تولید علم و تعاملات پژوهشگران در حوزه های علمی مختلف چندان قطعی نیست اما به نظر می رسد که در عصر حاضر، تعامل هر چه بیشتر اساتید حوزه علوم انسانی با محیط وب و استفاده از قابلیت های آن برای پژوهش، به منظور انجام پژوهش یا ارتباط با سایر پژوهشگران می تواند به گستردگی این حوزه، هم افزایی دانش بین حوزه های علمی مختلف و پیدایش ایده های نوین در راستای انجام پژوهش، منجر شود. باید توجه داشت که در عصر جدید آموزش و پژوهش، وب گاه های شبکه های اجتماعی علمی نظیر: آکادمیا، ریسرچ گیت ومندلی، نقش اساسی در آموزش و توسعه پژوهش دارند.کلیدواژگان: دانشگاه شهید بهشتی، همکاری علمی، شبکه اجتماعی علمی، ریسرچ گیت
-
صفحه 71زمینه و هدفافزایش کاربردپذیری سامانه های اطلاعاتی درگرو توجه به نیاز اطلاعاتی کاربران آن است. تعیین نیاز اطلاعاتی کاربران و توجه به خواست آنان در مراحل مختلف ایجاد و توسعه سامانه منجر به افزایش کاربران سامانه اطلاعاتی خواهد شد. یکی از سامانه های اطلاعاتی مهم در عرصه پژوهش و فناوری در کشور، سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی جاری یا کریس ها هستند. کریس به صورت یکپارچه دسترسی پژوهشگران را به اطلاعات پژوهش و فناوری در سطح سازمان یا کشور فراهم می نماید. دو جزء مهم هر کریس مدل داده ای و ابزارهای مدیریت اطلاعات پژوهشی هستند. مدل داده ای استاندارد پیشنهاد شده برای کریس ها قالب تبادلی استاندارد برای اطلاعات پژوهشی در اروپا یا به اختصار سریف است. هدف اصلی پژوهش حاضر منطبق نمودن مدل داده ای سریف بر طبق نیازهای اطلاعاتی پژوهشگران داخلی است.روشدر پژوهش حاضر به صورت نظام مند به مرور منابع اطلاعاتی موجود در زمینه نیاز اطلاعاتی پژوهشگران پرداخته شده است. مرور نظام مند در این پژوهش طی شش مرحله صورت گرفته است و تعداد 160 مدرک منحصربه فرد شامل 110 پایان نامه و 46 مقاله و چهار طرح پژوهشی مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور یکدستی در فرایند جمع آوری داده ها کاربرگه استانداردی طراحی و اطلاعات هر منبع در آن یادداشت گردید. سپس اطلاعات حاصل به صورت یکپارچه در یک فایل اکسل وارد شد.یافته هاتحلیل منابع اطلاعاتی در دو بخش تحلیل کلی یا کتابسنجی و تحلیل محتوایی استخراج گردید. نتایج تحلیل در بخش کتابسنجی به نوعی تایید کننده نتایج پژوهش های گذشته در کشور در این زمینه است. در قسمت تحلیل محتوایی در این پژوهش، نیازهای اطلاعاتی پژوهشگران ایرانی در قالب انواع وظایف و همچنین منابع مورد استفاده آنان بیان شده است و در نهایت این یافته ها در قالب انواع موجودیت ها و عناصر فراداده ای مدل داده ای سریف، مدل داده ای استاندارد برای سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی، ارائه شده است.نتیجه گیریبه طور کلی می توان گفت پژوهشگران داخل کشور نیازمند اطلاعات خروجی های پژوهش در قالب منابع اطلاعات رسمی مانند کتاب، مجله، مقاله هستند و به روز بودن داده های سامانه اطلاعاتی تحقیقاتی جاری برای آنان اهمیت بسیاری دارد.کلیدواژگان: رفتار اطلاع یابی، نیاز اطلاعاتی، سامانه اطلاعاتی تحقیقاتی جاری (کریس)، مدل دادهای سریف، پژوهشگران داخل کشور
-
Page 1Background And AimThe purpose of this study was to investigate factors prompting Iranian chemists approach in joining scientific research networks (SSN). The study compares the demographic characteristics, academic status, academic degrees, and scientific productivity of the Iranian members and non-members of the most popular SSNs including Academia, Researcher ID and Research Gate.MethodApplying a survey method, the communication concentrates on a purposeful sample composed of Iranian first authors of the papers published in prestigious chemistry journals indexed by SCI database. The members are selected from those who shared at least one paper in the SSNs.ResultsAccording to the research results, the Iranian chemists are relatively low in their tendency to the SSNs. However, the members are annually growing in number. The members are, also, mostly found to be of high academic degrees, university ranks and scientific productivity level, compared to their non-member peers.ConclusionThe Iranian chemists enjoying higher education degrees, academic ranks and scientific productivity are more likely to join the SSNs. To maximize the use of the social web facilities, Science policy makers and planners are, therefore, required to apply effective strategies to encourage academicians to partake in the SSNs and also consider how to evaluate them based on their activities in the networksKeywords: Social Scientific Networks, Scientific Productivity, Scholarly communication, Iranian Chemists
-
Page 13Background And AimAccording to the social media development in libraries and necessity of social media literacy for librarians, the aim of this study was to elucidate the viewpoints and experiences of librarians about social media literacy. Also, strategies for increasing librarian's social media literacy was suggested.MethodA qualitative study with University librarians in Sistan district was performed using interview method. Fourteen out of 40 university librarians were studied using convenience sampling method. Content analysis approach was used to analyze data.ResultsThemes such as "Network awareness, proper incorporation and understanding of social media, observance of copyright law and personal privacy, critical and evaluative use, exchange of information, and targeted use," were derived from findings. Librarians accentuated the importance of social media literacy education.ConclusionPlanning for formal and informal instruction of social media literacy as an essential part of information society should be pursued thoroughly. Social media literacy culture requires to be promoted. Attention to the production of practical works in social media literacy field is essential, especially among librarians.Keywords: Govermental universities, University Libraries, Social networks, Information exchange
-
Page 24Background And AimThe purpose of this study was to find out the current status of non-academic rankings of children's books and survey the experts view on the revision scheme in the classification of such books.MethodThe qualitative study was employed. The research tool was a questionnaire based on the research objectives. Openended interview data collection method was used based on the topics specified in the questionnaire. Population consisted of writers, critics, translators of children's books who were selected by snowball method.ResultsThe results showed that experts in the arena of children's literature were in agreement in four facts: Positive points, negative points, opportunities and threats. They conclude that the use of age rating does not meet the needs of this age group. The use of psychological and educational approaches, regardless of the social aspects of children's development can not be the basis for determining the ranking of books.ConclusionThe Findings suggest that in spite of the opinions expressed -that are consistent with the belief that there is no age limit for children to use books - however, considerations are taken to use of childrens book under certain conditions. In this regard, one can determine the age limit, based on the cultural, social characteristics, and children knowledge, according to the views of the two groups named in the ranking of books.Keywords: Revision, Children, Adolescents, Book Classification, Ranking, Expert's View
-
Page 33Background And AimAccording to the social media development in libraries and necessity of social media literacy for librarians, the aim of this study was to elucidate the viewpoints and experiences of librarians about social media literacy. Also, strategies for increasing librarian's social media literacy was suggested.MethodA qualitative study with University librarians in Sistan district was performed using interview method. Fourteen out of 40 university librarians were studied using convenience sampling method. Content analysis approach was used to analyze data.ResultsThemes such as "Network awareness, proper incorporation and understanding of social media, observance of copyright law and personal privacy, critical and evaluative use, exchange of information, and targeted use," were derived from findings. Librarians accentuated the importance of social media literacy education.ConclusionPlanning for formal and informal instruction of social media literacy as an essential part of information society should be pursued thoroughly. Social media literacy culture requires to be promoted. Attention to the production of practical works in social media literacy field is essential, especially among librarians.Keywords: Social media literacy, Social media, Librarian
-
Page 43Background And AimThe aim of this article is to revise the methodological status of some of the most prominent studies and models in the field of Information Seeking Behavior in order to provide Iranian researchers with a brief comparative perception of the field.MethodA literature review approach is applied to identify the research methods and historical origins of each study related to the realm of ISB.ResultsResearch studies suggest that Iranian researchers - in their information seeking endeavors - have been unaware of the methodological tradition of the most prominent studies in this capacity, which are mainly based on the principle of methodological diversity and most of time have been imitating the methodological approach of other researchers in a stereotyped manner.ConclusionBy deliberating the books written on the subject of study and research methodologies across a wide range of scientific disciplines, one can in a deductive manner, grasp a list of scientific methods in the form of independent researches to test the extent of their capabilities. The main Key to current problems is methodological diversity.Keywords: Information Seeking Behavior, Research Methodology, User Studies, ISB Models, Methodological Diversity
-
Page 61Background And AimWeb 2.0 capabilities in research fields have provided numerous conveniences for scholars. This, has consent people to interact and share their publications with other scholars across the world. The purpose of the research is to study the presence of Shahid Beheshti University Scholars in ResearchGate.MethodUsed approach in this paper is Scientometrics with Altmetrics method. For data gathering, ResearchGate page Shahid Beheshti University was scrutinized.
Resutls: Findings indicated that disciplines of Chemistry, Laser, Plasma and Physics had the outermost presence in ResearchGate. In contrast, humanities had not any somber activities in Research Gate. Although, criteria for knowledge production and researchers interaction in sciences are not conclusive, it seems that interaction of humanity professors with the Web and its potentials could result in formation of new ideas for future research. It is concluded that in new era of education, web sites like: ACADEMIA, Research Gate, Mandalay would have an immense role in the development of research activities.
Conlcusion: It should be noted that in the new era of research and education, science, social networking websites such as: Academia, ResearchGate and Mandalay a key role in the training and development of their research. Establishing some workshops on using academic social networks can affect on knowledge of scholars, faculty member and students and direct their information seeking way for these people.Keywords: Shahid Beheshti University, Scientific Collaboration, Academic Social Network, ResearchGate -
Page 71Background And Aimpaying attention to users information needs will increase usability of information systems. Identifying users information needs in various phases of information system development will increase number of its users. One of the important information systems in research landscape is current research information system known as CRIS. CRISs provide integrated access to research information for researchers in organizational or national level. Two main elements of every CRIS are its data model and tools for managing research information. CERIF data model is a standard data model proposed for CRISs. Therefore, this research main goal is customizing this data model based on Iranian researchers information needs.Methodthis research was conducted using systematic review of existing research publications including: papers, thesis and project reports on information needs of researchers. Systematic review in this research includes six steps and 160 research documents, including 110 thesis, 46 journal papers, and 4 research project reports.Resultsrelated research documents are analyzed in terms of bibliometric and content aspects. Regarding bibliometric analyzing results, the findings confirmed the results of past studies completed on this subject. The results of content analyze includes different tasks and information resources that Iranian researchers are engaged with them. These results finally are presented in the form of entities and metadata elements existed in CERIF structure.ConclusionGenerally according to results of this paper it can be said that Iranian researchers need mainly current information on formal research results including books, papers, journals etc.Keywords: Searching Behavior, Information Needs, CRIS, CERIF data model