فهرست مطالب

علم سنجی کاسپین - سال دوم شماره 2 (پاییز و زمستان 1394)

نشریه علم سنجی کاسپین
سال دوم شماره 2 (پاییز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • موسی یمین فیروز، عارف ریاحی *، محمود بابایی صفحات 7-15
    سابقه و هدف
    امروزه وب سایت ها در امر اطلاع رسانی از جایگاه بسیار مهمی برخوردارند. این مطالعه با هدف ارزیابی وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی منطقه شمال کشور بر اساس معیارهای وب‮سنجی صورت گرفته است.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر پیمایشی توصیفی و از نوع کاربردی است. این مطالعه با استفاده از روش تحلیل پیوندی که یکی از روش‮های وب‮سنجی است انجام شده است و در نهایت به کمک استنادات صورت گرفته در گوگل اسکالر، میزان رویت پذیری و اندازه وب‮گاه دانشگاه های علوم پزشکی منطقه شمال کشور تعیین گردید.
    یافته ها
    بر اساس شاخص های پایگاه وبومتریکس (Webometrics info)، دانشگاه علوم پزشکی بابل بهترین رتبه شاخص حضور (101)، دانشگاه علوم پزشکی گیلان بهترین رتبه شاخص تاثیر (5083)، دانشگاه علوم پزشکی گلستان بهترین رتبه عرضه آزاد اطلاعات (1234) و دانشگاه علوم پزشکی مازندران بهترین رتبه شاخص برتری علمی (2169) را داشته اند.
    نتیجه گیری
    هر چند در سال های اخیر وضعیت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی منطقه شمال کشور رشد مثبتی در برخی شاخص های وبومتریکس داشته است، ولی به طور کلی وضعیت وب سایت های این دانشگاه ها در سطح ملی و جهانی در وضعیت قابل قبولی قرار ندارد. افزایش صفحات انگلیسی، افزایش پیوند به وب سایت های این دانشگاه ها و نیز توجه مدیران و دست اندرکاران امر جهت ارتقای وب سایت دانشگاه ها امری ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: وب سنجی، دانشگاه علوم پزشکی، شاخص های وب سنجی، رتبه بندی وب سایت ها، رویت پذیری
  • آرام تیرگر *، زهرا آقالری صفحات 16-23
    سابقه و هدف
    مجلات علمی نمادی از حیات علمی هر حوزه علمی از جمله علوم انسانی هستند. در وضعیت کنونی کشور، توجه به مسائل اقتصادی مخصوصا «اقتصاد مقاومتی» در میان مجلات علوم انسانی به طور مستقیم یا غیر مستقیم بیانگر توجه جامعه علمی به موضوعات مذکور می باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت انتشار مقالات با موضوع اقتصاد مقاومتی در مجلات علوم انسانی کشور انجام پذیرفت.

    مواد و روش ها
    این مطالعه مقطعی، برای یک دوره دو ساله (1391-1392) به شیوه علم سنجی، روی کلیه مجلات فارسی زبان علوم انسانی با هدف ارزیابی مقالات با کلید واژه اقتصاد، اقتصاد اسلامی و اقتصاد مقاومتی انجام شد. استخراج داده ها از فرم جمع آوری ویژه ای متناسب با اهداف پژوهش و پردازش داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون آماری مجذور کای (X2) صورت پذیرفت.
    یافته ها
    بررسی 21353 مقاله منتشره از سوی 486 نشریه وابسته به دانشگاه ها، دانشکده ها و پژوهشکده های علوم انسانی کشور نشان داد که، 703 اثر (3/29 درصد از کل مقالات) در ارتباط با اقتصاد، 29 اثر (0/1 درصد) در مورد اقتصاد اسلامی و 10 اثر (0/04 درصد) در مورد اقتصاد مقاومتی طی سال های 1391 و 1392 منتشر گردید. بیشترین مقالات منتشره در زمینه اقتصاد و اقتصاد اسلامی توسط مجلات علوم اقتصاد و بیشترین نسبت مقالات اقتصاد مقاومتی توسط مجلات علوم سیاسی منتشر شده بود.
    نتیجه گیری
    با توجه به اهمیت تبیین علمی موضوع اقتصاد مقاومتی در شرایط کنونی کشور، نقش آفرینی بیش از پیش متخصصین علوم انسانی خصوصا «علوم اقتصاد» ضروری است. بنابراین توجه جدی و اتخاذ تدابیری جهت تشویق اساتید و دانشجویان به مطالعه و پژوهش پیرامون اهداف و سیاست های اقتصاد مقاومتی توصیه می شود.
    کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، علم سنجی، مقالات، مجلات علوم اجتماعی
  • میثم داستانی *، جواد کرامتی، علی پورفاطمی، علی اکرامی صفحات 24-27
    سابقه و هدف
    امروزه شبکه های اجتماعی به یکی از مهم ترین ابزارهای ارتباطی در جهان تبدیل شده و از شهرت فراوانی برخوردار هستند. بنابراین اطلاع از میزان و دلایل استفاده کاربران از این ابزار امری ضروری است. بدین منظور این مطالعه با هدف تعیین دلایل و انگیزه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد انجام شده است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه توصیفی 277 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد به صورت تصادفی شرکت کردند. پرسشنامه محقق ساخته ای که روایی و پایایی آن در مطالعات پیشین به دست آمده بود، توسط دانشجویان تکمیل گردید، پس از آن داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان می دهد 52 درصد دانشجویان در یکی از شبکه های اجتماعی عضویت دارند. انگیزه و هدف اصلی دانشجویان از عضویت در این شبکه ها ارتباط با دوستان قبلی و کنونی و همچنین سرگرمی بوده است.
    نتیجه گیری
    بیش از نیمی از دانشجویان در شبکه های اجتماعی عضویت دارند. بنابراین توجه به نوظهور بودن شبکه های اجتماعی و عدم آشنایی دانشجویان با تمامی آثار استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، انجام پژوهش های بیشتری بر روی سایر جنبه های تاثیرگذار آن بر زندگی و سلامت دانشجویان ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: شبکه های اجتماعی، دانشجو، دانشگاه علوم پزشکی گناباد
  • بهجت طاهری، رقیه قضاوی، آرش زاهد، نیره سادات سلیمان زاده نجفی * صفحات 28-35
    سابقه و هدف
    بررسی موضوع ارتباط بین شاخص هرش و خوداستنادی و همچنین ارتباط این دو با سایر شاخص های ارزیابی عملکرد پژوهشی از این رو حائز اهمیت است که هرش زمانی که شاخص خود را معرفی کرد، رابطه آن با خوداستنادی را نیز مد نظر قرار داد. هدف این پژوهش تعیین تاثیر خود استنادی بر شاخص های کمی و کیفی سنجش برونداد پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر به روش پیمایشی با رویکرد تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه پژوهش را تولیدات علمی 401 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل می دهند که دارای اچ ایندکس در پایگاه اسکوپوس بودند. برای گردآوری داده ها، تعداد مدارک، تعداد استنادات، تعداد استنادات بدون خوداستنادی، اچ ایندکس با خوداستنادی و بدون خوداستنادی و تعداد همکاران هر نویسنده از پایگاه استخراج شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون) و نرم افزار SPSS18 استفاده گردید.
    یافته ها
    بر اساس یافته های تحقیق مرکز تحقیقات قلب و عروق بالاترین میانگین در شاخص بهره وری (45)، تعداد استنادات (424/33) و شاخص هرش (9/33) را به خود اختصاص داده است. از نظر شاخص خوداستنادی، دانشکده بهداشت (24/44) و دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی (0/66) به ترتیب بالاترین و پایین ترین میزان خوداستنادی را داشته اند. بین تعداد کل استنادات و خوداستنادی ها، تعداد استنادات دریافتی نویسنده و همکاری با سایر نویسندگان، تعداد خوداستنادی نویسنده و همکاری با سایر نویسندگان، شاخص هرش و خوداستنادی نویسندگان و همچنین خوداستنادی و بهره وری نویسندگان ارتباط معنادار وجود داشته است.
    نتیجه گیری
    بین خوداستنادی و تمامی شاخص های کمی و کیفی سنجش برونداد پژوهشی در پژوهش حاضر ارتباط معنادار وجود دارد، بنابراین راهکارهایی لازم است تا بتوان از تاثیر آن بر روی شاخص های ارزیابی عملکرد پژوهشی مولفه های تولید علم کاست.
    کلیدواژگان: خوداستنادی، شاخص هرش، H، Index، تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
  • مسعود یمینی فیروز، حسن مقدس زاده، حسین ادبی فیروزجاه * صفحات 36-44
    سابقه و هدف
    یکی از شیوه های مهم ارزیابی وضعیت بهره برداری منابع مورد استفاده دانشجویان در تدوین پایان نامه ها، تحلیل استنادی است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه میزان بهره گیری دانشجویان کارشناسی ارشد تربیت بدنی از منابع اطلاعاتی در دو دانشگاه مازندران و دانشگاه شمال می باشد.
    مواد و روش ها
    برای انجام پژوهش از روش تحلیل استنادی استفاده شده است و جامعه ی آماری این پژوهش را 11814 فقره استناد تشکیل می دهد که از منابع و ماخذ 123 پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه های مازندران (63 نسخه) و شمال (60 نسخه) استخراج گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و Excel استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که میزان استناد به منابع لاتین در هر دو دانشگاه، بیشتر از میزان استناد به منابع فارسی بوده است. با این تفاوت که میزان استفاده دانشجویان از منابع لاتین در دانشگاه مازندران (81/26 درصد) بسیار چشمگیر تر از دانشگاه شمال (50/15 درصد) بوده است. همچنین، درصد استناد دانشجویان به مقالات در دو دانشگاه به ترتیب در دانشگاه مازندران با (73/36 درصد) و دانشگاه شمال با (51/37 درصد) بیشتر از دیگر منابع بوده است. همچنین نتایج آزمون تی نشان داد، میزان استناد به منابع لاتین، منابع فارسی، پایان نامه ها و مقالات در دو دانشگاه مورد بررسی تفاوت معنا داری با همدیگر داشته است (0/000=p).
    نتیجه گیری
    دانشجویان برای نگارش پایان نامه ها از الگوی اطلاع یابی متفاوتی بهره می گیرند. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که گرایش تحصیلی، امکانات دانشگاه، دسترسی به منابع مختلف در چگونگی استناد و استفاده از آن ها، تاثیرگذار است.
    کلیدواژگان: منابع اطلاعاتی، تحلیل استنادی، پایان نامه، تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، دانشگاه شمال
  • سعیده ابراهیمی، زهرا هنرجویان، فاطمه ستاره *، معصومه خسروی زاده صفحات 46-54
    سابقه و هدف
    اهمیت مطالعه در زمینه پیشبرد جوامع به سوی تعالی، بر کسی پوشیده نیست و در میان اقشار جامعه از اعضای هیات علمی دانشگاه ها انتظار بیشتری می رود که در جهت تحقق این امر بکوشند. بر این اساس، پژوهش حاضر قصد دارد با بررسی فرهنگ مطالعه اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز گامی در جهت تعیین دورنمایی از وضعیت مطالعه در میان این قشر از جامعه بردارد.
    مواد و روش ها
    این پژوهش با روش پیمایش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است. جامعه ی آماری این مطالعه شامل 603 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز بودند که از بین آنها 262 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند و میانگین میزان مطالعه ی اساتید بر اساس ساعت در هفته گزارش شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یکطرفه و تی مستقل استفاده گردید.
    یافته ها
    یافته های پژوهش بیانگر آن است که مطالعه ی تخصصی اعضای هیات علمی دانشکده علوم با میانگین 35/29، بیشترین میزان و دانشکده ی علوم اجتماعی با میانگین 12/33، کمترین میزان را داراست. دانشکده ی کشاورزی و علوم اجتماعی نیز به ترتیب با میانگین 10/10 و 2/33 حائز بالاترین و پایین ترین میزان میانگین به لحاظ مطالعه ی غیر تخصصی شده اند. همچنین یافته های پژوهش مبین آن است که مطالعه ی غیر تخصصی مردان به طور معناداری بیشتر از زنان است (3/68- = وt 0/001 >P).
    نتیجه گیری
    مهمترین عامل موثر بر کاهش میزان مطالعات تخصصی اعضای هیات علمی، مشکلات فردی و همچنین مهمترین عامل کاهش میزان مطالعه ی غیر تخصصی از دیدگاه آنان، حجم زیاد زمان اختصاص یافته به امور تدریس بوده است.
    کلیدواژگان: مطالعه ی تخصصی، مطالعه ی غیرتخصصی، عوامل موثر، اعضای هیات علمی، فرهنگ مطالعه
  • فرحناز نادربیگی *، علیرضا اسفندیاری مقدم، فرامرز سهیلی صفحات 55-67
    سابقه و هدف
    دگر سنجی (Altmetrics) به دنبال ارزیابی تاثیر علمی با روش جدید مبتنی بر داده های استخراج شده از وب اجتماعی است. هدف از این مقاله بیان مفهوم، مزایا، معایب و چالش های فرا روی دگر سنجی است.
    مواد و روش ها
    این مقاله به صورت مروری و با استفاده از متون کتابخانه ای انجام شده است.
    یافته ها
    برخلاف روش ارزیابی سنتی که مبتنی بر سه پالایه مرور و داوری توسط همتایان، تعداد استنادها و ضریب تاثیر است و معمولا زمان بر بوده و قادر به ارزیابی تمامی تولیدات علمی نیستند؛ دگر سنجی با استفاده از سنجه های متنوع تر، گسترده تر و سریع تر به ارزیابی تولیدات علمی، محبوبیت پژوهشگران و تعاملات علمی در محیط وب و شبکه های اجتماعی می پردازد. با این وجود دگر سنجی با نقدها و چالش هایی نیز چون ماهیت متغیر وب، فقدان نظریه، و سهولت ترفند علمی روبروست.
    نتیجه گیری
    تاثیر، مفهومی چندوجهی است و روش سنتی استناد، قادر به سنجش تمام ابعاد تاثیر نیست، لذا استفاده از دگر سنجی ضروری است و از سوی دیگر با در نظر گرفتن نقدهای وارده بر دگر سنجی و با انجام پژوهش های بیشتر برای رفع آن ها، می توان از مزایای دگر سنجی به عنوان سنجه های مکمل در کنار سنجه های سنتی برای ارزیابی و تاثیر تولیدات علمی، و تعاملات علمی پژوهشگران بهره برد.
    کلیدواژگان: آلتمتریکس، دگر سنجی، سنجه های جایگزین، ارزیابی بروندادهای علمی، تاثیر علمی
|
  • Mousa Yaminfirooz, Aref Riahi *, Mahmoud Babaei Pages 7-15
    Background And Aim
    Nowadays, the websites have the important role in transferring and delivery the information. The aim of this study was to assess the websites of Northern Universities of Medical Sciences based on Webometrics criteria.
    Material and
    Methods
    This descriptive-survey study is applicable type. The present study was performed using one of the Webometrics methods, Linkage analysis method, and finally determined through the coordination of citations in Google Scholar as well as the amount of visibility and size of Medical universities website of the Northern region of the country.
    Findings: Findings indicated that based on Webometrics database, Babol, Guilan, Golestan and Mazandaran Universities of Medical Sciences obtained the highest rank in presence index (1701), impact index (5083), free information delivery index (1234) and academic excellence indicator (2169), respectively.
    Conclusion
    We conclude that although the website of Northern Universities of Medical Sciences has got a positive growth in some indices of Webometrics in recent years, these universities’ status generally has not been acceptable at National and International levels. Increasing English pages, increasing link to these universities’ websites and the attention of the managers and those involved are necessary and inevitable to promote these universities’ websites.
    Keywords: Webometrics, Northern Universities of Medical Science, Webometrics Indicators, Website Ranking
  • Tirgar A.*, Aghalari Z Pages 16-23
    Background And Aim
    Scientific journals can be considered as a symbol of scientific life of every science such as Human Sciences. According to the current state of the country, paying special attention to economic issues, especially the resistive economy among journals related to human sciences indicates direct or indirect interest in the subject. The aim of this study was to assess the publication of articles regarding resistive economy among Human Sciences Journals.
    Material and
    Methods
    This cross-sectional study was conducted on all Persian Human Sciences Journals using scientometric method during two years (2012-2013). Titles, abstracts and keywords of all articles were reviewed in terms of words such as economy, Islamic economy and resistive economy. The data were collected by means of a tailor-made data collection sheet and were analyzed using descriptive statistics and chi-square test (χ2).
    Findings: The outcome extracted from 21353 articles of 486 journals published by Universities, faculties and research institutes (during 2012-2013) showed that the mentioned words were used in 703 scientific works (in 3.29% of articles). Twenty nine (nearly 0.1%) and 10 (0.04%) scientific works were related to Islamic economy and resistive economy, respectively. Journals of economics had the highest percent of related articles regarding economy and Islamic economy, and journals of politics had the highest percentage of articles about resistive economy.
    Conclusion
    According to the importance of scientific explanation of resistive economy in the current state of our country, the more role-playing of human sciences specialists, especially "economic's scientists" is necessary. Thus paying attention to encourage the lecturers and students to study and research on policies and purposes of resistive economy is strongly recommended.
    Keywords: Resistive economy, Scientometric, Articles, Human Sciences Journals
  • Meisam Dastani *, Javad Keramati, Ali Poorfatemi, Ali Ekrami Pages 24-27
    Background
    Nowadays, social networks are the most important means of communication in the societies as well as in the world and they have a great reputation, so the use of virtual social networks among students is very essential. The aim of this study was to evaluate the reasons and motives of virtual social networks among students in Gonabad University of Medical Sciences.
    Material and
    Methods
    In this descriptive study, 277 students were randomly chosen from Gonabad University of Medical Sciences. They completed a reasercher-made questionnaire which its validity and reliability were obtained in earlier studies. Then the data were analyzed using SPSS software version 20.
    Findings: The findings showed that 52% of students were members of these social networks. Their main motive and reason for joining these networks were to communicate with previous and current friends and to have fun.
    Conclusion
    More than half of the students are members of social networks. Students are not familiar with all of the effects of these social networks since they are recently emerged so performing more research on other aspects of their impact on the life and health of students is necessary.
    Keywords: Social network, Student, Gonabad University of Medical Sciences
  • Yaminifirouz M., Moghaddaszadeh H., Adabi Firozjah H.* Pages 36-44
    Background And Aim
    One of the important ways to assess the status of utilizing sources used by students in writing dissertations, is citation analysis. The aim of this study was to evaluate rate of using information resources in Mazandaran and Shomal Universities by MA students majoring in physical education and compare two universities.
    Material and
    Methods
    The citation analysis method was used in this study and the population was 11814 counts of citations which were extracted from the sources and references of 123 master's dissertations at University of Mazandaran (63 copies) and University of Shomal (60 copies). Data were analyzed using SPSS software and Excel.
    Findings: The results showed that the rate of citation to Latin sources was more than it to Persian sources in both universities. The rate of citation to Latin sources was higher in Mazandaran University (%81/26) than Shomal University (%50/15). The percentage of student's citation to articles in the University of Mazandaran (73/36%) and University of Shomal (51/37%) was higher than it to other sources. The t-test results indicated that there was a significant difference between two Universities in terms of the rate of citation to Latin and Persian sources, dissertations and articles.
    Conclusion
    The findings showed that students used different information-seeking patterns to write thesis. So, it was concluded that the academic orientation, college facilities and access to various sources had effect on how to write the citation.
    Keywords: Information Resources, Citation Analysis, Dissertation, Physical Education, Sport Sciences, University of Mazandaran, University of Shomal