فهرست مطالب

آموزش و سلامت جامعه - سال دوم شماره 4 (زمستان 1394)

مجله آموزش و سلامت جامعه
سال دوم شماره 4 (زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/21
  • تعداد عناوین: 8
|
  • یوسف حمیدزاده اربابی، حامد رضاخانی مقدم * صفحات 1-2

    مقاله در قالب «نامه به سردبیر» است، لذا فاقد چکیده می باشد

    کلیدواژگان: آموزش بهداشت، ارتقاء سلامت، برنامه پنج ساله توسعه
  • بهزاد غلامعلیئی، اکرم کریمی شاهنجرینی *، قدرت الله روشنایی، فروزان رضاپور شاهکلایی صفحات 3-12
    سابقه و هدف
    سطح پایین تبعیت دارویی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو یکی از بزرگترین چالش ها در درمان و کنترل بیماری است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تبعیت از درمان دارویی و عوامل مرتبط با آن در بیماران دیابتی نوع دو در سال 1394 طراحی و اجرا شد.
    مواد و روش ها
    در مطالعه مقطعی حاضر، تعداد 300 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو دارای پرونده در خانه های بهداشت شهرستان تویسرکان به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودساخته مربوط به عوامل موثر بر تبعیت دارویی و پرسشنامه سنجش میزان تبعیت دارویی بود. پرسشنامه ها پس از تائید روایی و پایایی، توسط پرسشگر و به روش مصاحبه حضوری تکمیل گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی شامل تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، رگرسیون خطی ساده و چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده گردید.
    یافته ها
    26.3 درصد بیماران مذکر و 73.7 درصد مونث بودند. 65 درصد بیماران بی سواد و 24 درصد دچار عوارض بیماری بودند. 59.4 درصد بیماران تبعیت دارویی ضعیف داشتند. از بین متغیرهای مورد بررسی سن، سطح تحصیلات، هزینه مراقبت ها و درمان، تیم مراقبت و نظام سلامت، عوامل مربوط به درمان و وضعیت بیماری، باورهای مربوط به بیماری، خودکارآمدی، نگرانی های مربوط به مصرف دارو با تبعیت دارویی ارتباط معنی داری داشتند (0.05>P).
    نتیجه گیری
    مطالعه حاضر نشان داد که تبعیت دارویی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو وضعیت مناسبی ندارد و عوامل متعدد فردی، اقتصادی و اجتماعی روی آن تاثیر گذار است، لذا بایستی در هنگام طراحی مداخلات آموزشی نقش این عوامل در نظر گرفته شود.
    کلیدواژگان: نگرش، دیابت ملیتوس، تبعیت دارویی، خودکارآمدی
  • زینب غلام نیا شیروانی، فضل الله غفرانی پور *، رضا قراخانلو، انوشیروان کاظم نژاد صفحات 13-24
    سابقه و هدف
    میزان فعالیت جسمانی بعنوان عامل اساسی سبک زندگی سالم، در زنان کمتر از حد لازم است. مداخلات آموزش سلامت نظریه محور از جمله نظریه رفتار برنامه ریزی شده (Theory of Planned Behavior) تاثیر بسزایی در ارتقا و پایداری فعالیت بدنی دارند. هدف این مطالعه بررسی تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر TPB بر رفتار ورزشی و شاخص های تن سنجی در زنان ساکن در خانه های سازمانی تهران بود.
    مواد و روش ها
    یک کارآزمایی تصادفی شاهددار روی 130 نفر از زنان ساکن در منازل سازمانی تهران (1393) انجام شد که بطور تصادفی و توسط نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب گردیدند. جلسات آموزشی بر اساس روش های تعدیل سازه های TPB (نگرش ابزاری و عاطفی، هنجارهای انتزاعی، ادراک کنترل رفتاری، قصد و رفتار) اجرا گردید. سازه های نظریه، سطح و شدت فعالیت بدنی، شاخص توده بدنی (Body Mass Index) و نسبت دور کمر به لگن (Waist Hip Ratio)، قبل، سه و شش ماه بعد از آموزش با استفاده از SPSS16 تجزیه و تحلیل شدند.
    یافته ها
    اجرای برنامه آموزشی موجب افزایش و تداوم میانگین سازه های TPB و میانگین رتبه سطح و شدت فعالیت جسمانی، بترتیب در سه و شش ماه بعد از مداخله در گروه آزمون گردید (0.001>P). همچنین کاهش و پایداری متوسط BMI و WHR در مقاطع زمانی مشاهده شد (0.001>P). اما در گروه کنترل هیچ تغییر معناداری در متغیرهای مذکور حاصل نشد (0.05
    نتیجه گیری
    اجرای جلسات آموزشی TPB محور موجب بهبود و تداوم رفتار ورزشی و شاخص های تن سنجی در بانوان می گردد.
    کلیدواژگان: تن سنجی، آموزش بهداشت، رفتار ورزشی، نظریه رفتار برنامه ریزی شده
  • سیامک محبی *، غلامرضا شریفی راد، ذبیح الله قارلی پور، عزیز کامران صفحات 25-32
    سابقه و هدف
    پاپ اسمیر یک آزمایش غربالگری برای تشخیص سرطان دهانه رحم در زنان به ظاهر سالم محسوب شده و مشخص گردیده تا 60 درصد مرگ ناشی از سرطان سرویکس با غربالگری از طریق این آزمون قابل پیشگیری می باشد. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت انجام تست پاپ اسمیر و عوامل موثر بر آن بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر قم انجام شده است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه مقطعی 320 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر قم در سال 1393 به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا استفاده شد. داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS در سطح معنی داری کمتر از 0.05 تحلیل شد.
    یافته ها
    11.25 درصد بطور منظم از تست پاپ اسمیر بهره گرفته و 51.87 درصد بطور نامنظم در غربالگری سرطان دهانه رحم شرکت کرده بودند و 36.88 درصد هیچگاه از این تست استفاده نکرده بودند. نتایج نشان داد که در میانگین نمرات سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی بر حسب وضعیت استفاده از تست پاپ اسمیر اختلاف معنی داری وجود داشت (0.05>P).
    نتیجه گیری
    در این مطالعه نمونه ها سرطان دهانه رحم را بیماری وخیمی تلقی نمی کردند و حتی زنانی که خود را آسیب پذیر احساس می کردند سعی می نمودند آن را مخفی نگه دارند، لذا در عین اینکه حساسیت درک شده و شدت درک شده از خطر عارضه در آنان کم بود موانع بیشتری را نیز درک می کردند و به همین دلیل میزان استفاده از تست پاپ اسمیر نامطلوب بود.
    کلیدواژگان: پاپ اسمیر، سرطان دهانه رحم، زنان
  • محمد طاهر، محمود کریمی، حمید ابره دری *، مریم رحمتی، محمد عطارد، حسین آذرپیرا صفحات 33-39
    سابقه و هدف
    زخم پای دیابتی به عنوان یکی از مهمترین و شایع ترین عوارض دیابت می باشد. خودمراقبتی علاوه بر کاهش بستری، می تواند از 85 درصد از مشکلات بیماران پیشگیری نماید. حمایت اجتماعی نیز به عنوان یک عامل روانی و محیطی بر خودمراقبتی بیماران موثر است. لذا این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین رفتارهای خودمراقبتی این بیماران و حمایت اجتماعی از آنها انجام شده است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه توصیفی 130 بیمار مبتلا به پای دیابتی در یک دوره پنج ماهه به روش سرشماری از بیمارستان شهید مدرس ساوه انتخاب و وارد مطالعه شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامه های جمعیت شناسی، نیازهای خودمراقبتی پیشگیری از پای دیابتی و حمایت اجتماعی واکس جمع آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون های آماری اسپیرمن، تی مستقل و آنالیز واریانس استفاده شد.
    یافته ها
    در این مطالعه ارتباط معنی داری بین خودمراقبتی و حمایت اجتماعی مشاهده شد (P<0.05)، به این صورت که افراد با حمایت اجتماعی بالاتر خودمراقبتی بهتری داشتند. همچنین ارتباط معنی داری بین میزان تحصیلات و درآمد ماهیانه با رفتارهای خودمراقبتی و نیز بین میزان تحصیلات، میزان درآمد ماهیانه و وضعیت تاهل با حمایت اجتماعی افراد دیده شد (P<0.001).
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد که حمایت اجتماعی می تواند به عنوان یکی از فاکتورهای تاثیرگذار بر رفتارهای خودمراقبتی افراد باشد و با در نظر گرفتن آن در برنامه های آموزشی، درمانی و مراقبتی، می توان با بهبود وضعیت خودمراقبتی، علاوه بر کاهش هزینه های اقتصادی، کیفیت زندگی بیماران را نیز بهبود بخشید.
    کلیدواژگان: دیابت، پای دیابتی، رفتارهای خودمراقبتی، حمایت اجتماعی
  • جمال عاشوری * صفحات 40-46
    سابقه و هدف
    از روش آموزش نوروفیدبک به عنوان یک روش درمانی نسبتا جدید برای درمان بیماری ها و اختلال ها استفاده می شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش نوروفیدبک بر اضطراب و افسردگی دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی انجام شد.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر پاکدشت در سال 1394 بودند. در مجموع 40 دانش آموز با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 60 دقیقه ای با روش نوروفیدبک آموزش دیدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اضطراب کتل و افسردگی بک استفاده شد. داده ها با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS و با روش کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) تحلیل شدند.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که قبل از مداخله میانگین و انحراف معیار اضطراب و افسردگی در گروه نوروفیدبک به ترتیب 4.22±46.63 و 5.83±37.61 بود، اما پس از مداخله میانگین و انحراف معیار اضطراب و افسردگی در گروه نوروفیدبک به ترتیب به 3.81±35.09 و 3.64±25.78 تغییر یافت. همچنین نتایج نشان داد که روش آموزش نوروفیدبک به طور معنی داری باعث کاهش اضطراب و افسردگی دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی گردید (0.001>P).
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود درمانگران و روانشناسان بالینی از روش آموزش نوروفیدبک برای کاهش اضطراب و افسردگی دانش آموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی استفاده نمایند.
    کلیدواژگان: اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی، اضطراب، افسردگی، نوروفیدبک
  • سعید امیدی، ربیع الله فرمانبر، سیما مختارپور * صفحات 47-53
    سابقه و هدف
    آسیب های عابران پیاده از معضلات مهم بهداشت عمومی بوده و یکی از قربانیان عمده آسیب های ترافیکی کودکان می باشند. آموزش یکی از مهم ترین استراتژی های رفع آسیب های ترافیکی است، ولیکن جهت کسب نتایج مفید و موثر، آموزش می بایست بر مبنای نظریه ها و الگوهای تغییر رفتار طراحی گردد. بنابراین، هدف مطالعه حاضر تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی پرسید-پروسید بر ارتقای رفتارهای ایمن ترافیکی دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهر تبریز بود.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی شاهددار تصادفی بود. جامعه پژوهش شامل 75 دانش آموز پایه چهارم ابتدایی از 2 مدرسه دولتی دخترانه بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. دانش آموزان پرسشنامه مبتنی بر الگوی پرسید-پروسید را قبل و یک ماه بعد از مداخله آموزشی تکمیل نمودند. مداخله شامل 6 جلسه آموزشی بود که در مدارس گروه آزمون اجرا گردید. یافته ها در نسخه 18 نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های فیشر، کای اسکوئر، تی مستقل و تی زوجی تحلیل و بررسی گردید.
    یافته ها
    میانگین سنی شرکت کنندگان در پژوهش 0.68±10.11 بود. تفاوت معنی داری در خصوص متغیرهای دموگرافیک قبل از مداخله آموزشی بین دو گروه مشاهده نشد (P>0.05). نتایج نشان دهنده وجود تفاوت معنی دار در میانگین نمرات آگاهی، نگرش، عوامل مستعد کننده، عوامل قادر کننده، عوامل تقویت کننده و عملکرد در گروه آزمون پس از مداخله آموزشی نسبت به گروه کنترل بود (P<0.05).
    نتیجه گیری
    مداخله آموزشی بر اساس الگوی پرسید-پروسید می تواند سبب ارتقای رفتارهای ایمن ترافیکی دانش آموزان گردد.
    کلیدواژگان: نگرش، آگاهی، ایمنی، دانش آموزان، تصادفات ترافیکی
  • رویا نیک انجام، مجید براتی، سعید بشیریان *، محمد بابامیری، علی فتاحی، علیرضا سلطانیان صفحات 54-59
    سابقه و هدف
    استرس در دوران زندگی دانشجویی می توانند منجر به پیامدهای منفی متفاوتی از قبیل بیماری های جسمی، اختلالات روانی یا احساس فرسودگی در دانشجویان گردد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان استرس زندگی دانشجویی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان انجام گردید.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی است که بر روی 500 نفر از دانشجویان که به صورت تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده بودند، انجام گردید. پرسشنامه مشتمل بر دو بخش مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه استاندارد استرس دوران زندگی دانشجویی بود که به روش خودگزارش دهی تکمیل گردید. داده ها با استفاده از ویرایش 20 نرم افزار SPSS و بهره گیری از آزمون های آماری تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید.
    یافته ها
    طبق یافته ها 57 درصد از دانشجویان نمره استرس متوسط داشتند. بزرگ ترین استرسورهای تجربه شده در درجه نخست استرس خود تحمیلی و سپس فشارها می باشد و بیشترین واکنش به این عوامل در درجه اول واکنش شناختی و سپس واکنش هیجانی بوده است. از بین متغیرهای جمعیت شناختی رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، تحصیلات مادر و تحصیلات پدر با استرس دوران دانشجویی رابطه معنی داری داشتند (P<0.05).
    نتیجه گیری
    با توجه به سطح بالای استرس در دانشجویان و مشخص شدن عوامل موثر جمعیت شناختی می توان نسبت به مداخله موثر در جهت مساعد کردن این عوامل اقدام کرد.
    کلیدواژگان: استرس، زندگی دانشجویی، دانشجویان، همدان
|
  • Yousef Hamidzadeh, Hamed Rezakhani, Moghaddam* Pages 1-2

    This article has no abstract.

    Keywords: Health Education, Health Promotion, five, year development plans
  • Behzad Gholamaliei, Akram Karimi, Shahanjarini *, Ghodratollah Roshanaei, Frouzan Rezapour, Shahkolaei Pages 3-12
    Background And Objectives
    Low levels of medication adherence in patients with type 2 diabetes is one of the greatest challenges in the treatment and control of diabetes, this study was designed to determine medication adherence and its related factors in patients with type II diabetes in 2015.
    Materials And Methods
    In this cross-sectional study, a total of 300 patient's records with type 2 diabetes in the health centers of Tuyserkan city were randomly selected. Data collection instrument was self-made questionnaire which consisted of factors related to medication adherence questionnaire and medication adherence questionnaire. Questionnaires were completed after Confirmed validity and reliability, by questioning and interviews. To analyze the data, descriptive and inferential statistics (T-test, ANOVA, Simple and multiple linear regression) were applied, using spss software, version 19.
    Results
    26.3% of patients were male and 73.7% were female. Also, 65% of patients were illiterate, 24% of patients had some degree of symptoms, 59.4% of patients had poor medication adherence. There were a significant relationship between age, education, patient care and treatment expenditure, health care team and health system, therapy-related factors and condition-related factors, beliefs about illness, efficacy, concerns about drugs with medication adherence (P
    Conclusions
    This study showed that medication adherence in diabetes patients are not suitable and individual, economical and social factors affect on it.Therefore, the role of these factors must be considered when designing intervention programs.
    Keywords: Attitude, Diabetes Mellitus, Medication Adherence, Self Efficacy
  • Zeynab Gholamnia, Shirvani, Fazllolah Ghofranipour *, Reza Gharakhanlo, Anoshirvan Kazemnezhad Pages 13-24
    Background And Objectives
    The amount of physical activity as an essential determinant of healthy lifestyle in women less than is required. Theory-driven health education interventions, particularly Theory of Planned Behavior (TPB) is effective in promoting and sustaining of physical activity. This research evaluated the TPB-based educational intervention on exercise behavior and anthropometric indices in women residing in organizational houses in Tehran.
    Materials And Methods
    A randomized controlled trial was performed on 130 women residing in institutional houses in Tehran (2014). Participants were randomly chosen with multi-stage cluster sampling. The instructional sessions carried out applying modification methods of the TPB structures (instrumental and affective attitudes, subjective norms, perceived behavioral control, intention and behavior). The TPB constructs, physical activity level and intensity, body mass index (BMI) and waist hip ratio (WHR) were analyzed by using SPSS16 in baseline, 3 and 6 months post-education.
    Results
    Conducting the educational program led to raise and maintain mean of the TPB constructs and mean rank of the physical activity level and intensity in 3 and 6 months post-intervention in the case group (P 0.05).
    Conclusions
    Implementing of TPB-directed instructional sessions resulted in ameliorating and sustaining exercise behavior and anthropometric indices in women.
    Keywords: Anthropometry, Health Education, Exercise, Theory of Planned Behavior
  • Siamak Mohebi *, Gholamreza Sharifirad, Zabihollah Gharlipour, Aziz Kamran Pages 25-32
    Background And Objectives
    Pap smear is a screening test for diagnosing cervical cancer in women. It is considered a health and health-promotion behavior, and it has been shown that this test can prevent up to 60% of all deaths resulting from cervical cancer. The present study aimed to determine the prevalence of this test and its related factors based on the health belief model in women referring to health centers in Qom.
    Materials And Methods
    In this cross-sectional study, 320 women who had health records and had referred to health centers in Qom in 2014 were selected using the multistage random sampling method and through following inclusion and exclusion criteria. A valid and reliable researcher- made questionnaire consisting of demographic characteristics, awareness questions, and questions based on the health belief model was used for data collection. The data were finally analyzed by SPSS with 0.05 significance level.
    Results
    11.25% of the subjects regularly underwent Pap smear screening, 51.87% irregularly participated in cervical cancer screening programs, and 36.88% did not undergo the tests. ANOVA results showed that the mean scores of the health belief model constructs were significantly different in terms of undergoing Pap smear screening (P
    Conclusions
    The participants did not consider cervical cancer a serious disease. Even women who felt vulnerable tried to hide it. Therefore, while perceived vulnerability and perceived severity of the disease risk was low in them, they perceived more barriers and, for this reason, the level of utilization of Pap smear was undesirable.
    Keywords: Papanicolaou test, Uterine Cervical Neoplasms, Women
  • Mohammad Taher, Mahmood Karimy, Hamid Abredari *, Maryam Rahmati, Mohammad Atarod, Hossein Azaepira Pages 33-39
  • Roya Nikanjam, Majid Barati, Saeed Bashirian *, Mohammad Babamiri, Ali Fattahi, Alireza Soltanian Pages 54-59
    Background And Objectives
    Student life stress can lead to various negative consequences such as physical illness, mental disorders or exhaustion in the college students. The present study was conducted to evaluate the level of student life stress and its related factors among college students in at Hamadan University of Medical Sciences.
    Materials And Methods
    This cross-sectional study applied multistage random sampling to select 500 college students at Hamadan University of Medical Sciences during 2015. The data collection tool used in the study was a self-report questionnaire containing two parts: a section on the subject's demographic details and another section for the Student-Life Stress Inventory (SLSI). Data were analyzed in SPSS-20 using descriptive and inferential statistics, such as the independent t-test, the Pearson correlation test and the one-way ANOVA.
    Results
    This study revealed that 57% of the students had moderate level of stress. The most important stressors included self-imposed and pressures, and also the most important reactions to stressors included cognitive appraisal and emotional, respectively. There was a significant association between student life stress and branch, educational level, mother's education and father's education (P
    Conclusion
    According to the high level of stress in students and the recognition of demographic factors can be conduct effective educational intervention to reduce stress.
    Keywords: Stress, Student life, Students, Hamadan