فصلنامه علوم و فنون بسته بندی
پیاپی 3 (پاییز 1389)

یکی از فناوری های پیشرفته و جدید در زمینه بسته بندی مواد غذایی در صنایع مختلف، بسته بندی تحت اتمسفر اصلاح شده یا (MAP (1 می باشد. امروزه صنایع گوشت و فراورده های گوشتی مانند سوسیس و کالباس، همبرگرها، ناگت ها و غیره را می توان از صنایع پیشرو در صنعتی کردن این فناوری دانست. لذا در این تحقیق سعی شده است اثر شرایط مختلف بسته بندی مانند نسبت ترکیب گازهای مختلف(مانند اکسیژن، دی اکسید کربن، نیتروژن و غیره) تاثیر رطوبت و دمای اولیه محصول، بسته بندی، انواع بسته بندی های کاربردی و سایر عوامل وابسته در ایجاد شرایط بهینه بسته بندی گوشت و فراورده های گوشتی به روش اتمسفر اصلاح شده بررسی گردد. همچنین تاثیر عوامل معرفی شده در ویژگی های کیفی و نهایی محصول مانند پیگمان های رنگی، توزیع عطر و طعم، ظرفیت نگهداری آب(وجود خونابه)، فساد و شاخص های میکروبی و در نهایت عمر نگهداری محصول مورد ارزیابی قرار گرفته است.
با توجه به عوامل ذکر شده، شرایط بهینه جهت دستیابی به عمر نگهداری مطلوب و بازار پسندی آن از دید مشتری معرفی می گردد.

امروزه طراحی، تولید و تحول در بسته بندی مهمات و تجهیزات نظامی همراه با پیچیده شدن شرایط مصرف به شکل فزاینده ای گسترش یافته است که این پیشرفت ها در برگیرنده ابعاد کیفی و کمی فناوری ساخت و تولید در زمینه های مختلف می باشد. از طرفی مدیریت چرخه عمر و توسعه فزاینده لجستیک مهمات مطابق الزامات ایمنی آن نیز موجب توجه بیشتر به موضوع بسته بندی شده است. بنابراین لازم است به مقوله بسته بندی این مواد به شکل علمی تری توجه شود تا امکان بهسازی دوره عمر و مدیریت لجستیک و مصرف در شرایط سهل تری محقق شود. این مقاله با تبیین و تشریح مبانی علمی مرتبط با عمر ماندگاری و نقش بسته بندی مهمات در آن به تشریح وضعیت و ساختار بسته بندی، نشانه گذاری مهمات و مواد منفجره پرداخته است تا وضعیت بسته بندی این اقلام در طبقات مختلف شناسایی شود. در ادامه تحقیق، الزامات بسته بندی و نشانه گذاری و شاخص های تحقق این الزامات تشریح شده است تا نحوه دستیابی به نوع، مدل و شکل معقول بسته ها مشخص شود. در انتهای مقاله نیز جهت تعیین کیفیت بسته بندی به آزمون های مختلف قابل انجام اشاره شده است تا فرایندهای الزامی منجر به بسته بندی مطلوب، شناسایی و کنترل شود. به نظر می رسد با التزام به شرایط بسته بندی مناسب، می توان دست اندرکاران حوزه چرخه عمر و لجستیک را به عمرماندگاری بیشتر و مطمئن تر امیدوار نمود.

آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته، نکاتی هستند که لازم است پیش از آغاز طراحی گرافیک بسته بندی، تیم طراحی نسبت به آن آگاهی کامل داشته و سپس نسبت به آغاز کار اقدام کنند.
در طراحی گرافیک بسته بندی علاوه بر توجه به تاثیر خصوصیات و ویژگی های عناصر بصری، آگاهی از وی‍ژگی های محصول، سفارش دهنده، شرایط بازار، گروه های مخاطب و گرایش های آن ها در طراحی یک بسته بندی موفق، نقش غیر قابل انکاری دارد.

از جمله نشانه های مهم و عامل تعیین کننده برای ارزیابی رشد کشورهای توسعه یافته و موفقیت آن ها در افزایش روزافزون تولیدات و دستیابی به بازارهای جهانی، نقش بسته بندی و معرفی تولیدات در پوشش بسیار زیبا و مناسب می باشد.
در این مقاله سعی شده ضمن معرفی فرهنگ بسته بندی از طریق رعایت شاخص های مهم آن به تاثیر آن ها در پیشرفت بسته بندی در طی سال های اخیر و جایگاه ویژه آن پرداخته شود. با معرفی بسته بندی به عنوان عاملی مهم در افزایش فروش محصولات در این مقاله تاکید شده است. چنانچه اگر بسته بندی یک محصول جذاب، مورد پسند، در برگیرنده مشخصات، معرف محصول و نیز مطابق با جنبه های روان شناختی خریداران باشد، به همان اندازه از جذب بازار بالایی برای فروش کالا برخوردار خواهد بود. البته ممکن است در برخی موارد، خریداران کیفیت کالا را از یاد برده و شیفته زیبایی بسته بندی محصول شوند و کالایی را انتخاب کنند که دارای پوشش و بسته بندی زیباتر باشد.
در ضمن آمده است که هر اندازه توسعه اقتصادی یک کشور ابعاد وسیع تری پیدا می کند، بسته بندی مطلوب و مدرن نیز بیش تر رواج می یابد و نیاز به مواد اولیه مرغوب برای بسته بندی کالاهای صادراتی نیز افزایش می یابد تا با رونق صادرات، نقش کشور در نفوذ به بازارهای خارجی بیش تر شود و برای این منظور در ادامه به اختلاف بسته بندی صادراتی با سا یر بسته بندی ها پرداخته شده است.

برای جلوگیری از اتلاف غذا و ایجاد محصولات جدید و متنوع کاربردهای تازه ای در بسته بندی به وجود آمده است. بسته بندی هایی ساخته شده که می تواند با استفاده از کپسوله کردن موادی مثل طعم ها، رنگ ها، ترکیبات ضد میکروبی، دافع حشرات و غیره ویژگی های خاصی به محصولات بسته بندی شده ببخشد. در این مقاله تعدادی از آن ها شرح داده شده است.

امروزه به دلیل مخاطرات زیست محیطی ناشی از کاربرد پوشش های مصنوعی تجزیه ناپذیر و همچنین افزایش تقاضای مصرف کنندگان برای غذاهایی که حداقل فرایند روی آنها انجام گرفته است، پژوهش های متنوعی در رابطه با کاربرد لفاف های خوراکی در پوشش دادن انواع مواد غذایی در حال انجام می باشد. در این مقاله جنبه های بنیادین و کاربردی لفاف های خوراکی در صنعت غذا به ترتیب تعاریف، کلیات، طبقه بندی ها، کاربردها و انواع ترکیبات مورد استفاده، مورد بررسی قرار می گیرد.

فناوری نانو یک فناوری توانمند در استفاده از ماهیت مواد در سطح اتم و مولکول می باشد و بر روی خصوصیات، سنتز، تغییرات ساختار زنده و غیر زنده کمتر از 100 نانومتر متمرکز شده است. در صنایع غذایی، بسته بندی یکی از عوامل موثر در حفظ کیفیت و امنیت غذا می باشد و از آنجایی که استفاده از نانوکامپوزیت ها در ساختار پلیمرهای بسته بندی غذایی، موجب بهبود خواص نگهدارندگی پلیمرها می شود و کارایی بالای نانوذرات و نانو لوله ها زمینه استفاده پلیمرهای زیست تجزیه پذیر را در صنعت بسته بندی مواد غذایی فراهم نموده است. اولین عرصه ارتباط فناوری نانو با صنایع غذایی، بسته بندی مواد غذایی می باشد. در این مقاله درباره ی نقش فناوری نانو در صنایع غذایی و بسته بندی مواد غذایی بحث می شود.