فهرست مطالب

انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی - سال دوم شماره 4 (پیاپی 6، زمستان 1394)

مجله انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی
سال دوم شماره 4 (پیاپی 6، زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/04
  • تعداد عناوین: 8
|
  • لیلا احمدیان، محبوبه میرمحمدی * صفحات 204-210
    مقدمه
    در راستای اجرای طرح سپاس و راه اندازی پرونده الکترونیک سلامت، ایجاد و ثبت حداقل داده های ضروری در سیستم اطلاعات بیمارستان امری ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با هدف ارزیابی میزان رعایت حداقل داده های بالینی تدوین شده توسط وزارت بهداشت در سیستم اطلاعات بیمارستان های آموزشی ، خصوصی و تامین اجتماعی شهر کرمان انجام شده است.
    روش
    این مطالعه کاربردی به روش توصیفی-مقطعی با استفاده از چک لیست مجموعه حداقل داده های تدوین شده توسط وزارت بهداشت انجام شده است. ارزیابی میزان رعایت مجموعه حداقل داده ها و ثبت آن ها در 5 سیستم اطلاعات بیمارستانی مورد استفاده در 9 بیمارستان آموزشی ، خصوصی و تامین اجتماعی در مقطع زمانی نیمه دوم سال 1393 در شهر کرمان انجام شد.
    نتایج
    نتایج نشان داد که نرم افزار شماره 2 بیشترین میزان مطابقت را (100%) در دارا بودن شاخص داده های دارو و لوازم مصرفی و 97% در ثبت اطلاعات پاراکلینیک و نرم افزار شماره 5 کمترین میزان را به ترتیب (79%) و 86% دارا بود. هیچ کدام از سیستم های اطلاعاتی داده مربوط به مرفولوژی نئوپلاسم و همچنین مکان فوت و نوع زمان فوت از زیر مجموعه داده های ثبت تشخیص و فوت را دارا نبودند.
    نتیجه گیری
    با توجه به اهمیت مجموعه حداقل داده ها در یکپارچه شدن اطلاعات مربوط به بیماران، پیاده سازی مجموعه حداقل داده های ابلاغ شده از سوی وزرات بهداشت در نرم افزارهای سیستم های اطلاعات بیمارستان توسط طراحان سیستم و همچنین رعایت ثبت آن توسط کاربران مراکز درمانی بسیار با اهمیت است.
    کلیدواژگان: مجموعه حداقل داده ها، سیستم اطلاعات بیمارستان، استاندارد سازی، مستند سازی
  • سیمین شریعت، سید مهدی کلانتر، سید حسین حکمتی مقدم، هنگامه زندی، علی جبالی* صفحات 211-218
    مقدمه
    یکی از روش های جدید کنترل عفونت های میکروبی استفاده از اولیگونوکلئوتیدهای آنتی سنس (مکمل) برای مهار ژن های ضروری است . هدف این مطالعه بررسی 4 توالی مکمل علیه ژن rpoD استافیلوکوکوس اورئوس و پی بردن به تطابق احتمالی در ژن های انسانی بود.
    روش
    نخست به بانک اطلاعاتی مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی (NCBI) مراجعه و ژن rpoD در استافیلوکوکوک اورئوس از آن استخراج و سپس توالی mRNA آن تولید گردید. سپس با توجه به ساختار ثانویه توالی mRNA و بر طبق معیار های ترمودینامیک 4 توالی مکمل mRNA انتخاب گردید. در نهایت تطابق توالی های مکمل انتخابی به صورت تک تک با تمامی ژن های انسانی با الگوریتم BlastN مورد بررسی قرار گرفت.
    نتایج
    این تحقیق نشان داد که از نظر ساختار ثانویه و پارامتر های ترمودینامیک توالی مکمل شماره یک، GAAGAAGTTGGTA ، بهترین آنتی سنس بود و پایین ترین Overall ∆G را داشت. تطابق توالی های مکمل نشان داد که آنتی سنس شماره های 1 و 2 و 4 اهداف زیادی در سطح mRNA های انسانی داشته، اما آنتی سنس شماره 3 با توالی GAAGCAATTAATT بسیار ایده آل بوده و تنها می تواند ژن rpoD را هدف قرار دهد.
    نتیجه گیری
    با در نظر گرفتن ساختار ثانویه و پارامتر های ترمودینامیک می توان توالی های آنتی سنس مناسب برای ژن هدف انتخاب کرد، ولی اکثر این آنتی سنس ها می توانند اهداف دیگری نیز در سطح سلول های انسانی داشته باشند.
    کلیدواژگان: اولیگونوکلئوتید، استافیلوکوک اورئوس، ژن، ساختار ثانویه، ژن انسانی
  • پیوند باستانی، علی گراوند، شهاب الدین ابهری* صفحات 219-228
    مقدمه
    سیستم نوبت دهی اینترنتی به طور موثری زمان انتظار بیماران را کاهش داده و در نتیجه رضایت بیماران از مرکز ارایه خدمات را افزایش می دهد، در نتیجه میزان استفاده از آن افزایش یافته است. لذا هدف از مطالعه حاضر ارزیابی وب سایت های نوبت دهی اینترنتی دانشگاه های علوم پزشکی ایران بوده است.
    روش
    مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی- توصیفی می باشد که در سال 1393 انجام گردیده است. جمع آوری داده ها از طریق یک چک لیست محقق ساخته و با بررسی وب سایت های مراکز خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاهی (بیمارستان ها و درمانگاه ها) انجام گردید و داده ها با استفاده از نرم افزار Excel نسخه 2007 خلاصه و گزارش گردید.
    نتایج
    یافته های مطالعه حاضر نشان داد که تنها 9 درصد از مراکز خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاهی سراسر کشور از سامانه های نوبت دهی اینترنتی استفاده می نمایند. شرکت رایاوران بیشتر از سایر شرکت ها در طراحی و اجرای این سیستم ها فعالیت داشته است. همچنین میانگین نمره کاربرپسند بودن وب سایت های موجود 4/4 محاسبه گردید. در میان مراکز مورد مطالعه، سامانه نوبت دهی اینترنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بهترین وضعیت را دارا بود.
    نتیجه گیری
    بیشتر مراکز خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاه های علوم پزشکی از نوبت دهی اینترنتی استفاده نمی نمایند. همچنین وب سایت های نوبت دهی اینترنتی موجود نیز از قابلیت هایی نظیر جستجو، امکان ارایه اطلاعات، ارایه کد رهگیری و وجود درگاه مستقل برخوردار هستند و از امکان تغییر یا ابطال نوبت و وجود لینک های مفید کمتر استفاده می نمایند. لذا پیشنهاد می شود که مسئولین امر استفاده از وب سایت های نوبت دهی اینترنتی با کیفیت را در مراکز درمانی سراسر کشور به طور گسترده افزایش دهند.
    کلیدواژگان: ارزیابی، وب سایت، نوبت دهی اینترنتی، بیمارستان ها و درمانگاه های دانشگاهی، ایران
  • پیمان رضایی هاچه سو، طاها صمدسلطانی، کیوان میرنیا* صفحات 229-239
    مقدمه
    ایجاد یک پایگاه داده دقیق و جامع در بیمارستان ها که بتواند داده های کافی، دقیق و به هنگام را برای نوزادان گردآوری و ذخیره کند، امری ضروری است. هدف این پژوهش طراحی سامانه ثبت خلاصه پرونده پزشکی الکترونیک برای نوزادان بیمارستان های دارای بخش مراقبت های ویژه نوزادان در سطح دانشگاه علوم پزشکی تبریز بوده است.
    روش
    این مطالعه از نوع کاربردی- توسعه ای بوده که ابتدا وضعیت موجود ثبت اطلاعات در بیمارستان های تحت مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. عناصر اطلاعاتی لازم تعیین گردیده و سپس سامانه الکترونیکی مدل سازی گردید. معماری ارائه شده مبتنی بر معماری سه لایه بوده، لایه رابط کاربری نیز با استفاده از چارچوب Asp.net به همراه به کارگیری زبان HTML طراحی شد. سرویس های گزارش گیری و سطوح دسترسی نیز روی سامانه به کار گرفته شد. این سامانه در قالب شبکه دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای کاربران مجاز از سال 1393 قابل دسترسی است.
    نتایج
    در لایه دسترسی داده حداقل عناصر اطلاعاتی در هفت رده اطلاعاتی تعریف و طراحی گردید. برای طراحی مدل داده ای 65 موجودیت همراه با ویژگی ها و ارتباطات متقابل طراحی شد. در لایه تجاری عملکردهای اصلی سیستم با عنوان مورد کاربردهای سیستم پیاده سازی شد. امکان ذخیره و بازیابی آنی و آنلاین داده ها به پایگاه داده بر بالین بیمار برای کاربران میسر شد.
    نتیجه گیری
    طراحی سامانه مدارک پزشکی الکترونیک قدمی موثر در مدیریت اطلاعات داده های سلامت نوزادی است. به کارگیری معماری و پیش الگوهای مناسب و استاندارد منجر به افزایش قابلیت های عملکردی، کاربردی، ذخیره و بازیابی مناسب داده های سلامت می شود.
    کلیدواژگان: پایگاه داده، مدارک پزشکی الکترونیک، طراحی، مجموعه حداقل داده، نوزاد
  • یوسف مهدی پور، سعید ابراهیمی *، سپیده سیدآبادی، عزت الله فرهادی صفحات 240-247
    مقدمه
    مراقبت سلامت حوزه ای بسیار حیاتی است که کوچک ترین خطاها از جمله خطاهای پزشکی ممکن است منجر به وارد شدن خسارت های جبران ناپذیر به حیات بیماران گردد. در این زمینه فناوری اطلاعات، ابزار سودمندی در بهبود عملکرد بیمارستان ها و نیز ارائه خدمات با کیفیت به بیماران در موسسات مراقبتی و بهداشتی می باشد.
    روش
    این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و مقطعی است که در سال 1394 انجام گردید. جامعه پژوهش کارکنان بخش و متخصصین پاتولوژی آزمایشگاه های زاهدان و ایرانشهر بود که از بین این افراد تعداد 77 نفر به عنوان نمونه و به روش تصادفی انتخاب شد. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه پژوهشگر ساخته انجام گرفته و روایی و پایایی آن سنجیده و مورد تایید قرار گرفت. نهایتا داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 21 تجزیه و تحلیل گردید.
    نتایج
    یافته های پژوهش حاکی از این است که میانگین مهارت کارکنان آزمایشگاه های مورد مطالعه 2/13 از 5 بود. همچنین میانگین آگاهی ایشان نسبت به فناوری RFID، 2/07 از 5 بود. علاوه بر این میانگین نگرش افراد حاضر در پژوهش نسبت به این فناوری 3/05 بود که نشان دهنده نگرش مثبت افراد حاضر در پژوهش بود.
    نتیجه گیری
    با توجه به نوپا بودن این فناوری در عرصه سلامت می توان نتیجه گرفت که پرسنل در این حوزه با این فناوری و مزایای حاصل از آن آشنایی نداشته و در مورد استفاده از آن مردد هستند. همچنین با توجه به عدم آشنایی و حمایت مدیران ارشد، کارکنان نیز نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات بی میل هستند.
    کلیدواژگان: ردیابی، فناوری شناسایی از طریق امواج رادیویی، مراکز آزمایشگاهی، نگرش، بهبود کیفیت
  • فرحناز صدوقی، مریم احمدی، مهربان شاهی، نسرین داوری دولت آبادی* صفحات 248-256
    مقدمه
    افزایش پیشرونده سالمندان در بسیاری کشورهای توسعه یافته موجب توجه به سلامت این گروه سنی شده است. ثبت داده های کافی و مناسب برای سالمندان به عنوان پایه و اساس برنامه ریزی های آینده برای این قشر از جامعه است. از اینرو این مطالعه با هدف مقایسه حداقل داده های سلامت سالمندان در کشورهای منتخب انجام گرفت.
    روش
    این مطالعه به صورت مروری از طریق مطالعات کتابخانه ای انجام گرفت. کلید واژه ها از موتورهای جستجو و پایگاه های داده Google ، Yahoo ، Google scholar ، PubMed، ProQuest و کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران با اعمال معیار ورودی زبان انگلیسی و بدون محدودیت زمان استخراج شد و کلیه مقالات، پروژه های تحقیقی، پایان نامه ها، راهنماها و گزارش های پیشرفت بازیابی شده، از کشورهای آمریکا، سوئد، ژاپن و ایران مورد بررسی قرار گرفت. همچنین وب سایت های سازمان های متولی، مربوط به سلامت سالمندان هر کشور نیز مورد بازدید قرار گرفت و مستندات آن ها مطالعه شد. نتایج حاصل از این جستجو، به صورت روایتی و در قالب جداول مقایسه ای نشان داده شد.
    نتایج
    یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد در کشورهای منتخب، داده های سالمندان حول چهار محور جمع آوری می شود. بیشترین داده های دموگرافیک در کشور آمریکا تکمیل می شود، در کشور سوئد، ایران و ژاپن به برخی از داده های سوابق پزشکی و ارزیابی سلامت، همچنین کشور ایران به برخی داده های مالی پرداخته شده است.
    نتیجه گیری
    با توجه به اهمیت مجموعه حداقل داده های سلامت سالمندان برای برنامه ریزی های آینده، استفاده از تجارب کشورهای پیشرو در سلامت سالمندی ضروریست، البته بومی سازی آن با نیازهای کشور امری اجتناب ناپذیر است.
    کلیدواژگان: مجموعه حداقل داده، سلامت، سالمندان
  • مهناز صمدبیک، سعید ابراهیمی، مجتبی کفاشی، علی گراوند *، شهرام قنبری صفحات 257-265
    مقدمه
    با توجه به مرگ و میر بالای ناشی از امراض قلبی در دهه های اخیر فناوری های زیادی در جهت مقابله با آن ایجاد شده است. یکی از این فناوری ها Tele E.C.G می باشد که در مناطق صعب العبور و دورافتاده بسیار پرکاربرد است. با توجه به جمعیت روستایی قابل توجه در کشور هدف از این مطالعه شناسایی و تبیین کاربردها و زیرساخت های مورد نیاز Tele E.C.G و ضرورت استفاده از آن بوده است.
    روش
    مطالعه حاضر به روش مروری و کتابخانه ای با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی معتبر در مقالات منتشر شده در سال های 2005 تا 2015 میلادی انجام شد.
    نتایج
    یافته های مطالعه حاضر نشان دهد که استفاده از دستگاه Tele E.C.G بسیار ساده است و منابع و زیرساخت های زیادی نیاز ندارد. در مناطق روستایی بسیار پرکاربرد است و از لحاظ مالی نیز بسیار کم هزینه می باشد.
    نتیجه گیری
    با توجه به گستره جغرافیایی وسیع و جمعیت روستایی قابل توجه در ایران استفاده از Tele E.C.G می تواند در مدیریت بیماران قلبی مناطق دورافتاده موثر باشد و میزان مرگ و میر ناشی از امراض قلبی را کاهش دهد.
    کلیدواژگان: Tele E، C، G، کاربردها، زیرساخت ها، استفاده
  • سعید ابراهیمی *، یوسف مهدی پور، مژده دراهکی صفحات 266-267
|
  • Leila Ahmadian, Mahboubeh Mirmohamadi* Pages 204-210
    Introduction
    In order to the implementation of “SEPAS" which is the development of electronic health Records in Iran, the creation and documentation of the essential data in the HIS seems necessary. The purpose of this study was to evaluate comptability of the hospital information systems (HIS) in Kerman teaching, Private and Social Security hospitals with minimum clinical data set developed by Iran’s Ministry of Health.
    Method
    This study was a descriptive cross-sectional study. The checklist developed by the Ministry of Health was used to evaluate the compliance with minimum data set (MDS) in 5 HISs of 9 teaching, private and social security hospitals. The study was conducted in the second half of 2014 in the City of Kerman, Iran.
    Results
    The results showed that, software No.2 had the highest conformity level (%100) for the “medication and medical consumables data”, and (%97) in “Paraclinical data”, software No.5 had the lowest conformity levels (%79) and (%86) for the two forgoing indexes, respectively. It was also found that none of the HISs contained sub-categories of “diagnosis & death” data set including data on the “morphology of neoplasm” as well as “the place and time of death”.
    Conclusion
    Given the importance of the MDS in integrating the data relating to the patients, implementation of the MDS developed by the Ministry of Health in the HISs is quite substantial by the system’s developers as well as ensuring its registration by the system users in the medical centers.
    Keywords: Minimum Data Set, Hospital Information System, Standardization, Documentation
  • Simin Shariat, Seyed Mehdi Kalantar, Seyed Hossein Hekmati Moghadam, Hengameh Zandi, Ali Jebali* Pages 211-218
    Introduction
    Using antisense oligonucleotides for targeting essential genes is one of the new methods to control microbial infections. The aim of this study was to investigate four antisense oligonucleotides against rpoD gene of staphylococcus aurous, and to find the probable match in human genes.
    Method
    First, rpoD gene of staphylococcus aurous was extracted from NCBI (National Center for Biotechnology Information) database. Then, its mRNA sequence was generated and four antisense were selected according to secondary structure of mRNA and thermodynamic parameters. Finally, matching of each selected antisense and all human genome with Nblast algorithm, was evaluated.
    Results
    This study showed that according to secondary structure and thermodynamic parameters, antisense 1, GAAGAAGTTGGTA, was the best antisense, and had the least Overall ∆G. Matching antisense sequences showed that antisense 1, 2, and 4 had different targets at human mRNA level. But, antisense 3, GAAGCAATTAATT, was ideal and could target only rpoD gene.
    Conclusion
    Given to secondary structure and thermodynamic parameters, the adequate antisense could be selected for target gene, but most of these antisense targeting other genes in human cells.
    Keywords: Oligonucleotide, Staphylococcus aureus, Gene, Secondary structure, Human Gene
  • Peivand Bastani, Ali Garavand, Shahabeddin Abhari* Pages 219-228
    Introduction
    Internet booking system effectively reduces patient’s waiting time and increase patient satisfaction with health care centers, so the rate of using it is increased. The aim of this study was the evaluation of the internet booking websites of the Universities of Medical Sciences in Iran.
    Method
    This study is a descriptive cross-sectional study which was conducted in 2014. Data was collected through a self-designed check list and study of health care center’s websites (hospitals and clinics). Excel 2007 software was used to summarize and report data.
    Results
    Findings showed that only 9% of the health care centers in the country using internet booking systems. Rayavaran Company more than other companies has worked in design and implementation of such systems. Also, the mean score of “user friendly” of available websites was 4.4. Among the studied centers, internet booking systems of Mashhad University of Medical Sciences had the best status.
    Conclusion
    Most of the health care centers do not use the internet booking websites. The available websites have the capabilities such as search, getting information, giving tracking code and independent port, and the abilities including change or cancel the appointment and useful links are used less in websites. So, it is suggested that the authorities increase the use of internet booking websites in health care centers in the country.
    Keywords: Evaluation, Website, Internet Booking, Hospitals, Clinics, Iran
  • Peyman Rezaei, Hachesu, Taha Samad, Soltani, Keyvan Mirnia* Pages 229-239
    Introduction
    Developing an accurate and comprehensive electronic database which can capture and store adequate, accurate and timely data related to infants is an essential step. The aim of this study was to design an electronic medical record system for infants hospitalized in neonatal intensive care unit at the Hospitals of Tabriz University of Medical Sciences.
    Method
    This was an applied-developmental study. At first, current status of a data recording process in hospitals was studied. Then data elements were determined and the new system was modeled. The proposed architecture is based on three-tier architecture. Services such as reporting and user access control levels were implemented. Design of the user interface layer was performed by using Asp.net framework and HTML. This system is available in private network of Tabriz University of Medical Sciences for authorized users since 2014.
    Results
    In data access layer, the minimum data elements determined at the seven categories of information. To design a data model, 65 entities were defined with their attributes and relationships. In business layer, the key processes of the system were designed as system use cases. This system provides the real time and online data storage and retrieval for users at the point of care.
    Conclusion
    The design and implementation of electronic medical records is an effective step in managing infant’s health data. Using the appropriate architecture and standard templates lead to enhanced efficient performance, function, and storage and retrieval of health data.
    Keywords: Electronic Medical Records, Infants, Database, Design, Minimum Data Set
  • Yousef Mehdipour, Saeid Ebrahimi *, Sepideh Seyedabadi, Ezzatolah Farhadi Pages 240-247
    Introduction
    Health care is a very vital field which the slightest error, such as medical errors may due to irreparable damage to the patient’s life. Therefore, information technology is useful for improving hospital performance and providing qualified services for patients.
    Method
    This analytical- descriptive and cross sectional study was conducted in 2015. The study population were all employees and specialists in pathology laboratories in Zahedan and Iranshahr city which 77 of them were selected randomly as a sample size. Data were collected using researcher-made questionnaire which its reliability and validity were confirmed. The data were analyzed using SPSS software version 21.
    Results
    The findings indicated that the mean score of laboratory worker's skills was 2/13 of 5 and the mean score of awareness to RFID technology was 2/70. In addition, the mean score of participant's attitude towards the technology was 3/50 which represent a positive attitude.
    Conclusion
    Because the use of this technology is new in the field of health care, it can be concluded personnel are not familiar with this technology and its benefits, and they are hesitant to use it. Also, due to the lack of familiarity and support of senior management, employees are reluctant to use information technology.
    Keywords: Tracking, Radio Frequency Identification technology, Laboratory Centers, Attitude, Quality Improvement
  • Farahnaz Sadoughi, Maryam Ahmadi, Mehraban Shahi, Nasrin Davari Dolatabadi* Pages 248-256
    Introduction
    The progressive increase in the elderly population in many developed countries leading to focus on health in this age group. Recording adequate data for the elderly people is considered as the basis for future planning for this part of society. Therefore, this study was aimed to compare the minimum data about elderly health in selected countries.
    Method
    This is a review article was carried out through internet and library studies. The Keywords were extracted from search engines and databases including Google, Yahoo, Google Scholar, PubMed and Proquest, and the Iranian National Medical Digital Library using inclusion criteria included English language and no time limit. All papers, research projects, theses, guidelines and progress reports were retrieved from America, Sweden, Japan and Iran. Also, Web sites of organizations responsible for elderly health in each country were visited and their documents were reviewed. The results of this search were presented narratively and within comparative tables.
    Results
    The results of this study showed that in selected countries, elder’s data collected in four axis. Most of demographic data is completed in America. In Sweden, Iran and Japan some data from medical histories and health assessment are considered as well as some financial data in Iran.
    Conclusion
    Given the importance of the health minimum data set for future planning, using the experiences of the pioneer countries in health is necessary, but localization of it according to the country’s needs is inevitable.
    Keywords: Minimum Data Set, Health, Elderly
  • Mahnaz Samadbeik, Saeid Ebrahimi, Mojtaba Kafashi, Ali Garavand *, Shahram Ghanbari Pages 257-265
    Introduction
    In recent decades because of the high mortality from cardiovascular disease, many technologies have been established in order to deal with it. One of these technologies is Tele ECG which is very practical in remote areas. Regarding the significant rural population in the country, the aim of this study was to identify and explan required applications and infrastructures of the Tele ECG and the necessity of using it.
    Method
    This is a review was carried out by running a search in valid databases and evaluation of published articles between 2005 to 2015.
    Results
    The results of this study show that use of Tele ECG’s application is very simple and doesn’t require a lot of resources and infrastructures. In rural areas is very useful and is very low cost.
    Conclusion
    With respect to wide geographical distribution and considerable population in rural area of Iran, Tele ECG can be effective application to management of patients with cardiac disease in remote areas and reduction of death rate from cardiovascular disease.
    Keywords: Tele ECG, Applications, Infrastructure, Use
  • Saeid Ebrahimi *, Yousef Mehdipour, Mojdeh Derahaki Pages 266-267